ARTIRILMIŞ ÇAĞDA YAPAY ZEKÂ TEKNOLOJİLERİNİN GRAFİK TASARIMI ALANINA ETKİSİ

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 1, 69 - 96, 24.09.2024

Bilur Aliefendioğlu

Öz

ÖZ
İlk çağlardan bu yana devinim içinde olan teknoloji 21. yüzyılda fayda sağlayacak çoğu gelişmeyi beraberinde getirmiştir. Bilgisayar teknolojilerinin, internetin ve mobil cihazların ortaya çıkması, bilişim teknolojilerindeki ilerleme artırılmış bir çağ yaratarak Yapay Zekâ (YZ) alanında çoğu gelişmenin önünü açmıştır. En önemlileri Artırılmış Gerçeklik, YZ, Blockchain gibi kavramlardır. YZ, makinelerin deneyimlerinden öğrenmelerini, yeni verilere adapte olmalarını ve insanların gerçekleştirdiği görevlere benzer işleri yapabilmelerini mümkün kılar.
Bu teknoloji çoğu alanda farklı amaçlarla rahatlıkla kullanılabilmektedir. Bu alanlardan biri de grafik tasarımdır. Kendini teknolojik yenilikler ile güncelleyen grafik tasarımda da YZ’ye bağlı olarak birçok gelişme yaşanmaktadır. Yazıdan grafiğe dönüştürmeden, benzersiz sanatsal çalışmalar üretmeye; üretim süreçlerinde tasarım yazılımlarındaki çeşitli işlemlere kadar YZ’nın izlerine rastlamak mümkün hale gelmiştir. YZ’nın temel amacı olan insan hayatını kolaylaştırma durumu tasarım sektöründe yer alan tasarımcılar için sunduğu imkanlar ile yararlı olsa da makine öğrenmesine bağlı olarak benzersiz pek çok ürünün hızlı ve daha ucuz yollarla üretimi grafik tasarım mesleğinin geleceğinin sorgulanmasına neden olmaktadır. YZ’nın bu disiplinde kullanılması bir yandan tasarımcılara kolaylık sağlarken öte yandan bu sektörde görev yapan tasarımcı aşınmasına neden olmaktadır.
Bu çalışma YZ teknolojileriyle yaşanan gelişmelere bağlı olarak grafik tasarım alanında çalışan sektör uzmanlarının iş yapma biçimlerine sunduğu olumlu ya da olumsuz katkılarını ortaya koyma ve bu teknolojiyle disiplinin uygulamacılar, tasarımcılar için gelecekte nasıl şekilleneceği üzerine değerlendirme yapma ve alanın tasarımcılara katkı sunarken onların körelmesine neden olup olamadığını, yaratıcılık ve etik gibi unsurlarının nasıl değerlendirileceğini ortaya çıkartmayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın ana sorusu “YZ’nın gelecekte grafik tasarıma yansımaları nasıl olacaktır?” şeklindedir. Çalışmada kolayda örneklemle belirlenen dördü (4) lisansüstü grafik tasarım ve dördü (4) sektör uzmanı olan kişilerle bir odak grup çalışması gerçekleştirilmiş olup, araştırmanın grafik tasarım alanında yapılan tartışmalar için sunacağı veriler dolayısıyla hem alana hem de literatüre katkı sağlayacağı ön görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yapay Zekâ, Teknoloji, Tasarım, Görsel İletişim Tasarımı, Artırılmış Çağ

THE IMPACT OF ADVANCED ARTIFICIAL INTELLIGENCE TECHNOLOGIES ON GRAPHIC DESIGN

Öz

ABSTRACT
Since ancient times, technology, which has been in a state of constant evolution, has brought forth numerous advancements that are beneficial in the 21st century. The emergence of computer technologies, the internet, and mobile devices, coupled with advancements in information technology, has created an augmented era, paving the way for significant developments in the field of artificial intelligence (AI). The most notable concepts include Augmented Reality, AI, and Blockchain. AI enables machines to learn from experience, adapt to new data, and perform tasks similar to those carried out by humans.

