Investıgatıon ıf Sarıtas Neıghborhood Rangeland ıs Suıtable for Change of Allocatıon Purpose for Urban Transformatıon and Development

Yıl 2023, , 262 - 275, 20.12.2023

Hörünaz Erdoğan , İbrahim Aydın , Fatih Alay , Ferat Uzun , Ömer Faruk Uzun

https://doi.org/10.38001/ijlsb.1199393

Öz

In the study, declared as "Urban transformation and development project area" by Samsun Metropolitan Municipality; The suitability of rangeland parcels numbered 467 and 567 in Atakum, Sarıtaş district, for the change of allocation purpose was investigated.
The study, in which the rangeland condition class was determined by examining the vegetation of the rangeland parcels by eye estimation method, was carried out in the second half of May 2022. According to the vegetation survey data, the conditions of the rangeland parcels numbered 467 and 567 were in the "Good" and "Medium" classes with 59.14% and 42.48%, respectively. According to the 14th article of the rangeland law, it is not possible to change the purpose of allocation in the parcel numbered 467, but it is understood that a change in the purpose of allocation can be made in the parcel numbered 567.
In terms of topography, it has been observed that parcel no. 467 has a rough surface with slopes varying between 3% and 15%, parcel no 567 varying between 5% and 35%. Although the slopes of both pasture plots are at a level where sheep and goats can graze easily, it has been understood that plot 467 is suitable for cattle, but plot 567 is restrictive.
Lotus corniculatus, Trifolium fragiferum, Trifolium repens, Trifolium hybridum, Medicago sativa, Poa pratensis, Lolium perenne, Dactylis glomerata and Sanguisorba minor, which are high quality forage plant species identified in rangeland plots, can be recommended as primarily preferred species in pasture plant mixtures for livestock enterprises in the neighbourhood.

Anahtar Kelimeler

Plant composition, urban planning, urban development, rangeland condition, rangeland law, real estate law

Sarıtaş Mahallesi Merasının Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Amaçlı Tahsis Amacı Değişikliğine Uygunluğunun Araştırılması

Öz

Çalışmada, Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından “Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı” olarak ilan edilen; Atakum ilçesi, Sarıtaş mahallesi 467 ve 567 numaralı mera parsellerinin, tahsis amacı değişikliğine uygunluğu araştırılmıştır.
Göz ile tahmin metodu ile mera parsellerinin vejetasyonu incelenerek mera durumu sınıfının belirlendiği çalışma, 2022 yılı Mayıs ayının ikinci yarısında yapılmıştır. Vejetasyon etüdü verilerine göre 467 ve 567 numaralı mera parsellerinin durumları sırasıyla % 59.14 ve % 42.48 ile “İyi” ve “Orta” sınıfta yer almıştır. Bu değerlere göre, Mera Kanunu’nun 14. maddesine göre 467 numaralı parselde tahsis amacı değişikliği mümkün görünmezken, 567 numaralı parselde tahsis amacı değişikliği yapılabileceği anlaşılmıştır.
Topografya olarak 467 no’lu parsel % 3 ile % 15, 567 no’lu parsel ise % 5 ile % 35 arasında değişen eğim dereceleriyle engebeli bir yüzeye sahip olduğu görülmüştür. Her iki mera parselinin eğim derecelerinin küçükbaş hayvanların rahatlıkla otlayabileceği değerde olmasına karşın, sığırlar için 467 numaralı parselin uygun fakat 567 numaralı parselin kısıtlayıcı olduğu anlaşılmıştır.
Mera parsellerinde tespit edilen azalıcı bitki türleri olan Lotus corniculatus, Trifolium fragiferum, Trifolium repens, Trifolium hybridum, Medicago sativa, Poa pratensis, Lolium perenne, Dactylis glomerata ve Sanguisorba minor, mahallede hayvancılık yapan işletmeler için suni mera tesisi karışımlarında öncelikle tercih edilebilecek yem bitkisi türleri olarak önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Bitki örtüsü, kentsel planlama, kentsel gelişim, mera durumu, mera kanunu, taşınmaz hukuku

