Literary Translations from Russian Literature to Turkish Language during Republican Period

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 3, 103 - 111, 30.09.2018

Emrah Özcan

Öz

Civilization is a unity of cultural wealth of all societies. There is a strong connection between the process of reaching from nationality to universality, reaching the level of modern civilization and translation. Societies need to be developed and renew themselves in cultural and intellectual fields as much as in political and economic ones. Development in cultural and intellectual fields can only be achieved by translating literary works written in foreign languages. The relation between Turks and Russians which continues for centuries has not been realized in cultural and intellectual fields on political and economic levels. The first literary translation from Russian to Turkish was published only towards the end of XIX. Century. In this paper, after covering translation works done before the Republican Period starting from the first literary translation from Russian to Turkish, systematic translation activity in the Republican period and translations from Russian literature to Turkish language will be discussed.

Anahtar Kelimeler

Russian, Turkish, Literary Translation, Republican Period

Cumhuriyet Dönemi Rus Edebiyatından Türkçeye Yapılan Edebi Çeviriler

Öz

Uygarlık tüm toplumların kültürel zenginlikleriyle bir bütündür. Toplumların; ulusallıktan evrenselliğe, çağdaş uygarlık düzeyine ulaşma süreci ve çeviri arasında güçlü bir bağ bulunmaktadır. Toplumlar siyasal ve ekonomik alanlarda olduğu kadar kültürel ve düşünsel alanlarda da kendilerini geliştirmeli ve yenilemelidir. Bilindiği üzere kültürel ve düşünsel anlamda gelişim ise ancak yabancı dillerde yazılmış edebi eserlerin çevirisiyle mümkündür. Türkler ve Ruslar arasındaki yüzyıllardan beridir süren siyasi, ekonomik ilişkiler kültürel ve düşünsel alanlarda aynı oranda gerçekleşmemiştir. Rusça’dan Türkçe’ye yapılan ilk edebi çeviri ancak XIX. yüzyılın sonlarına doğru yayınlanmıştır. Bir tarama niteliğinde olan bu çalışmada, Rusça’dan Türkçe’ye yapılan ilk edebi çeviriden başlayarak Cumhuriyet dönemi öncesinde yapılan çeviri çalışmaları ele alındıktan sonra Cumhuriyet döneminde gerçekleştirilen sistemli çeviri faaliyeti ve Rus edebiyatından Türkçe’ye yapılan çeviriler konu edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Rusça, Türkçe, Edebi Çeviri, Cumhuriyet Dönemi

Kaynakça

• Birinci Türk Neşriyat Kongresi Raporlar, Teklifler, Müzakere Zabıtları. (1939). Ankara.
• Gariper. C. (1999). Rusça'dan Türkçe'ye Yapılan İlk Edebi Tercümeler Üzerinde Bir Araştırma: Manzum Tercümeler, İstanbul, İlmi Araştırmalar, nr. 7.
• Habib, İ. (1993). Avrupa Edebiyatı ve Biz – Garptan Tercümeler. 2. Cilt, Remzi Kitabevi.
• Kayaoğlu, T. (1998). Türkiye’de Tercüme Müesseseleri. Kitabevi Yayın No:95. İstanbul
• Kurat, A. N. (2014). Rusya Tarihi Başlangıçtan 1917’ye Kadar, Ankara, Türk Tarih Kurumu.
• Olcay, T. (2005). Cumhuriyet Dönemi Öncesinde Ru Edebiyatından Türkçe’ye Yapılan Çeviriler. Litera. No: 18. İstanbul.
• Öksüz, G. ve Yapıcı, F. (2018). Kültürel, Toplumsal ve Dilsel Düzlemlerde Griboyevdo’un “Akıldan Bela” Çevirileri. The Journal of Academic Social Science Studies. s. 123-136.
• Öncü, M. T. (2017). Türkçe Çeviriler Bibliyografyası Dünya Edebiyatından Çeviriler. Hiper Yayın. İstanbul.
• Özgü, M. (1970). Hasan Ali Yücel’in Çeviri Anlayışı. Türk Dili Dergisi Yıl 19, Cilt XXII, Sayı: 225, s. 176-183, Ankara.
• Tercüme Dergisi (1940). Sayı 1. M. E. B.
• Yücel, H. A. (1959). Tercüme Cenneti. s. 266-268. Haz. Yağcı, Ö. (1998). Cumhuriyet Dönemi Edebiyat Çevirileri Seçkisi. T. C. Kültür Bakanlığı Yayınları.