Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

An Analysis of the Health Literacy Levels of Students in A Public University's Faculty of Health Sciences

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 3, 368 - 398
https://doi.org/10.31201/ijhmt.1572124

Öz

Aim: This study aimed to assess the health literacy levels of students in the Faculty of Health Sciences at a public university and to investigate the relationships and differences between participants' sociodemographic characteristics and their health literacy levels.
Methods: The study employed a quantitative, descriptive, cross-sectional, and correlational research design. Data were gathered through face-to-face surveys, utilizing a socio-demographic data form and the THLS-32 scale. Data analysis was conducted using IBM SPSS 22.00. Descriptive statistics, including frequency distributions, percentages, standard deviations, and arithmetic means, were calculated. The Kolmogorov-Smirnov test was used to evaluate the normality of data distribution, which revealed a non-normal distribution. As a result, non-parametric tests (Mann-Whitney U Test and Kruskal-Wallis H Test) were applied. Correlation analyses were performed using Spearman’s Rho coefficient, and statistical significance was evaluated at a 95% confidence interval with a 5% margin of error.
Results: The findings indicated that 66.3% of participants exhibited sufficient or excellent health literacy levels. Female students had significantly higher TS-AI perceptions than male students. Health Management (HM) students demonstrated higher health literacy levels compared to Emergency Aid and Disaster Management (EADM) students. The highest literacy levels were observed among final-year students, and students with social security had higher TS perceptions than those without.
Conclusion: The study concluded that the health literacy levels of students in the Faculty of Health Sciences were generally high, with significant differences based on gender, department, academic year, and social security status. These findings suggest a need for targeted strategies to improve health literacy, particularly among students in certain departments and those without social security

Etik Beyan

Çalışma için Ardahan Üniversitesi Bilimsel Yayın ve Etik Kurulu tarafından 04.11.2022 tarih ve 2200037494 sayılı etik kurul kararı alınmıştır. Çalışmaya katılan tüm öğrencilerin anketi dürüst, doğru ve tarafsız bir şekilde yanıtladıkları varsayılmaktadır. Ayrıca bu araştırmada katılımcıların fiziksel veya ruhsal sağlığını tehdit edici biyolojik ya da psikolojik herhangi bir unsur kullanılmamıştır.

Kaynakça

  • Akbolat, M., Kahraman, G., & Erigüç, G., Sağlam, H. ( 2016). Sağlık Okuryazarlığı Hasta-Hekim İlişkisini Etkiler Mi? Sakarya İlinde Bir Araştırma.15(4), 354-362.
  • Akçilek, E. (2017). Üniversite Öğrencilerinde Sağlık Okuryazarlığı ve Yaşam Kalitesinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Akgül, E., Tanrıkulu, F., & Dikmen, Y. (2023). Sağlık Bilimleri Alanında Öğrenim Gören Üniversite Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlık Düzeyleri ile COVID-19 Farkındalıkları. Etkili Hemşirelik Dergisi, 16(4), 536-548.
  • Aktaş, G., Öncü, E., Vasıoğlu, S.K., Güven, Y., Ceyhan, H., & Karakuş, E. (2020). Bir il örneğinde hipertansiyon hastalarının sağlık okuryazarlık düzeyi, sağlık hizmetlerinin niteliğine ilişkin değerlendirmeleri ve ilişkili faktörler. 18(1), 10-25
  • Alp, S. (2021). Sağlık Okuryazarlığı, Öz Kontrol ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Altınok, C. F. (2019). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlık Durumu ile Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının İncelenmesi. Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı,Yüksek Lisans Tezi İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Anbarasan, S., Gurtoo, A., Srinivaasan, M., & Musafir Khan, AP. (2019). Level of healthliteracy among type 2 diabetic persons and its relationtogly cemic control. J AssocPhysiciansIndia; 67:59–62
  • Arıkan, A. (2020). Sağlık Okuryazarlığı Düzeyinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Üzerindeki Etkisi: Üniversite Öğrencileri Arasında Bir Araştırma. Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Ateş, M., Yılmaz, S., Kopuz, K., Karabay, D., & Peker, S. (2024). Sağlık Bilimleri Fakültesinde Okuyan Öğrencilerin Sağlık Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi ve Diğer Fakülte Öğrencileri ile Karşılaştırılması.
  • Ateşoğlu, L. Hazer, O. (2019). Yaşlılarda sağlık okuryazarlığının başarılı yaşlanma üzerine etkisi: Ankara ili örneği. Akdemir, N. (Ed.). Geriatri ve Gerontolojiye Disiplinler arası Yaklaşım içinde (s. 48-56). 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri.
  • Barton, D. Hamilton, M. (2012). Reading AndWritinginOneCommunity. New York: Routledge Taylor and Francis Group.
  • Berkman, N. Sheridan, S. Donahue, K. Halpern, D. Crotty, K. (2011). Low healthliteracy and health outcomes: an updated systematic review. Ann. Intern. Med. 155:97–107
  • Berkman, N.D. Sheridan, SL. Donahue, KE. (2011). et al.. Health literacy interventions and outcomes; an updated systematic review. Evid Rep Technol Assess;199:1–941.
  • Berry, LL. Danaher, TS. Beckham, D. Awdish, RLA. Mate, KS. (2017). When patients and their families feel like hostages to health care. Mayo Clin. Proc. 92:1373–81 Chinn, D. (2011). Critical health literacy: A review and critical analysis. Social Science & Medicine, 73(1), 60-67. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2011.04.004. Çın, D., Emre, A. N., Altunbaş, F., Keser, K., Baskı, H., & Erol, S. (2024). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinde Sağlık Okuryazarlığı, Covid-19 Fobisi ve Covid-19 Farkındalığı Arasındaki İlişki. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 26(2), 1-17.
  • Çimen, Z. (2015). Kronik Hastalığı Olan Yaşlı Bireylerde Sağlık Okuryazarlığı Ve Sağlık Algısı İlişkisi. HALK Sağlığı Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, , İzmir
  • Çopurlar, C. K., Akkaya, K., Arslantaş, İ., & Kartal, M. (2017). Health literacy of students who applied to medical and nursing faculty in Dokuz Eylul University. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 11(3), 144-151.
  • Dexter, ER. Levine, SE. Velasco, PM. (1998). Materna schooling and health related language and literacy skills in rural Mexico. Compar EducRev ; 42:139–162.
  • Doğru, Ş. (2021). Sağlık Yönetimi Ön Lisans, Lisans ve Lisansüstü Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi. Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Doğrucan Katrancı, N. (2019). Hipertansiyon Hastalarında Tedaviye Uyum ve Sağlık Okuryazarlık Düzeyinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Yozgat Bozok Üniversitesi-Kırıkkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yozgat- Kırıkkale.
  • Dündar, P. E. Dede, B. (2012). Manisa’ da Seçilen Kentsel ve Gecekondu Bölgelerinde Yetişkinlerde Sağlık Okuryazarlığı ve Etkili Faktörler. Erişim: https://tr-scales.arabpsychology.com/ Erişim Tarihi:13/06/2023.
  • Ergün, S. (2019). “Bakım Vericilerin Sağlık Okuryazarlığı ve İlişkili Faktörler”. Hemşirelik Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya
  • Erman P. (2023). Hipertansiyon Tanılı Geriatrik Bireylerde Sağlık Okuryazarlığı İle Antihipertansif İlaç Tedavisine Uyum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Eroğlu, S. (2023). Sağlık Hizmetleri Sistemine Çok Boyutlu Güven Ve Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Bir Alan Araştırması; Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Yozgat Bozok Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yozgat
  • Ertem, AA. (2019). Sağlık Okuryazarlığının Sağlık Davranışlarıyla İlişkisi (Sağlık Teknikerliği Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma). Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Farooq Z, Imran A, Imran N. Preparing for the future of healthcare: Digital health literacy among medical students in Lahore, Pakistan. Pak J Med Sci. 2024;40(1):14-19. doi: https://doi.org/10.12669/pjms.40.1.8711
  • Gözlü, K. (2018). Sağlık Okuryazarlığı ve Hekim-Hasta İletişiminin Kalitesi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Aile Sağlığı Merkezleri Örneği.Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
  • Gül, N. (2022).Sağlık Okuryazarlığının Sağlık İletişimi Sorunlarına Etkisi: Manisa İli İçin Değerlendirme; Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya
  • Güneş, F. (1997). Okuma–Yazma Öğretimi ve Beyin Teknolojisi. Ankara: Ocak Yayınları.
  • Güven, A. (2016). Sağlık Okuryazarlığını Etkileyen Faktörler ve Sağlık Okuryazarlığı ile Hasta Güvenliği İlişkisi (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Türkiye
  • Halladay, R.J., Donahue, K.E., Cene, K.W., Li, Q., Cummings, D.M., Engelleyici, A.L., Miller, C.L., Garcia B., Küçük, E., Rachide, M., Tillman, J., Ammerman, A.S. &Dewalt, D.A. (2017). The association of healthliteracy and blood pressurer eduction in a cohort of patients with hypertension: The heart healthy lenoirtrial. Patient Education and Counselling, 100(3), 542-549. doi: 10.1016/j.pec.2016.10.015 HLS-EU. (2008). Consortium. The European HealthLiteracy Project Grant Agreement 2007113. Luxembourg: European Agency for Health and Consumers. HLS-EU. (2012). HLS-EU Comparative Report Of HealthLiteracy İn Eight Eu Member States. The European Health Literacy Survey HLS-EU.
  • Huang, S. Kou, S. Tsai, P. Tsai, C. Chen, SS. Lin, C. Hou, WH. (2020). Effectiveness Of Tailored Rehabilitation Education İn İmproving The HealthLiteracy And Health Status Of Postoperative Patients With Breast Cancer A Randomized Controlled Trial. CancerNurs
  • Hussein, SH. Almajran, A. Albatineh, AN. (2018). Prevalence of health literacy and it scorre lates among patients with type II diabetes in Kuwait: A population based study. Diabetes Res Clin Pract.
  • Ilgaz, A. (2021). Bir aile sağlığı merkezi’ne kayıtlı bireylerde sağlık okuryazarlığı seviyesi ve ilişkili faktörler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 8(2), 151-159.
  • Ishikawa, H., Nomura, K., Sato, M., & Yano, E. (2008). Developing a measure of communicative and critical health literacy: A pilot study of Japanese office workers. Health Promotion International, 23(3), 269–274. https://doi.org/10.1093/heapro/dan017
  • Joshi, H., Kalauni, B. R., Bhusal, K., Bhandari, R., Subedi, A., & Bhandari, B. (2024). Health literacy among patients with non-communicable diseases at a tertiary level hospital in Nepal-A cross sectional study. Plos one, 19(6), e0304816.
  • Juvinyà-Canal, D. Suñer-Soler, R. BoixadósPorquet, A. Vernay, M. Blanchard, H. Bertran-Noguer, C. (2020). Health Literacy among Health and Social Care University Students. International journal of environmental research and public health, 17(7), 2273. https://doi.org/10.3390/ijerph17072273
  • Karabulut, M. (2021). Öğretmenlerin Geleneksel/Tamamlayıcı Tıp Uygulamalarına Yönelik Tutumu ile Sağlık Algısı ve Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişki (Yayınlanmış Tıpta Uzmanlık Tezi). Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Afyonkarahisar. Türkiye
  • Kavuncuoğlu, D. (2020). Erzurum İl Merkezinde Yetişkinlerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyi ve Etkili Faktörler; Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Erzurum.
  • Kendilci, K. (2022). Bitlis Eren Üniversitesi Akademik Personellerinde Sağlık Okuryazarlığı, Yaşam Kalitesi ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya. Türkiye
  • Kerkez, N. (2022). Sağlık Okuryazarlığı İle Sağlık Algısı İlişkisinin İncelenmesi: Bir Kamu Üniversitesi Örneği; Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Muğla
  • Kickbusch, I. Maag, D. (2008). Healthliteracy. In: Heggenhougen K, Quah S, editors. International Encyclopedia of PublicHealth. San Diego: AcademicPress; pp. 204–11.
  • Kirchhoff, S. Dadaczynski, K. Pelikan, J. M. Zelinka-Roitner, I. Dietscher, C. Bittlingmayer, UH. Okan, O. (2022). Organizational HealthLiteracy in Schools: Concept Development for Health-Literate Schools. International journal of environmental research and public health, 19(14), 8795. https://doi.org/10.3390/ijerph19148795.
  • Kulenovic, A. Kucukalic, A. Mehmed, A. Ismic, N. (2015). Saraybosna Üniversitesi Tıp Öğrencileri ile Beşeri Bilimler Öğrencileri Arasındaki Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması. Avrupa Psikiyatrisi, 30 (S1), 1-1. doi:10.1016/S0924-9338(15)31447-4
  • Lael-Monfared, E., Tehrani, H., Moghaddam, Z. E., Ferns, G. A., Tatari, M., & Jafari, A. (2019). Health literacy, knowledge and self-care behaviors to take care of diabetic foot in low-income individuals: Application of extended parallel process model. Diabetes & Metabolic Syndrome: Clinical Research & Reviews, 13(2), 1535-1541.
  • Liu, Y. Wang, Y. Liang, F. Chen, Y. Liu, L. Li, Y. Yao, H. Chu, Q. (2015). The Health Literacy Status and Influencing Factors of Older Population in Xinjiang. Iranian journal of public health, 44(7), 913–919.
  • Malatyalı, İ. (2018). Sağlık Okuryazarlık Düzeyinin Belirlenmesi: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
  • Matsumoto, M. Nakayama, K. (2017), Development of the healthliteracy on social determinants of health question naire in Japanese adults. BMC Public Health, 17(1), 30. doi:10.1186/s12889-016-3971- 3.
  • McQueen, D. V., Kickbusch, I., Potvin, L., Pelikan, J. M., Balbo, L., & Abel, T. (2007). Health and modernity: the role of theory in health promotion. Springer Science & Business Media.
  • Mitic, W., &Rootman, I. (2012). An İnter Sectoral Approach Forim Proving Health Literacy For Canada: A Discussion Paper. Public Health Association Of British Columbia.( Https://Phabc.Org/WpContent/Uploads/2015/09/ Inter sectoral approach for health literacy-FINAL.Pdf)
  • Nacar, E. (2018). İnönü Üniversitesi Öğrencilerinde Aşılara Bakış Açısı Ve Sağlık Okuryazarlığı İle İlişkisi. Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi, Malatya.
