What Is Theory ? What Is The Importance Of Theoretical Knowledge For Improving Translation Competences

Yıl 2022, , 62 - 75, 30.12.2022

Erdem Yağcı

https://doi.org/10.29228/ijlet.66385

Öz

For reflecting his/her theoretical translation knowledge into his or her own translation work, a person who has translation
competencies must state the importance of understanding the verifiability methods of this theoretical translation knowledge. In
the science of translation - for the translators who have translation competencies -the question of what is the definition of
translation methods, their importance, and their manners is the most important question that the translators came across. The
question answers are shown at the entrance of this study. It is stated in this study that a person who wants to have translation
and translator competence must reflect his/her previous theoretical translation knowledge into his or her own translation work
while he or she is translating, too. For solving the problems that occurred during the usage of translating methods was mentioned
by this study via some examples. With the help of the descriptive searching method; translating competence will be handled in
deep; in this way, the relationship between methods and translation can be understood clearly. Also, it is thought that by
developing empiric thinking strategies, a translator who improved distinguishing verifiability and falsifiability of methods can
overcome the problems, he/she comes across while he reflects on his/her translational competence to translation works.

Anahtar Kelimeler

Theories’ importance, knowledge of translator, scientific methods, theories of translation

Kuram Nedir? Çevirmen Edinci Kazanabilmek İçin Kuramsal Bilgilerin Yeri Ve Önemi Nedir?

Öz

Çevirmen edincine sahip bir bireyin, çeviriyi uygulama esnasında, bir çeviri kuramlarını kolaylıkla işine yansıtılabilmesi için, bu kuramların doğrulanabilirliğinin hangi bilimsel yöntemlerle sağlandığını anlayabilmenin önemi vurgulanması bu çalışmada sağlanmaya çalışılmıştır. Çeviribilimde -çeviri edinci kazanmış bir çevirmen için- kuramsal bilgilerin tanımı, önemi ve yerinin çevirmenler için ne olduğu sorusu ise geçmişten günümüze kadar çevirmenlerin karşılaştığı önemli bir sorun olduğu giriş bölümünde açıklanmıştır. Çeviri ve çevirmen edincine sahip olmak isteyen bir bireyin; çeviriyi uygulama esnasında da daha önceden edindiği kuramsal bilgilerini yansıtabilmesi gerektiği, bu özelliğinin çevirmen edincini kazanabilmek açısından büyük önem teşkil ettiği yapılan betimleyici çalışmalarla ortaya konmuştur. Çeviri kuramlarının uygulanması esnasında karşılaşılan zorlukların hangi bilimsel yöntemlerle aşılabileceğinin açıklanması çalışmada amaçlanmış ve bu yöntemler örneklerle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Buna ek olarak kuramlar ile çeviri ve çevirmen edinci arasındaki ilişkinin çok yönlü ve çok boyutlu şekilde ele alınması; bu ilişkinin daha iyi anlaşılabilmesini kolaylaştıracak ve çeviriye ilişkin kuramların, çeviri edincine sahip bir çevirmen tarafından, çeviriye yansıtılması esnasında ortaya çıkan sorunların çözümüne imkân sağlanacağı düşünülmüştür. Empirik düşünme becerisini geliştirerek, uygulayacağı çeviri kuramının doğrulanabilirliğinin ve yanlışlanabilirliğinin farkına varmış bir çevirmenin, çeviri kuramlarının çeviriye uygulanışı esnasında karşılaştığı zorlukların üstesinden gelebileceği öne sürülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kuramların önemi, çeviri edinci, çevirmen edinci, bilimsel yöntem, çeviri kuramları

Kaynakça

• Baydan, E. (2013). İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Dergisi, Çeviri Eğitiminde Çevirmenlik Edinci: Problem Çözme ve Karar verme Konusunda Farkındalık Uygulaması, sayı:7, s.103-125
• Büyükyağcı, N. (2011). Türkiye’de Çevirmenlik Mesleği, Başbakanlık İdareyi Geliştirme Başkanlığı Dergisi, Araştırma Raporu, Ankara
• Eser, O. (2019). Çeviribilimde Edinç Araştırmaları Makalesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, s:141 -142
• Eser, O. (2011). Çeviribilimde Edinç Araştırmaları Kitabı, s: 27-28-29 - 53
• Gündoğdu, M. (2004). Dil Yazın ve Deyiş. 2004 Uluslararası IV. Dil Yazın ve Deyişbilimi Sempozyumu Bildirileri içinde; ( 11-22 ss). Çanakkale,
• Hançerlioğlu, O. (1976). Toplumbilimleri sözlüğü. Remzi Kitapevi, İstanbul, s 228
• Işın, B. (1993). Çeviri Eleştiri bağlamında Eleştirel Bilincin oluşturulması ve Eleştiri, Dilbilim Araştırmaları, s: 25-47
• Işıl, K. Çeviriblog, (2018). “ Piyasada Çevirmenlik Mesleği Üzerine” (Ankara) adlı makalesinden, https://www.ceviriblog.com/2018/07/16/piyasada-cevirmenlik-meslegi-uzerine/ Adresinden, 14.05.2020 tarihinde faydalanılmıştır.
• Kaya, O. (2006). Çeviri Sektöründe Meslekleşme ve Örgütlenme. Çeviriblog, 7-9 https://www.ceviriblog.com/2016/04/01/ceviri-sektorunde-mesleklesme-ve-orgutlenme-osmankaya-2/ adresinden 02.06.2020 tarihinde alınmıştır.
• Kayaoğlu, T. (1998). Türkiye'de Tercüme Müesseseleri, İstanbul. s.43
• Odacıoğlu, C. (2007). Meslekleşme Açısından Türkiye’de Çevirmenliğin Mevcut Durumu, Sorunlar Ve Çözüm Önerileri, Bartın Üniversitesi, s: 12-13-14 (metnin içerisinde atıf verilmemiştir.)
• Ozankaya, O. (1995) Temel Toplumbilimleri Sözlüğü; Cem yayınevi, s.85
• Popper, K. (1934 ) The Logic Of Scientific Discovery, s.40
• Salman, Y. (1996). Yazın çevirmenin Dilsel donanımı, Dilbilim Araştırmaları, Hitit Yayınevi, Ankara, s 257
• Taşdemir, E. (1998). Hasan Ali Yücel'in Türk Milli Eğitimine Hizmetleri, 100.Doğum Yıldönümünde Hasan Ali Yücel (yay.haz.Son Gül Boybeyi), Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, Ankara,.29-115.
• Yazıcı, M. (2007). Çeviribilimin Temel Kuram ve Kavramları, s.33
• Yazıcı, M. (2007). Yazılı Çeviri Edinci, s. 24-34-36-39
• Yıldırım, C. (2012). Bilim Felsefesi, Timaş Yayınevi, İstanbul, s.26
• Uysal, M. (2007). Meslekleşme Açısından Türkiye’de Çeviri, Bartın Üniversitesi, s: 4-7-9
• Uysal, M. (2017). Çevirmenlikte Meslekleşme ve Çevirmen Sertifikasyonu, s: 129-128 -201-204
• Kaya, O. (2012). "Çeviri Sektöründe Meslekleşme ve Örgütlenme" Avrupa Birliği Bakanlığı Çeviri Platformu, Avrupa’nın Dili Çeviridir, İstanbul, 43-46.
• Kara, S. (2010). Tarihsel Değerlendirmeler Işığında Türkiye'de Çeviri Etkinliği, Mersin Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt 6, sayı 1, 94-101