Kaynakça

• 1. Alay, F., et al., Uzun süreli serbest otlatmanın doğal meralar üzerine etkileri (Effects of long-term free grazing on natural rangelands). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 2016. 33(1): 116-124.
• 2. Anonim., Mera Kanunu. Resmî Gazete Tarih: 28/2/1998, Sayı: 23272, 1998a. Tertip: 5, Cilt: 38, Kanun Numarası:a4342,aKabulaTarihi:25/2/1998.URL:https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4342.pdf (Erişim tarihi: 02.08.2021).
• 3. Anonim., Mera Yönetmeliği. Resmî Gazete Tarihi: 31.07.1998, Resmî Gazete Sayısı: 23419. T.C. CumhurbaşkanlığıaMevzuataBilgiaSistemi.a1998b.ahttps://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5057&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 (Erişim tarihi: 01.08.2021).
• 4. Anonim., Belediye Kanunu. 2005a. URL: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5393.pdf (Erişim tarihi: 15.05.2022)
• 5. Anonim., Toprak ve arazi sınıflaması standartları teknik talimatı. 2005b. URL: http://www. tarim.gov.tr/Belgeler/ Mevzuat/Talimatlar/Toprak Arazi Siniflamasi Standartlari Teknik Talimati ve IlgiliMevzuat_yeni.pdf (Erişim tarihi: 28.07.2021).
• 6. Anonim., TR83 Bölgesi İlçeleri Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi. Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı (OKA). 2014. 73 s.
• 7. Anonim., İllere ait mevsim normalleri. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, 2022. https://www.mgm. gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=SAMSUN (Erişim tarihi: 07.10.2022)
• 8. Anonim.,aHayvanaAra.aTC.aTarımaveaOrmanaBakanlığı,a2018a. https://hbsapp.tarbil.gov.tr./Modüles/TURKVET/Pages/Animal/CM/BSearchAnimal.aspx
• 9. Anonim., 2018/8 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi. 2018b. 12 Eylül 2018 Tarihli ve 30533 Sayılı Resmî Gazete (Mevzuat). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/Cumhurbaskanligi Genelgeleri/20180912-8.pdf
• 10. Aydın, İ. ve F. Uzun, Lâdik ilçesi Salur köyü merasında farklı ıslah metotlarının ot verimi ve botanik kompozisyon üzerine etkileri. Turkish Journal of Agricultural and Forestry, 2000. 24(2): 301-307.
• 11. Aydın, İ. ve F. Uzun, Çayır-Mera Amenajmanı ve Islahı. 2002. Ders Kitabı No:9, Ziraat Fak. Basımevi, Samsun, 313.
• 12. Davis, P. H. Flora of Turkey and East Aegean Islands. 1970. University Press, Edinburg, UK, 3: 518-531.
• 13. Dönmez, B. ve F. Uzun, Meralarımızda görülen sütleğen türlerinin (Euphorbia ssp.) bitkisel özellikleri ve kontrolü. Türkiye 10. Tarla Bitkileri Kongresi, 2013.10-13 Eylül, 254-259. Konya.
• 14. Farazmand. A., et al., Determining the factors affecting rangeland suitability for livestock and wildlife grazing. Applied Ecology & Environmental Research, 2019. 17(1): 317-329.
• 15. Holechek, J. L., R. D. Pieper, and Herbel, C. H, Range Management: Principles and Practices (6th Edition). 2010. Prentice Hall, one Lake Street, Upper Saddle River, Amsterdam, Netherland.
• 16. İspirli, K., et al., Nemli-mezotermal iklim kuşağında yer alan hasanlar köyü mera ıslahı çalışmalarının etkinliğinin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 2022. Basımda.
• 17. İspirli, K., et al., Doğal meralardaki vejetasyon örtüsü ve yapısı üzerine otlatma ve topoğrafyanın etkisi (Impacts of livestock grazing and topography on vegetation cover and structure in natural rangelands). Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 2016. 3: 14-22.
• 18. İspirli, K., F. Uzun, ve Ö. F. Uzun, Aşdağul beldesi merası için tahsis amacı değişikliği talebinin mevzuata uygunluk değerlendirilmesi. ISPEC 7th International Conference on Agriculture, Animal Sciences and Rural Development. 2021b.18-19 September 631-644, Muş, Turkey.
