Marka Oluşturma Sürecinde Tüketici Davranışlarının Rolü ve Marka Kişiliği İnşası

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 17, 38 - 66, 28.02.2025

Cihangir Fikri Saatçioğlu

https://doi.org/10.29064/ijma.1644972

Öz

Yapılan bu araştırmanın amacı; marka oluşturma süreci içerisinde tüketicilerin davranışlarının belirlenmesi ve marka kişiliğinin inşası konusunda yapılanların yorumlanması olarak belirlenmiştir. Araştırmada öncelikle marka oluşturma sürecinde tüketici davranışlarının belirlenmesi için tüketici davranışları ve marka kişilik inşası ile ilgili bir anket oluşturularak bu anket İzmir’de yaşayan rastgele 200 katılımcıya uygulanmıştır. Katılımcılara marka kişiliği ölçeği, tüketici davranışları ölçeği ile demografik özellikleri belirleyen soruların bulunduğu bir anket uygulaması yapılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 26 programında t testi, Anova testi ve korelasyon analizi yapılarak, sonuçlar yorumlanmıştır. Cinsiyet ile marka kişiliği boyutlarından samimiyet, coşku, yeterlilik arasında anlamlı bir ilişki bulunduğu, erkek katılımcıların kadın katılımcılara göre markaları samimiyet, coşku ve yeterlilik olarak daha anlamlı görüldüğü; cinsiyet ile çok yönlülük ve sağlamlık arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı, cinsiyet ile tüketici davranışları arasında anlamlı bir ilişki bulunduğu, erkek katılımcıların kadın katılımcılara göre tüketici davranışlarının daha anlamlı olduğu görülmektedir. Yaş ile marka kişiliği alt boyutları samimiyet, coşku, çok yönlülük ve sağlamlık arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı; yaş ile yeterlilik alt boyutu arasında anlamlı bir ilişki bulunduğu belirlenmiştir. 17-19 yaş arasındaki katılımcıların diğer yaş grubundakilere göre yeterlilik düzeyinin anlamlı olduğu, katılımcıların yaşları ile tüketici davranışları arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı görülmektedir. Gelir ile marka kişiliği alt boyutları samimiyet, coşku, yeterlilik, çok yönlülük ve sağlamlık ile tüketici davranışları arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı tespit edilmiştir. Medeni durum ile marka kişiliği boyutlarından samimiyet, coşku, yeterlilik, çok yönlülük, sağlamlık arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı; medeni durum ile tüketici davranışları arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı belirlenmiştir. Katılımcıların bir markayı tercih etmesindeki en önemli özellik ile marka kişiliği alt boyutları samimiyet, coşku, yeterlilik, çok yönlülük ve sağlamlık arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı, bir markayı tercih etmesindeki en önemli özellik ile tüketici davranışları arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı tespit edilmiştir. “Son aldığınız ürünün markası sizin için ne kadar önemliydi?” sorusu ile marka kişiliği alt boyutları samimiyet, coşku ve sağlamlık arasında anlamlı bir ilişki bulunduğu, yeterlilik ve çok yönlülük arasında ise anlamlı bir ilişki olmadığı belirlenmiştir. “Son aldığınız ürünün markası sizin için ne kadar önemliydi?” sorusu ile tüketici davranışları arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda marka oluşum sürecinde tüketici davranışlarının marka kişiliğinde samimiyetten olumlu şekilde etkilendikleri, bu nedenle marka oluşum süreci içerisinde tüketicilerin o markanın samimiyetine inanması durumunun tüketici davranışlarını olumlu yönde etkileyerek, markanın rakipleri arasında iyi bir duruma gelmesini sağlayacağı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Marka, Tüketici Davranışları, Marka Kişiliği, Tüketici, Kişilik, Marka Sadakati, Algısal Marka Değeri.

The Role of Consumer Behaviour in Brand Building Process and Brand Personality Construction

Öz

The aim of this research is to determine the behaviours of consumers in the brand building process and to interpret what has been done about the construction of brand personality. In the research, first of all, a questionnaire about consumer behaviours and brand personality construction was created to determine consumer behaviours in the brand building process and this questionnaire was applied to 200 participants living in Izmir. A questionnaire including brand personality scale, consumer behaviour scale and questions determining demographic characteristics was applied to the participants. The data obtained were analysed by t test, Anova test and correlation analysis in SPSS 26 programme and the results were interpreted. It is seen that there is a significant relationship between gender and brand personality dimensions of sincerity, enthusiasm and competence, and male participants see brands as more meaningful in terms of sincerity, enthusiasm and competence than female participants; there is no significant relationship between gender and versatility and robustness, and there is a significant relationship between gender and consumer behaviours, and male participants have more meaningful consumer behaviours than female participants. There is no significant relationship between age and brand personality sub-dimensions of sincerity, enthusiasm, versatility and robustness; there is a significant relationship between age and competence sub-dimension. It is seen that the competence level of the participants between the ages of 17-19 is significant compared to the participants in the other age group, and there is no significant relationship between the ages of the participants and consumer behaviours. It has been determined that there is no significant relationship between income and brand personality sub-dimensions of sincerity, enthusiasm, competence, versatility and robustness and consumer behaviours. It has been determined that there is no significant relationship between marital status and brand personality dimensions of sincerity, enthusiasm, competence, versatility and robustness; there is no significant relationship between marital status and consumer behaviours. It has been determined that there is no significant relationship between the most important feature of the participants‘ preference for a brand and brand personality sub-dimensions sincerity, enthusiasm, competence, versatility and robustness, and there is no significant relationship between the most important feature of the participants’ preference for a brand and consumer behaviours. It has been determined that there is a significant relationship between the question ‘How important was the brand of the last product you bought for you?’ and brand personality sub-dimensions of sincerity, enthusiasm and robustness, while there is no significant relationship between competence and versatility. It was determined that there was no significant relationship between the question ‘How important was the brand of the last product you bought for you?’ and consumer behaviours. As a result of the research, it has been determined that consumer behaviours are positively affected by sincerity in brand personality in the brand formation process, therefore, the fact that consumers believe in the sincerity of that brand in the brand formation process will positively affect consumer behaviours and ensure that the brand will be in a good position among its competitors.

Anahtar Kelimeler

Brand, Consumer behaviour, Brand personality, Consumer, Personality, Brand loyalty, Perceptual brand equity.

Kaynakça

• Aaker, J.&Fournier, S. (1995). A brand as a character, a partner and a person: Three perspectives on the question of Brand Personality. In F. R. KardesM. Suja (Eds), NA-Advances in consumer research, 22, 391-385.
• Aaker, J. L. (1997). Dimensions of brand personality. Journal of Marketing Research, 34(3), 347-356.
• Aggarwal, P. (2004). The Effects of Brand Relationship Norms on Consumer Attitudes and Behaviour. Journal of Consumer Research. 31: 87 – 101 p.[online]. Available on: http://www.chilleesys.com/scp/assets/aggarwal.pdf
• Ahearne, M., Mathieu, J. vd. (2005). To empower or not to empower your sales force? An empirical examination of the influence of leadership empowerment behavior on customer satisfaction and performance. Journal of Applied Psychology, 90(5), 945.
• Aitken, P. P., Leathar, D. S., O’Hagan, F. J., Squair, S. I. (1987). Children’s awareness of cigarette advertisements and brand imagery. British Journal of Addiction, 85(6), 615-622.
• Ak, M. (1998). Firma ve Markalarda Kurumsal Kimlik, İstanbul: Işıl Ofset Sanayi Limited Yayınları.
• Aksoy, L.&Özsomer, A. (2007). Türkiye’de Marka Kişiliği Oluşturan Boyutlar, 12. Ulusal Pazarlama Kongresi, Sakarya Üniversitesi.
