THE RELATIVE EFFECTIVENESS OF MONETARY AND FISCAL POLICIES IN TURKEY: VAR ANALYSIS

Yıl 2017, ICMEB17 Özel Sayısı, 227 - 240, 01.12.2017

Orhan Karaca

Öz

The relative effectiveness of monetary and fiscal policies is an old and important debate in the economics literature. The intense use of these policies following the 2008-2009 global recession has led to a renewed interest on this issue. The same situaiton is valid for Turkey, too. In this study, the relative effectiveness of monetary and fiscal policies in Turkey is examined using quarterly data for the period 2004: III-2017: I. Granger causality analysis, impulse response functions and variance decomposition which are the three techniques based on VAR model were used in the study. As a result of the study, it is found that monetary policy is more effective than fiscal policy in Turkey

Anahtar Kelimeler

Monetary Policy, Fiscal Policy, VAR Analysis

TÜRKİYE’DE PARA VE MALİYE POLİTİKALARININ GÖRELİ ETKİNLİĞİ: VAR ANALİZİ

Öz

Para ve maliye politikalarının göreli etkinliği iktisat literatüründeki eski ve önemli bir tartışma konusudur. 2008-2009 küresel resesyonundan sonra bu politikaların birçok ülkede yoğun olarak kullanılması, bu konunun yeniden ilgi görmesine neden olmuştur. Aynı durum Türkiye için de geçerlidir. Bu çalışmada Türkiye’deki para ve maliye politikalarının göreli etkinliği, üç aylık veriler kullanılarak, 2004: III-2017: I dönemi için araştırılmıştır. Çalışmada VAR modeline dayalı üç teknik olan Granger nedensellik analizi, etki tepki fonksiyonları ve varyans ayrıştırması kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda Türkiye’de para politikasının maliye politikasından daha etkin olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Para Politikası, Maliye Politikası, VAR Analizi

