KRİZ ORTAMLARINDA DÖNÜŞÜMCÜ LİDERLİĞİN ROLÜ: MCDONALD’S ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 3, 110 - 123, 08.12.2020

Mehmet Emen Sertaç Hamza

Öz

Bu çalışmanın amacı, COVID-19 salgınının yarattığı krizden dolayı birçok ülkede faaliyetleri etkilenen McDonald’s restoran zincirinin Türkiye iş biriminin bu süreçten nasıl etkilendiğini ve dönüşümcü liderliğin rolünü ortaya çıkarmak ile çalışanların lidere karşı duydukları memnuniyet düzeylerini belirlemektir. İstanbul Ticaret Üniversitesi'nin 65836846-044 sayı ve 05.11.2020 tarihli Etik Kurul Onayı ile araştırma izni alınarak bu çalışmaya başlanmıştır. Bu çalışmada 27 Nisan ile 5 Mayıs 2020 tarihleri arasında Türkiye genelindeki McDonald’s restoranlarında çalışan 1086 kişi üzerinde yapılan anket çalışması verileri kullanılmıştır. Elde edilen bulgular çalışanların liderlerine güvendiklerini ve bu durumdan memnun olduklarını göstermektedir. Bu çalışmanın sonucunda, dönüşümcü liderliğin işletmelerde yaşanılan krizleri yönetme konusunda etkili olduğu, ayrıca çalışanlara güven ve memnuniyet verdiği ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kriz, Kriz Yönetimi, Lider, Dönüşümcü Liderlik, Mcdonalds