• Akturan, U. (2007). Tüketici davranışlarına yönelik araştırmalarda alternatif bir teknik: etnografik araştırma, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 237-252.
• Alkara, İ. (2021). Sosyal Medya Kullanımının Tüketici Davranışları Üzerindeki Etkisi: Bilecik Bursa Ekişehir Örneği, IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 9: 415-446.
• Altunışık, R., Şuayip Ö., Ömer T. (2002). Modern pazarlama. İstanbul: Değişim Yayınları.
• Anandkumar, V., & George, J. (2011). From Aaker to Heere: A review and comparison of brand personality scales. Research Journal of Social Science & Management, 1(3), 30–51.
• Animova, T. A. (2007). The effects of corporate brand attributes on attitudinal and behavioural consumer loyalty. Journal of Consumer Marketing, 24(7), 395–405.
• Ar, A. A. (2004). Marka ve Marka Stratejileri. İstanbul: Detay Yayınevi.
• Arslan, K., Çatı, K., Sever, S. (2021). Marka Tercihinde Tüketici Kişiliğinin Marka kişilik Algısına Etkisi, Güncel Pazarlama Yaklaşımları ve Araştırma Dergisi, 2(2): 123-139.
• Atılgan, K. Ö., Çelik, C., İbicioğlu, H. (2014). Kişisel Marka Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Bireylerin Kariyer İlgisi Düzeyleri Bakımından Farklılıklarının İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19, 1-16.
• Ayın, M. (1997). Artan Rekabet Ortamında Markanın Önemi, Marketing Türkiye Dergisi, 6(140), 28-29.
• Azoulay, A.&Kapferer, J. N. (2003). Do Brand Personality Scales Really Measure Brand Personality ? Journal Of Brand Management 11(2), 143-155.
• Azoulay, A. (2005). The malleable personality of brands: the winning facets. Italia: Proceedings of the EMAC Colloquium.
• Bhattacharya, C. B.&Sen, S. (2003). Consumer-company identification: A framework for understanding consumers' relationships with companies. Journal of Marketing, 67(2), 76–88.
• Bical, A. (2024). Tüketicilerin mobil uygulamaları kullanma niyetini belirleyen faktörler: Hedonik ve faydacı motivasyonların rolü. İNİF E- Dergi, 9(2): 201-225.
• Bilro R. G., Loureiro S. M. C, Ali F. (2018). The role of website stimuli of experience on engagement and brand advocacy. Journal of Hospitality and Tourism Technology. 9(2):204–222.
• Bişkin, F. (2004). Markanın Pazarlama Açısından Önemi ve Tüketici Tercihleri- Memnuniyeti Çerçevesinde Otomobil Sahipleri Üzerinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Boz, H., Yılmaz, O., Arslan, A. Koç, E. (2016). A comparison of depression and turnover intentions of hotel employes in all-inclusive and non all- inclusive hotels. In Global Issues and Trends in Tourism, 372-382.
• Carlson, B. D., Donavan, D. T., & Cumiskey, K. J. (2009). Consumer-brand relationships in sport: Brand Personality and identification. International Journal of Retail & Distribution Management, 37(4), 370–384.
• Casaló, L. V., Flavián, C., and Guinalíu, M. (2008). The Role of Satisfaction and Website Usability in Developing Customer Loyalty and Positive Word‐of‐Mouth in the EBanking Services. The International Journal of Bank Marketing, 26, 399–417.
• Chaudhuri, A., Holbrook, M. B. (2001). The Chain of Effects from Brand Trust and Brand Affect to Brand Performance: The Role of Brand Loyalty, Journal of Marketing, 65(2).
• Choi, Y. G., Ok, C. M., Hyun, S. S. (2017). Relationships between brand experiences, personality traits, prestige, relationship quality, and loyalty: An empirical analysis of coffeehouse brands. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 29(4): 1185-1202.