Kaynakça

• Andersen, L. C., & Jordan, J. L. (1968). Monetary and fiscal actions: A test of their relative importance in economic stabilization. Federal Reserve Bank of St. Louis Review, November, 11-24.
• Andersen, L. C., & Carlson, K. M. (1970). A monetarist model for economic stabilization. Federal Reserve Bank of St. Louis Review, April, 7-25.
• Ando, A., & Modigliani, F. (1965). The relative stability of monetary velocity and the investment multiplier. The American Economic Review, 55(4), 693-728.
• Ataç, B. (2009). Maliye politikası: Gelişimi, amaçları, araçları ve uygulama sorunları. 8. Baskı, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Batten, D. S., & Thornton, D. L. (1986). The monetary-fiscal policy debate and the Andersen-Jordan equation. Federal Reserve Bank of St. Louis Review, October, 9-17.
• Batten, D. S., & Hafer, R. W. (1983). The relative impact of monetary and fiscal actions on economic activity: A cross-country comparison. Federal Reserve Bank of St. Louis Review, January, 5-12.
• Bernanke, B. S., & Gertler, M. (1995). Inside the black box: The credit channel of monetary policy transmission. The Journal of Economic Perspectives, 9(4), 27-48.
• Bozkurt, H. (2007). Zaman serileri analizi. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Brooks, C. (2008). Introductory econometrics for finance. 2nd ed., Cambridge: Cambridge University Press.
• Chowdhury, A. R. (1988). Monetary policy, fiscal policy and aggregate economic activity: Some further evidence. Applied Economics, 20(1), 63-71.
• Darrat, A. F. (1984). The dominant influence of fiscal actions in developing countries. Eastern Economic Journal, 10(3), 271-284.
• De Leeuw, F., & Kalchbrenner, J. (1969). Monetary and fiscal actions: A test of their relative importance in economic stabilization – comment. Federal Reserve Bank of St. Louis Review, April, 6-11.
• DePrano, M., & Mayer, T. (1965). Tests of the relative importance of autonomous expenditures and money. The American Economic Review, 55(4), 729-752.
• Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1979). Distributions of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 74(366), 427-431.
• Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica, 49(4), 1057-1072.
• Dikmen, N. (2006). Nominal GSUH ve politika tercihi: St. Louis model uygulaması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 87-105.
• Dönek, E. (1995). Relative effectiveness of monetary and fiscal policies on GNP in the Turkish economy. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6, 409-415.
• Düzgün, R. (2010). Türkiye ekonomisinde para ve maliye politikalarının etkinliği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(11), 230-237.
• Friedman, B. M. (1977). Even the St. Louis model now believes in fiscal policy. Journal of Money, Credit and Banking, 9(2), 365-367.
• Friedman, M., & Meiselman, D. (1963). The relative stability of monetary velocity and the investment multiplier in the United States, 1897-1958. In The Commission on Money and Credit, Stabilization Policies (pp. 165- 268). Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Granger, C. W. J. (1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods. Econometrica, 37(3), 424-438.
• Granger, C. W. J. & Newbold, P. (1974). Spurious regressions in econometrics. Journal of Econometrics, 2(2), 111-120.
• Hester, D. D. (1964). Keynes and the quantity theory: A comment on the Friedman-Meiselman CMC paper. The Review of Economics and Statistics, 46(4), 364-368.
• Hicks, J. R. (1937). Mr. Keynes and the ‘Classics’: A suggested interpretation. Econometrica, 5(2), 147-159.
• Keynes, J. M. (1936). The general theory of employment, interest and money. London: Macmillan.
• Kretzmer, P. E. (1992). Monetary vs. fiscal policy: New evidence on an old debate. Federal Reserve Bank of Kansas City Economic Review, 77(2), 21-30.
• MacKinnon, J. G. (1996). Numerical distribution functions for unit root and cointegration tests. Journal of Applied Econometrics, 11(6), 601-618.
• Mankiw, N. G. (2002). Macroeconomics. 5th ed., New York: Worth Publishers.
• McCallum, B. T. (1986). Monetary versus fiscal policy effects: A review of the debate. InR. W. Hafer (Ed.), The monetary vs. fiscal policy debate (pp. 9-29). Totowa, NJ: Rowman and Allanheld.
