2017 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabında Yer Alan Dinleme/İzleme Etkinliklerine Eleştirel Bir Bakış

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 2, 192 - 216, 30.06.2018

Bilge Bağcı Ayrancı Gülşah Durmuş

Öz

Dil öğretimi süreci; dinleme/ izleme, konuşma, okuma, yazma, görsel okuma ve sunu temel dil becerileri ile dil bilgisi öğrenme alanından oluşan ayrılmaz bir bütündür. Ancak alanyazın incelendiğinde bu bütünün her boyutuna eşit derecede önem verilmediği, dinleme/ izleme ile konuşma becerilerinin bu süreçte ihmal edilen beceriler olduğu görülmektedir. Bu çalışma bir Türkçe ders kitabını dinleme becerisi bakımından ele aldığı için önemlidir. Ders kitaplarındaki dinleme eğitimi bakımından eksikliklerin ortaya konulması, ders kitaplarının dinleme eğitimi bakımından geliştirilmesini de sağlayacaktır. Araştırma kapsamında betimsel yöntem kullanılmıştır. Çalışmada 2017 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı’nda yer alan 8 dinleme/ izleme metnine yönelik olarak oluşturulan bütün etkinlikler; öğrenci düzeyi ile 2017 ve 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programlarındaki dinleme/ izleme kazanımlarına uygunluk açısından değerlendirilmiştir. Çalışma verilerinden hareketle ulaşılan en önemli sonuç, etkinliklerde temel dil becerileri (dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma, görsel okuma- görsel sunu ve dil bilgisi) arasında keskin çizgilerle belirgin bir ayrımın yapılmayıp bunun tam aksine beceriler arası geçişkenliğin ön plana çıkarılmış olmasıdır.

Anahtar Kelimeler

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (2017), dinleme/ izleme etkinlikleri, 2017 ve 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı

Kaynakça

• Ağın Haykır, Hülya; Kaplan, Hüseyin; Kıryar, Ali; Tarakçı, Rasim; Üstün, Ercan (20017). Ortaokul Türkçe 5 Ders Kitabı. İstanbul: Bilnet Matbaacılık.
• Aktaş, Şerif ve Gündüz, Osman. (2001). Yazılı ve Sözlü Anlatım. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Aytan, T. (2011). Aktif Öğrenme Tekniklerinin Dinleme Becerisi Üzerindeki Etkileri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Aytaş, G. (1999). Etkili Dinleme. MEB İletişim, Yıl: 2 Sayı: 5.
• Çepni, S. (2009). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. 4. Baskı. Trabzon: Erol Ofset.
• Doğan, Y. (2003). İlköğretim Yedinci Sınıf Öğrencilerinin Dinleme Becerisini Geliştirmede Etkinlik Temelli Çalışmaların Etkililiği, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 261- 286.
• Doğan, Y. (2007). İlköğretim İkinci Kademede Dil Becerisi Olarak Dinlemeyi Geliştirme Çalışmaları, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Doğan, Y. (2010). Dinleme Becerisini Geliştirmede Etkinliklerden Yararlanma, TÜBAR, XXVII, 263- 274.
• Doğan, Y. (2012). Dinleme Eğitimi. 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Durukan, E.; Maden, S. (2010). Kavram Haritaları ile Not Tutmanın İlköğretim Öğrencilerinin Dinlediğini Anlama Becerileri Üzerine Etkisi, ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(2), 63- 70.