PIETER BRUEGEL’İN JANR (GÜNLÜK YAŞAM) RESİMLERİNDE KIRSAL BELLEK

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 11, 291 - 312, 31.12.2020

Tuğba Renkçi

Öz

Pieter Bruegel (1525?-1569), 16. yüzyılda Hollanda ve İtalya’da yaşamış bir sanatçıdır. Ortaya
koyduğu yapıtlarıyla, Kuzey Flemenk sanatının öncülerinden olup, janr resminin 16. yüzyıldaki
en önemli temsilcisi ve ustası olmuştur. Yaşadığı dönemin günlük yaşam sahnelerini kendine özgü
sanatsal bir üslupta betimleyen sanatçının eserleri, arşivsel ve belgesel bir niteliğe sahiptir. P. Bruegel;
köylüleri, günlük olayları ve çocuk oyunlarını resmetmiştir. Ayrıca P. Bruegel’in yapıtlarında ahlaki,
toplumsal ve yerel konular genellikle; figüratif, peyzaj ve mekân düzenlemelerinin içinde yer alır.
Sanatçı, yaşadığı çağın insanı olarak, toplumu sanatında yeni bir düşünce ve yol ile ele almayı
benimsemiştir.
Araştırma, Avrupa sanat tarihinde önemli bir yere sahip olan Yaşlı Pieter Bruegel’in janr (günlük
yaşam) resimlerinde kırsal belleğin incelenmesini amaçlamıştır. Bu amaç kapsamında; P. Bruegel’in
yaşadığı dünya ve yapıtları; kırsal bellek açısından, sanatsal kurgu, kompozisyon, biçim-ifade ve
içerik göz önüne alınarak irdelenmiştir. Dolayısıyla araştırma, P. Bruegel’e ilişkin kırsal bellek
bağlamına odaklanması ve spesifik bir araştırma alanını kapsaması bakımından önem taşır.
Araştırma kapsamında, literatür taraması yapılmıştır. Ayrıca, sanatçının kırsal yaşamdan pastoral
sahnelerin betimlendiği eserlerden bir seçki oluşturularak, yapıtlarında kırsal bellek bağlamında,
belirli kaynaklar eşliğinde yapıt analizli bir araştırma, okuma, çözümleme ve yorumlama yolu
benimsenmiştir. Bu doğrultuda, P. Bruegel ile ilgili yerli ve yabancı kaynaklardan yararlanılarak
metnin içeriği oluşturulmuştur. İçerikte, sanatçının öncelikle yaşam öyküsü kısaca ele alınmış
ardından araştırmanın bağlamına değinilmiş ve son olarak da yapıtlarından örnekler sunulmuştur.
Elde edilen bulgular ve veriler doğrultusunda araştırma metni sonuca bağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Pieter Bruegel, Janr Resmi, Kırsal Bellek, Plastik Sanatlar, Görsel Sanatlar

RURAL MEMORY IN PIETER BRUEGEL’S GENRE (DAILY LIFE) PAINTING

Öz

Pieter Bruegel (1525? -1569) is an artist who lived in Holland and Italy in the 16th century. He was one
of the pioneers of Northern Dutch art with his works and became the most important representative
and master of genre painting in the 16th century. Describing the scenes of the daily life of his period
in a unique artistic style, the artist’s works have an archival and documentary quality. Bruegel has
portrayed villagers, daily events and children’s games. In addition, in Bruegel’s works, moral, social
and local issues often take part in figurative, landscape and spatial arrangements. The artist, as the
person of the age in which he lives, has adopted a new way of thinking and approaching society in
his art.The research aimed to examine the rural memory in the genre (daily life) paintings of the Elder Pieter
Bruegel, who has an important place in European art history. Under this purpose; the world in which
Bruegel lives and its works are taken into consideration; in terms of rural memory, artistic fiction,
composition, form-expression and content. Therefore, the research is important in that it focuses on
the rural memory context of P. Bruegel and therefore covers a specific research area.
Within the scope of the research, the literature research has been done. In addition, a selection was
created from the artist’s works depicting scenes from rural life. In the context of rural memory in the
artist’s works, a work-based research, reading, analysis and interpretation method has been adopted
in company with certain sources. In this direction, the content of the text was created by making
use of local and foreign sources about Bruegel. In the content, first of all, the life story of the artist
was mentioned briefly, then the context of the research was touched on, and finally, examples of his
works were presented. The research text was concluded in line with the findings and data obtained.

