KAMU POLİTİKASI BAĞLAMINDA NARGİLE KULLANIMI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2020, , 310 - 325, 30.06.2020

Zülkif Dağlı Dilek Demirezen

https://doi.org/10.17130/ijmeb.756928

Cited By: 1

Öz

Nargile kullanımı 1990’lı yıllarda önce Orta Doğu ve Doğu Akdeniz’de tekrar ortaya çıkıp, Avrupa
ABD ve Türkiye’de çok yüksek bir yayılış eğilimi göstermektedir. Bu çalışmada nargile kullanımının
gençlerin biyopsikososyal sağlığına zarar verebileceği, bağımlılık oluşturabileceği gerçeğinden hareketle,
mevcut durum ve önerilerle bir politika önerisi sunulmaktadır. Çalışma ile nargile kullanımı hakkında
güncel bilgileri toparlamak, bilimsel araştırmalara rehberlik etmek ve kamu politikasını teşvik etmek
amacıyla kapsamlı bir inceleme yapmak amaçlanmıştır. Dünyada nargile kullanımının hızlı yayılımı
özetlenmekte, nargilenin kadınlar ve gençler arasında ve özellikle üniversite çevrelerinde bu kadar hızlı
yayılmasının toplumsal sebepleri gözden geçirilmektedir. Nargilenin ve sunumunun yapıldığı işletmelerin
oluşturduğu sağlık sorunları tartışılmaktadır. Nargileye erişimde, sağlık uyarı etiketlemesinde, internetten
satışlar ile reklam ve promosyonlardaki kuralsızlık ve denetim eksiklikleri incelenmektedir. Bu sorunlara
karşı dünyada geliştirilen yasal ve düzenleyici işlemler ile Türkiye’de uygulanabilecek kamu politikaları
tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Nargile, Nargile Kafeler, Halk Sağlığı, Nargile Tüketimi, Kamu Politikası