  • Nielsen-Bohlman, L. Panzer, AM. Kindig, DA. (2004). Health Literacy: A Prescription to End Confusion. Washington, DC: Natl. Acad. Press. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.
  • Nutbeam, D. (1998). Health promotion glossary. Health Promotion International, 13(4), 349-364.
  • Nutbeam, D. (2000). Health Literacy As A Public Health Goal: A Challenge For Contemporary Health Education And Communication Strategiesin To The 21st Century. Health promot. Int. 15:259–67
  • Nutbeam, D. (2008). The evolving concept of health literacy. Social Science & Medicine, 67(12), 2072-2078. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2008.09.050
  • Nutbeam, D., Lloyd, J.E. (2021). Understanding And Responding To Health Literacy As A Social Determinant Of Health. Annual Review Of Public Health, 42, 159–173
  • Özdemir, H., Alper, Z., Uncu, Y., & Bilgel, N. (2010), Yetişkinler Arasındaki Sağlık Okur Yazarlığı: Türkiye'den Bir Araştırma. Sağlık Eğitimi Araştırması, 25 (3), 464-477
  • Özman, E.G. (2023). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Bilgi Ve Deneyim Düzeyinin Belirlenmesi, Ordu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, Ordu.
  • Paasche-Orlow, M. K., & Wolf, M. S. (2007). The causal pathways linking health literacy to health outcomes. American journal of health behavior, 31 Suppl 1, S19–S26. https://doi.org/10.5555/ajhb.2007.31.supp.S19
  • Pleasant, A.(2014). Advancing Health Literacy Measurement: A Pathway To Beter Health And Health System Performance. Health Commun;19:1481–96
  • Pleasant, A., Cabe, J., Patel, K. (2015). Et Al.. Health Literacy Research And Practice: A Needed Paradigm Shift. Health Commun; 30:1176–80
  • Sağlık Bakanlığı (2016). Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçekleri Güvenirlilik Ve Geçerlilik Çalışması,(Ed: Abancıgil F; Okyay P) Ankara.
  • Sezer, A. (2012) Sağlık Okuryazarlığının Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ile İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Sheridan, SL., Halpern, DJ., Viera, AJ. (2011). Etc. Al. Interventions For Individuals With Low Health Literacy: A Systematic Review. Health Commun;16:30–54.
  • Simonds, SK. (1974). Health Education As Social Policy. HealthEducation Monograph;2:1–25.
  • Sorensen, K., Van den Broucke, S., Fullam, J., Doyle, G., Pelikan, J. M., & Slonska, Z. (2012). Health literacy and public health: A systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health, 12(1), 80. https://doi.org/10.1186/1471-2458-12-80
  • Soylar. P., Ulaş Kadıoğlu. B., (2020). Yetişkin Bireylerin Sağlık Okuryazarlığı ve Obeziteyle İlişkili Bazı Davranışlarının İncelenmesi. Sakarya Tıp Dergisi, 10 (2), 270-276.
  • Soysal, A., & Obuz, E. (2020). Sağlık Okuryazarlığı: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Yönetimi Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 1198-1217. https://doi.org/10.33437/ksusbd.677560
  • Şahinöz, T., Şahinöz, S., & Kıvanç, A. (2018). Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(3), 71-79.
  • Taggart, J., Williams, A., Dennis, S., Newall, A., Shortus, T., Zwar, N., Denney-Wilson, E., &Harris, M. F. (2012). A Systematic Review Of İnterventions İn Primary Care To İmprove Health Literacy For Chronic Disease Behavioral Risk Factors. BMC Family Practice, 13, 49. https://doi.org/10.1186/1471-2296-13-49.
  • Tekin, Y. E., & Tekin, Ş. B. (2024). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Arasındaki İlişki. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 33(2), 136-145.
  • Türkoğlu, Ç. (2016). Sağlık Okuryazarlığı İle Öz Bakım Gücü Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Isparta İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Üçpınar, E. (2014). Yetişkinlerde işlevsel Sağlık Okuryazarlığı Testinin Uyarlama Çalışması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
  • Yakar, B., Gömleksiz, M., & Pirinççi, E. (2019). Bir üniversite hastanesi polikliniğine başvuran hastaların sağlık okuryazarlığı düzeyleri ve etkileyen faktörler. Eurasian Journal of Family Medicine, 8(1), 27-35.
  • Yılmaz, F., Yavuz Çolak, M., & Ersoy, K. (2009). Sağlık Okuryazarlığın Hasta Hekim İlişkisine Etkisi. Başkent Üniversitesi, Sayfa, 2.
  • Wilson, FL., Racine, E., Tekieli, V., Williams, B. (2003). Literacy, Readability And Cultural Barriers: Critical Factors To Consider When Educatin Golder African Americans About Anticoagulation Therapy. J ClinNurs; 12(2):275–282.
