INTERPRETATION THE IMPACT OF TAX REDUCTION INFLATION, INTEREST AND CAPITAL GOODS IN TURKEY

Yıl 2019, , 1257 - 1277, 01.12.2019

Ersan Öz Tülay Baran

https://doi.org/10.17130/ijmeb.2019456408

Öz

The economic crisis is the recession experienced in countries’ financial markets or goods and services markets. Turkey has been experiencing both financial and real crisis in history and has implemented multiple policies to exit the crisis. In this study, respectively, inflation of the tax cuts in the economic crisis period in Turkey, will be carried out to evaluate the effect on interest and investment. Finally, the impact on the economic indicators of the decision taken against the cyclical contraction in Turkey’s economy in 2018 will be examined

Anahtar Kelimeler

Global Economic Crisis, Tax Reduction, Tax Policy

TÜRKİYE’DE EKONOMİK KRİZ DÖNEMLERİNDE VERGİ İNDİRİMLERİNİN ENFLASYON, FAİZ VE YATIRIMLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Ekonomik kriz ülkelerin finansal piyasalarında veya mal ve hizmet piyasalarında yaşanılan durgunluk durumudur. Türkiye de geçmiş tarihinde hem finansal hem reel birden fazla krizle karşılaşmış ve kriz ortamından çıkış için birtakım politikalar uygulamıştır. Bu çalışmada Türkiye’de yaşanan ekonomik kriz dönemlerinde uygulanan vergi indirimlerinin sırasıyla enflasyon, faiz ve yatırımlara etkisinin değerlendirilmesi yapılacaktır. Son olarak Türkiye ekonomisinde 2018 yılında yaşanan konjonktürel daralmaya karşı alınan kararların ekonomik göstergeler üzerindeki etkisi incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Küresel Ekonomik Kriz, Vergi İndirimleri, Vergi Politikası

