Geleneksel Harput Evlerinin Enerji Performansının Değerlendirilmesi: Şefik Gül Evi Örneği

Yıl 2020, , 64 - 72, 25.12.2020

Sevilay Özdemir , Betül Bektaş Ekici

https://doi.org/10.46460/ijiea.799172

Öz

Binalarda kullanılan enerji miktarı hem ülkemiz hem de küresel ölçekte toplam enerji tüketiminde önemli bir paya sahiptir. Bu durum tükenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, bu kullanım sonucu oluşan çevresel kirlilik ve ekonomik faktörler de dikkate alındığında konfor koşullarının sağlanması noktasında enerji etkin bir mimari tasarımı zorunlu kılmaktadır. Enerji etkin yapı tasarımı çevresel iklim, yön, hakim rüzgar vb parametrelerden yararlanıp aktif/ pasif yöntemler kullanarak ısıtma-soğutma-havalandırma ve doğal aydınlatma konularında yapı performansını arttırarak enerji korunumu sağlamayı hedeflemektedir.
Geleneksel binalar bugünkü gibi kapsamlı ısıtma, soğutma, aydınlatma vb sistem desteğine ihtiyaç duymadan pasif tasarım yöntemleriyle istenilen konfor seviyelerini sağlamaktadırlar. Bu çalışma mimari açıdan konfor koşullarının sağlanması için geleneksel bir yapı örneği üzerinden yeni bina tasarımlarına referans olabilecek deneyimleri ortaya koymayı hedeflemektedir. Bu amaçla Design Builder yazılımı ile daha önce konfor koşulları incelenmemiş Harput Şefik Gül Evi’nin simülasyon yolu yıllık ısıtma, soğutma ve aydınlatma yükleri belirlenmiştir. Binanın farklı yönlenme durumları için hesaplanan enerji gereksinimleri tartışılarak, farklı mahallerin yıl içerisinde konfor aralığında kalma süreleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Enerji etkinlik, Konfor koşulları, Design Builder, Şefik Gül Evi, Geleneksel mimari

Evaluation of the Energy Performance of Traditional Harput Houses: Şefik Gül House Sample

Öz

The amount of energy used in buildings has a significant share in total energy consumption both in our country and globally. Considering the use of exhaustible energy resources, environmental pollution resulting from this use, and economic factors necessitates an energy-efficient architectural design at the point of ensuring comfort conditions. Energy efficient building design aims to provide energy conservation by using parameters such as environmental climate, direction, prevailing wind, and increasing the performance of buildings in heating-cooling-ventilation and natural lighting by using active / passive methods.
Traditional buildings provide the desired comfort levels with passive design methods without the need for comprehensive heating, cooling, lighting, etc. system support. This study aims to reveal experiences that can be a reference to new building designs through a traditional building example in order to provide comfort conditions in terms of architecture. For this purpose, a simulation study on the Harput Şefik Gül House, whose comfort conditions were not examined before were carried out with the Design Builder software, and its annual heating, cooling and lighting loads were determined. By discussing the energy requirements calculated for different orientation situations of the building, the comfort range duration of the different spaces during the year has been determined.

Anahtar Kelimeler

Energy efficiency, Comfort conditions, Design Builder, Şefik Gül House, Traditional architecture

Kaynakça

• Harputlugil, G. ve U., Çetintürk, N., 2005. Geleneksel Türk Evi’nde ısıl konfor koşullarının analizi: Safranbolu Hacı Hüseyinler Evi, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 20, 77–84.
• Mousli, K., & Semprini, G., 2015. Thermal performances of traditional houses in dry hot arid climate and the effect of natural ventilation on thermal comfort: a case study in Damascus. Energy Procedia, 78, 2893-2898.
• Akfidan, C., 2018. Bolu Gülezler Konağı’nın ısıtma enerjisi korunumunda etkili olan tasarım değişkenleri açısından değerlendirilmesi, Yüksek Lisan Tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Temur, H., 2011. Edirne geleneksel konut mimarisinin sürdürülebilirlik bağlamında enerji verimliliği ve ısıl analiz açısından değerlendirilmesi, Yüksek Lisan Tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Erdemir, İ., 2014. Sıcak-kuru iklim bölgelerinde enerji korunumu-yerleşme dokusu-form etkleşimi: geleneksel Diyarbakır evleri örneği, Yüksek Lisan Tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Mohammadzadeh, E., Akhava Farshchi, M., & Ford, A., 2015. Vernacular architecture and energy use in buildings: a comparayive study, Volume-2, Issue-4, 2394-2827.
• Pallaska, E., Haugen, T., Hoxha, V., Finochiaro, L., & Temeljoyov Slaj, A., 2018. Sustainability by improving energy efficiency in traditional housing in Kosova, Volume-5, Issue-5.
• Yıldız, D., & Manioğlu, G., 2015. Evaluating sustainability and energy efficiency of a traditional housing: the case of the Samanbahçe Settlement in Cyprus, Volume-12, No-2, 205-220.
• Öztürk, Ş, Coşkun, M., 2014. Geleneksel Harput & Elazığ evleri, Kültür Yayınları.
• Akgüç, A., 2017. Energy Plus ve Design Builder simülasyon araçlarının işlevi ve kullanımına yönelik genel bir bakış, TTMD Dergisi, Sayı-11 (Ek).
• TSE (2011). TS 2164/T2 Kalorifer Tesisatı Projelendirme Kuralları, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
• TSE (2013). Binalarda Isı Yalıtım Kuralları Standardı (TS 825), Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
• IEA, 2001. Energy Policies of IEA Countries, Turkey.