• Clemenz, J., Brettel, M., & Moeller, T. (2012). How the personality of a brand impacts the perception of different dimensions of quality. Journal of Brand Management, 20(1), 52–64.
• Cui, A. P., Albanese, P. J., Jewell, R. D., Hu, M. Y. (2008). Profiling the Brand Personality of Specific Brands, Advances in Consumer Research, 35(1), 524-541.
• d’Astous, A., & Levesque, M. (2003). A scale for measuring store personality. Psychology & Marketing, 20(5), 455–469.
• Da Silva, R. V., & Alwi, S. F. S. (2006). Cognitive, affective attributes and conative, behavioural responses in retail corporate branding. Journal of Product & Brand Management, 15(5), 293–305.
• Del Rio, A. B., Vazquez, R., Iglesias, V. (2001). The effects of brand associations on consumer response, Journal of consumer marketing, 10(2), 355-365.
• Demo, G., Silva, T. L. D., Watanabe, E., Scussel, F. B. C. (2018). Credibility, audacity and joy: Brand personalities that connect users to social media. Brazilian Administration Review, 15(4), 2-20.
• Dımbıloğlu A.A. (2014). Marka Değerinin Belirlenmesi: Örnek Olay Uygulaması BİST (Borsa İstanbul) Kimya, Petrol, Kauçuk, Plastik Ürünler Sektöründe Marka Değerinin Tespiti. Uzmanlık Tezi, T.C. Türk Patent Enstitüsü Markalar Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Dolatabadi, H. R., Kazemi, A., Rad, N. S. (2012). The Impact of Brand Personality on Product Sale Through Brand Equity (Case Study: Cosmetic Products Retailers), International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 2(11), 294-309.
• Doyle, P. (2001). Başarılı Marka Oluşturma, Ed. Leslie Butterfield Reklamda Mükemmele Ulaşmak, Çeviri: Muharrem AYIN, İstanbul: Reklamcılık Vakfı Yayınları.
• Ekinci, Y., & Hosany, S. (2006). Destination personality: An application of brand personality to tourism destinations. Journal of Travel Research, 45(2), 127–139.
• Engin, B., Öztürk, M. (2015). Tüketici davranışları. Bursa: Ekin Basım Yayın.
• Erbaş, S. (2016). Tüketici İlginliği Bağlamında Marka Sadakati: Dayanıklı Tüketim Mallarına Yönelik Örnek Bir Çalışma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(2): 382-402.
• Eren, E.(1998). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi., 5. Baskı. İstanbul: Beta Yayımevi.
• Evrard, A. (2003), Açılmakta Olan Asya Pazarında Başarı Elde Etmek (L’Oreal), Ed.: Gilmore, Fiona, (Marka Savaşçıları), Çev: Fevzi Yalım, İstanbul: M.A.R.K.A. Yayınları.
• Fourner, S.(1998). Consumer and Their Brands: Developing Relationship Theory in Consumer Research. Journal of Consumer Research. 24(4), 353-363.
• Freling, T. H., & Forbes, L. P. (2005). An empirical analysis of the brand personality effect. Journal of Product & Brand Management, 14(7), 404–413.
• Freling, T. H., Crosno, J. L., & Henard, D. H. (2011). Brand Personality appeal: Conceptualization and empirical validation. Journal of the Academy of Marketing Science, 39(3), 392–406.
• Geuens, M., Weijters, B., & De Wulf, K. (2009). A new measure of brand personality. International Journal of Research in Marketing, 26(2), 97–107.
• Giroux, M., Pons, F., & Maltese, L. (2017). The role of perceived brand personality in promotion effectiveness and brand equity development of professional sports teams. International Journal of Sports Marketing and Sponsorship, 18(2), 180-195.
• Govers, P. C., Schoormans, J. P. (2005). Product Personality and its Influence on Consumer Preference, Journal of Consumer Marketing, 22(4), 189-197.
