Mera Tescillerindeki Uyuşmazlıkların Giderilmesinde Referans Alınabilecek Uygulamaların İrdelenmesi (Kastamonu, İncesu Köyü Merası Örneği)

Yıl 2024, , 102 - 111, 15.08.2024

Ferat Uzun , Fatih Gürel , Fatih Kumbasar , Ömer Faruk Uzun

https://doi.org/10.38001/ijlsb.1439685

Öz

Mera kanunu çerçevesinde gerçekleştirilen meraların tespit ve tescil çalışmalarında Tarım İl Müdürlüğü ve Orman Müdürlüğü arasında bir takım uyuşmazlıklar meydana gelebilmektedir. Bu uyuşmazlıkların giderilmesinde, genel olarak Orman Müdürlüğü’nün yönlendirmesiyle memleket haritaları dikkate alınmaktadır. Ancak sadece bu haritalar baz alınarak varılan kararlar, kamuoyunu tam olarak tatmin etmemektedir. Bu çalışma kapsamında, öncelikle İncesu köyü merasının bir kısmının memleket haritaları gerekçe gösterilerek orman olarak tescil edilme süreci irdelenmiş, akabinde loop metodu ile meranın vejetasyon etüdü yapılmıştır. Bu çalışmalara ek olarak, önceki yıllarda yapılmış olan teknik çalışma verileri de dikkate alınarak kadimden beri mera olarak kullanılan bu alanın niteliği hakkında bir çıkarımda bulunulmuştur.
Bitki örtüsünün belirlenmesine yönelik vejetasyon etüdü çalışmasında, alanın % 73.59’u otsu, kalan % 26.41’inin ise çalı ve ağaçlardan oluştuğu görülmüştür. Alanın bitki örtüsünün bu haliyle “Orta” kalitede mera vasfı taşıdığı belirlenmiştir. Diğer yandan, Avrupa Çevre Ajansı” tarafından belirlenen “Arazi Örtüsü/Kullanımı Sınıflandırması” ve Orman Genel Müdürlüğü’nün E-Harita Uygulaması verilerine göre de, alandaki otsu tabakanın bu gün de ve geçmişte de çalı-ağaç katına göre çok daha fazla oranda toprak yüzeyini örttüğü tespit edilmiştir. Bütün bu teknik verilere ek olarak, Mera Kanunu kapsamında alanın mera olmaklığı ile ilgili somut maddeler varken, Orman Kanunu içerisinde aynı netlikte ifade edilmeyen memleket haritaları gerekçe gösterilerek, çalışılan alanın orman olarak tescilinin de hukuki uyarlığı bulunmadığı söylenilebilir.
Bütün veriler dikkate alındığında, çalışılan alanın ormandan daha ziyade mera olarak kayıt altına alınmasının daha uygun olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mera kanunu, mera durumu, memleket haritaları, coğrafi bilgi sistemi, orman kanunu

Etik Beyan

Çalışma etik standartlara uygundur

Destekleyen Kurum

Kastamonu İl Tarım ve Orman Müdürlüğü

Teşekkür

Çalışma alanına ulaşım ve verilerin elde edilmesindeki destekleri için, Kastamonu İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’ne teşekkür ederiz. We would like to thank Kastamonu Provincial Directorate of Agriculture and Forestry for their support in accessing the study area and obtaining data.

Mera Tescillerindeki Uyuşmazlıkların Giderilmesinde Referans Alınabilecek Bazı Uygulamalar (Kastamonu, İncesu Köyü Merası Örneği)

