Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Konuşma Yanlışları: Bosna-Hersek Örneği

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 3, 207 - 220, 30.09.2020

Yasemin Uzun

https://doi.org/10.29228/ijlet.41478

Öz

İnsanların kendilerini ifade etmesi konuşma ile başlar. Dinleme becerisinden sonra gelişen bu beceri günlük hayatta da en çok
kullanılan beceridir. Yabancı dil öğreniminde de üzerinde en çok durulan beceri konuşma becerisidir. Konuşma, bir dili
öğrenmenin en somut göstergesidir. Bu nedenle üzerinde en fazla durulması gereken beceridir. Geleneksel dil öğretim
yaklaşımlarında fazla öneme sahip olmayan bu beceri, günümüz dil öğretim yaklaşımlarında ön plana alınmıştır. Bu çalışmada
Bosna-Hersek Zenica Üniversitesi Felsefe Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümü öğrencilerinin yabancı dil olarak Türkçeyi
öğrenme sürecinde ortaya çıkan konuşma yanlışları değerlendirilmiştir. Araştırmada şu sorulara cevap aranmıştır: “Türkçe
öğrenen Bosnalı öğrencilerin konuşma sırasında yaptıkları yanlışlar nelerdir?”, “Yapılan yanlışların nedenleri neler olabilir?”,
“Bu yanlışları düzeltmek için neler önerilebilir?”. Örneklem olarak 2., 3. ve 4. sınıflardan 30 öğrenci seçilmiştir. 8 hafta boyunca
toplam 32 saat öğrencilerle hazırlıklı ve hazırlıksız konuşma çalışmaları yapılmıştır. Sağlıklı beslenme, Türk kültürü, dans ve
futbol konuları hakkında hazırlıklı konuşmalar; okudukları bir kitap, izledikleri bir film, kültür ve Bosna Hersek konuları ile
ilgili hazırlıksız konuşmalar yapılmıştır. Yapılan konuşmalarda tespit edilen yanlışlar başlıklar halinde gruplanarak ve
örneklendirilerek değerlendirilmiş, yanlışların nedenleri hakkında yorum yapılmıştır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda
dilbilgisi yanlışlarının fazla olmadığı görülmüştür. Bunda, derslerde dilbilgisi-çeviri yönteminin kullanılıyor olması da etkili
olmuştur. Yapılan yanlışlar daha çok ünlü kullanımında ve tutarlılıkta yoğunlaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe, konuşma, yabancı dil, Bosna Hersek, konuşma yanlışları.

Speech Errors in Teaching of Turkish as a Foreign Language: Bosnia-Herzegovina Sample

Öz

Self-expression of people begins by speaking. This skill which develops after listening is the most used skill in daily life. The
most important skill in foreign language learning is speaking which is the most concrete sign of learning a language. Therefore,
it is the skill that needs to be given the most attention. This skill, which does not have much importance in traditional language
teaching approaches, has been taken into the foreground in today's language teaching approaches. In this study, the mistakes of
speaking in Turkish of students studying at Bosnia and Herzegovina Zenica University, Faculty of Philosophy, Department of
Turkish Language were evaluated. In this research, the following questions were formulated: “What are the errors made by
Bosnian students during the conversation?”, “What are the reasons of errors?”, “What can be suggested to correct these
errors?”. The sample consisted of 30 students from the 2nd, 3rd and 4th grades. Prepared and unprepared speeches were
conducted with the students for 32 hours in 8 weeks. Prepared speeches are about healthy nutrition, Turkish culture, dance and
football and unprepared speeches are about a book which they read, a film which they watched, culture and BosniaHerzegovina. In the speeches, the mistakes were evaluated by grouping and sampling and comments were made about the
causes of the mistakes. As a result of the evaluations, it is observed that there are some grammatical mistakes. The use of
grammar-translation method in lessons is effective in this situation. Mistakes are mostly in using vowel and consistency.

Anahtar Kelimeler

Turkish, speech, foreign language, Bosnia Herzegovina, speech errors.

Kaynakça

• Adalı, O. (1983). Ana dili olarak Türkçe öğretimi üstüne. Türk Dili, Dil Öğretim Özel Sayısı, 379-380. Ağca, H. (1999). Sözlü anlatım. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Al Hosni, (2014). Speaking difficulties encountered by young efl learners. International Journal on Studies in English Language and Literature (IJSELL), 2(6), 22-30.
• Balcı, M. ve Melanlıoğlu, D. (2016). Ana dili konuşuru olmayan öğreticilerin görüşlerine göre yabancı dil olarak Türkçe öğretimi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(2), 986-1004.
• Boylu, E. ve Çangal, Ö. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen Bosna-Hersekli öğrencilerin konuşma kaygılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(1), 349-368.
• Büyükikiz, K. K. ve Hasırcı, S. (2013). Anadili öğretiminde konuşma becerisinin yeri. Okuma Yazma Eğitim Araştırmaları, 1(1), 57-63.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi