EFFECT OF SENSITIVITY TO ENVIRONMENTAL PROBLEMS ON SUSTAINABLE CONSUMPTION BEHAVIOR

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 9, 103 - 117, 25.02.2021

Ali Tatar

Öz

In this study, the relationship between sensitivity to environmental problems and sustainable consumption behavior has been investigated. In this context, the sensitivity of consumers to environmental problems was measured first and then it was examined whether this sensitivity shows a correlation with consumption behavior. The data set collected from a sample group of 350 people in the study was analyzed. Nonparametric tests were used to test group differences. "Mann Whitney U" for variables with two groups, "Kruskal Wallis H" statistical analysis methods for variables with more than two groups, and "Spearman Correlation Analysis" were used to determine the relationship between dependent and independent variables. As a result of the analysis of the data set obtained from the participants, it was determined that there was a statistically significant relationship between sensitivity to environmental problems and sustainable consumption behavior variables, and the relationship between variables was positive and strong. In other words, it was observed that as the sensitivity score to environmental problems increased, the sustainable consumption behavior score increased strongly, and when it decreased, it also decreased.

Anahtar Kelimeler

Environment, Environmental Problems, Sustainable Consumption

ÇEVRESEL SORUNLARA DUYARLILIĞIN SÜRDÜRÜLEBİLİR TÜKETİM DAVRANIŞINA ETKİSİ

Öz

Bu çalışmada, KKTC’deki tüketicilerin çevre sorunlarına olan duyarlılıklarının sürdürülebilir tüketim davranışlarına olan etkisi araştırılmıştır. Bu bağlamda tüketicilerin çevresel sorunlara olan duyarlılıkları ölçümlenerek, bu duyarlılığın tüketim davranışları ile bir korelasyon gösterip göstermediği incelenmiştir. Bu bağlamda 350 kişilik örneklem grubundan toplanan veri seti analize tabi tutulmuştur. Grup farklılıklarını test etmek maksadıyla parametrik olmayan testler kullanılmıştır. İki gruba sahip değişkenler için “Mann Whitney U”, ikiden fazla gruba sahip değişkenler için ise “Kruskal Wallis H” istatistiksel analiz yöntemleri, bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki ilişkinin tespit edilebilmesi için “Spearman Korelasyon Analizi” uygulanmıştır. Katılımcılardan elde edilen veri setinin analizi neticesinde; çevre sorunlarına duyarlılık ile sürdürülebilir tüketim davranışları değişkenleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunduğu, değişkenler arasındaki ilişkinin pozitif ve kuvvetli düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Diğer bir deyişle, çevre sorunlarına karşı duyarlılık skoru arttıkça sürdürülebilir tüketim davranışları skorunun da güçlü bir şekilde arttığı, azaldığında ise aynı şekilde azaldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

