Katılım Bankacılığında Klasik Teverruk Yöntemi Uygulanabilirliğinin TKBB Teverruk Standardına Göre İncelenmesi ve Bir Model Önerisi

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 3, 212 - 228, 29.11.2022

Fatih Kazancı

https://doi.org/10.54427/ijisef.1102986

Öz

Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) Merkezi Danışma Kurulu Teverruk Standardı yayınlamış olup, katılım bankaları bu standarda uygun olarak teverruk işlemlerini gerçekleştirmek zorundadırlar. Standartta organize teverruk işlemlerinin caiz olmadığından hareketle klasik teverruk yapısına geçilmesi katılım bankalarına önerilmektedir. Makalede TKBB Teverruk Standardı detaylı olarak incelenmiş olup, katılım bankalarının bu standartlara uyup uyamayacakları, klasik teverruku hangi amaç için kullanabilecekleri ve klasik teverruk uygulayabilecekleri bir model sunulmuştur. Sunulan modelde, klasik teverruk yönteminin Türkiye Ürün İhtisas Borsası (TÜRİB) Elektronik Ürün Senetleri (ELÜS) piyasası aracılığıyla çalışması öngörülmüştür. TÜRİB ELÜS piyasası sayesinde katılım bankaları, zorunlu nakit ihtiyacı duyan bireysel müşterilerinin klasik teverruk yoluyla nakit temin etmelerine aracı olabilecektir.

Anahtar Kelimeler

İslami finans

Investigation of The Applicability of The Classical Tawarruq Method in Participation Banking According to The TKBB Tawarruq Standard and A Model Suggestion

Öz

Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) Merkezi Danışma Kurulu Teverruk Standardı yayınlamış olup, katılım bankaları bu standarda uygun olarak teverruk işlemlerini gerçekleştirmek zorundadırlar. Standartta organize teverruk işlemlerinin caiz olmadığından hareketle klasik teverruk yapısına geçilmesi katılım bankalarına önerilmektedir. Makalede TKBB Teverruk Standardı detaylı olarak incelenmiş olup, katılım bankalarının bu standartlara uyup uyamayacakları, klasik teverruku hangi amaç için kullanabilecekleri ve klasik teverruk uygulayabilecekleri bir model sunulmuştur. Sunulan modelde, klasik teverruk yönteminin Türkiye Ürün İhtisas Borsası (TÜRİB) Elektronik Ürün Senetleri (ELÜS) piyasası aracılığıyla çalışması öngörülmüştür. TÜRİB ELÜS piyasası sayesinde katılım bankaları, zorunlu nakit ihtiyacı duyan bireysel müşterilerinin klasik teverruk yoluyla nakit temin etmelerine aracı olabilecektir.

Anahtar Kelimeler

İslami finans, Katılım Bankacılığı, Teverruk

Kaynakça

• AAOIFI (2012). Faizsiz Bankacılık Standartları. İstanbul: Türkiye Katılım Bankaları Birliği. Yayın No: 2.
• Aydın, A. (2021). Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) ve İslam Hukuku Açısından Tahlili. Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, 7 (1), 21-36.
• Bayındır, S. (2012). Modern Faizsiz Finansman Araçlarından Teverruk ve Ges’in Fıkhi Tahlili. Tartışmalı İlmi Toplantı, Konevi Kültür Merkezi.
• Bayındır, S. (2015). Fıkhi ve İktisadi Açıdan İslami Finans (Para ve Sermaye Piyasaları). İstanbul: Süleymaniye Vakfı Yayınları. Yayın No: 21.
• Cebeci, İ. (2019). “Teverruk”. TDV İslam Ansiklopedisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. Cilt: Ek-2, 594-595.
• Kazancı, F. (2018). Türkiye’de Faizsiz Bankacılık Prensiplerine Uygun Teverruk Pazarı: Ürün İhtisas Borsası, İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi (IEFD), 4(1), 17-47.
• Teverruk Standardı (2021). TKBB Danışma Kurulu.https://tkbbdanismakurulu.org.tr/uploads/ standartlar/ bb8e98b97bf9157d54125d6349a36d1d.pdf [08.04.2022].
• TÜRİB Kurumsal (2022). Türkiye Ürün İhtisas Borsası. https://www.turib.com.tr/hakkimizda/ [08.04.2022].
• TÜRİB Piyasa ve İşleyişi (2022). Türkiye Ürün İhtisas Borsası. https://www.turib.com.tr/elus-piyasasi-nedir/ [08.04.2022].
• TÜRİB Veri Merkezi (2022). Türkiye Ürün İhtisas Borsası. https://www.turib.com.tr/2021-yillik-bulteni/ [08.04.2022].