A SWOT Analysis on Halal Medical Tourism Market in Türkiye

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 3, 386 - 411, 25.11.2025

Mehmet Yorulmaz , Muhammet Raşit Aksoy , İlhan Çiftci

https://doi.org/10.31201/ijhmt.1778477

Öz

Human beings' search for healing is as old as human history, but it is also a very current human behavior. Individuals who exhibit economic human behavior in all areas related to their life continue to search for benefits in all areas in order to achieve their own interests or get rid of situations that negatively affect their life. The search for health comes at the beginning of this search, and the fact that the life of an unhealthy person is meaningless is an issue that is emphasized by society with importance. Here, the journey of a human being from the land where he lives to another area in order to restore, develop and improve their health is called "Health Tourism", which means tourism made for health. The most important component of health tourism, which has many dimensions, is “Medical Tourism”. Medical tourism journey, which has a large economic market worldwide, diversifies due to different patient expectations, demographic characteristics, cultural reasons and psycho-social factors. One of this diversity is the field of "Halal Medical Tourism", which has a niche feature in the market. The concept of halal is a theological concept that mostly coincides with people's religious values. At the same time, this concept is a concept that has the sanctioning power that applies to every aspect of the lives of people belonging to a religion. For this reason, people also want to use service provision and health product in accordance with Islamic conditions when requesting health services. This situation pushes people to seek halal health services. In this study; It is aimed to conduct a SWOT analysis of Türkiye's Halal Medical Tourism market by emphasizing the importance of Halal Medical Tourism in the provision of health services or use of health products that people receive.

Anahtar Kelimeler

Halal , Health Tourism , Halal Medical Tourism.

Türkiye Helal Medikal Turizm Pazarının SWOT Analizi

Öz

İnsanoğlunun, şifa arayışı insanlık tarihi kadar eski olmakla birlikte bir o kadar da eskimeyen bir insan davranışıdır. Yaşamı ile ilgili her alanda ekonomik insan davranışı sergileyen bireyler kendi çıkarlarına ulaşmak veya yaşamını olumsuz etkileyen durumlardan kurtulmak amaçlı fayda arayışını her alanda sürdürmektedir. Bu arayışın başında sağlık arayışı gelmekle birlikte sağlıksız bir insanın yaşamının anlamsızlığı olgusu toplum tarafından önemle üzerinde durulan bir konudur. İşte insanoğlunun sağlığını düzeltmek, geliştirmek ve iyileştirmek amacıyla bulunduğu karadan başka bir alana yaptığı yolculuğa, sağlık için yapılan turizm anlamına gelen “Sağlık Turizmi” denilmektedir. Birçok boyutu olan sağlık turizminin en önemli bileşeni “Medikal Turizm” dir. Dünya genelinde büyük bir ekonomik pazara sahip olan medikal turizm yolculuğu, farklı hasta beklentileri, demografik özellikleri, kültürel nedenler, psiko-sosyal etmenlerden kaynaklı çeşitlenmektedir. Bu çeşitlilikten birisi de pazarda niş özellik gösteren “Helal Medikal Turizm” alanı olmuştur. Helal kavramı, daha çok insanların inanç değerleri ile örtüşen teolojik bir kavramdır. Aynı zamanda bu kavram bir dine mensup insanların yaşamlarının her alanında geçerli olan yaptırım gücüne sahip bir kavramdır. İşte bundan ötürü, insanlar sağlık hizmetleri taleplerinde de İslami şartlara uygun hizmet sunumu ve sağlık ürünü kullanmak istemektedirler. Bu durum insanları helal sağlık hizmeti arayışına itmektedir. Bu çalışmada; insanların aldıkları sağlık hizmetlerinin sunumunda veya sağlık ürünü kullanımında Helal Medikal Turizm olgusunun önemi vurgulanarak, Türkiye’nin Helal Medikal Turizm pazarının SWOT analizi yapılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Helal , Sağlık Turizmi , Helal Medikal Turizm.

Etik Beyan

ETİK BEYANA GEREK YOKTUR.

