A Research on the Work of “Girl with Pearl Earring” in Terms of Literary and Machine Translation

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 1, 226 - 239, 30.03.2022

Rabia Aksoy Arıkan

https://doi.org/10.29228/ijlet.51907

Öz

Johannes Vermeer (1632-1675) was born in the XVII century, in the Golden Age of the Netherlands, when he was the richest and most
powerful. He is a painter of the Baroque period who lived in the XIX century. “The Girl with the Pearl Earring" is a painting that is one
of the masterpieces of the Dutch painter Johannes Vermeer. As the name implies, the focus of the table is a pearl earring. The painting is
also called the “Mona Lisa of the North“or the “Dutch Mona Lisa". This painting by Vermeer has also inspired many works of art in the
XVII century, from whom he was inspired by what was the power that made Vermeer draw this picture. It has been preserving its
mystery since the XVII century. In her novel “The Girl with the Pearl Earring”, which is also the subject of the review, the American
writer Tracy Chevalier tries to answer all these questions. In his 1999 book of the same name, Chevalier tries to answer the question of
who is the girl in Vermeer's painting, why the painter chose her as a model, why she wears such a large pearl earring, and many more in
creative novel fiction. The film Girl with a Pearl Earring shot in 2003 is also based on this book again. In this study, detailed information
will be given about the translation of novels, which are one of the types of literary translation, and the book written by Chevalier will be
examined in the context of human translation and machine translation. First, in order to explain the topic better, explanations will be
made about literary translation, and machine translation. Then, the Turkish translation of the novel by Gökçen Reçber will be compared
with Google and Yandex translation, the effect of human intervention in translation will be observed. When Machine Translation,
application areas, current applications and the methods used were examined, it was seen that the most appropriate method for the study
was Rule-Based Machine Translation. In translations made with a rule-based machine translation approach, both the word structures of
the source and target languages give results that are directly proportional to each other, the grammar rules, and the word sequence. The
aim in this study is to provide an examination of important, and trace artistic works from different angles, to present the need for human
intervention with concrete indicators that machine translation can be performed in literary translation as well as in the genre of novel.

Anahtar Kelimeler

Johannes Vermeer, Girl with a Pearl Earring, Literary Translation, Machine Translation, Research

“İnci Küpeli Kız” Adlı Yapıtın Edebi Çeviri ve Makine Çevirisi Açısından İncelenmesi

Öz

Johannes Vermeer (1632-1675), Hollanda’nın Altın Çağı’nda, en zengin ve güçlü olduğu XVII. yüzyılda yaşamış bir Barok dönem ressamıdır. “İnci Küpeli Kız” Hollandalı ressam JohannesVermeer’in başyapıtlarından biri olan tablodur. Adından anlaşılacağı gibi tablonun odak noktası bir inci küpedir. Tablo “Kuzeyin Mona Lisa‘sı” ya da “Hollandalı Mona Lisa” olarak da adlandırılmaktadır. Vermeer’in bu tablosu birçok sanat yapıtına da ilham kaynağı olmuştur. Vermeer’e bu resmi çizdiren gücün ne olduğu kimden ilham aldığı XVII. yüzyıldan bu yana gizemini korumaktadır. İncelemenin konusunu da teşkil eden “İnci Küpeli Kız” adlı romanında Amerikalı yazar Tracy Chevalier tüm bu sorulara yanıt vermeye çalışmaktadır. Chevalier 1999’da yayımlanan ve resimle aynı adı taşıyan kitabında, Vermeer’in tablosundaki kızın kim olduğunu, ressamın niye model olarak onu seçtiğini, niçin böyle büyük bir inci küpe taktığını ve daha birçok soruyu yaratıcı roman kurgusunda yanıtlamaya çalışmaktadır. 2003’te çekilen İnci Küpeli Kız filmi de yine bu kitaba dayanmaktadır. Bu çalışmada edebi çeviri türlerinden olan roman çevirisi hakkında detaylı bilgi verilecek, Chevalie r tarafından yazılan kitabın insan çevirisi ve makine çevirisi bağlamında incelemesi yapılacaktır. Konuyu daha iyi açıklamak adına öncelikle edebi çeviri, makine çevirisihakkında açıklamalarda bulunulacak, romanın Gökçen Ezber tarafından yapılan Türkçe çevirisi Google ve Yandex çeviri ile karşılaştırılacak, çeviride insan müdahalesinin etkisi gözlemlenecektir. Makine Çevirisi, uygulama alanları, mevcut uygulamalar ve kullanılan yöntemler incelendiğinde çalışma için en uygun yöntemin Kural Tabanlı Makine Çevirisi olduğugörülmüştür. Kural tabanlı makine çevirisi yaklaşımı ile yapılan çevirilerde, kaynak ve hedef dillerin birbirlerine gerek sözcük yapıları gerek dil bilgisi kuralları, gerekse de sözcük dizimiyle doğru orantılı sonuçlar vermektedir.Bu çalışmanın amacı, önemli ve iz bırakan sanatsal yapıtların farklı açılardan incelenmesini sağlamak, roman çevirisi türünde görüldüğü gibi edebi çeviride de makine çevirisinin yapılabileceğini ve insan müdahalesinin gerekliliğini somut göstergelerle sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Johannes Vermeer, İnci Küpeli Kız, Edebi Çeviri, Makine Çevirisi, İnceleme

Kaynakça

• Aslan, E. (2019). Makine Çevirisi. İstanbul: Hiperyayın.
• Balkul, H. İ. (2015). Türkiye’de Akademik Çeviri Eğitiminde Çeviri Teknolojilerinin Yerinin Sorgulanması: Müfredat Analizi ve Öğretim Elemanlarının Konuya İlişkin Görüşleri Üzerinden Bir İnceleme. Doktora Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Chevalier, T.(2019). Girl with a Pearl Earring. UK: The Brough Press.
• Chevalier, T.(2004). İnci Küpeli Kız. Çeviren: Gökçen Ezber. İstanbul: Bilge Yayıncılık.
• Ersoy, H. & Balkul, H.İ. (2012). Teknolojik Gelişmelerin Çevirmen ve Çeviri Mesleği Açısından Olumlu ve Olumsuz Etkileri: Çeviri Alanında Yeni Yaklaşımlar, Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries), Cilt/Volume:7, Sayı/Number:2, Yıl/Year: 2012.
• Göktürk, A. (2016). Çeviri: Dillerin Dili. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Guerra, A. F. (2000). Machine Translation: Capabilities and Limitations. Valencia: Universitat de Valencia.
• Gürçağlar, Ş.T.(2014). Çevirinin A, B,C’si. İstanbul: Say Yayıncılık.
• Hutchins, J. (2004a). Machine translation and computer-based translation tools: what’s available and how it’s used, http://www.hutchinsweb.me.uk/Valladolid-2004.pdf (27.07.2021).
• Tekin, C.(2008)İngilizce’den Türkçe’ye Makine Çevirisi Modülü, Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalı Yükseklisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye.
• Tok, Z. (2020). Bilgisayar Destekli Çeviri. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Tok, Ziya. Bilgisayar Destekli Çeviri Sürecinde Çevirmenin Görevi, Journal of Turkish Studies Language and Literature, Volume 14, Issue 2, 2019, p.905-915.
• Hutchins, WJ. & Somers, HL. (1992). An Introduction to Machine Translation. Londra: Academic Press.
• Vardar, B. (2002). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Multilingual Yabancı Dil Yayınları: İstanbul.