ADMINISTRATIVE STRUCTURE IN THE ANATOLIAN CIVILIZATIONS FROM THE HITTITES TO THE ROMAN EMPIRE

Yıl 2016, Cilt: 12 Sayı: 27, 155 - 174, 01.01.2016

Hüseyin Metin Mustafa Lamba

https://doi.org/10.17130/10.17130/ijmeb.2016.12.27.600

Cited By: 2

Öz

It is the aim of the study to examine the political and administrative structures of the civilizations that reigned over the Anatolian territory from the Hittites to the Roman Empire. Within the scope of this study, Hittites, Urartians, Phrygians, Lydians, Ionians, Persians, Lycians and Hellenistic Period civilizations have been researched by means of literature scanning and content analysis. It has been observed that the political structures in the Anatolian civilizations were usually based on hereditary monarchy. It has been determined that starting from the Hittites period, there was a bureaucratic structuring, consisting of public servants for palace services and some professions. When administrative structures of the civilizations were reviewed, it has been observed that there had been different types of states such as federation, confederation, regional and unitary-characterized states. It has been concluded that these differences were resulted from whether the populations which established the civilizations had been from Anatolia or not, and the political complexity in the territory, and foreign threats and geographical elements

Anahtar Kelimeler

Anatolian Civilizations, Hittites, Bureaucracy, Political and Administrative Structures

HİTİTLERDEN ROMA İMPARATORLUĞU’NA KADAR ANADOLU UYGARLIKLARINDA YÖNETİM YAPISI

Öz

Çalışmanın amacı, Hititlerden Roma İmparatorluğu’na kadar Anadolu topraklarında hüküm süren uygarlıkların, siyasal ve yönetsel yapılarının incelenmesidir. Çalışma kapsamında yer alan Hititler, Urartular, Frigler, Lidyalılar, İonlar, Persler, Likyalılar ve Helenistik Dönem uygarlıkları, literatür taraması ve içerik analizi yapılarak incelenmiştir. Anadolu uygarlıklarının siyasal yapılarının genellikle ırsi monarşiye dayandığı görülmüştür. Hititlerden itibaren saray hizmetleri ile bazı mesleklere yönelik memur kadrosundan oluşan bürokratik bir yapılanma tespit edilmiştir. Uygarlıkların yönetsel yapıları incelendiğinde, federasyon, konfederasyon, bölgesel devlet ya da üniter karakterli devlet şeklinde farklılıklara rastlanmıştır. Bu farklılıkların oluşmasında, uygarlık kuran toplulukların, Anadolu halkı olup olmamalarının, bulunulan bölgedeki siyasi ortamın karışıklığının, dış tehditlerin ve coğrafik unsurların etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Anadolu Uygarlıkları, Hititler, Bürokrasi, Siyasal ve Yönetsel Yapılar

