TÜRKİYE’DE BORÇLANMA VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2017, ICMEB17 Özel Sayısı, 1034 - 1048, 01.12.2017

Sevinç Yaraşır Tülümce Ersin Yavuz

Öz

Çalışmanın amacı, Türkiye’de ekonomik büyüme ile kamunun toplam borçlanması toplam borç, iç/dış borç, uzun ve kısa vadeli iç/dış borç arasında bir ilişkinin olup olmadığını dört farklı model temelinde ARDL ve VAR yöntemleri ile analiz etmektir. ARDL analizinden elde edilen bulgulara göre, değişkenler kısa ve uzun dönemde eş-bütünleşik hareket etmektedir. VAR yöntemi kapsamında yapılan etki-tepki sonuçlarına göre, toplam borçlanma, iç ve dış borçlanma, kısa vadeli iç borçlanma ve uzun vadeli dış borçlanma ekonomik büyümeyi negatif etkilemekte iken, uzun vadeli iç borçlanma pozitif etkilemektedir. Genel olarak değerlendirildiğinde, incelenen dönemde Türkiye’de borçlanma politikasının etkinlikten uzak olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Borçlanma, Ekonomik Büyüme, VAR, ARDL

THE RELATIONSHIP BETWEEN ECONOMIC GROWTH AND PUBLIC DEPT IN TURKEY

Öz

Aim of study analyzes whether there is a relationship between economic growth and total public dept total debt, internal/external debt, long and short term domestic/external debt using ARDL and VAR methods on the basis of four different models in Turkey. According to the findings from the ARDL analysis, variables are cointegrative in the short and long run. According to the impact-response results of the VAR method, total public dept, domestic and foreign public dept, short-term domestic public dept and long-term external public dept affect negatively economic growth, while long-term domestic public dept has a positive effect. When evaluated in general, it is seen that the public dept policy in Turkey is far away from efficiency in the examined period

Anahtar Kelimeler

Public Dept, Economic Growth, VAR, ARDL

Kaynakça

• Abbas A. S. M., & Christensen J. E. (2007). The Role of Domestic Debt Markets in Economic Growth: An Empirical Investigation for Low-income Countries and Emerging Markets, International Monetary Fund, WP/07/127.
• Abdelhadi, S. A. (2013). External Debt and Economic Growth: Case of Jordan (1990-2011), Journal of Economics and Sustainable Development, 4(18), 26-32.
• Ağır, H. (2016). Türkiye’de Dış Borçlanma ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Nedensellik Analizleri, Selçuk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Ekim, 32, 204- 221.
• Akan Y., & Kanca O. C. (2015). Türkiye’de Dış Borçlanma, Büyüme ve Enflasyon İlişkisi: VAR Yaklaşımı (1980- 2013), Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(3), 1-22.
• Bakar, A. A., & Hassan, S. (2008). Empirical Evaluation on External Debt of Malaysia, International Business & Economics Research Journal–February, 7(2), 95-108.
• Bilginoğlu, M. A., & Aysu, A. (2008). Dış Borçların Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31, Temmuz-Aralık, 1-23.
• Bolat, S., Belke, M., & Aras, O. (2011). “Türkiye’de İkiz Açık Hipotezinin Geçerliliği: Sınır Testi Yaklaşımı”, Maliye Dergisi, 161, Temmuz –Aralık, 347-364.
• Cohen, D. (1993). Low Investment and Large LDC Debt in the 1980's, The American Economic Review, 83(3), 437-449.
• Cunningham, R. T. (1993). The Effects of Debt Burden on Economic Growth in Heavily Indebted Nations, Journal of Economic Development, 18(1), 115-126.
• Çelik, S., & Direkçi B. D. (2013). Türkiye’de 2001 Krizi Öncesi ve Sonrası Dönemler İçin Dış Borç Ekonomik Büyüme İlişkisi (1991–2010), Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8/3, Winter, 111-135, Ankara.
• Çevik, N. K., & Cural M. (2013). İç Borçlanma, Dış Borçlanma ve Ekonomik Büyüme Arasında Nedensellik İlişkisi: 1989-2012 Dönemi Türkiye Örneği, Maliye Dergisi, 165, Temmuz-Aralık, 115-139.
• Çiçek, H., Gözegir S., & Çevik E. (2010). Bir Maliye Politikası Aracı Olarak Borçlanma ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1990–2009), C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 141-156.
• Çoban, O., Nihat D., & Doğan U. (2008). Türkiye’de Kamu İç Borçlanmasının Makro Ekonomik Etkileri, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 245-255.
• Demir, M., & Sever E. (2008). Kamu İç Borçlanmasının Büyüme, Faiz ve Enflasyon Oranı Üzerindeki Etkileri, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(25), 170-196.
• Deshpande, A. (1990). The Debt Overhang and the Disincentive to Invest, Journal of Development Economics, 52, 169-187.
• Dreger, C., & Reimers, H. E. (2012). Does Euro Area Membership Affect The Relation Between GDP Growth and Public Debt, Discussion Paper No: 327, October.
• Dritsaki, C. (2013). Causal Nexus Between Economic Growth, Exports and Government Debt: The Case of Greece, International Conference on Applied Economics, Prodia Economics and Finance, 5, 251-259.
• Eker, A., & Meric, M. (1999). Devlet Borçlanması (Kamu Kredisi), İzmir.
• El-Mahdy, A. M., & Torayeh, N. M. (2009). Debt Sustainability and Economic Growth in Egypt, International Journal of Applied Econometrics and Quantitative Estudies, 6(1), 25-55.
• Enders, W. (2004). Applied Econometric Time Series, NewYork: John Wiley and Sons Inc.
• Erataş, F., & Nur, H. B. (2013). Dış Borç ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: “Yükselen Piyasa Ekonomileri” Örneği, Marmara Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: XXXV(II), 207-230.
• Eser, L. Y., & Birinci, N. (2014). İç ve Dış Borç Tercihini Belirleyen Faktörler, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10(23), 31-51.
• Frimpong, J.M., & Oteng-Abayie, E.F. (2006). The Impact of External Debt on Economic Growth in Ghana: A Cointegration Analysis, Journal of Science and Technology, 26(3), 121-130.
• Gül, E., Kamacı, A., & Konya, S. (2012). Dış Borcun Büyüme Üzerine Etkileri: Orta Asya Cumhuriyetleri ve Türkiye Örneği, International Conference on Eurasian Economies, Session 2B, 169-174.
• Gürdal, T., & Yavuz, H. (2015). Türkiye’de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi, Maliye Dergisi, 168, Ocak-Haziran, 154-169.
• Karagöl, E. (2002). The Causality Analysis of External Debt Service and GNP: The Case of Turkey, Central Bank Review, 2(1), 39-64.
• Karakoç, Y. (2003). Kamu Kesimi İç Borçlanma İşlemlerinin Hukuki Niteliği, XVIII. Türkiye Maliye Sempozyumu, Türkiye’de Kamu Borçlanması, 12-16 Mayıs, 2003, Girne-Kıbrıs, 55-88.
• Kasidi, F., & Said, A. M. (2013). Impact of External Debt on Economic Growth: A Case Study of Tanzania, Advances in Management & Applied Economics, 3(4), 59-82.
• Korkmaz, S. (2015, July). The Relationship Between External Debt and Economic Growth in Turkey, Proceedings of the Second European Academic Research Conference on Global Business, Economics, Finance and Banking, Zurich-Switzerland, 3-5, Paper ID: Z581.
• Kutlu, S., & Yurttagüler, İ. M. (2016). Türkiye’de Dış Borç ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1998-2014 Dönemi İçin Bir Nedensellik Analizi, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 38(1), Haziran, 229- 248.
• Maana, I., Owino, R., & Mutai, N. (2008, July), Domestic Debt and its Impact on the Economy – The Case of Kenya, 13th Annual African Econometric Society Conference in Pretoria, South Africa from 9th to 11th.
• Özgen, F. B., & Güloğlu, B. (2004). Türkiye’de İç Borçların İktisadi Etkilerinin VAR Tekniğiyle Analizi, ODTÜ Gelişme Dergisi, 31, Haziran, 93-115.
• Panizza, U., & Presbitero, A. F. (2013). Public Debt and Economic Growth in Advanced Economies: A Survey, Working Paper No: 78, January, 1-22.
• Pattillo, C., Poirson, H., & Ricci, L. (2002). External Debt and Economic Growth, IMF Working Paper, WP/02/69, 39(2), 1-49.
• Rais, S. I., & Anwar, T. (2012). Public Debt And Economic Growth In Pakistan: A Time Series Analysis From 1972 to 2010, Academic Research International, 2(1), 535-544.
• Singh, C. (1999). Domestic Debt and Economic Growth in İndia, Economic And Political Weekly, 34(23), June, 1445-1453.
• Ulusoy, A. (2016). Devlet Borçlanması, Umuttepe Yayınevi, 2. Baskı.
• Umaru, A., Hamidu, A. A., & Musa, S. (2013). External Debt and Domestic Debt Impact on the Growth of the Nigerian Economy, International J. Educational Research, 1(2), 70-85.
• Umutlu, G., Alizadeh, N., & Erkılıç, A. Y. (2011). Maliye Politikası Araçlarından Borçlanma ve Vergilerin Ekonomik Büyümeye Etkileri, Uludağ Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XXX(1), 75-93.
• Uysal, D., Özer, H., & Mucuk, M. (2009). Dış Borçlanma ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1965- 2007), Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 161-178.