Functional Use of Gerunds in Teaching Turkish as a Foreign Language

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 4, 15 - 32, 30.12.2023

Asuman Ahmed Abdo Shaban , Sibel Ekşi

https://doi.org/10.29228/ijlet.73057

Öz

In this study, the functional use of gerunds in teaching Turkish as a foreign language was investigated. Gerund is a grammar subject that is relatively difficult to grasp for native speakers as well as for people learning Turkish as a foreign language. Within the scope of the study, the functional approach of the researchers interested in the subject to the gerunds was evaluated and in particular, the concept of time contained in these suffixes has been examined. For this purpose, the functional use of this gerundial type is discussed based on the information about the teaching of it in Turkish grammar books. In the findings part of the study, the concept of tense in gerunds is stated based on the example sentences and the function of these suffixes is emphasized. The sentences chosen as examples were limited to the five indicative moods (present tense, future tense, seen past tense, heard past tense and present tense) and their combined tense versions. Qualitative research design was used in the study and the determinations regarding the data obtained with this research design are discussed in the findings section. At the end of the study, it was seen that some researchers did not classify gerunds in any way, instead they explained the suffixes one by one. For this reason, it has been determined that these researchers do not have a functional understanding of grammar. On the other hand, researchers who classify gerunds and show a functional approach are discussed in the relevant sections. In addition, in the study, it was concluded that the gerund suffixes express priority-later or simultaneity according to the tense of the main verb used in the sentence; it has been determined that the function of these gerunds even changes according to the choice of the main verb in the sentence.

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish as a Foreign Language, Gerunds, Functional grammar

Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Zarf Fiillerin İşlevsel Kullanımı

Öz

Bu çalışmada Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde zarf fiillerin işlevsel kullanımı araştırılmıştır. Zarf fiil, ana dil konuşucuları için olduğu kadar Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen kişiler için de kavranması görece zor bir dil bilgisi konusudur. Çalışma kapsamında konuyla ilgilenen araştırmacıların zarf fiillere olan işlevsel yaklaşımı değerlendirilmiş ve özellikle bu eklerin barındırdığı zaman kavramı incelenmiştir. Bu amaçla dil bilgisi kitaplarında zarf fiillerin öğretimine ilişkin bilgilerden hareketle bu fiilimsi türünün işlevsel kullanımı ele alınmıştır. Çalışmanın bulgular kısmında örnek cümlelerden yola çıkılarak zarf fiillerdeki zaman kavramı belirtilmiş ve bu eklerin işlevi üzerinde durulmuştur. Örnek olarak seçilen cümleler; beş haber kipi, (geniş zaman, gelecek zaman, görülen geçmiş zaman, duyulan geçmiş zaman ve şimdiki zaman) ve bunların rivayet ve hikâyeleri ile sınırlı tutulmuştur. Çalışmada nitel araştırma deseni kullanılmış ve bu desenle ulaşılan verilere ilişkin saptamalar bulgular kısmında ele alınmıştır. Çalışma sonunda bazı araştırmacıların zarf fiilleri herhangi bir şekilde sınıflandırmadığı, bunun yerine ekleri tek tek açıkladığı görülmüştür. Bu sebeple bu araştırmacıların işlevsel bir dil bilgisi anlayışı taşımadığı tespit edilmiştir. Öte yandan zarf fiilleri sınıflandıran ve işlevsel bir yaklaşım gösteren araştırmacılar ilgili bölümlerde ele alınmıştır. Buna ek olarak çalışmada zarf fiil eklerinin cümle içinde kullanılan asıl fiilin zamanına göre öncelik, sonralık veya eş zamanlılık ifade ettiği sonucuna ulaşılmış; bu zarf fiillerin işlevinin cümle içerisinde asıl fiile göre dahi değiştiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi, Zarf fiiller, İşlevsel dil bilgisi

Kaynakça

• Benhür, M. H. (1993). Türkiye Türkçesinde Zarf fiil ve Sıfat-fiillerin Fonksiyonları, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bilgegil, K. (1982). Türkçe dilbilgisi. Dergâh Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Çoşkun, O. (2017), Yabancı dil öğretiminde fiil odaklı yaklaşım. Dil ve Edebiyat Araştırmaları, (16), 83-101
• Ediskun, H. (1999). Türk dilbilgisi. Remzi Kitabevi.
• Ergin, M. (2013). Türk dil bilgisi. Bayrak Basım Yayım Tanıtım.
• Erkman-Akerson, F. (2000). Dile genel bir bakış. Multilingual.
• Dalil, Z. ve Harrizi, M. (2013). The importance of grammar in second language teaching and learning.
• Gencan, T. N. (1966). Dilbilgisi. Ahmet Sait Basımevi.
• Halliday, M. A. K. ve Christian, M. (2004). An introduction to functional grammar. Oxford University Press.
• Kasapoğlu, A. (2012). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenenler İçin Ulaçların (Zarf fiillerin) Öğretimine Yönelik Materyal Geliştirme. [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Korkmaz, Z. (2017). Türkiye Türkçesi grameri şekil bilgisi. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Kuo, L. ve Anderson, R. C. (2008). Conceptual and methodological issues in comparing metalinguistic awareness across languages. K. Koda ve A. M. Zehler (Eds.). Learning to Read Across Languages içinde (s. 39-68). Routledge.
• Kurt, P. (2006). Zarf fiillerin anlam farklılıklarının kavratılması. (Tez No. 191596) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Larsen-Freeman, D. (2001). Teaching grammar. M. Celce-Murcia (Eds.) Teaching English as a second or foreign language içinde (249-251). Heinle & Heinle.
• Leontiç, M. (2017). Türkçede fiilimsiler. HIKMET-International Peer-Reviewed Journal of Scientific Research, 68-81.
• Özsoy, A. S. (1999). Türkçe/Turkish. Boğaziçi Üniversitesi Matbaası.
• Özyetgin, A. M. (2001). Ebû Hayyân Kitâbu’l-İdrâk li Lisâni’l-Etrâk Fiil: Tarihî - Karşılaştırmalı Bir Gramer ve Sözlük Denemesi, Tengrim Türklük Bilgisi Araştırmaları Dizisi.
• Panggabean, C. I. T. (2011). Functional grammar. Okara. 1. 45-62.
• Schaaik, G. V. (1998). İşlevsel dil bilgisi. Dilbilim Araştırmaları, 9-25.
• Telc. (2013). Diller için Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi. TELC GmbH, Frankfurt/Main, Almanya.
• Thompson, G. (2014). Introducing functional grammar. Routledge.
• Thornbury, S. (2002). How to teach grammar. Pearson Education Limited.
• Wang, F. (2010), The necessity of grammar teaching. English Language Teaching, 3(2), 81. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1081617.pdf
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, Ö. (2009). Türkiye Türkçesinde fiilimsi. Türk Dil Kurumu Yayınları.