This technology can be easily utilized across various fields for different purposes, one of which is graphic design. In the ever-evolving field of graphic design, which continually updates itself with technological innovations, AI has brought about many developments. From converting text to graphics to generating unique artistic works and handling various processes in design software during production stages, the traces of AI have become evident. While the primary aim of AI is to simplify human life, offering conveniences to designers in the design sector, the rapid and cost-effective production of unique products through machine learning raises questions about the future of the graphic design profession. The use of AI in this discipline, while facilitating the work of designers, also leads to the erosion of designers' roles in the industry.

This study aims to reveal the positive or negative contributions of AI technologies to the work practices of industry professionals in the field of graphic design, to evaluate how the discipline will be shaped for practitioners and designers in the future with this technology, and to explore whether it contributes to or hinders the designers' creativity and ethical considerations. Accordingly, the main research question of this study is: "What will be the future implications of AI on graphic design?" A focus group study was conducted with four (4) graduate graphic design students and four (4) industry experts selected through convenience sampling, and it is anticipated that the data provided by the research will contribute to both the field and the literature, given the discussions in the graphic design field.

Anahtar Kelimeler

Artificial Intelligence, Technology, Design, Visual Communication Design, Augmented Era

Kaynakça

• Acar, İ. (2021). Veri Bağımlı Yapay Zekâlar Çağındayız. TRT Akademi, 6(13), 880–887. https://doi.org/10.37679/TRTA.1002521
• Akalın, B., & Veranyurt, Ü. (2020). Sağlıkta Dijitalleşme ve Yapay Zeka. SDÜ Sağlık Yönetimi Dergisi, 2(2), 128–137. https://dergipark.org.tr/en/pub/sdusyd/ issue/60581/842035
• Akar, B., & Akçay, S. (2024). Nitel Araştırmalarda Çevrimiçi Odak Grup Görüşmeleri. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 24(1), 55–72. https://doi.org/10.54961/ UOBILD.1489908
• Akman, M., & Uçar, F. (2020). Bugünün ve Geleceğin Grafik Tasarımı. 14(25). https://dergipark.org.tr/tr/pub/akdenizsanat/issue/52160/631748
• Altaş, Ş. (2020). Görüntüdeki O An. Akdeniz Sanat, 14(26), 169–181. https:// dergipark.org.tr/tr/pub/akdenizsanat/issue/56224/707587
• Arı, S. (2015). Hümanist Yazının Tarihsel Kimliği. Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(2), 135–156. https://doi.org/10.20488/AUSTD.84655
• Arıkan, A. (2008). Grafik Tasarımda Görsel Algı. Eğitim Akademi Yayınları.
• Arslan, K. (2020). Eğitimde Yapay Zeka ve Uygulamaları. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 71–88.
• Aypek Arslan, A. (2021). Kimlik, Kültür Etkileşiminde Tasarım. D-Sanat, 1, 63–70.
• Baran, T., & Aydın, O. (2015). Pazarlama Araştırmalarındaki Potansiyel Problemlere Yönelik Bir Araştırma: Kolayda Örnekleme ve Sıklık İfadeli Ölçek Maddeleri. Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, 1, 19–28. https://doi. org/10.5505/pibyd.2015.47966
• Bayazıt, N. (1994). Endüstri Ürünlerinde ve Mimarlıkta Tasarlama Metodlarına Giriş. Literatür Yayıncılık.
• Becer, E. (2011). İletişim ve Grafik Tasarım (F. Babacan (ed.); Sekizinci). Dost.
• Böcekler, B. (2016). Louîs-Jacques-Mandé Daguerre Ve Charles Marie Bouton’un Dioraması Ve Tarihsel Kökenleri. Sanat Tarihi Dergisi, 24(2), 139–160. https:// doi.org/10.29135/STD.273893
• Börklü, H. (1995). Makina Mühendisliğinde Tasarım ve Tasarım İşlem Modelleri. Makina Tasarım ve İmalat Dergisi, 3(1), 35–41. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ matim/issue/37946/438334
• Bozüyük, T., Gökçe, İlhan, Yağcı, C., & Akar, G. (2005). Yapay Zeka Teknolojilerinin Endüstrideki Uygulamaları. Marmara Üniversitesi.
• Çaydere, O. (2016). Grafik Tasarım Eğitiminde Temel Tasarım Eğitiminin Önemi. Fine Arts, 11(2), 93–97.
• Çelik, G., & Talu, M. F. (2020). Çekişmeli üretken ağ modellerinin görüntü üretme performanslarının incelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 22(1), 181–192. https://doi.org/10.25092/BAUNFBED.679608
• Çetin, M., & Aktaş, A. (2021). Yapay Zeka ve Eğitimde Gelecek Senaryoları. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(Eğitim Bilimleri Özel Sayısı), 4225–4268. https://doi.org/10.26466/OPUS.911444
• Coşkun, C. (2024). Sanat ve Tasarım Alanında Üretken Yapay Zeka Sistemleri. Art-e Sanat Dergisi, 17(33), 470–486. https://doi.org/10.21602/SDUARTE.1480840
• Diri, B. (2021). Çivi Yazılı Tıbbi Kaynaklara Göre Eski Mezopotamya Toplumlarında Enfeksiyon Hastalıkları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İnsan Bilimleri Dergisi, 2(2), 157–186. https://doi.org/10.51533/INSANBILIMLERI.1016768
• Doğan, F., & Türkoğlu, İ. (2019). Derin Öğrenme Modelleri ve Uygulama Alanlarına İlişkin Bir Derleme. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, 10(2), 409–445. https://doi.org/10.24012/DUMF.411130
• Ergen, M. (2019). What is Artificial Intelligence ? Technical Considerations and Future Perception. 5–7. https://doi.org/10.14744/AnatolJCardiol.2019.79091
• Gülcan, C. (2021). Nitel Bir Veri Toplama Aracı: Odak (Focus) Grup Tekniğinin Uygulanışı Ve Geçerliliği Üzerine Bir Çalışma. 4(2,94). https://dergipark.org.tr/ tr/pub/meusbd/issue/63193/866942
• Hacı, Ö. G., & Acar, M. (2020). Grafik Tasarımın Gelişim Sürecinde Yeni Üslup: Flat Tasarım. In Sanat ve Tasarım Dergisi (Issue 25, pp. 35–52). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sanatvetasarim/ issue/54845/750656
• Ilıcak, N. G., & Çinko, K. (2021). Yapay Zekânın Yarattığı Masal: Prenses İle Tilki. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(2), 703–719.
• İskender, H. (2014). Matbaanın İcadından Sonra Avrupa’da Okuma Kültürünün Değişimi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish, 9/8, 551–567.
• Jean, G. (2023). Yazı İnsanlığın Belleği (11th ed.). YKY.
• Karaşahinoğlu, Ş. (2020). Yapay Zekânın Grafik Tasarım Alanında Kullanım Örneklerinin ve Gelecekteki Olası Rolünün İncelenmesi. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD). https://doi.org/10.48146/ ODUSOBIAD.764387
• Ketizmen, G. (2010). Mimari Tasarım Eğitiminde Öğrenciye Ait Kültürel Şemanın Tasarım Sürecindeki Etkilerinin Araştırılmasında Kullanılacak Bir Yöntem. İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Kılıç, S., & Çınar, R. (2014). Yerel Tekstil Ve Hazır Giyim İşletmelerinin Orijinal Marka Üretim Düzeyi Ve İhracat Performanslarında Orijinal Tasarım Üretiminin Rolü: Çorum Tekstil Sektörü’ndeki İşletmelere Yönelik Bir Uygulama. Hacettepe University Journal of Economics and Administrative Sciences, 32(2), 165–191. https://doi.org/10.17065/HUIIBF.18492
• Kocaman, Ş. (2021). Grafik Tasarım Endüstrisinde Yapay Zeka. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 8(77), 3000–3016. https://doi.org/10.26450/JSHSR.2843
• Kömürcüoğlu Turan, N., & Altaş, N. E. (2003). Tasarım Sürecinde Kavram. İTÜ Dergisi/A, 2(1), 15–26.
• Kopuz, M. A. (2022). Grafik Tasarımın Geleceğinde Yapay Zeka Programları. Ordu Üniversitesi.
• Köroğlu, K. (2018). Eski Mezopotamya Tarihi Başlangıcından Perslere Kadar. İletişim Yayınları.
• Mcluhan, M. (2022). Gutenberg Galaksisi Tipografik İnsanın Oluşumu (6th ed.). YKY.
• Ölçer, İ., & Yılmaz, A. (2021). Yapay Zekanın Cerrahi Uygulamalara Entegrasyonu. Beykent Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. https:// doi.org/10.20854/BUJSE.873770
• Önder, B. A. (2022). Propaganda Afiş Sanatının İdeolojik Bir Aygıt Olarak Söyleme Tezahürü. Siyasal Kitabevi‐Ünal Sevindik.
• Özdemir, A. (2022a). Yapay zeka’nın grafik tasarıma ve tasarımcıya etkisi. Hitit Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 628–637. https://doi.org/10.17218/ HITITSBD.1205445
• Özdemir, A. (2022b). Yapay zeka’nın grafik tasarıma ve tasarımcıya etkisi. Hitit Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 628–637. https://doi.org/10.17218/ HITITSBD.1205445
• Pek, E. (2021). Bauhaus Tasarım Okulu Yaklaşımında Seramik Tasarımı. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 53, 203–234. https:// doi.org/10.53568/YYUSBED.1003466
• Schultz, D. P., & Schultz, S. E. (2007). Modern Psikoloji Tarihi (1.baskı). Kaknüs Psikoloji.
• Şekerli, T., & Tüker, Ç. (2024). Grafik Tasarım Pratiğinde Üretken Yapay Zekânın Etkinliği Üzerine Nitel Bir Araştırma. Journal of Computational Design, 5(1), 105–138. https://doi.org/10.53710/JCODE.1420146
• Tosun Durmuş, B. (2017). Matbaa Teknolojisinin Osmanlı Devletine Giriş Koşulları ve Tartışmalar. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(2), 950–968.
• Tunçkan, E. (2012). Grafik Sanatı ve İletişimdeki Önemi. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 16, 148–150. https://dergipark.org.tr/tr/pub/akil/ issue/48079/607895
• Uçar, T. F. (2004). Görsel İletişim ve Grafik Tasarım. İnkılap Yayınevi.
• Yıldıran, Y. D., & Erdem, Ş. (2024). Yapay Zeka Tabanlı Chatbot Hizmetinin Kullanıcı Alışkanlık Ve Davranışları Üzerine Etkileri Ve Bir Uygulama. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 46(1), 20–43. https:// doi.org/10.14780/MUIIBD.1381666
• Yıldız, A. (2022). Finans Alanında Yapay Zeka Teknolojisinin Kullanımı: Sistematik Literatür İncelemesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 52, 47–66. https://doi.org/10.30794/PAUSBED.1089134
• Zenbilci Kaya, İ. (2018). Orta Çağ’a Ait Bir Yazıhane/Nakkaşhane Örneği Olarak Konstantinopolis’teki Galakrenai Manastırı Ve Gregorios Nazianzenos’un Liturjik Homiliye Kopyası: Vat. Gr. 463. Journal of Social And Humanities Sciences Research, 5(29), 3881–3894.