THE IMPACTS OF JUSTICE PERCEPTIONS OF EMPLOYEES ON ORGANIZATIONAL COMMITMENTS: AN INVESTIGATION IN TEXTILE SECTOR

Yıl 2013, , 163 - 184, 01.05.2013

Zübeyir Bağcı

https://doi.org/10.11122/ijmeb.2013.9.19.273

Cited By: 14

Öz

Organizational justice as an antecedent of the organizational commitment has been an increasing study area. Despite this growing interest, the conflict about what are the dimensions of organizational justice.This study, evaluating the effect of organizational justice perceptions on OC, initially examines the factor structure of OJ. OJ was measured through four dimensional Organizational Justice Scale OJS developed by Colquitt 2001 . To measure the OC the three-dimensional Organizational Commitment Scale OCS developed by Meyer, Allen and Smith 1993 was used. Data was collected from 425 employees who work in textile sector. Exploratory and confirmatory factor analysis demonstrates that OJ has four dimensions namely distributive justice, procedural justice, interpersonal justice and informational justice. Based on the results acquired by analyzing the model using Structural Equation Modelling SEM method, it is determined that certain types of justice influence specific dimensions of commitment

ÇALIŞANLARIN ÖRGÜTSEL ADALET ALGILARININ ÖRGÜTSEL BAĞLILIKLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TEKSTİL SEKTÖRÜNDE BİR İNCELEME

Öz

Örgütsel bağlılığın bir önceli olarak örgütsel adalet giderek artan bir çalışma alanı haline gelmiştir. Artan bu ilgiye karşın örgütsel adalet boyutlarının neler olduğu konusundaki fikir ayrılıkları sürmektedir. Örgütsel adalet algısının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisini araştıran bu çalışmada öncelikle örgütsel adaletin faktör yapısı incelenmiştir. Örgütsel adalet Colquitt 2001 tarafından geliştirilen dört boyutlu Örgütsel Adalet Ölçeği OJS ile ölçülmüştür. Örgütsel bağlılığın ölçülmesinde Meyer, Allen ve Smith 1993 tarafından geliştirilen üç boyutlu Örgütsel Bağlılık Ölçeği OCS kullanılmıştır. Veriler tekstil sektöründe çalışan 425 işgörenden toplanmıştır. Açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri örgütsel adaletin dağıtım adaleti, işlemsel adalet, kişilerarası adalet ve bilgisel adalet olarak dört boyuta sahip olduğunu göstermiştir. Yapısal Eşitlik Modeli SEM ile yapılan analiz sonucunda, belirli adalet tiplerinin belirli bağlılık boyutları üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dağıtım Adaleti, İşlemsel Adalet, Kişilerarası Adalet, Bilgisel