Kaynakça

• Aslanova, K. (2013). Türkiye’de sağlık turizmi ve sağlık turizmi hukuku. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 3(3), 129–145.
• Acar Genç, A. (2022). Dünya'da ve Türkiye'de Yaşlı Dostu Turizm, (Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Sağlık Turizmi Programı. Aydın.
• Arslan, S. O., Çam, S. A., Uysal, F. (2019). İlaç Bileşimlerinde İslam İnancına Göre Haram Olan Maddelerin Bulunma Durumu. Helal Yaşam Dergisi, 1(1), 54-61.
• Asad M., Noriah R., Bader Abdulaziz A.,Halal Tourism: Emerging Opportunities,Tourism Management Perspectives. Volume 19, Part B,2016,Pages 137-143,ISSN 2211-9736, https://doi.org/10.1016/j.tmp.2015.12.010.
• Aydın, G., & Karamehmet Aydın, B. (2015). Dünyada ve Türkiye’de Sağlık Turizmi Pazarlama Uygulamaları ve Karşılaştırmalı Durum Analizi. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 8(16), 1-22.
• Aydın, O. (2012). Türkiye'de alternatif bir turizm; sağlık turizmi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2012, 2, 91-6.
• Baharuddin, K., Kassim, N.A., Nordin, S.K., Buyong, S.Z. (2015). Understanding the halal concept and the importance of information on halal food business needed by potential Malaysian entrepreneurs. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 5, 2, 170.
• Barca, M., Akdeve, E. ve İ. G. Balay, (2013), “Türkiye Sağlık Turizm Sektörünün Analizi ve Strateji Önerileri, İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(3), ss: 64-92.
• Battour, M., & Ismail, M. N. (2021). Halal Tourism: Concepts, practices, challenges, and future. Tourism Management Perspectives, 37, 100789.
• Bilim, Y., Birsen, A. G. ve Bilim, M. B. (2017). Medikal turizmde helal kavramı ve önemi: Türkiye örnekli bir pazar analizi. 1. International Halal Tourism Congress. Antalya 7-9 Nisan.
• Bilir, N. (2018). Yaşlılık tanımı, yaşlılık kavramı, epidemiyolojik özellikler. Yaşlılık ve Solunum Hastalıkları. Ertürk A, Bahadır A, Koşar FSerisi (ed): TÜSAD Eğitim Kitapları, Istanbul, 13-31.
• Böyükyılmaz, S., Mızrak, M., Pamukçu, H. (2019). Helal Turizm Pazarında Bağlılık-Güven Teorisi. Proceedıngs Books, 132.
• Bucak, T., & Yiğit, S. (2018). Helal Gıda Sertifikalı Ürünlerin Otel Menülerinde Kullanım Düzeyi: İzmir Merkez’deki 5 Yıldızlı Oteller Örneği. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 13(50), 176-184. https://doi.org/10.19168/jyasar.379481
• Bulgan, G. (2015). Dünyada ve Türkiye De Engelli Turizmi İle İlgili Yapilan Çalişmalar. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 50, 102-25.
• Buzcu, Z., Birdir, K. (2019). Türkiye’de medikal turizm incelemesi: Özel hastanelerde bir çalışma. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 18, 1, 311-27.
• Büyük, Ö., (2023). Kültürel Farklar ve Dil Bariyerlerinin Medikal Turizme Etkisi. Sosyal, İnsan ve İdari Bilimlerde Güncel Yaklasımlar 1 (pp.815-836), İzmir: Duvar Yayınları. Chandra, G. R. (2014). Halal tourism: A new goldmine fortourism.International Journal of Business Management &Research,4(6), 45–62.
• Collins, A., Kaya, E., & Şen, M. (2022). A qualitative analysis of Turkish stakeholders’ perspective for improving medical tourism. Journal of Society, Economics and Management, 4(2), 155–170.
• Connell, J. (2011). Medical Tourism. Wallingford: CABI Publishing. ISBN 978-1-84593-660-0.
• Connell, J. (2013). Contemporary medical tourism: Conceptualisation, culture and commodification. Tourism Management, 34, 1–13.
• Çalhan, H., & Arıcı, A. (2022). Bir Turistik Ürün Olarak Medikal Turizmin Değerlendirilmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(4), 1091-1112.
• Çataloğlu, S. (2020). Yaşlıya yönelik turizmin yansımaları ve değişen yaşlılık. Turizm Çalışmaları Dergisi, 2, 1, 59-67.
• Deniz, Nebiye Gülçin. (2019). Türkiye de medikal turizmin gelişimi ve bazı ülkelerle karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü, Sakarya.
• Dilek, S., Çakmak, F. (2017). Helal turizm eğilimleri: Kastamonu ilinde bir uygulama. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(6), 314-339.
• Dinar Standart (2022). State of the Global Islamic Economy Report. Available online: https://cdn.salaamgateway.com/reports/pdf/State+of+the+Global+Islamic+Economy+Report+2022_V2_Updated.pdf (accessed on 24 December 2023). dinhizmetleri.diyanet.gov.tr Available online:https://dinhizmetleri.diyanet.gov.tr/Documents/Sa%C4%9Fl%C4%B1k%20Bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20Protokol%C3%BC.pdf (accessed on 25 December 2023).
• Global Muslim Travel Index (2023). MasterCard-crescent rating global muslim travel index 2023. Available online: https://mastercardcontentexchange.com/news/media/hhnem3l2/mastercard-crescentrating-gmti-2023-report-1st-june-2023v2.pdf (accessed on 24 December 2023).
• Göde, A., Yorulmaz, M., Aydoğdu, A. (2021). Sağlık turizmi yetki belgesi almaya hak kazanan acentelerin web sitelerinin incelenmesi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 23, 41, 208-24. Gülen, KG., Demirci, S. (2012). Türkiye'de sağlık turizmi sektörü, İstanbul Ticaret Odası.
• Gürhan, N. (2017). Yemek ve din: Yemeğin dini simgesel anlamları üzerine bir inceleme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1204-1223.
• Güzel Şahin, G., & Tuzlukaya, Ş. (2020). Turizm türleri ve turizm politikaları, dünyada ve Türkiye’de sağlık turizmi. Sağlık Turizmi, içinde (51-70), Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Güzel, Y., Kartal, C. (2017). Halal Food Cerficate and Consumer. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 5(4), 299–309.
• Hidayat, S.E., Rafiki, A. and Nasution, M.D.T.P. (2022), "Halal industry’s response to a current and post-COVID-19 landscape and lessons from the past", Journal of Islamic Marketing, Vol. 13 No. 9, pp. 1843-1857.
• Ile, FL., Țigu, G. (2017). Medical tourism market trends-an exploratory research. Proceedings of the International Conference on Business Excellence, 1111-21.
• Iranmanesh, M., Moghavvemi, S., Zailani, S., Hyun, S.S. (2018). The role of trust and religious commitment in Islamic medical tourism. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 23, 3, 245-59.
• Jafar, A. (2023). Worldwide research on halal tourism: A bibliometric analysis based on the Scopus database. Tourism and Hospitality Research, 25(1), 45–63. https://doi.org/10.1142/S2737566824500051
• Kantar, G., Işık, E. (2014). Türkiye’de sağlık turizmi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 1, 1, 15-20.
• Kaya, N., Derse, B. (2023). Sağlik Turizminde Yaşli Bakiminin Yeri. Journal of Academic Perspective on Social Studies, 1, 1-12.
• Lunt, N., Smith, R., Exworthy, M., Green, S., Horsfall, D., & Mannion, R. (2011). Medical tourism: treatments, markets and health system implications: A scoping review. OECD, Directorate for Employment, Labour and Social Affairs.
• Moghavvemi, S., Zailani, S., Ali, S.M., Musa, G. (2014). Islamic medical tourism providers in Malaysia: Challenges and opportunities. Bridges, 447.
• Mohezar, S., Moghavvemi, S., Zailani, S. (2017). Malaysian Islamic medical tourism market: a SWOT analysis. Journal of Islamic Marketing, 8, 3, 444-60.
• Özbek, T. (1991). Dünya'da ve Türkiye'de termal turizmin önemi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(3), 15-29.
• Özkan, ME. (2019). Sağlik Turizmi Kapsaminda Türkiye’nin Medikal Turizm Potansiyeline Yönelik Bir Değerlendirme. Turizm Ekonomi ve İşletme Araştırmaları Dergisi, 1, 1, 50-64.
• Özkurt, H. (2007). Sağlık turizmi tahvilleri. Maliye Dergisi, 152, 1, 122-42.
• Özsarı, S. H., Karatana, Ö. (2013). Sağlık turizmi açısından Türkiye'nin durumu. Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tip Dergisi, 24(2): 136-144.
• Pew Research Center, (2017). Why Muslims are the world’s fastest-growing religious group. Erişim: https://www.pewresearch.org/short-reads/2017/04/06/why-muslims-are-the-worlds-fastest-growing-religious-group/ Erişim Tarihi:24.12.2023.
• Pirzada, N. (2022). The expansion of Turkey’s medical tourism industry: Ethical, economic, and workforce challenges. Bioethics Review, 34(2), 87–98.
• Putra, A.B., Wulandari, W.R., & Khasan, M.N.K. (2023). International Dynamics of Halal Industry Development: A Literatur. Review of Islamic Economics and Finance, 6(1), pp. 75-90.
