Addressing Turkish Language In The Government Programs (1923-2016 Government Programs)

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 1, 371 - 389, 30.03.2018

Müzeyyen Altunbay

Öz

In its simplest form, the government, defined as "the administrative institutions of a country", constitutes already existing statism. The government, of which duties and authorities as well as limitations are determined in the Constitution, consists of the council of ministers, and it is responsible for the manipulation of the State politics. In total, sixty-five governments (excluding for the coalition governments) has served from I. Inonu Government, between 30 December 1923 and 19 March 1924, till the still continuing Yıldırım Government established on 24 May 2016. A new government program has been declared with the establishment of almost every government. It is seen that there is no constitutional binding of government programs; but it is presented to the public as a means of transparency and accountability. It has been determined that many different topics from trade to economy, from culture to national defense has been dealt with in the governments established from 1923 till today. One of these topics is Turkish which is the official language of Turkish Republic and guaranteed by the constitution. In this study, it was aimed to determine how the Turkish language was addressed through the government programs of a total of sixty-five governments established in the period from the Republican period to the present day.

Anahtar Kelimeler

Language policy, government programs, Turkish language

Hükûmet Programlarında Türk Dili Meselesinin Ele Alınışı (1923-2016 Hükûmet Programları)

Öz

En sade hâliyle “bir ülkenin yönetim kuruluşları” şeklinde tanımlanan hükûmet, var olan devlet düzenini meydana getirmektedir. Anayasada görev ve yetkileri ile birlikte sınırlılıkları da belirlenen hükûmet, Bakanlar Kurulundan oluşup devlet siyasetinin yürütülmesinden sorumludur. 30.10.1923-06.03.1924 tarihleri arasında kurulan I. İnönü Hükûmetinden 24.05.2016 tarihinde kurulup hâlen devam eden Yıldırım Hükûmetine kadar (koalisyon hükûmetleri hariç) toplam altmış beş hükûmet görev yapmış, hemen her hükûmetin kurulmasıyla birlikte bir hükûmet programı ilan edilmiştir. Hükûmet programlarının Anayasa gibi bir bağlayıcılığının bulunmadığı; ancak şeffaflık ve hesap verilebilirlik gereğince muhatap olan halka sunulduğu görülür. 1923’ten günümüze kadar kurulan hükûmetlerin programlarında ticaretten ekonomiye, kültürden millî savunmaya kadar birbirinden farklı konulara temas edildiği tespit edilmiştir. Ele alınan bir diğer konu ise Türkiye Cumhuriyeti’nin resmî dili olan ve Anayasa ile güvence altına alınan Türkçedir. Bu çalışmada, Cumhuriyet tarihinden günümüze kadar olan süreçte kurulan toplam altmış beş hükûmetin hükûmet programları aracılığı ile Türk dili konusuna yaklaşımlarının tespit edilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dil politikası, hükûmet programları, Türk dili

Kaynakça

• Aktel, M. ve Erten Ş. (2017). Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetlerinin Engellilik Alanına Yaklaşımı: Hükûmet Programları Üzerinden Bir Değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. C.22, S.1, ss.165-177.
• Atılbaz, F. (2011). “Hükûmet Nedir, Devlet Nedir, Beraberce Öğrenelim” erişim 24.01.2018 http://www.ortadogugazetesi.net/makale.php?id=9755 Türkçe Sözlük (2005). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Cansız Aktaş, M. (2015). Nitel Veri Toplama Araçları. Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (M. Metin, Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• Gazioğlu Terzi (2015). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Politik Söylem: 1989-2011 Yılları Arası Hükûmet Programlarında Aile ve Kadınlar. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi. S. 18 (2). ss. 145-176.
• Genel, M. G. (2014). Almanya’ya Giden İlk Türk İşçi Göçünün Türk Basınındaki İzdüşümü “Sirkeci Garı’ndan Munchen Hauptbahnhof’a”. Selçuk İletişim Dergisi. 8(3). ss. 301-338.
• Güleç Solak, S. ve Sürmeli, İ. (2015). Hükûmet Programları ve Kalkınma Planları Ekseninde Çevre Politikası Analizi. Yasama Dergisi. S. 30, ss. 22-43.
• Karkın, N. ve Ciğeroğlu Öztepe, M. (2017). Değerler Üzerinden Türk Kamu Yönetiminde Değişim Algısı: 2002-2015 Dönemi Hükûmet Programları. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Cilt 7, Sayı 1, ss.113-142.
• Lamba, M. (2015). Türkiye’de Yeni Kamu Yönetimi Anlayışının Yansımaları: Hükûmet Programları Üzerinden Nitel Bir İnceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. C.20, S.1, ss.127-141.
• Türkiye Cumhuriyeti 1924 Anayasası https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa24.htm erişim [23.01.2018]