Kaynakça

• Afşar, M. (2011). Küresel kriz ve Türk bankacılık sektörüne yansımaları. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 1-6.
• Aktan, C.C., & Şen, H. (2001). Ekonomik kriz: Nedenler ve çözüm önerileri. Yeni Türkiye Dergisi, Ekonomik Kriz Özel Sayısı, 2(42), 1225-1230.
• Albayrak, Ö. (2011). Finansal krizde uygulanan vergi politikalarının gelir dağılımı etkileri: 2004-2009. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(2), 1-34.
• Aras, O.N. (2010). Son ekonomik krizin Türkiye’de enflasyon hedeflemesine etkisi, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(2), 97-104.
• Aydın, M., & Erdoğdu, M. (2007). Mali krizlerde vergi politikası: 1989 sonrası Türkiye değerlendirmesi. Kocaeli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (3-6), 79-100.
• Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü. (2019). Temel ekonomik büyüklükler. Erişim Tarihi:12.03.2019, http://www.bumko.gov.tr/TR,7044/temel-ekonomik-buyuklukler-2000-2019.html
• Can, İ. (2003). Ekonomik krizlere karşı uygulanması gereken vergi politikası. Maliye Dergisi, 142, 69- 107.
• Cicioğlu, Ş., & Yıldız, A. (2018). Kriz dönemlerinde reel ekonomik göstergelerin sinyal yaklaşımı ile değerlendirilmesi: 1999-2017 Türkiye örneği. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 1,38-73.
• Çelik, İ., Tunç, H., & Kaya, M. (2013). Vergi indirimlerinin yerel ekonomilerin büyümesindeki rolü ve Burdur örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(8), 26-35.
• Dam, M., & Ertekin, Ş. (2018). Türkiye’de vergi gelirlerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin analizi. Vergi Raporu Dergisi, 228, 19-32.
• Eğilmez, M. (2018). Merkez Bankası faizleri neden artırdı? Erişim Tarihi:20.03.2019, http://www. mahfiegilmez.com/2018/
• Er, S. ( 2010). Varlık barışı kanunu ve kod listesi uygulamasının vergi adaleti ve uyumuna etkileri üzerine bir değerlendirme. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 261-278.
• Erol, M. (2010). Ekonomik kriz ve KOBİ’ler. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 165-181.
• Fırat, E. (2013). Ekonomik kriz ile mücadelede maliye politikasının rolü. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (1), 298-313. Erişim Tarihi: 20.05.2019, http://dergipark.gov. tr/niguiibfd/issue/19752/211427
• Göksu, G. (2015). Türkiye’de yaşanan finansal kriz dönemlerinde uluslararası brüt sermaye hareketlerinin analizi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara. Erişim Tarihi: 19.03.2019,http://dspace.baskent. edu.tr/bitstream/handle/11727/2332/10072581.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Güngör, K. (2016). Vergi yapısında bir reform önerisi olarak vergi indirimleri politikası ve Türk vergi sistemi. AKÜ İİBF Dergisi, 18(1), 133-147.
• International Monetary Fund. (2018). World economic outlook, October 2018: Challenges to steady growth, statistical appendix. Erişim Tarihi: 10.03.2019, https://www.imf.org/en/Publications/ WEO/Issues/2018/09/24/world-economic-outlook-october-2018
• Işık, S., Duman, K., & Korkmaz, A. (2004). Türkiye ekonomisinde finansal krizler. Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 19(1), 45-69.
• Karabıçak, M. (2006). IMF’nin gelişim süreci Türkiye’de ekonomik kriz dönemlerinde uygulanan IMF politikaları ve uygulama sonuçları. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2), 229-246.
• Karabıçak, M. (2010). Küresel krizleri tetikleyen nedenler ve küresel krizin Türkiye boyutu. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(3), 251-270.
• Karabıyık, L., & Anbar, A. (2010). Küresel ekonomik krizin doğrudan yabancı yatırımlar üzerindeki etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 46, 44-57.
• Öz, E., & Kaya, G.M. (2016). Enflasyon, bütçe açığı ve para arzı ilişkisinin Türkiye ekonomisi açısından değerlendirilmesi: 1980-2014 dönemi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 23(3), 639-651.
• Öz, E. (2018/07). Varlık barışı düzenlemesine dair. Erişim Tarihi: 01.06.2019, https://www.denizligazetesi. com/varlik-barisi-duzenlemesine-dair-makale,70571.html
• Öz, E. (2018/11). Vergi indirimlerinin etkisi ve diğer ekonomik hassasiyetler. Erişim Tarihi: 01.06.2019, https://www.denizligazetesi.com/vergi-indirimlerin-etkisi-ve-diger-ekonomik-hassasiyetler- makale,70877.html
• Paksoy, S., & Bakan, S. (2010). Türkiye’de uygulanan vergi politikaları ve ekonomik büyüme üzerindeki etkileri (1980 sonrası). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), 150-170.
• Sağbaş, İ & Şen, H. (2017). Vergi teorisi ve politikası. 3. Baskı, Ankara: Arıkan Yayınları.
• Serel, A., & Bayır, M. (2013). 2008 finansal krizinde para politikası uygulamaları: Türkiye örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, (19), 59-80.