Öz

Mera kanunu çerçevesinde gerçekleştirilen meraların tespit ve tescil çalışmalarında Tarım İl Müdürlüğü ve Orman Müdürlüğü arasında bir takım uyuşmazlıklar meydana gelebilmektedir. Bu uyuşmazlıkların giderilmesinde, genel olarak Orman Müdürlüğü’nün yönlendirmesiyle memleket haritaları dikkate alınmaktadır. Ancak sadece bu haritalar baz alınarak varılan kararlar, kamuoyunu tam olarak tatmin etmemektedir. Bu çalışma kapsamında, öncelikle İncesu köyü merasının bir kısmının memleket haritaları gerekçe gösterilerek orman olarak tescil edilme süreci irdelenmiş, akabinde loop metodu ile meranın vejetasyon etüdü yapılmıştır. Bu çalışmalara ek olarak, önceki yıllarda yapılmış olan teknik çalışma verileri de dikkate alınarak kadimden beri mera olarak kullanılan bu alanın niteliği hakkında bir çıkarımda bulunulmuştur.
Bitki örtüsünün belirlenmesine yönelik vejetasyon etüdü çalışmasında, alanın % 73.59’u otsu, kalan % 26.41’inin ise çalı ve ağaçlardan oluştuğu görülmüştür. Alanın bitki örtüsünün bu haliyle “Orta” kalitede mera vasfı taşıdığı belirlenmiştir. Diğer yandan, Avrupa Çevre Ajansı” tarafından belirlenen “Arazi Örtüsü/Kullanımı Sınıflandırması” ve Orman Genel Müdürlüğü’nün E-Harita Uygulaması verilerine göre de, alandaki otsu tabakanın bu gün de ve geçmişte de çalı-ağaç katına göre çok daha fazla oranda toprak yüzeyini örttüğü tespit edilmiştir. Bütün bu teknik verilere ek olarak, Mera Kanunu kapsamında alanın mera olmaklığı ile ilgili somut maddeler varken, Orman Kanunu içerisinde aynı netlikte ifade edilmeyen memleket haritaları gerekçe gösterilerek, çalışılan alanın orman olarak tescilinin de hukuki uyarlığı bulunmadığı söylenilebilir.
Bütün veriler dikkate alındığında, çalışılan alanın ormandan daha ziyade mera olarak kayıt altına alınmasının daha uygun olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mera kanunu, orman kanunu, mera durumu, memleket haritaları, coğrafi bilgi sistemi