• Owoye, O., & Onafowora, O. A. (1994). The relative importance of monetary and fiscal policies in selected African countries. Applied Economics, 26(11), 1083-1091.
• Önder, T. (2005). Para politikası: Amaçları, araçları ve Türkiye uygulaması. TCMB Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara.
• Phillips, P. C. B., & Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335- 346.
• Rahman, M. H. (2005). Relative effectiveness of monetary and fiscal policies on output growth in Bangladesh: A VAR approach. Bangladesh Journal of Political Economy, 22(1-2), 419-440.
• Silber, W. L. (1971). The St. Louis equation: ‘Democratic’ and ‘Republican’ versions and other experiments. The Review of Economics and Statistics, 53(4), 362-367.
• Sims, C. A. (1980). Macroeconomics and reality. Econometrica, 48(1), 1-48.
• Ek Tablo 1. Araştırmada Kullanılan Değişkenler ve Kaynakları Değişken Açıklama Kaynak Y
• Reel gayri safi yurtiçi hasıladaki nispi
• değişim, bir başka deyişle ekonomik
• büyümedir. TÜİK’ten elde edilen 2009=100
• bazlı mevsim ve takvim etkisinden
• arındırılmış harcamalar yöntemiyle
• zincirlenmiş gayri safi yurtiçi hasıla hacim
• endeksinin logaritmik birinci sıra farkı
• alınarak hesaplanmıştır. TÜİK http://www.tuik.gov.tr M
• Para politikası faizindeki nispi değişimdir.
• Para politikası faizi olarak 2011 öncesi için
• TCMB’nin gecelik borç alma ve borç
• verme faizlerinin ortalaması, 2011 ve
• sonrası için TCMB ağırlıklı ortalama
• fonlama maliyeti kullanılmıştır. Çalışmada
• kullanılan değişken, TCMB-EVDS’den
• elde edilen bu serinin logaritmik birinci sıra
• farkı alınarak hesaplanmıştır. TCMB-EVDS http://evds.tcmb.gov.tr G
• Reel faiz dışı bütçe harcamalarındaki nispi
• değişimdir. Hazine Müsteşarlığı’ndan elde
• edilen nominal serinin 2003=100 bazlı
• Tüketici Fiyat Endeksi ile deflate edilerek
• reel hale getirilmesinden sonra Tramo-Seats
• yöntemiyle mevsimsel olarak düzeltilmesi
• ve daha sonra da logaritmik birinci sıra
• farkının alınmasıyla hesaplanmıştır. Hazine Müsteşarlığı
• http://www.hazine.gov.tr
• TÜİK: Türkiye İstatistik Kurumu; TCMB-EVDS: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
• Elektronik Veri Dağıtım Sistemi.
• Ek Şekil 1. Araştırmada Kullanılan Değişkenlerin Çizimleri Y -.06
• 17 M -.3
• 17 G -.20 0304050607080910111213141516 17
• Ek Tablo 2. Serilerin Durağanlığının Tespiti İçin Birim Kök Testi Sonuçları Değişken ADF PP Y M G -7.753*** (2) -6.210*** (2) -4.136*** (5) -14.548*** (22)
• ADF, Dickey & Fuller (1979 & 1981) tarafından geliştirilen genişletilmiş Dickey-Fuller
• birim kök testidir. PP, Phillips & Perron (1988) tarafından geliştirilen Phillips-Perron birim
• kök testidir. Birim kök testleri sabit terimli modelle yapılmıştır. Parantez içindeki sayılar
• ADF testinde modele değişkenin kaç gecikmeli değerinin eklendiğini, PP testinde test
• istatistiği düzeltilirken kullanılan bant genişliğini göstermektedir. ADF testinde maksimum
• gecikme 4 olarak alınmış ve uygun gecikme uzunluğu Akaike bilgi kriteri (AIC) kullanılarak
• belirlenmiştir. ***, ** ve * işaretleri, %1, %5 ve %10 düzeylerinde istatistiksel anlamlılığı
• ifade etmekte ve serinin birim köke sahip olmadığını yani durağan olduğunu göstermektedir.
• MacKinnon’a (1996) dayanan kritik değerler, %1, %5 ve %10 anlamlılık düzeyleri için
• sırasıyla -3.565, -2.920 ve -2.598’dir.
• Ek Tablo 3. VAR Modelinin Gecikme Sayısının Tespiti Gecikme sayısı AIC LM(1) LM(2) LM(3) LM(4) 1 -9.230 -9.093 -9.568+ -9.420 0.391 0.827 0.592 4 0.746
• VAR modeline dışsal olarak sabit terim eklenmiştir. AIC, Akaike bilgi kriteridir. Buradaki
• + işareti en uygun gecikme uzunluğunu ifade etmektedir. LM, VAR modelinin hata terimleri
• için yapılan ardışık bağımlılık testidir. LM sembolünün yanında parantez içinde bulunan
• sayılar testin gecikme sayısı, tablodaki sayılar LM istatistiğinin kesin olasılık değerleridir.
• ***, ** ve * işaretleri, %1, %5 ve %10 istatistiksel anlamlılık seviyelerinde ardışık
• bağımlılık bulunduğunu göstermektedir. VAR modelinin sonuçlarının güvenilir olabilmesi
• için hata terimlerinde ardışık bağımlılık olmaması gerekmektedir.
• Ek Şekil 2. AR Karakteristik Polinomunun Ters Kökleri -1.5 -1.5 -1.0 -0.5 0.0 0.5 1.0 1.5
• AR karakteristik polinomunun ters köklerinin birim çemberin içinde yer alması, tahmin
• edilen VAR modelinin istikrarlı olduğunu ifade etmektedir.