• Soylu, H. (2009). Global krize karşı politika önlemleri ve Türkiye. Maliye Dergisi, 157, 251-266.
• Sungur, O. (2015). 2000 sonrası Türkiye ekonomisi: Büyüme, enflasyon, işsizlik, borçlanma ve dış ticarette gelişmeler. Toplum ve Demokrasi Dergisi, 9 (19), 243-269.
• Taban, S. (2011). Küresel finans krizi öncesi ve sonrası dönemde Türkiye’de ekonomik büyümenin dinamikleri. SETA Analiz Raporu, (37), 1-33.
• Tabar, Ç., & Tokatlıoğlu, M. (2018). Küresel ekonomik kriz döneminde Türkiye’de uygulanan vergi politikalarının değerlendirilmesi. International Journal of Public Finance, 3(1), 27 – 46. Erişim Tarihi: 06.06.2019, http://dergipark.gov.tr/ijpf
• Telatar, O. M., & Terzi, H. (2009). Türkiye’de ekonomik büyüme ve cari işlemler dengesi ilişkisi. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 23(2), 119-134.
• TUİK. (2019). Enflasyon oranları. Erişim Tarihi: 23.07.2019, www.tuik.gov.tr
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2008). Enflasyon raporu. Erişim Tarihi: 17.07.2019,https://www. tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/266628f8-a502-4239-a468-19b6b2bf7330/enf-ekim2008.pdf?M OD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-266628f8-a502-4239-a468-19b6b2bf7330- m3fBaLA.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2009) Para politikası kurulu 2009-6317 numaralı kararı. Erişim Tarihi:17.07.2019, http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/250fbcd3-b94e-4b86-a43f- 9be29be220d2/DUY2009-63.pdf?MOD=AJPERES&CVID=&CACHE=NONE&CONTENTC ACHE=NONE.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2019). Ödemeler dengesi istatistikleri. Erişim Tarihi: 20.07.2019, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/609ef884-3b3c-4bc3-84fe-9254244c3490/ odemelerdengesi.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-609ef884-3b3c- 4bc3-84fe-9254244c3490-mLvRfga.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2000). IMF 2000 niyet mektubu. Erişim Tarihi: 10.03.2019, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/f5c83fd3-2a16-48ff-8fe9-0e0eed9b2fb3/18.pdf?M OD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-f5c83fd3-2a16-48ff-8fe9-0e0eed9b2fb3- m3fB7yR
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Resmi Gazete. (2008). Maliye Bakanlığı 2008 tahsilat genel tebliği. Erişim Tarihi: 02.04.2019, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/10/20081030-4. html
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Resmi Gazete, Bakanlar Kurulu Kararları. Erişim Tarihi 19.03.2019. 2009/14802 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/03/20090316-7.htm, 2009/14812, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/03/20090329-4.htm, 2009/15081,http:// www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/06/20090616M1-1.htm, resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/07/20090716-5.htm
• Ulusoy, A. (2018). Devlet borçlanması, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Ulusoy, A. (2017). Maliye politikası, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Uygur, E. (2001). Krizden krize Türkiye: 2000 kasım ve 2001 şubat krizleri. Türkiye ekonomi kurulu, tartışma metni. Erişim Tarihi: 19.03.2019, http://www.tek.org.tr.
• Uzay, N. (2012). Finansal krizin reel sektör üzerindeki etkileri ve kriz sonrası temel göstergelerdeki değişim: Kayseri örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17 (2), 121-143.
• Vergi Sirküleri 2018/83, Erişim tarihi: 20.07.2019, https://www.verginet.net/dtt/11/Vergi- Sirkuleri-2018-83.aspx. Vergi Sirküleri 2019/95. Erişim Tarihi: 22.07.2019, https://www. verginet.net/dtt/11/Vergi-Sirkuleri-2019-95.aspx.
• YASED Uluslararası Yatırımcılar Derneği. (2011,2018). Uluslararası doğrudan yatırımlar yılsonu değerlendirme raporları. Erişim Tarihi: 17.07.2019, www.yased.org.tr.
• Yıldırım, S. (2010). 2008 yılı küresel ekonomi krizinin dünya ve Türkiye ekonomisine etkileri. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12 (18): 47-55.
• Yılmaz, A.G. (2013). Türkiye’de 2008-2009 krizinde uygulanan genişletici vergi politikasının üretim üzerindeki etkileri. Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, 34(1), 213-228.
• Yılmaz, M. (2019). Mobilya, beyaz eşya ve otomobildeki vergi indirimleri fiyatları düşürdü. Erişim Tarihi: 20.07.2019, https://vergialgi.net/vergi/mobilya-beyaz-esya-ve-otomobildeki-vergi-indirimleri- fiyatlari-dusurdu/
• Yükseler, Z. (2009). Türkiye’de kriz dönemlerinde ekonomik gelişmeler ve ödemeler dengesi uyumu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yayını. Erişim Tarihi:19.03.2019. https://www.tcmb.gov. tr/wps/wcm/connect/939d6092-8c80-4c14-a9ce- 610fa555cf8/Krizler_Yukseler.pdf?MOD=AJP ERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-939d6092-8c80-4c14-a9ce-4610fa555cf8-m3fBalZ.