Kaynakça

• Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organisation. Journal of Occupational psychology, 63, 1-18.
• Altıntaş, Ç. F. (2006). Bireysel değerlerin örgütsel adalet ve sonuçları ilişkisinde yönlendirici etkisi: akademik personel üzerinde bir analiz. İşletme Fakültesi Dergisi, 7(2),19–40.
• Ambrose, M. L., Seabright, M. A., & Schminke, M. (2002). Sabotage in the workplace: the role of organizational injustice. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 89, 947–965.
• Anderson, D. M., & Shinew, K. J. (2003). Gender equity in the context of organizational justice: a closer look at a reoccurring ıssue in the field. Journal of Leisure Research, 35, 228–247.
• Arslantürk, G., & Şahan, S. (2012). Örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin Manisa İl Emniyet Müdürlüğü örnekleminde incelenmesi. Polis Bilimleri Dergisi, 14(1), 135-160.
• Atalay, D. D. (2007). Denklik duyarlılığı açısından algılanan örgütsel adalet - örgütsel bağlanma ilişkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Sektör Rehberleri: Tekstil ve Hazır Giyim Sanayii, İstanbul Sanayi Odası Yayınları, 2010/16, İstanbul.
• Bayram, L. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: örgütsel bağlılık. Sayıştay Dergisi, 59, 125–139.
• Baysal, A. C., & Paksoy, M. (1999). Mesleğe ve örgüte bağlılığın çok yönlü incelenmesinde Meyer-Allen Modeli. İ.Ü İşletme Fakültesi Dergisi, 28(1), 7–15.
• Cihangiroğlu, N. (2011). Askeri doktorların örgütsel adalet algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin analizi. Gülhane Tıp Dergisi, 53, 9–16.
• Cohen, A. (1999). Relationships among five forms of commitment: an empirical assessment. Journal of Organizational Behavior, 20(3), 285–308.
• Colquıtt, J. A. (2001). On the dimensionality of organizational justice: a construct validation of a measure. Journal of Applied Psychology, 86(3), 386–400.
• Colquıtt, J. A., Conlon, D. E., Porter, C., Wesson, M. J., & Yee, N. G. K. (2001). Justice at the millennium: a meta analytic review of 25 years of organizational justice research. Journal of Applied Physicology, 86(3), 425-445.
• Çetin, M. Ö. (2004). Örgüt kültürü ve örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel Yayınları.
• Çetin, M., & Ecevit, E. (2008). İhracatın sürükleyici gücü olarak tekstil sektörü: Kahramanmaraş ili örneği. Yönetim ve Ekonomi, 15(2), 115-132.
• Çırpan, H. (2001). Bilgi işçilerini şirkette tutmanın yolu: öğrenme ortamı. Erişim Tarihi: 20.05.2011, http://www.eflatun.com.tr/makaleler/Makale1hcirpan.pdf
• Çöl, G., & Gül, H. (2005). Kişisel özelliklerin örgütsel bağlılık üzerine etkileri ve kamu üniversitelerinde bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 291–306.
• Eker, G. (2006). Örgütsel adalet algısı boyutları ve iş doyumu üzerindeki etkileri. (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Folger, R., & Konovsky, M. A. (1989). Effect of procedural and distributive justice on reactions to pay raise decisions. Academy of Management Journal, 32(1), 15–30.
• Gray, C. E., & Wilson, P. M. (2008). The relationship between organizational commitment, perceived relatedness, and intentions to continue in canadian track and field officials. Journal of Sport Behavior, 30(3), 44–63.
• Greenberg, J. (1987). A taxonomy of organizational justice theories. Academy of Management Review, 12, 9-22.
• Gürpınar, G. (2006). An empirical study of relationships among organizational justice, organizational commitment, leader-member exchange, and turnover intention. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Hrebiniak, L. G., & Alutto, J. A. (1972). Personal and role-related factors in the development of organizational commitment. Administrative Science Quarterly, 17(4), 555–591.
• Irak, D. U. (2004). Örgütsel adalet: ortaya çıkışı, kuramsal yaklaşımlar ve bugünkü durumu. Türk Psikoloji Yazıları, 7(13), 25-43.
• İçerli, L. (2010). Örgütsel adalet: kuramsal bir yaklaşım. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 67-92.
• İnce, M., & Gül, H. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: örgütsel bağlılık. Konya: Çizgi Kitapevi.
• Koç, H. (2009). Bağlılık ve sadakat ilişkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 200-211.
• Kulik, C. T., & Ambrose, M. L. (1992). Personal and situational determinants of referent choice. Academy of Management Review, 17, 212–237.
• Lambert, E. (2003). The impact of organizational justice on correctional staff. Journal of Criminal Justice, 31, 155–168.
• Lee H. (2000). An empirical study of organiztional justice as a mediator of the relationships organizational commitment, and turnover ıntentions in the lodging industry. (Unpublished Doctor of Philosoph Thesis). Virginia Polytecnic Institute and State University, USA. leader-member exchange and job satisfaction
• Lemons, M. A., & Jones, C. A. (2001). Procedural justice in promotion decisions: using perceptions of fairness to build employee commitment. Journal of Managerial Psychology, 16(4), 268–280.
• Leow, K. L., & Khong, K. W. (2009). Organizational commitment: the study of organizational justice and leader member exchange (lmx) among auditors in Malaysia. International Journal of Business and Information, 4(2), 161–198.
• Lowe, R. H., & Vodanovich, S. J. (1995). A field study of distributive and procedural justice as predictors of satisfaction and organizational commitment. Journal of Business and Psychology, 10(1), 99–114.
• Lyons, S. T., Duxbury, L. E., & Higgins, C. A. (2006). A comparison of the values and commitment of private sector, public sector, and parapublic sector employees. Public Administration Review, 66(4), 605–618.
• Mcdowall A. & Fletcher, C. (2004). Employee development: an organizational justice perspective. Personal Review, 33(1), 8-29.
• Mcfarlın, D. B., & Sweeney, P. D. (1992). Distributive and procedural justice as predictors of satisfaction with personal and organizational outcomes. Academy of Management Journal, 35(3), 626–637.