Kaynakça

• E. A., Ward, K. D., Bteddini, D., Khaliel, R., Alexander, A. C., Lotfi, T., Alaouie, H., & Afifi, R. A. (2015). The allure of the waterpipe: A narrative review of factors affecting the epidemic rise in waterpipe smoking among young persons globally. Tob Control, 24, 13-21.
• Aktaş, A., Hıdıroğlu, S., & Karavuş, M. (2018). Üniversite öğrencilerinin nargile içme konusundaki bilgi, tutum ve davranışları. Fırat Tıp Dergisi, 23 (2), 68-72.
• Ashurst, J., Urquhart, M., & Cook, M. (2012). Carbon monoxide poisoning secondary to hookah smoking. J Am Osteopath Assoc, 112 (10), 686-688.
• Asma, S., Gereklioğlu, Ç., Korur, A., Kurtaran, H., & Solmaz, S. (2016). Nargile kullanımı: Gençler için sinsi tehdit. Tjfm ve Pc, 10 (2), 91-95.
• Audrain-McGovern J., & Benowitz, N. L. (2010). Cigarette smoking, nicotine, and body weight. Clin Pharmacol Ther, 2011; 90(1), 164–168.
• Bowman, J. (2009). Time to smell the sweet smoke: Fantasy themes and rhetorical vision in nargile cafe´cultures. The Journal of Popular Culture, 42(3), 442-457.
• Bhatnagar, A., Maziak, W., Eissenberg, T., Ward, K. D., Thurston, G., King, B. A., Sutfin E. L., Cobb, C.O., Griffiths, M., Goldstein, L. B., & Rezk-Hanna, M. (2019). Water pipe (hookah) smoking and cardiovascular disease risk: A scientific statement from the american heart association. Circulation, 139 (19), 917-936).
• Braun, R. E., Glassman, T., Wohlwend, J., Whewell, A., & Reindl, D. M. (2012). Hookah use among college students from a Midwest University. J Community Health, 37, 294-298.
• Çağlak, U. Boş zaman alışkanlıklarında nostaljik bir trend: Yeni nargile kültürü ve nargile mekânları. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, ISSN 2548-0685, 67-83, www.Sobider.Net.
• Chaouachi, K. (2009). Hookah (shisha, narghile) smoking and environmental tobacco smoke (ETS). A critical review of the relevant literature and the public health consequences. Int. J. Environ. Res. Public Health, 6, 798-843.
• Cobb, C. O., Vansickel, A. R., Blank, M. D., Jentink, K., Jtravers, M., & Eissenberg, T. (2013). Indoor air quality in Virginia waterpipe cafés. Tob Control, September, 22(5), 338–343.
• Erbaydar, P. N., Bilir, N., & Yıldız, N. A. (2010). Knowledge, behaviors and health hazard perception among Turkish-narghile (waterpipe)- smokers related to narghile smoking. Pak J Med Sci, 26, 195-200.
• Erdöl, C., Ergüder, T., Morton, J., Palipudi, K., Gupta, P., & Asma, S. (2015). Waterpipe tobacco smoking in Turkey: Policy implications and trends from the global adult tobacco survey (GATS). Int. J. Environ. Res. Public Health, 12, 15559–15566.
• Evrengil, E. (2016). Nargilelik tütün mamulü piyasasında kayıtdışı ekonomi, yasadışılık ve ticari sunum açmazı. Sted Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 25, Özel Sayı, 13-22.
• Fevrier, B., Vidourek, R. A., & Privitera, P. (2018). Policy implications and research recommendations: A review of hookah use among US college students. Journal Of Community Health, 43, 1012-1018.
• Griffiths, M., & Harmon, T. (2009). Advice from a caterpillar: Mainstreaming hookah consumption into American pop culture. In A. L. Mcgill, S. Shavitt (ed.), Na-Advances in consumer research, (pp. 866-866). Duluth, Mn.
• Griffiths, M., Harmon-Kizer, T. R., & Gilly, M. (2011). Hubble bubble trouble: The need for education about and regulation of hookah smoking. Journal of Public Policy & Marketing, 30 (1) Spring, 119–132.
• Haddad, L., El-Shahawy, O., Ghadban, R., Barnett, T. E., & Emily, J. (2015). Waterpipe smoking and regulation in The United States: A comprehensive review of the literatüre. Int. J. Environ. Res. Public Health, 12, 6115-6135.
• Hannoun, A., Nassar, A. H., Usta, I. M., & Abu Musa, A. (2010). Effect of female nargile smoking on in vitro fertilization outcome. European Journal Of Obstetrics & Gynecology And Reproductive Biology, 150, 171-174.
• Haroon, M., Munir, A., Mahmud, W., & Hyder, O. (2014). Knowledge, attitude, and practice of waterpipe smoking among medical students in rawalpindi, Pakistan. Journal Of Pakistan Medical Association, (64), 155-158.
• Jawad, M., El Kadi, L., Mugharbil, S., & Nakkash, R. (2015). Waterpipe tobacco smoking legislation and policy enactment: A global analysis. Tob Control, 24: 60–65.
• KGTA. (2017). Küresel gençlik tütün araştırması. Erişim tarihi: 20.04.2020. https://Hsgm.Saglik.Gov.Tr/ Depo/Birimler/Tutun-Mucadele-Bagimlilik Db/Duyurular/KGTA-2017_Pdf.PdfKG
• Küçük, F. Ç. U. (2016). Dünyada ve Türkiye’de nargile kullanımı ve güncel durum. Sted Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 25, Özel Sayı, 7-12.
• Küçük, F. Ç. U. (2017). Gençler ve tütün ürünleri. Sted Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 26, Özel Sayı, 6-11.