Kaynakça

• Anonim, Türkiye Geneli Mera Tespit, Tahdit ve Tahsis Çalışmaları. TC. Tarım ve Orman Bakanlığı. https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Bitkisel-Uretim/Cayir-Mera-ve-Yem -Bitkileri, 2023 (Erişim tarihi: 22.09.2023).
• 2. Anonim, 1991 Genel Tarım Sayımı: Tarımsal İşletmeler (Hane Halkı) Araştırma Sonuçları. 1994, Ankara, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü.
• 3. Anonim, Ormanlarımız. Türkiye Orman Varlığı. TC. Tarım ve Orman Bakanlığı. Orman Genel Müdürlüğü. https://www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane/resmi-istatistikler, 2023 (Erişim tarihi: 25.10.2023).
• 4. İspirli, K., F. Uzun, and Ö.F. Uzun, Aşdağul beldesi merasında tahsis amacı değişikliği isteminin mevzuata uygunluk açısından incelenmesi. 7th International Conference on Agriculture, Animal Science and Rural Development, 2021. September 18-19, Muş, Türkiye, pp. 631-644 https://www. .net/publication/360240087_Asdagul_beldesi_merasinda_tahsis_amaci_degisikligi_isteminin_mevzuata_uygunluk_acisindan_incelenmesi#fullTextFileContent ISBN: 978-625-7720-61-8.
• 5. Anonim, Helvacılar Köyü Kadim Merasının Orman Kayıtlarına Alınması Davası. Tapu İptali ve Tescil. 2013, Zonguldak, TC. Çaycuma, 2. Asliye Hukuk Mahkemesi. Gerekçeli Karar. Esas No: 2013/419, Karar No: 2013/577.
• 6. Anonim, Zonguldak İl Mera Komisyon Kararları. 2014, Zonguldak, TC. Zonguldak Valiliği İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Karar No:2014/19.
• 7. Anonim, Karadeniz Ereğlisi, Yenidoğancılar Köyü 152/45 No’lu Parselin Mera Olarak Tespitine Rağmen Orman Olarak Kaydedilmesinin Görüşülmesi. Zonguldak İl Mera Komisyon Kararları. 2014, Zonguldak, TC. Zonguldak Valiliği İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü. Karar No:2014/13.
• 8. Anonim, Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğü’nün Yalnızçam Köyü Mera Tahsis Kararına İtirazı. 2014, Zonguldak, Zonguldak İl Mera Komisyon Kararları. TC. Zonguldak Valiliği İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü. Karar No:2014/22.
• 9. Anonim, Hayvan İthalatında Talep Edilen Ek Deklarasyon Formatları. Tarım ve Orman Bakanlığı. https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Veteriner-Hizmetleri/Ihracat-Ithalat/ 2023 (Erişim tarihi: 25.10.2023).
• 10. Anonim, Tapu ve Kadastro Bölge Müdürlüğü Parsel Sorgu Uygulaması. https://parselsorgu.tkgm.gov.tr/#ara/cografi/41.673713207817805/33.77343177795411, 2023 (Erişim tarihi: 25.10.2023).
• 11. Bölük, E., Thornthwaite İklim Sınıflandırmasına Göre Türkiye İklimi. 2016, Ankara, Araştırma Dairesi Başkanlığı Klimatoloji Şube Müdürlüğü https://www.mgm.gov.tr/FILES/iklim/iklim_siniflandirmalari/koppen.pdf.
• 12. Anonim, Meteoroloji Genel Müdürlüğü. https://www.mgm.gov.tr/iklim/iklim-siniflandirmalari.aspx?m=KASTAMONU, 2023 (Erişim tarihi: 15.10.2023).
• 13. Aydın, İ., and F. Uzun, Çayır-Mera Amenajmanı ve Islahı (Ders Kitabı No: 9). 2002, Samsun, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Basımevi ISBN: 978-605-61413-2-4.
• 14. Davis, P.H., Flora of Turkey and East Aegean Islands. 1970, Edinburg, UK: University Press, Cilt: 3: 518-531, https://www.jstor.org/stable/doi:10.3366/j.ctvxcrdfg.
• 15. Serin, Y., Türkiye’nin Çayır Mera Bitkileri. 2008, Ankara, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü.
• 16. Gökkuş, A., A. Koç, and B. Çomaklı, Çayır-Mera Uygulama Kılavuzu. (Geliştirilmiş 4. Baskı). 2015, Erzurum, Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Ofset Tesisi. https://avesis.atauni.edu.tr/yayin/7eb1e94a-a9a4-4cb0-892d-0efc1c9f00ea/cayir-mera-uygulama-klavuzu.
• 17. Holechek, J.L., R.D. Pieper, and C.H. Herbel, Range Management: Principles and Practices (6th Edition). 2010, Amsterdam, Nederland: Prentice Hall, one Lake Street, Upper Saddle River. https://search.worldcat.org/title/range-management-principles-and-practices/oclc/44016540. ISBN: 9780130200341, 9780136269885, 0130200344, 0136269885
• 18. Koç, A., A. Gökkuş, and M. Altın, Mera durumu tespitinde dünyada yaygın olarak kullanılan yöntemlerin mukayesesi ve Türkiye için bir öneri. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 2003. Ekim 13-17, Diyarbakır, Türkiye, pp. 36-42.
• 19. Anonim, Corine nedir? https://corine.tarimorman.gov.tr/corineportal/nedir.html, 2023 (Erişim tarihi: 15.01.2024).
• 20. Anonim, Orman Genel Müdürlüğü, E-Harita Uygulaması. https://cbs.ogm.gov.tr/vatandas/ 2023 (Erişim tarihi: 15.10.2023).
• 21. Anonim, Mera, Yaylak, Kışlak, Otlak, Çayır Tespit Tutanağı. 2007, Kastamonu, Kastamonu İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Kayıtları.