• Meyer, J. P., & Alen, N. J. (1997). Commitment in the workplace: theory, research, and application. New Delhi: Sage Publication.
• Meyer, J. P., Allen, N. J., & Smith, C. (1993). Commitment to organizations and occupations: extension and test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology, 78(4), 538–551.
• Moorman, R. H., Niehoff, B. P., & Organ, D. W. (1993). Treating employees fairly and organizational citizenship behavior: sorting the effects of job satisfaction, organizational commitment, and procedural justice. Employee Responsibilities and Rights Journal, 6(3), 209-225.
• Murphy, S. M., Wayne, S. J., Liden, R .C., & Erdoğan, B. (2003). Understanding social loafing: the role of justice perceptions and exchange relationships. Human Relations January, 56(1), 61-84.
• O’reilly, C., & Caldwell, D. F. (1981). The commitment and job tenure of new employees: some evidence of postdecisional justification. Administrative Science Quarterly, 26(4), 597–616.
• Oktay, E., & Gül, H. (2007). Çalışanların duygusal bağlılıklarının sağlanmasında conger ve kanungo’nun karizmatik lider özelliklerinin etkileri üzerine Karaman ve Aksaray emniyet müdür-lüklerinde yapılan bir araştırma. Selçuk Üniversitesi SBE. Dergisi, 10, 403–428.
• Orpen, C. (1993). The effect of organizational commitment on the relationship between procedurel and distributive justice. The Journal Of Social Psychology, 134 (1), 135–136.
• Özmen, Ö. N. T., Arbak, Y., & Özer, P. S. (2007). Adalete verilen değerin adalet algıları üzerindeki etkisinin sorgulanmasına ilişkin bir araştırma. Ege Akademik Bakış / Ege Academic Review, 7(1), 17–33.
• Paterson, J. M., Gren, A., & Cary, J. (2002). The Measurement of organizational justice in organizational change programmes: a reliability, validity and context- sensitivity assessment. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 75, 393–408.
• Pillai, R., Williams, E. S., & Tan, J. J. (2001). Are the scales tipped in favor of procedural or distributive justice? an investigation of the U.S., India, Germany, and Hong Kong (China). The International Journal of Conflict Management, 12(4), 312–332.
• Poyraz, K., Kara, H., & Çetin, S. A. (2009). Örgütsel adalet algılamalarının örgütsel vatandaşlık davranışlarına etkisine yönelik bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9),71-91.
• Rahim, M. A., Magner, N. R., Antonioni, D., & Rahman, S. (2001). Do justice relationships with organization-directed reactions differ across us and bangladesh employees?. International Journal of Conflict Management, 12, 333– 349.
• Ramamoorthy, N., & Flood, P. C. (2004). Gender and employee attitudes: the role of organizational justice perceptions. British Journal of Management, 15, 247–258.
• Rifai, H. A. (2005). A test of the relationshipsamong perceptions of justice, job satisfaction, affective commitment and organizational citizenship behavior. Gadjah Mada International Journal of Business, 7(2), 131–154.
• Seymen, O., Girgin, G. K., Giritlioğlu, İ., & Aksu, M. (2009). İşgörenlerin etkileşim adaleti algılarının örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisinin incelenmesi: Çanakkale ilinde faaliyet gösteren otel işletmelerinde bir araştırma. 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 21–23 Mayıs, Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Skarlicki, D. P., Folger, R., & Tesluk, P. (1999). Personality as a moderator in the relationship between fairness and retaliation. Academy of Management Journal, 42(1), 100–108.
• Sweeney, P. D., & McFarlin, D. B. (1997). Process and outcome: gender differences in the assessment of justice. Journal of Organizational Behavior, 18, 83–98.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Tınaz, P. (2009). Çalışma yaşamından örnek olaylar. İstanbul: Beta Yayınları.
• Uyguç, N., & Çımrın, D. (2004). DEÜ araştırma ve uygulama hastanesi merkez laboratuarı çalışanlarının örgüte bağlılıklarını ve işten ayrılma niyetlerini etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 19(1), 91–99.
• Viswesvaran, C., & Ones, D. S. (2002). Examining the construct of organizational justice: a meta-analytic evaluation of relations with work chockalingam viswesvaran attitudes and behaviors. Journal of Business Ethics, 38, 193–203.
• Wang, X., Liao, J., Xia, D., & Chang, T. (2010). The impact of organizational justice on work performance: mediating effects of organizational commitment and leader- member exchange. International Journal of Manpower, 31(6), 660–677.
• Wasti, S. A. (2001). Örgütsel adalet ve tercüme bir ölçeğin Türkçe’de güvenirlik ve gerçeklik analizi. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1, 33–50.
• Welbourne, T. M., Balkin, D. B., & Gomez-Mejia, L. R. (1995). Gainsharing and mutual monitoring: a combined agency-organizational justice perspective. Academy of Management Journal, 38(3), 881–899.
• Yavuz, M. (2010). The effects of teachers’ perception of organizational justice and culture on organizational commitment. African Journal of Business Management, 4(5), 695–701
• Yazıcıoğlu, İ., & Topaloğlu, I. G. (2009). Örgütsel adalet ve bağlılık ilişkisi: konaklama işletmelerinde bir uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(1), 3–16.
• Yener, H. (2007). Personel performansına etki eden faktörlerin yapısal eşitlik modeli (yem) ile incelenmesi ve bir uygulama. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yıldırım, F. (2002). Çalışma yaşamında örgüte bağlılık ve örgütsel adalet ilişkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yılmaz, V., Çelik, H. E., & Ekiz, E. H. (2006). Kuruma bağlılığı etkileyen faktörlerin yapısal eşitlik modelleriyle araştırılması: özel ve devlet bankası örneği. OGU, Sosyal Bilimler Dergisi, (2), 171–184.
• Yürür, S. (2008). Örgütsel adalet ile iş tatmini ve çalışanların bireysel özellikleri arasındaki ilişkilerin analizine yönelik bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 295–312.