Destekleyen Kurum

İstanbul Ticaret Üniversitesi

Kaynakça

• Aksu, A. (2009, vol.4 no:15). Kriz yönetimi ve vizyoner liderlik. Journal of Yaşar University, s. 2435-2450.
• Arslan, A. (2009). Kriz yönetiminde liderlik. Akademik Bakış(18), 179-190.
• Augustine, N. R. (1995, November-December). Managing the crisis you tried to prevent. Harvard Business Review, 149-156.
• Balaban, S. (2018). Kriz yönetiminde liderlik ve liderlik özelliklerinin kriz yönetimine etkisi üzerine bir araştırma. İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Baltaş, Z. (2002). Krizde fırsatları görmek: yöneticiler için krizde yönetim el kitabı. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Bussy, N. M. & Paterson , A. (2012). Crisis leadership styles—Bligh Versus Gillar. Journal of Public Affairs, 18(4), 326-332.
• Canöz, K. & Gedikçi Ündoğan, A. (2015). Kriz yönetiminde dönüşümcü liderin rolü. Gifder, 3(1), 36-61.
• Çakmak, T. F. (2019). Turizm endüstrisinde bütüncül yaklaşımla kriz yönetimi ve örnek olaylar, 1.Baskı. Ankara: Detay yayıncılık.
• Dayanç Kıyat, G. B. (2015, Ocak). Türkiye'de gıda sektöründe kurum kimliği ve kriz iletişi yönetimi üzerine bir araştırma. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 11, s. 251-271.
• Erarslan, L. (2003). İlköğretim okulu müdürlerinin dönüşümcü liderlik özellikleri. Kırıkkale: Kırıkkale Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erçetin, Ş. Ş. (2000). Lider sarmalında vizyon (2 ed.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Erçetin, Ş. Ş. & Hamedoğlu, M. A. (2013). Küreselleşme sürecinde ulusal liderlerin rolleri ve uluslararası izdüşümleri. Presented at Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi (ICENAS 38), Ankara.
• Erçetin, Ş.Ş., Potas, N., Açıkalın, Ş.N., Yılmaz, P.M., Görgülü, D., Çelik, M. & Çevik, M.S. (2018a). Integratıon of immigrants in Turkey report (Türkiye’deki göçmenlerin entegrasyonu raporu). Erişim: http://iscass.org/uploads/file/rapor_full.pdf, 25.10.2020.
• Erçetin, Ş.Ş., Potas, N., Ulaşlı, S.S., Çevik, S., Görgülü, D., Güngör, C., Çelik, M., Erkoçak, E., Neyişci, N.B., Esen, S. & Öz, Ö. (2020). COVID-19 Pandemisi’nin yaşam kalitesine etkisi: 30 Mart -5 Nisan 2020 (İstanbul, Ankara, Konya İlleri örneği). Ankara: Uluslararası Bilim Derneği. Erişim: https://iscass.org/uploads/img/covid-19-pandemisinin-yasam-kalitesine-etkisi.pdf, 20.10.2020.
• Eren, E. (2008). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta Yayım ve Basım Dağıtım A.Ş.
• Fiedler, F. E. & Garcia, J. E. (2005). Leadership in a Non-Linear World. C. L. Cooper içinde, Leadership and Management in The 21st Century (s. 185). New York: Oxford University Press.
• Gedı̇k, Y . (2020). Dönüşümsel ve işlemsel liderlik. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3 (2), 19-34 .
• İbrahimoğlu, N. (2011, Ekim). İşletmelerde liderlik ve kriz yönetimi ilişkisi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, s. 731-747.
• Küçükaltan, D., Tükeltürk, Ş. A. & Çiftçi, G. (2015). Otel İşletmelerinde kriz yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Lowe, K. B., Kroeck, G. & Sivasubramaniam, N. (1996). Effectivness correlates of transformational and transactional leadership: a meta-analytic review of the mlq literaure. Leadership Quarterly, 7(3), 385-425.
• Luecke, R. (2008). Harvard Business Essentials - Kriz yönetimi, felaketleri önleme becerinizi geliştirin (Çeviren:Önder Sarıkaya). İstanbul: İş Bankası kültür yayınları.
• McDonald's. (2020, 07 20). 07 20, 2020 tarihinde McDonald's'ın Tarihçesi: https://www.mcdonalds.com.tr/tarihcemiz adresinden alındı.
• Parsons, W. (1996). Crisis management. Career Development International, 1(5), 26-28.
• Popovic , M., Vecurevic, T., Brkanlic, S. & Ozegovic, L. (2014). The process of transformational of leadership as a motivating power for changing in crisis and transitional conditions of business in the republic of serbia. Hournal of HRM, 15-24.
• Rath, T. & Conchie, B. (2011). Güçlü yönlere odaklı liderlik bir gallup araştırması. İstanbul: MediaCat.
• Sarı, E , Sarı, B . (2020). Kriz zamanlarında eğitim yönetimi: COVID-19 örneği. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3 (2), 49-63.
• Scheuerlein, J., Chladkova, H. & Bauer , K. (2018). Transformational leadership qualities during the financial crisis. International Journal for Quality Research, 12(3), 551-572.
• Sezgin, F. (2003). Kriz yönetimi. Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal , s. 181-195.
• Simon, H. (1999). Gizli şampiyon şirketler. İstanbul: Beyaz Yayınları.
• Şahin , A., Taşpınar, Y., Eryeşil, K. & Örselli, E. (2015). Yönetiminde liderlik: yönetici ve çalışanların liderlik algısı,. Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 18(2), 73-96.
• Tekin, M. & Zerenler, M. (2008). İşletmelerde kriz yönetimi. Konya: Günay Ofset.
• Tracey, B. & Hinkin, T. R. (1994). Transformational leadership in the hospitality ındustry. The Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 35(2), 18-24.
• Tuğcu, Ş. T. (2013, Volume: 3, Issue: 2). Kriz yönetiminde liderlik kavramının önemi. Selçuk iletişim, s. 16;22.
• Tüz, M. V. (2014). Kriz yönetimi- uygulama için temel adımlar (Gözden Geçirilmiş 5.Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ulutaş, S. (2010). Kriz yönetimi ve dönüşümcü liderlik. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yukl, G. (2018). Leadership in organization, (8. Edition, Çev: Dr. Şahin Çetin, Dr. Resul Baltacı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Zhou, L., Tian, F., Zhang, X. & Chen, S. (2018). Visionary leadership and employee creativity in China. International Journal of Manpower, 39(1), 93-105.