• Lopez, A. A., Eissenberg, Jaafar, T. M., & Afifi, R. (2017). Now is the time to advocate for interventions designed specifically to prevent and control waterpipe tobacco smoking. Addict Behaviour, March; 66, 41–47.
• Martinasek, M., Mcdermott, R. J., & Bryant, C. A. (2013). Antecedents of university students’ hookah smoking intention. Am J Health Behav.™;37(5), 599-609.
• Martinasek, M. P., Gibson-Young, L. M., Davis, J. N., & McDermott, R. J. (2015). Waterpipe tobacco smoking ımpact on public health: Implications for policy. Risk Management And Healthcare Policy, 8, 121-129.
• Maziak, W., Ward, K. D., Soweid, R. A. A., & Eissenberg, T. (2004). Tobacco smoking using a waterpipe: A re-emerging strain in a global epidemic. Tob Control,13, 327-333.
• Maziak, W. (2008). The waterpipe: Time for action. Addiction, 103 (11), 1763–1767.
• Maziak, W. (2011). The global epidemic of waterpipe smoking. Addict Behav, 36 (0),1-5.
• Maziak, W., Jawad, M., Jawad, S., Ward, K. D., Eissenberg, T., & Asfar, T. (2015). Interventions for waterpipe smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev, Jul 31 (7), 1-26.
• Moon, K. A., Magid, H., Torrey, C., Rule, A. M., Ferguson, J., Susan, J., Sun, Z., Abubaker, S., Levshin, V., Çarkoğlu, A., Radwan, G. N., El-Rabbat, M., Cohen, J., Strickland, P., Navas-Acien, A., & Breysse, P. N. (2015). Secondhand smoke in waterpipe tobacco venues in Istanbul, Moscow, and Cairo. Environmental Research, 142, 568-574.
• Morris, D. S., Steven, C. F., & Pawlak, R. (2012). Opportunities for policy interventions to reduce youth hookah smoking in the United States. Preventing Chronic Disease, 9, 165.
• Nakkash, R., & Khalil, J. (2010). Health warning labelling practices on narghile (shisha, hookah) waterpipetobacco products and related accessories. Tob Control, 19, 235-239.
• Önder, M., Öztaş, M., & Arnavut, Ö. (2002). Nargile (hubble-bubble) smoking-ınduced hand eczema. International Journal Of Dermatology, 41, 771-772.
• Poyrazoğlu, S., Şarlı, S., Gencer, Z., & Günay, O. (2010).Waterpipe (narghile) smoking among medical and non-medical university students in Turkey. Ups J Med Sci; 115, 210-216.
• Pulcu, E., & Mcneill, A. ( 2014). Smoking patterns in waterpipe smokers compared with cigarette smokers: An exploratory study of puffing dynamics and smoke exposure. Turk J Public Health, 12(3), 140-152.
• Salloum, R. G., Abu-Rmeileh, N., Hamadeh, R., Thomas, J., Mostafa, A., Yusufali, A., Kheirallah, K. A., Macauda, M. M., Theis, R. P., El Kadi, L., Johnson, E. J., Darawad, M. W., & Nakkash, R. (2017). Policy-relevant context of waterpipe tobacco smoking among university students in six countries across the Eastern Mediterranean region: A qualitative study. Asian Pacific Journal Of Cancer Prevention, 18, 2533.
• Sarılı, S. Ö. (2019). Nargile kullanımında riskler, tehditler ve önleyici yaklaşımlar. Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi, 2 (3), 105-114.
• Sezer, R. E. & Pıçak, Y. K. (2011). Tütün mücadelesi için yeni bir tehdit: Aromatik nargile. Cumhuriyet Tıp Dergisi, (33), 133-143.
• Şahin, S. & Çınar, N. (2015). Perceptions of Turkish university students about the effects of water pipe smoking on health. Asian Pac J Cancer Prev., 16 (11), 4615-4621.
• Taghrid, A., Ben Taleb, Z., Osibogun, O., Ruano-Herreria, E. C., Sierra, D., Ward K. D., Salloum, R. G., & Maziak, W. (2019). How do waterpipe smoking establishments attract smokers? Implications for Policy. Subst Use Misuse, 54(4), 560–571.
• Tee, G. H., Hairi, N. N., Nordin, F., Choo, W. Y., Chan, Y. Y., Kaur, G., Veerasingam, P. D., & Bulgiba, A. (2015). Systematic review on ınternational practices in controlling waterpipe tobacco smoking. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 16, 3659-3665.
• Uyanık, B., Arslan, E., Deniz, A., & Erçelik, H. E. (2011). Narghile (hookah) smoking and carboxyhemoglobin levels [letter]. J Emerg Med, 40(6), 679.
• Vansickel, A. R., Shihadeh, A., & Eissenberg, T. (2012). Waterpipe tobacco products: Nicotine labelling versus nicotine delivery. Tob Control, May; 21(3), 377–379.
• Vapljanin, M. Z., Kocović, A. G., Milosavljević, M. N., Stefanović, S. M. (2018). Factors influencing hookah smoking in high school students. Acta facultatis medicae Naissensis, 35(2):114-124.
• Yaşar, Ç. (2014). Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin 5727 sayılı yeni Tütün Yasası sonrası sigara ve nargile ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarındaki değişiklikler (Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi). Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Gögüs Hastalıkları Anabilim Dalı.
• Yoldaş, C. & Demircioğlu, H. (2020). Madde kullanımı ve bağımlılığını önlemeye yönelik psikoeğitim programlarının incelenmesi. Bağımlılık Dergisi, 21(1):7, 72-91.