• 19. İspirli, K., et al., Orta ve Batı Karadeniz Bölgesi mera ıslah çalışmalarının etkinliğinin belirlenmesi. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü. Entegre Proje Sonuç Raporu. 2021a. TAGEM/TBAD/B/19/A7/P7/2128.
• 20. Koç, A. and Ş. Çakal, Comparison of some rangeland canopy coverage methods. İn: International Soil Congress Natural Resource Management for Sustainable Development, 2004. 7-10 June, Erzurum, Turkey, 41-45.
• 21. Koç, A., A. Gökkuş, ve M. Altın, Mera durumu tespitinde dünyada yaygın olarak kullanılan yöntemlerin mukayesesi ve Türkiye için bir öneri. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 2003. 13-17 Ekim, Diyarbakır, Türkiye, 36-42.
• 22. Lyons, R. K. and R.V. Machen, Livestock grazing distribution: considerations and management. Texas Farmer Collection. 2002. URL: https:/hdl.handle.net/1969.1/87089 (Erişim tarihi: 08.06.2021)
• 23. Serin, Y., Türkiye’nin Çayır ve Mera Bitkileri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, 2008. Ankara, 486.
• 24. Şahinoğlu, O. ve F. Uzun, Taban mera ıslahında farklı metotların etkinliği: I. Agronomik özellikler. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 2016. 31(3): 423-432.
• 25. Uzun, F., Ontogenetic changes in hypericin content of some Hypericum species in natural pastureland of Turkey. Bangladesh Journal of Botany, 2009.38(1) 13-17.
• 26. Uzun, F., F. Alay, ve K. İspirli, Bartın ili meralarının bazı özellikleri. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi. 2016a. 3(2) 173-184.
• 27. Uzun, F., F. Alay, ve K. İspirli, Rangeland characteristic of open for grazing area for long years of West Black Sea Region. I. International Agricultural Science Congress, 2018. 9-12 May, 295, Van, Türkiye.
• 28. Uzun, Ö. F. ve F. Alay, Meralarda kentsel dönüşüm ve gelişim amaçlı tahsis amacı değişikliği talebinin değerlendirilmesi: Doyran ve Kızılcaören meraları örneği. Journal of Life Sciences and Biotechnology (Basımda). 2022. doi: 10.38001/ijlsb.1180257 %U 10.38001/ijlsb.1180257.
• 29. Uzun, Ö. F., H. B. Dönmez, ve F. Uzun, Meralarda kentsel dönüşüm ve gelişim amaçlı tahsis amacı değişikliği talebinin mevzuata uygunluk değerlendirmesi: Kamalı köyü merası örneği. International Korkut Ata Scientific Researches Conference, Osmaniye, 2022. Türkiye, 28 - 30 Haziran 2022, cilt.1, ss.744-749
• 30. Uzun, F., A.V. Garipoğlu, ve D. Algan, Meralarımızda görülen sarı peygamber çiçeği (Centaurea solstitialis L.)’nin bitkisel özellikleri ve kontrolü. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 2010. 25(3): 213-222.
• 31. Uzun, F., A.V. Garipoğlu, ve H. B. Dönmez, Mera yabancı otlarının kontrolünde keçilerin kullanımı. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 2015.1(1): 40-50.
• 32. Uzun F, K. İspirli, ve Ö. F. Uzun, Meralarda tahsis amacı değişikliği talebinin mevzuata uygunluk değerlendirmesi: Kayı köyü merası örneği, Çorum, Türkiye. Black Sea Journal of Engineering and Science, 2022. 5(1) 1-6. DOI:10.34248/bsengineering. 980787
• 33. Uzun, F. ve N. Ocak, Some vegetation characteristics of rangelands subjected to different grazing pressures with single-or multi-species of animals for a long time (A case of Zonguldak province, Turkey). Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 2019. 34(3): 360-370.
• 34. Uzun, F., et al., The rates of desirable grazing plant species in rangelands: effect of different animal species and grazing pressures. Ecosystem services and socio-economic benefits of Mediterranean grasslands. Ed. A. Kyriazopoulos, A. Lopez-Francos, C. Porqueddu, P. Sklavou. Options Mediterraneennes, Series A, 2016b. No: 114, 83-86.
• 35. Uzuneminoğlu, H., Şehirlerin alan bakımından gelişmesi ve Samsun örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2015. 8(1): 273-290.