  • World Health organization (WHO). (1998). Health Promotion Glossary. World Health Organization; Geneve, Switzerland
  • World Health Organization. (2013). Health literacy: The solid facts. WHO Regional Office for Europe: Geneva, Switzerland.
  • World Health Organization. (2017). Promoting health in the SDGs: report on the 9th Global conference for health promotion, Shanghai, China, 21–24 November 2016: all for health, health for all (No. WHO/NMH/PND/17.5). World Health Organization.
  • Zhang, Y., Zhang, F., Hu, P., Huang, W., Lu, L., Bai, R., Sharma, M., Zhao, Y. (2016). Exploring Health Literacy İn Medical University Students of Chongqing, China: A CrossSectionalStudy. PlosOne, 11(4), E0152547. https://doi.org/10.1371/Journal.Pone.0152547.
Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 3, 368 - 398
https://doi.org/10.31201/ijhmt.1572124

Öz

Kaynakça

  • Akbolat, M., Kahraman, G., & Erigüç, G., Sağlam, H. ( 2016). Sağlık Okuryazarlığı Hasta-Hekim İlişkisini Etkiler Mi? Sakarya İlinde Bir Araştırma.15(4), 354-362.
  • Akçilek, E. (2017). Üniversite Öğrencilerinde Sağlık Okuryazarlığı ve Yaşam Kalitesinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Akgül, E., Tanrıkulu, F., & Dikmen, Y. (2023). Sağlık Bilimleri Alanında Öğrenim Gören Üniversite Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlık Düzeyleri ile COVID-19 Farkındalıkları. Etkili Hemşirelik Dergisi, 16(4), 536-548.
  • Aktaş, G., Öncü, E., Vasıoğlu, S.K., Güven, Y., Ceyhan, H., & Karakuş, E. (2020). Bir il örneğinde hipertansiyon hastalarının sağlık okuryazarlık düzeyi, sağlık hizmetlerinin niteliğine ilişkin değerlendirmeleri ve ilişkili faktörler. 18(1), 10-25
  • Alp, S. (2021). Sağlık Okuryazarlığı, Öz Kontrol ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Altınok, C. F. (2019). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlık Durumu ile Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının İncelenmesi. Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı,Yüksek Lisans Tezi İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Anbarasan, S., Gurtoo, A., Srinivaasan, M., & Musafir Khan, AP. (2019). Level of healthliteracy among type 2 diabetic persons and its relationtogly cemic control. J AssocPhysiciansIndia; 67:59–62
  • Arıkan, A. (2020). Sağlık Okuryazarlığı Düzeyinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Üzerindeki Etkisi: Üniversite Öğrencileri Arasında Bir Araştırma. Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Ateş, M., Yılmaz, S., Kopuz, K., Karabay, D., & Peker, S. (2024). Sağlık Bilimleri Fakültesinde Okuyan Öğrencilerin Sağlık Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi ve Diğer Fakülte Öğrencileri ile Karşılaştırılması.
  • Ateşoğlu, L. Hazer, O. (2019). Yaşlılarda sağlık okuryazarlığının başarılı yaşlanma üzerine etkisi: Ankara ili örneği. Akdemir, N. (Ed.). Geriatri ve Gerontolojiye Disiplinler arası Yaklaşım içinde (s. 48-56). 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri.
  • Barton, D. Hamilton, M. (2012). Reading AndWritinginOneCommunity. New York: Routledge Taylor and Francis Group.
  • Berkman, N. Sheridan, S. Donahue, K. Halpern, D. Crotty, K. (2011). Low healthliteracy and health outcomes: an updated systematic review. Ann. Intern. Med. 155:97–107
  • Berkman, N.D. Sheridan, SL. Donahue, KE. (2011). et al.. Health literacy interventions and outcomes; an updated systematic review. Evid Rep Technol Assess;199:1–941.
  • Berry, LL. Danaher, TS. Beckham, D. Awdish, RLA. Mate, KS. (2017). When patients and their families feel like hostages to health care. Mayo Clin. Proc. 92:1373–81 Chinn, D. (2011). Critical health literacy: A review and critical analysis. Social Science & Medicine, 73(1), 60-67. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2011.04.004. Çın, D., Emre, A. N., Altunbaş, F., Keser, K., Baskı, H., & Erol, S. (2024). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinde Sağlık Okuryazarlığı, Covid-19 Fobisi ve Covid-19 Farkındalığı Arasındaki İlişki. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 26(2), 1-17.
  • Çimen, Z. (2015). Kronik Hastalığı Olan Yaşlı Bireylerde Sağlık Okuryazarlığı Ve Sağlık Algısı İlişkisi. HALK Sağlığı Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, , İzmir
  • Çopurlar, C. K., Akkaya, K., Arslantaş, İ., & Kartal, M. (2017). Health literacy of students who applied to medical and nursing faculty in Dokuz Eylul University. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 11(3), 144-151.
  • Dexter, ER. Levine, SE. Velasco, PM. (1998). Materna schooling and health related language and literacy skills in rural Mexico. Compar EducRev ; 42:139–162.
  • Doğru, Ş. (2021). Sağlık Yönetimi Ön Lisans, Lisans ve Lisansüstü Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi. Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Doğrucan Katrancı, N. (2019). Hipertansiyon Hastalarında Tedaviye Uyum ve Sağlık Okuryazarlık Düzeyinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Yozgat Bozok Üniversitesi-Kırıkkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yozgat- Kırıkkale.
  • Dündar, P. E. Dede, B. (2012). Manisa’ da Seçilen Kentsel ve Gecekondu Bölgelerinde Yetişkinlerde Sağlık Okuryazarlığı ve Etkili Faktörler. Erişim: https://tr-scales.arabpsychology.com/ Erişim Tarihi:13/06/2023.
  • Ergün, S. (2019). “Bakım Vericilerin Sağlık Okuryazarlığı ve İlişkili Faktörler”. Hemşirelik Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya
  • Erman P. (2023). Hipertansiyon Tanılı Geriatrik Bireylerde Sağlık Okuryazarlığı İle Antihipertansif İlaç Tedavisine Uyum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Eroğlu, S. (2023). Sağlık Hizmetleri Sistemine Çok Boyutlu Güven Ve Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Bir Alan Araştırması; Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Yozgat Bozok Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yozgat
  • Ertem, AA. (2019). Sağlık Okuryazarlığının Sağlık Davranışlarıyla İlişkisi (Sağlık Teknikerliği Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma). Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Farooq Z, Imran A, Imran N. Preparing for the future of healthcare: Digital health literacy among medical students in Lahore, Pakistan. Pak J Med Sci. 2024;40(1):14-19. doi: https://doi.org/10.12669/pjms.40.1.8711
  • Gözlü, K. (2018). Sağlık Okuryazarlığı ve Hekim-Hasta İletişiminin Kalitesi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Aile Sağlığı Merkezleri Örneği.Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
  • Gül, N. (2022).Sağlık Okuryazarlığının Sağlık İletişimi Sorunlarına Etkisi: Manisa İli İçin Değerlendirme; Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya
  • Güneş, F. (1997). Okuma–Yazma Öğretimi ve Beyin Teknolojisi. Ankara: Ocak Yayınları.
  • Güven, A. (2016). Sağlık Okuryazarlığını Etkileyen Faktörler ve Sağlık Okuryazarlığı ile Hasta Güvenliği İlişkisi (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Türkiye
  • Halladay, R.J., Donahue, K.E., Cene, K.W., Li, Q., Cummings, D.M., Engelleyici, A.L., Miller, C.L., Garcia B., Küçük, E., Rachide, M., Tillman, J., Ammerman, A.S. &Dewalt, D.A. (2017). The association of healthliteracy and blood pressurer eduction in a cohort of patients with hypertension: The heart healthy lenoirtrial. Patient Education and Counselling, 100(3), 542-549. doi: 10.1016/j.pec.2016.10.015 HLS-EU. (2008). Consortium. The European HealthLiteracy Project Grant Agreement 2007113. Luxembourg: European Agency for Health and Consumers. HLS-EU. (2012). HLS-EU Comparative Report Of HealthLiteracy İn Eight Eu Member States. The European Health Literacy Survey HLS-EU.
  • Huang, S. Kou, S. Tsai, P. Tsai, C. Chen, SS. Lin, C. Hou, WH. (2020). Effectiveness Of Tailored Rehabilitation Education İn İmproving The HealthLiteracy And Health Status Of Postoperative Patients With Breast Cancer A Randomized Controlled Trial. CancerNurs
  • Hussein, SH. Almajran, A. Albatineh, AN. (2018). Prevalence of health literacy and it scorre lates among patients with type II diabetes in Kuwait: A population based study. Diabetes Res Clin Pract.
  • Ilgaz, A. (2021). Bir aile sağlığı merkezi’ne kayıtlı bireylerde sağlık okuryazarlığı seviyesi ve ilişkili faktörler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 8(2), 151-159.
  • Ishikawa, H., Nomura, K., Sato, M., & Yano, E. (2008). Developing a measure of communicative and critical health literacy: A pilot study of Japanese office workers. Health Promotion International, 23(3), 269–274. https://doi.org/10.1093/heapro/dan017
  • Joshi, H., Kalauni, B. R., Bhusal, K., Bhandari, R., Subedi, A., & Bhandari, B. (2024). Health literacy among patients with non-communicable diseases at a tertiary level hospital in Nepal-A cross sectional study. Plos one, 19(6), e0304816.
  • Juvinyà-Canal, D. Suñer-Soler, R. BoixadósPorquet, A. Vernay, M. Blanchard, H. Bertran-Noguer, C. (2020). Health Literacy among Health and Social Care University Students. International journal of environmental research and public health, 17(7), 2273. https://doi.org/10.3390/ijerph17072273
  • Karabulut, M. (2021). Öğretmenlerin Geleneksel/Tamamlayıcı Tıp Uygulamalarına Yönelik Tutumu ile Sağlık Algısı ve Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişki (Yayınlanmış Tıpta Uzmanlık Tezi). Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Afyonkarahisar. Türkiye
  • Kavuncuoğlu, D. (2020). Erzurum İl Merkezinde Yetişkinlerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyi ve Etkili Faktörler; Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Erzurum.
  • Kendilci, K. (2022). Bitlis Eren Üniversitesi Akademik Personellerinde Sağlık Okuryazarlığı, Yaşam Kalitesi ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya. Türkiye
  • Kerkez, N. (2022). Sağlık Okuryazarlığı İle Sağlık Algısı İlişkisinin İncelenmesi: Bir Kamu Üniversitesi Örneği; Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Muğla
  • Kickbusch, I. Maag, D. (2008). Healthliteracy. In: Heggenhougen K, Quah S, editors. International Encyclopedia of PublicHealth. San Diego: AcademicPress; pp. 204–11.
  • Kirchhoff, S. Dadaczynski, K. Pelikan, J. M. Zelinka-Roitner, I. Dietscher, C. Bittlingmayer, UH. Okan, O. (2022). Organizational HealthLiteracy in Schools: Concept Development for Health-Literate Schools. International journal of environmental research and public health, 19(14), 8795. https://doi.org/10.3390/ijerph19148795.
  • Kulenovic, A. Kucukalic, A. Mehmed, A. Ismic, N. (2015). Saraybosna Üniversitesi Tıp Öğrencileri ile Beşeri Bilimler Öğrencileri Arasındaki Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması. Avrupa Psikiyatrisi, 30 (S1), 1-1. doi:10.1016/S0924-9338(15)31447-4
  • Lael-Monfared, E., Tehrani, H., Moghaddam, Z. E., Ferns, G. A., Tatari, M., & Jafari, A. (2019). Health literacy, knowledge and self-care behaviors to take care of diabetic foot in low-income individuals: Application of extended parallel process model. Diabetes & Metabolic Syndrome: Clinical Research & Reviews, 13(2), 1535-1541.
  • Liu, Y. Wang, Y. Liang, F. Chen, Y. Liu, L. Li, Y. Yao, H. Chu, Q. (2015). The Health Literacy Status and Influencing Factors of Older Population in Xinjiang. Iranian journal of public health, 44(7), 913–919.
  • Malatyalı, İ. (2018). Sağlık Okuryazarlık Düzeyinin Belirlenmesi: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
  • Matsumoto, M. Nakayama, K. (2017), Development of the healthliteracy on social determinants of health question naire in Japanese adults. BMC Public Health, 17(1), 30. doi:10.1186/s12889-016-3971- 3.
  • McQueen, D. V., Kickbusch, I., Potvin, L., Pelikan, J. M., Balbo, L., & Abel, T. (2007). Health and modernity: the role of theory in health promotion. Springer Science & Business Media.
  • Mitic, W., &Rootman, I. (2012). An İnter Sectoral Approach Forim Proving Health Literacy For Canada: A Discussion Paper. Public Health Association Of British Columbia.( Https://Phabc.Org/WpContent/Uploads/2015/09/ Inter sectoral approach for health literacy-FINAL.Pdf)
  • Nacar, E. (2018). İnönü Üniversitesi Öğrencilerinde Aşılara Bakış Açısı Ve Sağlık Okuryazarlığı İle İlişkisi. Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi, Malatya.
  • Nielsen-Bohlman, L. Panzer, AM. Kindig, DA. (2004). Health Literacy: A Prescription to End Confusion. Washington, DC: Natl. Acad. Press. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.
  • Nutbeam, D. (1998). Health promotion glossary. Health Promotion International, 13(4), 349-364.
  • Nutbeam, D. (2000). Health Literacy As A Public Health Goal: A Challenge For Contemporary Health Education And Communication Strategiesin To The 21st Century. Health promot. Int. 15:259–67
  • Nutbeam, D. (2008). The evolving concept of health literacy. Social Science & Medicine, 67(12), 2072-2078. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2008.09.050
  • Nutbeam, D., Lloyd, J.E. (2021). Understanding And Responding To Health Literacy As A Social Determinant Of Health. Annual Review Of Public Health, 42, 159–173
  • Özdemir, H., Alper, Z., Uncu, Y., & Bilgel, N. (2010), Yetişkinler Arasındaki Sağlık Okur Yazarlığı: Türkiye'den Bir Araştırma. Sağlık Eğitimi Araştırması, 25 (3), 464-477
  • Özman, E.G. (2023). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Bilgi Ve Deneyim Düzeyinin Belirlenmesi, Ordu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, Ordu.
  • Paasche-Orlow, M. K., & Wolf, M. S. (2007). The causal pathways linking health literacy to health outcomes. American journal of health behavior, 31 Suppl 1, S19–S26. https://doi.org/10.5555/ajhb.2007.31.supp.S19
  • Pleasant, A.(2014). Advancing Health Literacy Measurement: A Pathway To Beter Health And Health System Performance. Health Commun;19:1481–96
  • Pleasant, A., Cabe, J., Patel, K. (2015). Et Al.. Health Literacy Research And Practice: A Needed Paradigm Shift. Health Commun; 30:1176–80
  • Sağlık Bakanlığı (2016). Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçekleri Güvenirlilik Ve Geçerlilik Çalışması,(Ed: Abancıgil F; Okyay P) Ankara.
  • Sezer, A. (2012) Sağlık Okuryazarlığının Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ile İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Sheridan, SL., Halpern, DJ., Viera, AJ. (2011). Etc. Al. Interventions For Individuals With Low Health Literacy: A Systematic Review. Health Commun;16:30–54.
  • Simonds, SK. (1974). Health Education As Social Policy. HealthEducation Monograph;2:1–25.
  • Sorensen, K., Van den Broucke, S., Fullam, J., Doyle, G., Pelikan, J. M., & Slonska, Z. (2012). Health literacy and public health: A systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health, 12(1), 80. https://doi.org/10.1186/1471-2458-12-80
  • Soylar. P., Ulaş Kadıoğlu. B., (2020). Yetişkin Bireylerin Sağlık Okuryazarlığı ve Obeziteyle İlişkili Bazı Davranışlarının İncelenmesi. Sakarya Tıp Dergisi, 10 (2), 270-276.
  • Soysal, A., & Obuz, E. (2020). Sağlık Okuryazarlığı: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Yönetimi Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 1198-1217. https://doi.org/10.33437/ksusbd.677560
  • Şahinöz, T., Şahinöz, S., & Kıvanç, A. (2018). Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(3), 71-79.
  • Taggart, J., Williams, A., Dennis, S., Newall, A., Shortus, T., Zwar, N., Denney-Wilson, E., &Harris, M. F. (2012). A Systematic Review Of İnterventions İn Primary Care To İmprove Health Literacy For Chronic Disease Behavioral Risk Factors. BMC Family Practice, 13, 49. https://doi.org/10.1186/1471-2296-13-49.
  • Tekin, Y. E., & Tekin, Ş. B. (2024). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Arasındaki İlişki. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 33(2), 136-145.
  • Türkoğlu, Ç. (2016). Sağlık Okuryazarlığı İle Öz Bakım Gücü Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Isparta İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Üçpınar, E. (2014). Yetişkinlerde işlevsel Sağlık Okuryazarlığı Testinin Uyarlama Çalışması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
  • Yakar, B., Gömleksiz, M., & Pirinççi, E. (2019). Bir üniversite hastanesi polikliniğine başvuran hastaların sağlık okuryazarlığı düzeyleri ve etkileyen faktörler. Eurasian Journal of Family Medicine, 8(1), 27-35.
  • Yılmaz, F., Yavuz Çolak, M., & Ersoy, K. (2009). Sağlık Okuryazarlığın Hasta Hekim İlişkisine Etkisi. Başkent Üniversitesi, Sayfa, 2.
  • Wilson, FL., Racine, E., Tekieli, V., Williams, B. (2003). Literacy, Readability And Cultural Barriers: Critical Factors To Consider When Educatin Golder African Americans About Anticoagulation Therapy. J ClinNurs; 12(2):275–282.
  • World Health organization (WHO). (1998). Health Promotion Glossary. World Health Organization; Geneve, Switzerland
  • World Health Organization. (2013). Health literacy: The solid facts. WHO Regional Office for Europe: Geneva, Switzerland.
  • World Health Organization. (2017). Promoting health in the SDGs: report on the 9th Global conference for health promotion, Shanghai, China, 21–24 November 2016: all for health, health for all (No. WHO/NMH/PND/17.5). World Health Organization.
  • Zhang, Y., Zhang, F., Hu, P., Huang, W., Lu, L., Bai, R., Sharma, M., Zhao, Y. (2016). Exploring Health Literacy İn Medical University Students of Chongqing, China: A CrossSectionalStudy. PlosOne, 11(4), E0152547. https://doi.org/10.1371/Journal.Pone.0152547.
Toplam 79 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Sağlık Yönetimi
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Olgun Yildiz Bu kişi benim 0009-0008-8948-0894

Ayşe Şahin 0000-0001-9019-4109

Erken Görünüm Tarihi 22 Kasım 2024
Yayımlanma Tarihi
Gönderilme Tarihi 23 Ekim 2024
Kabul Tarihi 18 Kasım 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 9 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Yildiz, O., & Şahin, A. (2024). An Analysis of the Health Literacy Levels of Students in A Public University’s Faculty of Health Sciences. International Journal of Health Management and Tourism, 9(3), 368-398. https://doi.org/10.31201/ijhmt.1572124