WAGE-BASED EMPLOYMENT INCENTIVES IN TURKISH TAX SYSTEM: INCOME TAX WITHHOLDING INCENTIVES/SUBSIDIES AND WAGE EXEMPTION

Yıl 2015, Cilt: 11 Sayı: 25, 141 - 162, 01.05.2015

Yunus Demirli

https://doi.org/10.17130/ijmeb.2015.11.25.933

Cited By: 2

Öz

In Turkey, there are different incentives to increase employment that employers and employees can benefit. In this study, financial regulations, as incentive, support and exemption provided to employers by income tax withholding are examined in terms of legal qualifications, implementations, methods and economic benefits and are compared in terms of basic features. In conclusion, it has been identified that wage-based employment incentives may lead to give priority to the employment of staff to benefit from the low rate of the subsistence allowance and to discrimination in employment policies. Also, it was observed that although different legal nature of institutions used as incentive instrument, application method was the same. Because of the confusion and conflict, it has been proposed arranging these practices as support in relevant legislation in order to ensure legal unity

Anahtar Kelimeler

Employment Incentives, Employment Subsidies, Income Tax Withholding, Wage Exemption

TÜRK VERGİ SİSTEMİNDE ÜCRET TABANLI İSTİHDAM TEŞVİKLERİ: GELİR VERGİSİ STOPAJI TEŞVİKİ/DESTEĞİ VE ÜCRET İSTİSNASI

Öz

Ülkemizde istihdamın artırılması amacını taşıyan, işveren ve çalışanların yararlanabildiği farklı teşvik uygulamaları bulunmaktadır. Bu çalışmada gelir vergisi tevkifatı yoluyla işverenlere sağlanan “destek”, “teşvik” ve “istisna” nitelikli mali düzenlemeler; hukuki nitelikleri, uygulama şekilleri, yöntemleri, ekonomik avantajları bakımından incelenmiş ve temel özellikleri bakımından karşılaştırılmıştır. Çalışma sonucunda ücret tabanlı istihdam teşviklerinin; geçim indiriminden düşük oranda yararlanacak personel istihdamına öncelik verilmesine ve istihdam politikalarında ayırımcılık yapılmasına neden olabileceği tespit edilmiştir. Ayrıca teşvik aracı olarak kullanılan müesseselerin hukuki nitelikleri farklı olmasına rağmen, uygulama yönteminin aynı olduğu görülmüştür. Karmaşa ve ihtilafa neden olan bu uygulamaların ilgili mevzuatta hukuki birliğin sağlanması amacıyla “destek” müessesesi olarak düzenlenmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İstihdam Teşvikleri, İstihdam Destekleri, Gelir Vergisi Tevkifatı, Ücret İstisnası

Kaynakça

• Akdeve, E., & Karagöl, E.T. (2013). Geçmişten günümüze Türkiye’de teşvikler ve ülke uygulamaları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37, 329-350.
• Akdoğan, A. (2011). Vergi hukuku ve Türk vergi sistemi. 10.Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Akkaya, M. (1997). Vergi sorumlusunun vergi yargısı ve vergi idaresi karşısındaki konumu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 46(1-4), 185-208.
• Ayyıldız, Y., & Ayyıldırım, K. (2015). Vergilendirmede geçmişe yürümezlik ilkesinin Türk vergi hukukundaki yeri. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 57- 74.
• Bilici, N. (2013). Vergi hukuku. 31. Baskı, Ankara: Seçkin Kitabevi.
• Biyan, Ö. (2007). Vergi hukukunda terkin müessesesinin esasları. Mali Çözüm Dergisi, 79, 75-84.
• Çaltekin, M. (2014). Teknoloji geliştirme bölgelerinde vergi ve sosyal güvenlik uygulamaları. PKF Accountants & Business Advisers, e-kitap 2014, Erişim Tarihi: 02.02.2015, http:// www.pkfistanbul.com/documents/TGB_Vergi_ Uygulama.pdf
• Demirli, Y. (2014). Türkiye’de teknoparklara yönelik teşvikler ve teknoparkların bilim ve teknoloji kapasitesinin gelişimine katkısı. Maliye Dergisi, 166, 95-115.
• Dönmez, H. (2013). Gelir vergisi kanunu kapsamında gelir vergisi stopajı teşviki (Geçici madde 80). Vergi Sorunları Dergisi, 294, 113-118.
• Ekonomi Bakanlığı. (2013). Yatırım teşvik belgesi kapsamında devlet destekleri (adım adım uygulama rehberi). Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü, Nisan 2013, Erişim Tarihi: 10.10.2014, http://www.ekonomi.gov.tr /portal/content/ TesvikUygulamaRehberi.pdf
• Ezer, A., & Şimşek, S. (2013). Yeni teşvik sistemi kapsamında yatırımlara devlet yardımı. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Gerçek, A. (2005). Türk vergi hukukunda vergi sorumlusu, sorumluluk halleri ve türlerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 54(3), 157-193.
• Giray, F. (2012). Vergi teşvik sistemi ve uygulamaları. Yenilenmiş 2. Baskı. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Karakoç, Y. (2012). Genel vergi hukuku. Gözden geçirilmiş ve genişletilmiş 6. Baskı. Ankara: Yetkin Yayınları.
• Öncel, M., Kumrulu, A., & Çağan, N. (2003). Vergi hukuku. 11. Baskı, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Özdemir, F. (2014). Ar-ge personelinin ücretine ilişkin istisnaların etkinliğinin değerlendirilmesi. Maliye Dergisi, 166, 159-173.
• Pehlivan, O. (2003). Vergi hukuku. Trabzon: Derya Kitabevi.
• Selen, U. (2011). Maliye politikası aracı olarak teşvik uygulamaları. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Şakar, A. Y. (2014). Serbest bölgelerdeki personele ödenen ücretlere tanınan gelir vergisi istisnasından kim yararlanacak: İşçi mi? İşveren mi?. Mali Çözüm Dergisi, 125, 15-30.
• Şentürk, A. G. (2014). Serbest bölgelerde istisna uygulanan ücretlere ait (stopaj) gelir vergisi işçiye mi / işverene mi aittir?. Dayanışma Dergisi, 121, 106-119.
• Şenyüz, D., Yüce, M., & Gerçek, A. (2014). Türk vergi sistemi. 11. Baskı, Bursa: Ekin Kitabevi.
• TÜRMOB. (2012). Sirküler rapor (çeşitli kanunlarda değişiklik yapan 6322 sayılı Kanun). Erişim Tarihi: 17.05.2015, http://www.vergihesabi.com/ bilgilendirme_notlari/bil_ notlar2012/ bilgi_2012_31_files/6322_No.pdf