• Gumparthi V. P, Patra S. (2020). The phenomenon of brand love: A systematic literature review. Journal of Relationship Marketing. 19(2), 93–132.
• Guzm´ an, F., & Sierra, V. (2009). A political candidate’s brand image scale: Are political candidates brands? Journal of Brand Management, 17(3), 207–217.
• Gümüş, S.&Saraç, P. (2013). Pazarlamada Markalaşma Stratejileri, 1. Baskı, İstanbul: Hiperlink Yayınları
• Ha, H. Y., & Janda, S. (2014). Brand personality and its outcomes in the Chinese automobile industry. Asia Pacific Business Review, 20(2), 216–230.
• Helgeson, J. G., & Supphellen, M. (2004). A conceptual and measurement comparison of self-congruity and brand personality: The impact of socially desirable responding. International Journal of Market Research, 46(2), 205–233.
• Hislop, M. (2001). An Overview of Branding and Brand Measurement for Online Marketers. Dynamic Logic's Branding, 101: 1-22.
• Hodge, A. C., Romo, Z. G., Medina, I. G., & Fionda-Douglas, A. (2015). Consumer–brand relationships within the luxury cosmetic domain. Journal of Brand Management, 22 (8), 631–657.
• Hollis, N. (2011). Küresel Marka: Dünya Pazarında Kalıcı Marka Değeri Yaratma ve Geliştirme Yöntemleri, İstanbul: Brand Age Yayınları.
• Holt, D. B., (2015). Brands and Branding. Cultural Strategy Group. [online]Available onhttp://testconso.typepad.com/files/brands-and-brandingcsg2.pdf
• Huang, H. H., Mitchell, V. W., Rosenaum-Elliott, R. (2012). Are consumer and brand personalities the same?. Psychology & Marketing, 29(5): 334-349
• İslamoğlu, A. H., Altunışık, R. (2008). Tüketici davranışları. 2. Baskı. İstanbul: Beta Yayınları.
• Keller, K. L. (1993). Conceptualizing, Measuring and Managing Costumer Based Brand Equatiy. Journal Of Marketing, 57(1): 1-22.
• Keller, K. L.(2003). Strategic Brand Management: Building, Measuring and Managing Brand Equity, 2nd edn, Prentice Hall, Upper Saddle River, NJ.
• Kesek, H. (2017). Nöropazarlama yaklaşımının tüketici davranışları üzerindeki etkisi: malatya inönü üniversitesi örneği. Doktora tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Kim, D. H., Sung, Y. (2013). Gucci versus Old Navy: Interplay of brand personality and regulatory focus in advertising persuasion. Psychology & Marketing, 30(12), 1076-1087.
• Kapferer, J. N. (1992). Strategic Brand Management: New Approaches to Creating and Evaluating Brand Equity. USA: The Free Pres
• Koç, E. (2017). Temel tüketici davranışları ve pazarlama stratejileri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Kotler, Ph., Keller, K. L., Koshy, A., Jha, M. (2013). Marketing Management: A South Asian Perspective, 14 th Edition .Imprint Pearson Education, 2013, 728 p.ISBN 9788131767160.
• Kuenzel, S. & Halliday, S. V. (2008). Investigating antecedents and consequences of brand identification, Journal of Product & Brand Management
• Kuenzel, S., & Halliday, S. V. (2010). The chain of effects from reputation and brand personality congruence to brand loyalty: The role of brand identification. Journal of Targeting, Measurement and Analysis for Marketing, 18(3), 167–176.
• Lee, Y. K., Back, K. J., & Kim, J. Y. (2009). Family restaurant brand personality and its impact on customer’s emotion, satisfaction, and brand loyalty. Journal of Hospitality & Tourism research, 33(3), 305–328.
• Leung, R., & Law, R. (2010). A review of personality research in the tourism and hospitality context. Journal of Travel & Tourism Marketing, 27(5), 439–459.
• Liu H, Schoefer K, Fastoso F, Tzemou E. (2021). Perceived brand globalness/localness: A systematic review of the literature and directions for further research. Journal of International Marketing. 29(1), 77–94.
• Loureiro SMC, Guerreiro J, Tussyadiah I. (2021). Artificial intelligence in business: State of the art and future research agenda. Journal of Business Research. 129, 911–926.
• Maehle, N., Otnes, C., Supphellen, M. (2011). Consumers' Perceptions of the Dimensions of Brand Personality, Journal of Consumer Behaviour, 10(5), 290-303.
• MacInnis, D. J., & Folkes, V. S. (2017). Humanizing brands: When brands seem to be like me, part of me, and in a relationship with me. Journal of Consumer Psychology, 27(3), 355–374.
• Madrigal, R., & Boush, D. M. (2008). Social responsibility as a unique dimension of brand personality and consumers’ willingness to reward. Psychology & Marketing, 25(6), 538–564.
• Magnini, V. P., & Thelen, S. T. (2008). The influence of music on perceptions of brand personality, d´ ecor, and service quality: The case of classical music in a fine-dining restaurant. Journal of Hospitality & Leisure Marketing, 16(3), 286–300.
• Malar, L., Krohmer, H., Hoyer, W. D., & Nyffenegger, B. (2011). Emotional brand attachment and brand personality: The relative importance of the actual and the ideal self. Journal of Marketing, 75(4), 35–52
• Molinillo, S., Japutra, A., Nguyen, B., & Chen, C. H. S. (2017). Responsible brands vs active brands? An examination of brand personality on brand awareness, brand trust, and brand loyalty. Marketing Intelligence & Planning, 35(2), 166–179
• Moser, M. (2003). United We Brand How To Create a Cohesive Brand That's Seen, Heard and Remembered. Harvard Business School Press.
• Mucuk, İ. (2016). Pazarlama ilkeleri. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Naresh, G. (2012). Do brand personalities make a difference to consumers?. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 37, 31-37
• Norman, W. T. (1963). Toward an adequate taxonomy of personality attributes: Replicated factor structure in peer nomination personality ratings. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 66(6), 574.
• Nunes J. C., Ordanini A., Giambastiani G. (2021). The concept of authenticity: What it means to consumers. Journal of Marketing. 85, 1–20.
• Odabaşı, Y., Barış, G. (2017). Tüketici Davranışı. İstanbul: MediaCat.
• Özçelik, D. G., Torlak, Ö. (2011). Marka kişiliği algısı ile etnosentrik eğilimler arasındaki ilişki: Levis ve Mavi Jeans üzerine bir uygulama. Ege Akademik Bakış Dergisi 11(3), 361-377.
• Özçifçi, V. (2020). Sosyal medyanın tüketicilerin satın alma niyeti üzerindeki etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 206-223.
• Parker, B. T. (2009). A Comparison of Brand Personality and Brand User-Imagery Congruence, Journal of Consumer Marketing, 26(3), 175-184.
• Perry, A., Wisnom, D. (2004), Markanın DNA’sı, Eşsiz ve Dayanıklı Markalar Yaratmanın Kuralları, Çev: Zeynep Yılmaz, İstanbul: Media Cat Yayınları.
• Porter, M. E. (1980). Competetive strategy. New York: Free Press.
• Quliyev, O. (2012). Gösteriş tüketimi ve tüketim tarzlarının incelenmesi: Azerbaycan örneği. Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Ries A, Ries L. (2005). The origin of brands: How product evolution creates endless possibilities for new brands. Harper Collins Publisher.
• Ries A., Laura, R. (2005). Marka Yaratmanın 22 Kuralı, Çeviri: Atakan Özdemir, İstanbul: Madia Cat Yayınları.
• Savaş, B., Günay, G. (2016). Tüketici etkileşiminin, tüketicilerin satın alma sonrası memnuniyet düzeyleri üzerine etkisi, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 51(2), 47-78.
• Scussel, F., Demo, G. (2019). The relational aspects of luxury consumption in Brazil: the development of a Luxury Customer Relationship Perception Scale and the analysis of brand personality influence on relationship perception on luxury fashion brands. Brazilian Business Review, 16(2), 174-190.
• Siguaw, J. A., Mattila, A., & Austin, J. R. (1999). The brand-personality scale: An application for restaurants. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 40 (3), 48–55.
• Smith, G. (2009). Conceptualizing and testing brand personality in British politics. Journal of Political Marketing, 8(3), 209–232.
• Sung, Y., & Kim, J. (2010). Effects of brand personality on brand trust and brand affect. Psychology & Marketing, 27(7), 639–661.
• Swaminathan, V., Stilley, K. M., & Ahluwalia, R. (2009). When brand personality matters: The moderating role of attachment styles. Journal of Consumer Research, 35 (6), 985–1002.
• Stankevich, A. (2017). Explaining the consumer decision-making process: critical literature review. Journal of International Business Research and Marketing, 2(6), 7-14.
• Şahin, A. (2024).Marka Aktivizminin Tüketici Satın Alma Davranışına Etkisi: Türk ve Global Markalar Üzerine Bir Değerlendirme, International Social Sciences Studies Journal, 10(10): 1712-1720.
• Tığlı, M. (2003). Marka Kişiliği, Öneri Dergisi, 5(20), 67-72.
• Tildesley, A. E., Coote, L. V. (2009). This brand is me: A social identity based measure of brand identification. 36th Annual Conference of the Association for Consumer Research, San Francisco, CA, United States, 23-26 October 2008. Duluth, MN, United States: Association for Consumer Research.
• Tho, N. D., Trang, N. T. M., & Olsen, S. O. (2016). Brand personality appeal, brand relationship quality and WOM transmission: A study of consumer markets in Vietnam. Asia Pacific Business Review, 22(2), 307–324.
• Tsiotsou, R. (2012). Developing a scale for measuring the personality of sport teams. Journal of Services Marketing, 26(4), 238–252.
• Toksarı, M., İnal, M. E. (2012). Tüketici Temelli Marka Değerinin Ölçümü. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
• Tosun, N. B. (2017). Marka Yönetimi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Upshaw, L.(1995). Building Brand Identity: The Strategy for Succes In A Hostile Environment. NewYork: John Willy&Sons.
• Usakli, A., & Baloglu, S. (2011). Brand personality of tourist destinations: An application of self-congruity theory. Tourism Management, 32(1), 114–127.
• Winkielman P., Schwarz N., Reber R., Fazendeiro T. A. (2000). Affective and Cognitive Consequences of Visual Fluency: When Seeing is Easy on the Mind. In: Visual Persuasion (ed. R. Batra), Ann-Arbor Michigan.
• Yener, D. (2013). Marka Çağrışım Unsurlarının Marka Kişiliği Üzerine Etkisi, Electronic Journal of Vocational Colleges, 89-103.
• Yıldırım F. Y. (2010). Kişisel Marka Kavramı ve Ticari Olmayan Pazarlama Alanında Uygulanması: Siyasi Pazarlama Örneği. Yüksek Lisans Tezi, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Zaltman, G. (2003). Tüketici Nasıl Düşünür, Çeviri: A. Semih Koç, İstanbul: Media Cat Yayınları.
• Zengin, S. (2012). Markanın Tüketici Davranışlarına Etkisi ve Otomotiv Sektörü Üzerine Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Adıyaman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adıyaman.
• Zentes, J., Morschett, D., & Schramm-Klein, H. (2008). Brand personality of retailers–An analysis of its applicability and its effect on store loyalty. The International Review of Retail, Distribution and Consumer Research, 18(2), 167–184.
• Zyman, S., Brott, A. (2004), Bildiğimiz Reklamcılığın Sonu, Çeviren: F. Cihan Dansuk, İstanbul: Madia Cat Yayınları.