TEMPORARIES, MIGRATION, AND SHELTER Spatial Proposals for the Syrian Population Under Temporary Protection in the Önder Neighborhood of Ankara

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 2, 155 - 192, 06.12.2025

Nuray Bayraktar , Cemre Önertürk , Mediha Gültek , Elif Nur Bek , Almina Gürel , Şeyda Hatipoğlu

Öz

In recent years, in Türkiye as elsewhere in the world, debates surrounding “migration” and “immigration” have become central to public discourse. However, within these discussions, largely framed through political, legal, and sociological lenses, the lack of spatial analyses concerning the housing needs and settlement patterns of migrant populations constitutes a significant gap. The omission of these spatial considerations ultimately contributes to the association of migrant communities with negative urban connotations such as disharmony, criminality, and exclusion. This article examines the architectural projects produced in Studio 1, which aim to develop alternatives addressing the housing and settlement challenges faced by the Syrian population living under legal “temporary protection” in Ankara’s Önder neighborhood. Reinterpreting the issues of migration, immigration, and housing through relevant theoretical debates, the article analyzes student projects that foreground the Syrian population’s relationship to the city, their coexistence with local residents, and their social, cultural, and economic empowerment. Within these projects, “temporality” is conceptualized as the condition of non-permanence experienced by the population, and the need to formulate new spatial and structural strategies that respond to this temporality is articulated as a central design concern.

Anahtar Kelimeler

Migration and Immigration , Immigrant Settlements , Syrian Population , Önder Neighborhood , Workshop 1 Project Studies

GEÇİCİLİK, GÖÇ VE BARINMA Ankara Önder Mahallesi’nde Geçici Koruma Altındaki Suriyeli Nüfus İçin Mekânsal Öneriler

Öz

Son yıllarda tüm Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de “göç” ve “göçmenlik” tartışmaları en önemli gündem
başlıklarından birisini oluşturmaktadır. Ülkemizde çoğunlukla siyasi, hukuki ve sosyolojik açıdan yapılan bu
tartışmalar içinde göç eden nüfusun barınma ihtiyaçlarına ve yerleşim alanlarına ilişkin mekânsal konuların yer almaması önemli bir eksikliktir. Tartışmalarda yer bulamayan bu konular sonuçta göç eden nüfusun yaşadıkları kentlerde; uyumsuzluk, suç, dışlanma gibi olumsuz başlıklarla anılır olmasına yol açmaktadır.
Bu makale; Ankara Önder Mahallesi’nde hukuki açıdan “geçici koruma” altında yaşayan Suriyeli nüfusun
barınma ve yerleşim sorunlarını çözecek alternatifler üretmeyi hedefleyen Atölye 1 mimari proje çalışmalarına odaklanmaktadır. Makalede; göç, göçmenlik ve barınma konusu teorik tartışmalar ışığında yeniden yorumlanmış, Suriyeli nüfusun kentle ilişkilenmesini, kentlilerle bir arada yaşamasını, sosyal ve kültürel açıdan gelişmesini ve ekonomik açıdan güçlenmesini önceleyen öğrenci projeleri üzerinden konu derinleştirilmiştir. Üretilen projelerde “geçicilik” anlamsal olarak nüfusun kalıcı olmama hali olarak ele alınmış, yapısal olarak “geçicilik” üzerine yeni strüktürel çözümler geliştirilmesi önemli bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Göç ve Göçmenlik , Göçmen Yerleşimleri , Suriyeli Nüfus , Önder Mahallesi , Atölye 1 Proje Çalışmaları

Kaynakça

• Aksamija, A., Majzoub, R., & Philippou, M. (Eds.). (2021). Design to live: Everyday inventions from a refugee camp. MIT Press.
• Alshekh Fattouh S. (2021), Kent mültecilerinin entegrasyon süreci: Ankara/Altındağ örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• AlWaer, H., Sibley, M., & Cooper, I. (2023). Design and use of space in refugee camps: A case study of a contested terrain. Urban Design and Planning, 176(3), 123–141. https://doi.org/10.1680/jurdp.22.00068
• Avrupa Komisyonu. (2024). Zorunlu göç: Mülteciler, sığınmacılar ve ülke içinde yerinden edilmiş kişiler (IDP’ler). Avrupa Sivil Koruma ve İnsani Yardım Operasyonları Genel Müdürlüğü. https://civil-protectionhumanitarian-aid.ec.europa.eu/what/humanitarian-aid/forced-displacement_en
• Çelik H. (2014), Ankara’nın anılarda yaşayan bağları ve bağ evi kültürü. Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Dergisi 3(11), 5-49.
• Daar, S., Hilal, S., & Petti, A. (2021). Refugee heritage. Art and Theory Publishing.
• Dalal, A. (2020). The refugee camp as urban housing. Housing Studies, 37(2), 189–211. https://doi.org/ 10.1080/02673037.2020.1782850
• Demirtaş, D. (2023). Suriyeli mültecilerin yer seçimi ve yerleşim (kalıcılık) karar süreçlerini şekillendiren unsurların incelenmesi: Yenimahalle (Ankara) örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çankaya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Google Earth. https://earth.google.com/web/
• Günaydın Temel, D. & Kahraman, Z.E. (2019). Göçmen mahallelerinde konut dış mekânında uyarlama: ‘Küçük Halep,’ Önder Mahallesi, Ankara örneği,” Ankara Araştırmaları Dergisi 7(2), 415-431. https://doi. org/10.5505/jas.2019.74936
• Herz, M. (2014). Refugee camps of the Western Sahara. Humanity Journal 4(3), s. 365–391. https:// humanityjournal.org/wp-content/uploads/2014/06/4.3-Refugee-Camps-of-the-Western-Sahara.pdf
• Kahraman, E. (2022). Understanding location choice of Syrian refugees from country to neighbourhood level: Opportunities, restrictions and expectations. Habitat International, 125, 102597. https://doi.org/10.1016/j. habitatint.2022.102597
• Karasu, M. A., & Aksungur, A. B. (2022). Göçmenlerin konut sorunu: Suriyeli göçmenler özelinde bir değerlendirme. İdealkent, 13(37), 2027–2050. https://doi.org/10.31198/idealkent.1108543
• Şenyapılı T. (2004). “Baraka” dan gecekonduya, Ankara’da kentsel mekânın dönüşümü 1923-1960, İletişim Yayınları 1051, Araştırma inceleme Dizisi 173, s.128.
• T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı. (2025). Geçici koruma. Erişim adresi: https://www.goc.gov. tr/gecici-koruma5638
• UNHCR Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği. (2016). Shelter design catalogue. UNHCR. https://emergency.unhcr.org/sites/default/files/202401/unhcr_shelter_design_catalogue_january_2016.pdfUNH
• CR Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği. (2024). Türkiye’deki mülteciler ve sığınmacılar. https://www.unhcr.org/tr/kime-yardim-ediyoruz/tuerkiyedeki-muelteciler-ve-siginmacilar
• Wikimedia Commons. (n.d.). Erişim adresi: https://commons.wikimedia.org/w/index. php?curid=16088333%29