Anahtar Kelimeler

Pieter Bruegel, Genre Painting, Rural Memory, Plastic Arts, Visual Arts

Kaynakça

• Arsal, Y. S. (2006). Karnaval ve Perhiz Arasındaki Savaş: Brueghel’in Yapıtına İlişkin Bir Çözümleme. Sanat Tarihi Yıllığı. 18. 77-90.
• Borchert, T. H. (2020). Pieter Bruegel the Elder and Flemish Book Illumination. A. H. Harnoncourt, E. Oberthaler, S. Pénot, M. Sellink, R. Spronk, (Ed.), Bruegel The Hand of The Master (96-113). Wien: Hannibal.
• Charles, V., Manca, J., McShane, M., Wigal, D. (2012). 1000 Muhteşem Resim. (N. Elhüseyni, Çev.). İstanbul: YKY Yayınları.
• Çimen, E. (2007). Bir Resim Okuması: Babil Kulesi. Sanat Dergisi. 11. 17-19.
• Delphi Classics (2016). Masters of Art – Pieter Bruegel, United Kingdom: Delphi Classics Publishing. Döngel, Z. A. (2014). Günlük Yaşam Resmi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Fleming, J. ve Honour, H. (2016). Dünya Sanat Tarihi. (H. Abacı, Çev.). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Gombrich, E. H. (2015). Sanatın Öyküsü. (E. Erduran ve Ö. Erduran, Çev.) İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Hollander, A. (1989). Moving Pictures, New York: Alfred A. Knopf.
• Kagan, M. (1982). Güzellik Bilimi Olarak Estetik ve Sanat. (A. Çalışlar, Çev.). İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Khm (Kunsthistorisches Museum Wien). Pieter Bruegel. Eser künyesi.
• Leppert, R. (2009). Sanatta Anlamın Görüntüsü. (İ. Türkmen, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Lukacs, G. (1981). Estetik II. (A. Cemal, Çev.). İstanbul: Payel Yayınları.
• MET (The Metropolitan Museum of Art). The Harvesters. Web: https://www.metmuseum.org/art/ collection/search/435809 (Erişim Tarihi: 28.07.2020).
• Mheu (Musée Historique Environnement Urbain). The Fight Between Carnival and Lent. Web: http://www.mheu.org/en/timeline/fight-carnaval-lent.htm (Erişim Tarihi: 20.06.2020).
• Osborne, H. (1970). The Oxford Companion to Art, New York: Oxford University Press.
• Porras, S. (2011). Rural Memory, Pagan Idolatry: Pieter Bruegel’s Peasant Shrines. Art History. 3. 486-509.
• Sözen, M. ve Tanyeli U.(2016). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi. Tansuğ, S. (1988). Sanatın Görsel Dili, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Tate. Art Terms. Genre Painting. Web: https://www.tate.org.uk/art/art-terms/g/genre-painting (Erişim Tarihi: 25.07.2020).
• TDK. Güncel Türkçe Sözlük. Web: https://sozluk.gov.tr/?kelime= (Erişim Tarihi: 20. 07.2020).
• Thomson, W. E. and Hickey, J. V. (1999). Society in Focus, Longman: New York.
• Timuçin, A. (2013a). Estetik Bakış, İstanbul: Bulut Yayınları.
• Timuçin, A. (2013b). Estetik, İstanbul: Bulut Yayınları.
• Turani, A. (1995). Dünya Sanat Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Wisse, Jacob (2013). Prague during the Rule of Rudolf II (1583–1612). The Metropolitan Museum of Art (MET), New York. https://www.metmuseum.org/toah/hd/rupr/hd_rupr.htm (Erişim Tarihi: 27.07.2020).
• Wölfflin, H. (1990). Sanat Tarihinin Temel Kavramları. (H. Örs, Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi.