DÖNÜŞTÜRÜCÜ LİDERLİĞİN STRATEJİ GELİŞTİRME ÜZERİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL ÖĞRENMENİN ARACILIK ROLÜ

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 53 - 79, 31.08.2025

Öznur Keskin , Yeşim Kaya

https://doi.org/10.52848/ijls.1691876

Öz

Bu makalede, dönüştürücü liderliğin strateji geliştirme üzerine etkisinde örgütsel öğrenmenin aracılık rolünün incelenmesi amaçlanmaktadır.
Araştırmada strateji geliştirme, dönüştürücü liderlik ve örgütsel öğrenme kavramlarının birbirleri ile ilişkisi üzerinde durulmaktadır. Stratejik yönetim ve strateji geliştirme, lider ve liderlik kavramları açıklandıktan sonra dönüştürücü liderlik kavramı irdelenmiştir. Son olarak örgütsel öğrenme kavramına yer verilmiş ve örgütsel öğrenmenin önemi, özellikleri ve örgütsel öğrenmeyi etkileyen faktörler üzerinde durulmuştur. Dönüştürücü liderliğin strateji geliştirme ve örgütsel öğrenme ile ilişkisi, örgütsel öğrenmenin strateji geliştirme ile ilişkisi ve bu üç kavramın birbirleri ile etkileşimleri açıklanmıştır.
Araştırma; konusu ile ilgili literatürdeki boşluğu doldurması açısından öneme sahiptir. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak anket tekniği kullanılmış olup farklı demografik özelliklere sahip ve farklı işletmelerde yönetici veya yönetici olmayan çalışan olarak görev yapmakta olan katılımcılar ankete katılmıştır. Katılımcıların ve işletmelerin geniş çeşitliliği, araştırmanın metodolojisini ve sonuçlarını zenginleştirerek çalışmanın güvenilirliğini ve değerini artırmıştır.
Araştırma sonucunda elde edilen bulgular; dönüştürücü liderliğin strateji geliştirme ve örgütsel öğrenme üzerinde anlamlı bir etkisi olduğunu, örgütsel öğrenmenin strateji geliştirme üzerinde anlamlı bir etkisi olduğunu ve dönüştürücü liderlik ile strateji geliştirme arasındaki ilişkide örgütsel öğrenmenin aracılık rolü bulunduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Dönüştürücü liderlik , stratejik yönetim , strateji geliştirme , örgütsel öğrenme

The Mediating Role of Organizational Learning in the Effect of Transformational Leadership on Strategy Development

Öz

This research aims to examine the mediating role of organizational learning in the effect of transformational leadership on strategy development.
The study focuses on the interrelationship of the concepts of strategy development, transformational leadership and organizational learning. After explaining the concepts of strategic management and strategy development, leader and leadership, the concept of transformational leadership was examined. Finally, the concept of organizational learning is included and the importance of organizational learning, its characteristics and the factors affecting organizational learning are emphasized. The relationship between transformational leadership and strategy development and organizational learning, the relationship between organizational learning and strategy development, and the interactions of these three concepts with each other are explained.
This research is important in terms of filling the gap in literature on the subject. Survey technique was used as the data collection method in the research and participants with different demographic characteristics and working as managers or employees who are not managers in different businesses participated in the survey.
The wide diversity of participants and businesses enriched the research methodology and results, increasing the credibility and value of the study.
Findings obtained as a result of the research show that transformational leadership has a significant effect on strategy development and organizational learning, organizational learning has a significant effect on strategy development and organizational learning has a mediating role in the relationship between transformational leadership and strategy development.

Anahtar Kelimeler

Transformational leadership , strategic management , strategy development , organizational learning

Kaynakça

• Adair, J. (2008). Patronlar değil liderler. Babali Kahir Yayıncılığı.
• Aksu, A. (2024). Dönüştürücü liderin sensin- dönüştürücü liderlik, entelektüel yetkinlikler ve y kuşağı performansı hakkında bir iş dünyası rehberi. Gece Kitaplığı Yayınevi.
• Altıok, G. P., & Yılmaz, R. (2014). Liderlik ve çağdaş boyutları. Derin Yayınları.
• Ashkenas, R., & Manville, B. (2018). The harvard business review leader’s handbook: make an impact, inspire your organization, and get to the next level. Harvard Business Review Press.
• Aslan, Ş. (2013). Geçmişten günümüze liderlik kuramları. Eğitim Yayınevi.
• Baştuğ, M. (2022). Uluslararası işletmelerde stratejik yönetim [Ders notu]. İstanbul Nişantaşı Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çağlıyan, V., Attar M., & Bilgin, N. (2014). Dönüştürücü liderliğin örgütsel bağlılığa etkisi: Adana ilindeki A grubu seyahat acenteleri örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 113-128.
• Çağlıyan, V., Attar M., & Külahlı, S. (2021). Dönüşümcü liderliğin, örgütsel inovasyon üzerindeki etkisinde örgütsel öğrenmenin aracı rolü. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 16(1), 124-145.
• Çalışkan, M. (2017). Dönüştürücü liderlik ve örgütsel yenilikçilik arasındaki ilişki üzerine bir uygulama [Yüksek lisans tezi]. Ardahan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çetin, M., & Baydar, F. (2021). Öğrenen örgüt ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 54(54), 75-96.
• Dönmez, S. (2014). Developing a likert-type measure to assess transformational and transactional leadership styles in Turkey [Yüksek lisans tezi]. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erdoğan Morçin, S., & Bilgin, N. (2014). Dönüştürücü liderliğin örgütsel bağlılığa etkisi: Adana ilindeki A grubu seyahat acenteleri örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 113-128.
• Eroğlu, A. (2010). Örgütlerde yöneticilerin dönüştürücü liderlik davranışlarının problem çözme becerilerine etkisi: Kamu sektöründe bir araştırma [Yüksek lisans tezi]. T.C. Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü.
• Eroğlu, S. (2022). Dönüştürücü liderliğin rekabet avantajına etkisinde örgütsel öğrenmenin aracılık rolü [Doktora tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• George, D., & Mallery, P. (2020). IBM SPSS Statistics 26 step by step: A simple guide and reference (16th ed.). Routledge Taylor & Francis Group.
• Gökkaya, F. (2010). Lider güç türlerinin örgütsel öğrenme üzerine etkileri (Aydın Köşk ve Germencik İlköğretim Okulları örneği) [Yüksek lisans tezi]. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Görker, N. (2017). Dönüştürücü liderlik tarzı ile girişim ve öğrenme odaklılığın örgütsel inovasyon performansına etkisi [Doktora tezi]. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İbrahim Abdelrahman Ali, E. (2022). Dönüşümcü liderliğin bireysel yenilikçilik üzerine etkisinde örgütsel öğrenme ikliminin aracılık rolü üzerine bir araştırma [Yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Koç, Ö. (2023). Dönüştürücü liderlik ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik analizi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(2), 396-407.
• Kul, S. (2014). Uygun istatistiksel test seçim kılavuzu. Plevra Bülteni, 8(2), 26-29.
• Kamaşak, R., Bulutlar F., & Yücelen, M. (2008). The factor structure of the strategy development dimensions questionnaire. Yeditepe International Research Conference on Business Strategies, İstanbul.
• Mert, G. (2018). Örgütsel öğrenme. Artikel Yayıncılık.
• Nazif, K. T. (2022). The effect of leadership styles during the strategy development process and environmental conditions on organızational agility [Yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Okumuş, F., Avcı U., & Kılınç, İ. (2007). Öğrenen örgütlerin oluşturulmasında üst kademe yöneticilerin rolü. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 7(13), 30-50.
• Özer, P. S. (1998). Örgütsel öğrenme. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 4(1), 415-426. Sarıpınar, E. (2017). Resmi ve özel anaokullarında liderlik ve stratejik yönetim (öğretmen görüşleri) [Yüksek lisans tezi]. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Şahin, S., Çakır, Ç., & Öztürk, N. (2014). Öğrenen örgüt profili ölçeği'nin Türkçe'ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 153-168. Vural, B. A. (2003). Örgütsel öğrenme ve sürekli gelişme. Selçuk İletişim, 3(1), 91-96.