Kaynakça

• Adak, M. & Şahin, S. (2002). Likya incelemeleri I. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Aeschylus, (1939). The persians. (Translated by George Gilbert Murray) London: George Allen & Unwin.
• Akurgal, E. (2003a). Anadolu uygarlıkları. İstanbul: Net Turistik Yayınları.
• Akurgal, E. (2003b). Anadolu kültür tarihi. Ankara: Tübitak Yayınları.
• Alexander, L. (1913). The kings of lydia and a rearrangement of some fragments of Nicolas of Damascus. Princeton: Univ of California.
• Arkwright, W. (1914). The Cabalians of Herodotus. The Journal of Hellenic Studies, 34, 64-65.
• Arrianos, (1945). İskender’in anabasisi. (Çev. Hayrullah Örs). Ankara: İdea Yayınları.
• Balcer, J. M. (1993). The Ancient Persian satrapies and satraps in Western Anatolia. AMI, 26, Berlin: 81-90.
• Balcer, J. M. (1984). Sparda by the Bitter Sea: Imperial interaction in Western Anatolia. California: Scholars Press.
• Baskıcı, M. M. (2009). Bizans döneminde Anadolu. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Beal, R. H. (2003). The Predecessors of Hattusili I. In Gary Beckman, Richard Beal, Gregory Mcmahon, Eisenbrauns (Eds.), Hittite studies in honor of Harry A Hoffner Jr. on the occasion of his 65th birthday.
• Bean, G. E (1998). Eski çağda Lykia Bölgesi. İstanbul: Arion Yayınevi, 2. Baskı.
• Bogh, B. (2007). The phrygian background of Kybele. Numen, 54(3), 304-339.
• Bosworth, A. B. (2005). İskender’in yasamı ve fetihleri. (Çev. M. Hamit Çalışkan). Ankara: Dost Kitabevi.
• Boyana, H. (2011). İonialılar ve İonia’daki kabile teşkilatlanması. Tarih İncelemeleri Dergisi, 26(1), 35-49.
• Briant, P. (2002). From cyrus to Alexander: A history of the persian empire, eisenbrauns.
• Brosius, M. (2006). The Perisans, routledge. Taylor & Francis, London and New York: Routledge.
• Bryce, T. (2006). The Kingdom of the Hittites. Oxford: Oxford University Press.
• Cadoux, C. J. (1938). Ancient Smyrna. Oxford: Basil Blackwell.
• Caner, C. (2007). Pers istilasına kadar İlkçağ Anadolu Uygarlıklarında devlet ve yönetim. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Bursa.
• Ceram, C. W. (2001). The secrets of the Hittites. London: Phoenix Press.
• Cook, J. M. (1975). The Ionic Cities in the Dark Age. The Cambridge Ancient History, Cambridge University Press, 2, 796-804.
• Çilingiroğlu, A. (1997). Urartu tarihi ve sanatı. İzmir: Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı.
• Dmitriev, S. (2005). City goverment in Hellenistic and Roman Asia minor. Oxford: Oxford University Press.
• Dusinberre, E. R. M. (2003). Aspects of empire in achaemenid sardis. Cambridge: Cambridge University Press.
• Emlyn, C.J.- Jones, (1980). The Ionians and Hellenism: A study of the cultural achievement of the early greek ınhabitants of asia minor, London: Routledge & Kegan Paul.
• Eryılmaz, B. (2011). Kamu yönetimi. Ankara: Okutan Yayıncılık, 4. Baskı.
• Eykmann, J. C. B. (1968). De fakkel van Olympia: Van griekse cultuur naar europese beschaving I, Amsterdam: Published by Meulenhoff.
• Farr, E. (1850). History of the Persians, New York: Robert Charter and Brothers.
• Freely, J. (2012). The Flame of Miletus. I.B. Tauris, New York; London.
• Goetze, A. (1957). Kleinasien. Kulturgeschichte Des Alten Orients, Abschnitt 3. München.
• Gözler, K. (2007). Devletin genel teorisi. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Greaves, A. M. (2010). The land of Ionia: Society and Economy in the Archaic Period, Malden: Wiley Blackwell.
• Gurney, O. R. (2001). Hititler. Ankara: Dost Kitabevi.
• Hall, J. M. (2013). Greek government in history: The rise of state action in the archaic age. In Hans Beck (Eds.), A Companion to Ancient Greek government. Malden: Wiley Blackwell.
• Hanfmann, G. M. A. (1953) Ionia, Leader or Follower?. Harvard Studies in Classical Philology, 61, 1-37.
• Hansen, M. H. (2000). The Hellenic polis. In M. H. Hansen (Eds.), A comparative study of thirty city-state cultures: An ınvestigation an ınvestigation. Kongelige Danske Videnskabernes Selskab.
• Herodotos, (2002). Herodot Tarihi. (Çev. M. Ökmen). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Hoffner, H. A. (2010). The political antithesis and foil of the labarna in an old Hittite text. In İ. Singer (Eds.), Luwian and Hittite studies presented to J. David Hawkins on the occasion of his 70th birthday, Emery and Clarie Yass Publications in Archaeology Institute Archaeology, Tel Aviv: Tel Aviv University Press.
• Hubert, A. & Holden, M. A. (1989). The oeconomicus of xenophon with ıntroduction summaries critical and explanatory notes lexical and other ındices. New York.
• İplikçioğlu, B. (1997). Eskibatı Tarihi I. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• İznik, E. & Toprak, M. (2007). Kybele’nin rahipleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, No:1786.
• Jameson, S. (1980). Lycian leugue: Some problems in its administration. ANRW II 7(2), 832- 855.
• Jones, A. H. M. (2007). Cities of the east roman provinces. Oxford: Oxford University Press, 1937.
• Kaletsch, H. (1999). Lydia. In Hubert Cancik and Helmuth Schneider (Eds.) Der neue pauly: Enzyklopädie der antike, Stuttgart, Weimar: Metzler, 537-47.
• Kalyvas, A. (2007). The tyranny of dictatorship: When the greek tyrant met the roman dictator. Political Theory, 35(4), 412-442.
• Karauğuz, G. (2002). Boğazköy ve Ugarit çivi yazılı belgelerine göre Hitit Devletinin siyasi antlaşma metinleri, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Keen, A. G. (1998). Dynastic Lycia: A political history of the Lycians and their relations with foreign Powers. Leiden: Brill Publishers.
• Kleiner, G. (1967). Panionion und Melie, Jahrbuch des Deutschen Archäologischen Instituts Ergänzungsheft 23. Berlin: De Gruyter.
• Korkut, T. (2007). Antik çağlarda Amphiktionia, Symmachia, Sympoliteia yapılanmaları ve Likya Birliği. İçinde B. Can (ed), Doğudan Yükselen Işık, Anadolu Arkeolojisine Katkılar, Atatürk Üniversitesi 50. Yıl Armağan Kitabı. İstanbul: Ege Yayınevi.
• Ksenophon, (2007). Kyros’un eğitimi (kyrou paideia). (Çev. F. Akderin). İstanbul: Alfa Yayınları.
• MacDowell, D. M. (1986). The Law in Classical Athens. New York: Cornell Univ. Press.
• Macqueen, J. G. (1996). The Hittites: And their contemporaries in asia minör. New York: Thames & Hudson.
• Magie, D. (2003). Anadolu’da Romalılar: Batı Anadolu kent devletleri 3. (Çev. N. Başgelen, Ö. Çapar), İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Mansel, A. M. (1999). Ege ve Yunan tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayını.
• McDonald, W.A. (1943). The political meeting places of the Greeks. Baltimore: The Jhones Hopkins Press.
• Melander, T. (1986). Billeder fra Grækenland 700-300 f.Kr, Copenhagen: Gyldendal.
• Morgan, K. A. (2003). Popular Tyranny: Sovereignty and its discontents in Ancient Greece. Austin: University of Texas Press.
• Olmstead, A. T. (1948). History of the Persian Empire. Chicago: University of Chicago Press.
• Özsait, M. (1985). Hellenistik ve Roma devrinde pisidya tarihi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Pomeroy, S. B.& Burstein, S. M. & Donlan, W. & Roberts, J. T. (1999). Ancient Greece: A political, social, and cultural history. New York, Oxford: Oxford University Press.
• Roebuck, C. (1955). The Early Ionian league. Classical Philology, 50, 26-40.
• Roosevelt, C. H. (2006). Tumulus survey and museum research in Lydia, Western Turkey: Determining Lydian- and Persian-period settlement patterns. Journal of Field Archaeology, 31(1), 61-76.
• Scafuro, A. C. (2013). Keeping record, making public The Epigraphy of Government. In H. Beck, W. Blackwell (Eds.) A Companion to Ancient Greek Government.
• Schachemayer, F. (1929). Zur staatsrechtlichen Wertung der hethitischen Verträge. Mitteilungen der Altorientalischen Gesellschaft 4, Leipzig.
• Sencer, M. (1985). Yönetimin tarihsel evrimi ve yönetim sistemleri. Amme İdaresi Dergisi, 18(2) Haziran, 141-160.
• Sevin, V. (1979), Urartu krallığının tarihsel ve kültürel süreci, Yayınlanmamış Doçentlik Tezi, İstanbul.
• Sevin, V. (1985). Frigler. İçinde Anadolu uygarlıkları ansiklopedisi, Sevin, V. (1985). Frigler. İçinde Anadolu uygarlıkları ansiklopedisi, 2, 248-72. İstanbul.
• Sevin, V. (2001). Anadolu’nun tarihi coğrafyası I, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Sevin, V. (2003). Anadolu arkeolojisi. İstanbul: Der Yayınevi.
• Singer, I. (2002). Hittite prayers. Boston: Brill; Place of Publication.
• Snodgrass, A. M. (1991). Structural history and classical archaeology. In J. Bintliff (Eds.), The Annales School and Archaeology. Leicester.
• Sold, W. H. V. (2010). Ugarit as a Hittite vassal state. Altoriental Forsch Akademie Verlag, 37, 198-207.
• Strabon, (2005). Antik Anadolu coğrafyası. (Çev. A. Pekman). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Şahin, I. (1998). Lydia’da küçük yerleşimler. Yayımlanmış Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı, İzmir.
• Tarhan, M. T. (1986). Urartu Devleti’nin yapısal karakteri. IX. Türk Tarih Kongresi, 9, 285- 301, Ankara.
• Tekin, O. (2008). Eski Yunan ve Roma tarihine giriş. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ünal, A. (2005). Hititler devrinde Anadolu III. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• White, M. (1955). Greek tyranny. Phoenix, 9(1), 1-18.
• Yiğit, T. (2009). Hititler. İçinde İ. Güven (ed.), Uygarlık Tarihi, 4. Baskı, Ankara: Akademi Yayınevi.
• Zimansky, P. E. (1985). Ecology and empire: The structure of the Urartian state, studies in ancient oriental civilization. Chicaco: The University of Chicago Press. EK 1: dayanır Urartular
• Frigler (M.Ö. 750-300) Lidyalılar
• İonlar (M.Ö. 750-545)
• Persler (M.Ö. 6. yüzyılın ortaları-330)
• Likyalılar (M.Ö. 14. yüzyıl)
• Hellenistik (M.Ö. 330-30)