ART AS INVESTMENT TOOL OF COMPANIES IN TURKEY

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 14, 104 - 121, 31.07.2022

Umut Yağcı , Ali Ertuğrul Küpeli

Öz

Today, many private companies and organizations have started to direct their investments in the field
of art and show their names in many fields from exhibition sponsorships to artistic competitions.
Companies try to privatize art by making such investments. In fact, they are trying to both advertise
and clear their name by using art for their own benefit. Companies prefer to invest only when they
come across a business that will generate a good profit. In this context, it is observed that especially
large companies direct the arts with their investments. Since it is thought that these investments will
not be wasted by the companies, they continue today despite all the economic negativities. Because
the need to direct the society always maintains its importance. It is not a coincidence that companies
have the opportunity to directly own the works of various artists with a very affordable budget,
through the exhibitions they organize, the competitions they organize, and the museums they have
established. In addition, it is a natural result of the art policy of the companies that the artist can
increase the value of his works in the market with the competitions held or the collections purchased,
which adds value to the collections already held by the companies. Thus, in the field of art in which
companies invest, it is seen that they both direct the art according to their own purposes and add
value to their investments through the collections they acquire in the art market.

Anahtar Kelimeler

Art, Companies, Investment Vehicle, Art Market, Economy, Exhibition

TÜRKİYE’DE ŞİRKETLERİN YATIRIM ARACI OLARAK SANAT

Öz

Günümüzde birçok özel şirket ve kuruluş yatırımlarını sanat alanına yöneltmeye, sergi
sponsorluklarından, sanatsal yarışmalara kadar pek çok alanda isimlerini göstermeye başlamışlardır.
Şirketler bu tür yatırımlar yaparak sanatın özelleştirilmesi gerçekleştirilmeye çalışılır. Sanatı kendi
menfaatlerine göre kullanarak hem reklamlarını yapmaya hem de adını temize çıkarmaya
çalışmaktadırlar aslında. Şirketler, karşılarına ancak iyi bir oranda kar getirecek bir iş çıktığında
yatırım yapmayı tercih ederler. Bu bağlamda ülkemizde özellikle büyük şirketlerin yaptıkları
yatırımlarla sanata yön verdiği gözlenmektedir. Bu yatırımların şirketlerce boşa çıkmayacağı
düşünüldüğünden günümüzde de bütün ekonomik olumsuzluklara rağmen devam etmektedir. Çünkü
toplumu yönlendirme ihtiyacı her zaman önemini korumaktadır. Şirketlerin açtığı sergilerden,
düzenlediği yarışmalardan ve kurduğu müzeler aracılığıyla, çeşitli sanatçıların eserlerine oldukça
uygun bir bütçeyle doğrudan sahip olma imkanına kavuşması tesadüf değildir. Ayrıca yapılan
yarışmalarla, ya da satın alınan koleksiyonlarla sanatçının eserlerinin piyasadaki değerini
arttırabildiği, bunun da zaten şirketlerin daha önceden elinde bulundurdukları koleksiyonların
değerine değer kattığı da şirketlerin sanat politikasının şaşırılmaması gereken doğal bir sonucudur.
Böylece, şirketler yatırım yaptığı sanat alanında, sanatı hem kendi amaçlarına göre yönlendirdiği
hem de sanat piyasasında edindikleri koleksiyonlar aracılığıyla yatırımlarına değer üstüne değer
kattıkları görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sanat, Şirketler, Yatırım Aracı, Sanat Piyasası, Ekonomi, Sergi

Kaynakça

• Ashenfelter, Orley ve Kathryn Graddy (2003). “Auctions and the Price of Art”, Journal of Economic Literature, Vol. 41, pp.763-786.
• Bayındır, H. (2017). “Sanat Raporu 2017”. Forbes Türkiye, No.2.
• Bozoğlu Demirdöven, J., & Ödekan, A. (2009). Müzayedelerin sanat piyasalarındaki rolü ve Türkiye'deki yansımaları. İTÜ Dergisi/b, 5(1).
• Calhoun, C. (2007). “Bourdieu Sosyolojisinin Ana Hatları”, çev. Güney Çeğin, Ocak ve Zanaat: Pierre Bourdieu Derlemesi içinde, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 107.
• Çildir, Ç., & Fettahlıoğlu, H. S. (2019). SANAT VE PAZARLAMA İLİŞKİSİ. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 47-61.
• Demirel, E. Ü. (2017). Finansal Bir Yatırım Aracı Olarak Sanat ve Türk Sanat Piyasası. DPT, Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1973-1977).
• Edwards, Sebastian. (2004). “On the Economics of Latin American Art: Creativity Patterns and Rates of Return”, Economia (Journal of the Latin American and Caribean Economics Association), Spring Issue, pp.1-35.
• Kanat, K. B., Diptaş, S., Hannon, J., & Dudden, L. K. (2018). Trump’ın Bir Yılı. SET Vakfı İktisadi İşletmesi.
• Kösemen, İ. Begüm (2012). s. 165. “Türkiye’de Özel Sektörün Kültür ve Sanat Alanında Artan Görünürlüğü”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:2(145-172), s. 159.
• Octavian Esanu (2013). “Neoliberal Dönemde Çağdaş Sanatın Örgütlenmesi I/IV: ‘Postmodern’e Karşı ‘Çağdaş’”, Çev. Nursu Örge, E-skop: http://www.e-skop.com
• Ödekan, A., ve diğ., (2007). Modern Türk 2: Özel Koleksiyonlardan 1950-1970 Dönemi Resim Sanatı (Cecan – Taviloğlu – Kabakçı – Bilge- Saka Koleksiyonları), İSMV, İBB ve MSÜ ortak yayını, İstanbul.
• Seçkin, Aylin ve Erdal Atukeren (2006). “Art and the Economy: A First Look at the Market for Paintings in Turkey”, Economics Bulletin, Vol. 26, No. 3, pp.1-13. [http://economicsbulletin.vanderbilt.edu/2006/volume26/EB-06Z10130A.pdf]
• Stallabrass, J. (2009). s. 165. Contemporary art in a neoliberal climate. 현대미술사연구, 20, 125- 144.
• Worthıngton, A.C. Ve Hıggs, H. (2003). “Art as an Investment: Short and Long-Term Comovements in Major Painting Markets”. Empirical Economics, 28(4), p.649-668
• Wu, Chin-Tao (2005). Kültürün Özelleştirilmesi: 1980 Sonrasında Şirketlerin Sanata Müdahalesi, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 23. s. 36.