• Rahman, M.K., Zailani, S. (2016). Understanding Muslim medical tourists’ perception towards Islamic friendly hospital. Journal of Investment and Management, 5, 6, 206-13.
• Ratnasari, R. T., Gunawan, S., Pitchay, A. A., & Mohd Salleh, M. C. (2022). Sustainable medical tourism: Investigating health-care travel in Indonesia and Malaysia. International Journal of Healthcare Management, 15(3), 220-229.
• Sag, I. (2019). Why medical tourists choose Turkey as a medical tourism destination: The relationships between the health tourists’ perceptions on decisive factors. Journal of Health Tourism, 2(3), 296–312. https://doi.org/10.1108/JHTI-05-2018-0031
• Sevim, E., & Önder, E. (2020). Investigation of medical tourism in Turkey through SWOT-ANP. Hacettepe Journal of Health Administration, 23(4), 605-622.
• Sözeri, D. (2023). Yaşlı Bakımı ve Engelli Turizminde Türkiye Uzun Yaşam Köyleri Çalışması, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Sülkü, N. (2017). Sağlık Turizminde Türkiye’nin Dünyadaki Yeri Ve Potansiyeli. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1):99-133.
• Şıktaş, O., Künü, S. (2021). Sağlik Turizminin Ekonomiye Katkisi: Iğdir İli Üzerine Bir Araştirma. The Journal of Academic Social Science, 114, 29-52.
• Tekin, Ö. A. (2014). İslami Turizm: Dünyadaki ve Türkiye'deki Genel Durum Üzerine Bir İnceleme. Journal of International Social Research, 7(29).
• Tekin, Ö. A., Turhan, A. A., Turhan, E. A. (2017). Türkiye turizmi için stratejik bir vizyon: Helal turizm”. MUSIAD, Antalya.
• Teoh, J. R., Dong, J., Zuo, X., Lai, K. W., Hasikin, K., & Wu, X. (2024). Advancing healthcare through multimodal data fusion: A comprehensive review of techniques and applications. PeerJ Computer Science, 10, e2298. https://doi.org/10.7717/peerj-cs.2298
• Tosun, N., & Mısırlıoğlu, A. (2022). Medikal turizmde rekabet stratejileri: İslami medikal turizm. Turkish Journal of Marketing, 7(1), 31-49.
• Turkish Statistical Institute (TURKSTAT), 2024. Exit Visitor Statistics. Available online: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=egitim-kultur-spor-ve-turizm-105&dil=1 (accessed on: 18 April 2024).
• Uyanık Çavuşoğlu, A. (2018). Sağlık turizmi aracı kuruluşu hizmet standartları hakkında düşünce ve öneriler. Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Dergisi, 1, 2, 1-5.
• Uysal Şahin, Ö., Şahin, M. (2018). Türkiye’de Sağlık Turizminin Potansiyeli ve Geleceği: SWOT Analizi. Journal of Awareness, 3(Özel), 287–300.
• Xu, T., Zhang, J., & Wang, L. (2020). An integrative review of patients’ experience in the medical tourism process. American Journal of Health Behavior, 44(4), 451–465. https://doi.org/10.1177/0046958020926762
• Yener, D. (2011). Tüketicilerin Helal Sertifikalı Ürünlere Karşı Tutumlarını Etkileyen Faktörler ve tRisk Algısı, Doktora Tezi, İstanbul, Marmara Üniversitesi.
• Yıldız, S., Yıldız, Z. (2018). İslam’ın Turizm’e Yansıması: Helal Turizm-Reflectıon Of Islam To Tourism: Halal Tourism. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(26), 770-781.
• Yiğit, AÇ., Açıkgöz, M. (2023). Sağlık Turizmi Kavramı ve Türkiye’de Sağlık Turizmi. Sağlik Bilimlerinde Öncü ve Çağdaş Çalişmalar, Ed: Taner Akarsu. İzmir: Duvar Yayınları.173-203.
• Yorulmaz, M., Söyler, S. (2020). Sağlık Turizmi Swot Analizi: Adana Ili Örneği. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 6(2), 217-230.
• Zailani, S., Ali, S.M., Iranmanesh, M., Moghavvemi, S., Musa, G. (2016). Predicting Muslim medical tourists' satisfaction with Malaysian Islamic friendly hospitals. Tourism Management, 57, 159-67.
• Zarmani, N. F., Ramli, M. A., Salleh, S. M. S. S. M., Daud, M. Z., & Tumiran, M. A. (2020). Analysis on the Halal Status of a Medical Device: A Study On The Surgical Suture. Multidisciplinary Approaches In Social Sciences, Islamic & Technology (Icmasit 2020), 497.
• Zawawi, M., Othman, K. (2018). An overview of Shari’ah compliant healthcare services in Malaysia. Malaysian J Consum Fam Econ, 3, 1, 91-100.
• Zengin, B., Eryılmaz, B. (2013). Bodrum Destinasyonunda Engelli Turizm Pazarinin Değerlendirilmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 11.