çevre, çevresel sorunlar, sürdürülebilir tüketim

Kaynakça

• Aksu, C. K. (2014). “Üniversite Çalışanlarının Sürdürülebilir Tüketime Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi: Kafkas Üniversitesi Örneği”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kars: Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Alsmadi, S. (2007). Green Marketing and the Concern over the Environment: Measuring Environmental Consciousness of Jordanian Consumers. Journal of Promotion Management. (13)3-4:339-361.
• Aydın, S. ve Tufan, F. (2018). Sürdürülebilirlik ve Yeşil Kavramları Bağlamında Y Kuşağının Satın Alma Davranışları. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi. (11)2: 397-420.
• Aydın, N. (2019). “Çevre Dostu Tüketimde Anne Kimliği Rolünün Planlı Davranış Teorisi Kapsamında İncelenmesi”. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Çankırı: Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Baysal, C., Tekarslan, E. (1996). İşletmeler İçin Davranış Bilimleri, İstanbul, Avcıol Basım Yayın.
• Bursal, M. (2017). SPSS İle Temel Veri Analizi: Anı Yayıncılık, Ankara.
• Clark, G. (2007). Evolution of the Global Sustainable Consumption and Production Policy and the United Nations Environment Programme’s (UNEP) Supporting Activities. Journal of Cleaner Production. (15):492-498.
• Coşkun, A. (2019). “Tüketicilerin Çevre Bilinci ve Çevreci Tüketici Satın Alma Davranışının İncelenmesi”. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çepel, N. (2003). Ekolojik Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Diksaç, R. (2019). “Çevre Bilinci ve Yaşam Tarzının Sürdürülebilir Tüketim Davranışı Üzerindeki Etkisi ve Bir Araştırma”. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dobers, P. ve Strannegard, L. (2005). Design, Lifestyles and Sustainability. Aesthetic Consumption in a World of Abundance. Business Strategy and the Environment. (14):324-336.
• Dolan, P. (2002). The Sustainability of “Sustainable Consumption”. Journal of Macromarketing. (22)2:170-181.
• Ekinci, O. (1994). Çevreciliğin ABC’si. İstanbul: Simavi Yayınları.
• Erciş, A., Ünal, S. ve Can, P. (2007). Yaşam Tarzlarının Satın Alma Karar Süreci Üzerindeki Rolü, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, (2): 281-311.
• Ergen, A. (2014). “Maddi Değerler Gönüllü Sade Yaşam Biçimi, Çevre Bilgisi: Sürdürülebilir Tüketim Davranışı Açısından Bir Araştırma”, Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gelibolu, L. ve Madran, C. (2012). Çevreci Tüketim Davranışının Öğretmeni Olarak Sosyal Pazarlama: Üniversitede Bir Deney. 17. Ulusal Pazarlama Kongresi, Pazarlamada Kültür ve Eğitim Paradigması Bildiri Kitabı.
• Görmez, K. (2015). Çevre Sorunları. 3. Baskı, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Hansen, U. ve Schrader, U. (1997). A Modem Model of Consumption for a Sustainable Society. Journal of Consumer Policy. (20)4:443-468.
• Karalar, R., Erdoğan,B.Z. ve Kiracı, H. (2008). Çevreye İlişkin Bilgi Düzeyi ve Sürdürülebilir Tüketim Davranışı İlişkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Uygulama. 13. Ulusal Pazarlama Kongresi. Adana.
• Keleş, R. (2015). 100 Soruda Çevre, Çevre Sorunları ve Çevre Politikası. 2. Baskı, İzmir: Yakın Kitapevi.
• Kuduz, N., ve Zerenler, M. (2013). Yeşil Pazarlama. Ankara: Nobel.
• Mataracı, P. (2017). “Sürdürülebilir Pazarlama ve Tüketici Davranışı: Çevreyle Dost Ürün Satın Alma Davranışında Çevre Bilinci, Yaşama Tarzı ve İlgilenim Düzeyinin Etkilerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Pilot Araştırma”. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Meinhold, J. L. ve Malkus, A.J. (2005). Adolescent Environmental Behaviors: Can Knowledge, Attitudes and Self-Efficacy Make a Difference? Environment and Behavior. (37)4: 511-532.
• Munier, N. (2005). Introduction to Sustainability: Road to Better Future. Dordrecht: Springer.
• Odabaşı, Y. (2004). Postmodern Pazarlama: Tüketim ve Tüketici. İstanbul: MediaCat Yayınları.
• Osbaldiston, R. ve Schott, J.P. (2012). Environmental Sustainability and Behavioral Science: Meta-Analysis of Proenvironmental Behavior Experiments. Environment and Behavior. (44)2: 257-299.
• Paavola, J. (2001). Towards Suatainable Consumption: Economics And Ethical Concerns For The Environment In Consumer Choices. Review of Social Economy. (59)2: 227-248.
• Princen, T., Maniates M. ve Conca K. (Ed.). (2002). Confronting Consumption. Massachusetts: The MIT Press, 1-21.
• Schaefer, A. ve Crane, A. (2005). Addressing Sustainability and Consumption. Journal of Macromarketing. (25)1:76-92.
• Seyfang, G. (2006). Ecological Citizenship and Sustainable Consumption: Examining Local Organic Food Networks. Journal of Rural Studies. (22)4: 383-395.
• Türk, M. (2013). Çevre Bilinci Yasal Zorunluluktan Sosyal Sorumluluğa. 3. Baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.
• Uydacı, M. (2017). Yeşil Pazarlama. İstanbul: Türkmen Yayınevi.
• Uzakova, M. (2019). “Sosyo-Demografik Özelliklerin Müşteri Sadakati ve Tüketici Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkileri: Organik Gıda Sektöründe Bir Uygulama”. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yavuz, E. ve Zığındere, Y.Ö. (2000). Sürdürülebilir Kalkınmanın Turizme Etkisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (3)4: 322-336.
• Veenhoven, R. (2004). Sustainable Consumption and Happiness, Driving Forces and Barriers to Sustainable Consumption. International Workshop. University of Leeds.