EKOLOJİK YENİLİK İLE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİDE ÇEVRESEL BELİRSİZLİĞİN MODERATÖR ETKİSİ

Yıl 2015, Cilt: 11 Sayı: 24, 111 - 134, 01.01.2015

Sibel Yıldız Çankaya Bülent Sezen

https://doi.org/10.17130/ijmeb.2015.11.24.741

Cited By: 9

Öz

Bu makale ekolojik yenilik eko-yenilik uygulamalarının sürdürülebilirlik performansı üzerindeki etkisini araştırmayı amaçlamaktadır. Aynı zamanda bu değişkenler arasındaki ilişkide çevresel belirsizliğin düzenleyici moderatör rolü incelenmektedir. Araştırma Türkiye’de faaliyet gösteren 281 imalat işletmeleri üzerinde yüz yüze ve e-posta anketleri aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada eko-yenilik eko-ürün yeniliği ve eko-süreç yeniliği olarak iki boyutta ele alınmıştır. Her iki boyutun da sürdürülebilirliğin üç boyutu olan çevre, ekonomik ve sosyal performansla pozitif yönde ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Çevresel belirsizliğin moderatör etkisinin ise sadece eko-süreç yeniliği ve sürdürülebilirlik boyutları arasında olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eko-Yenilik, Sürdürülebilirlik, Hiyerarşik Regresyon Analizi

MODERATOR EFFECT OF ENVIRONMENTAL UNCERTAINTY ON THE RELATIONSHIP BETWEEN ECOLOGIC INNOVATION AND SUSTAINABILITY PERFORMANCE

Öz

This article aims to investigate the effect of ecologic innovation eco-innovation practices on sustainability performance. At the same time, it investigates the moderator role of environmental uncertainty on the relationship between these variables. The research was conducted through face-to-face and e-mail surveys on 281 manufacturing enterprises which operate in Turkey. In this study, eco-innovation is discussed in two dimensions as of being eco-product innovation and eco-process innovation. It is found that both of these dimensions have positive relationship with environmental, economic and social performance dimensions of sustainability. The moderator effect of environmental uncertainty was found only between eco-process innovation and sustainability dimensions

Anahtar Kelimeler

Eco-Innovation, Sustainability, Hierarchical Regression Analysis

Kaynakça

• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamaları. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Ar, L.M. (2012). The impact of green product innovation on firm performance and competitive capability: the moderating role of managerial environmental concern. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 62, 854-864.
• Armstrong, J.S., & Overton, T.S. (1977). Estimating nonresponse bias in mail surveys. Journal of Marketing Research, 14(3), 396-402.
• Arundel, A., & Kemp, R. (2009). Measuring eco-innovation. United Nations University Working Paper Series, (2009/017), 1-40.
• Atalay, M., Anafarta, N., & Sarvan, F. (2013). The relationship between innovation and firm performance: An empirical evidence from Turkish automotive supplier industry. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 75, 226-235.
• Azapagic, A., & Perdan, S.(2000). Indicators of sustainable development for industry: A general framework. Process Safety and Environmental Protection, 78(4), 243-261.
• Azapagic, A. (2003). Systems approach to corporate sustainability a general management framework. Process Safety and Environmental Protection, 81(5), 303-316.
• Baldridge, J. V., & Burnham, R. A. (1975). Organizational innovation: Individual, organizational and environmental impacts. Administrative Science Quarterly, 20, 165-176.
• Bansal, P.(2005). Evolving sustainably: A longitudinal study of corporate sustainable development. Strategic Management Journal, 26 (3), 197- 218.
• Baron, R.M., & Kenny, D.A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173- 1182.
• Baş, T. (2001). Anket. Ankara: Seçkin Yayıncılık ve San. ve Tic. Aş.
• Bayram, N. (2010).Yapısal eşitlik modellemesine giriş amos uygulamaları. 1.Baskı, Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Berthon, P., Ewing, M., & Hah, L. L. (2005). Captivating company: Dimensions of attractiveness in employer branding. International Journal of Advertising, 24(2), 151-172.
• Besler, S. (2009). Yönetim yaklaşımlarıyla kurumsal sürdürülebilirlik. 1. Basım, İstanbul: Beta Basım.
• Bos-Brouwers, H.E.J. (2010). Corporate sustainability and innovation in SMEs: Evidence of themes and activities in practice. Business Strategy and the Environment, 19(7), 417– 435.
• Buvik, A., & Gronhaug, K. (2000). Inter-firm dependence, environmental uncertainty and vertical co-ordination in industrial buyer-seller relationships. Omega: The International Journal of Management Science, 28(4), 445-454.
• Büyükkeklik, A., Toksarı, M., & Bülbül, H. (2010). Çevresel duyarlılık ve yenilikçilik üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(3), 373-393.
• Calantone, R. J., Cavusgil, S. T., & Zhao, Y. (2002). Learning orientation, firm innovation capability, and firm performance. Industrial Marketing Management, 31(6), 515-524.
• Chan, R.Y.K., He, H., Chan, H.K., &Wang, W.Y.C. (2012). Environmental orientation and corporate performance: The mediation mechanism of green supply chain management and moderating effect of competitive intensity. Industrial Marketing Management, 41(4), 621–630.
• Chang, C.H. (2014). The determinants of green product innovation performance. Corporate Social Responsibility and Environmental Management.
• Chen, I.J., & Paulraj, A. (2004). Towards a theory of supply chain management: The constructs and measurements. Journal of Operations Management, 22 (2), 119–150.
• Chen, Y-S., Lai, S-B., & Wen, C.T. (2006). The influence of green innovation performance on corporate advantage in Taiwan. Journal of Business Ethics, 67(4), 331-339.
• Cheng, C.C., & Shiu, E.C. (2012). Validation of a proposed instrument for measuring eco- innovation: An implementation perspective. Technovation, 32, 329–344.
• Chiou, T.Y., Chan, H.K., Lettice, F., & Chung, S.H. (2011). The influence of greening the suppliers and green innovationon environmental performance and competitive advantage in Taiwan. Transportation Research Part E, 47, 822–836.
• Christmann, P. (2000). Effects of best practices of environmental management on cost advantage: The role of complementary assets. Academy of Management Journal, 43, 663–680.
• Commission of the European Communities. (2001). Green paper on integrated product policy. Retrieved June 20, 2014, from http: //eur-lex.europa.eu/LexUriServ/site/en/com/2001/ com2001_0068en01.pdf.
• Çalık, M., Altunışık, R., & Sütütemiz, N. (2013). Bütünleşik pazarlama iletişimi, marka performansı ve pazar performansı ilişkisinin incelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9(19), 138-161.
• Dillman, D.A. (2000). Mail and internet surveys: The tailored design method. New York: Wiley & Sons.
• Dyllick, T., & Hockerts, T. (2002). Beyond the business case for corporate sustainability. Business, Strategy and Environment, 11 (1), 130-141.
• Fynes, B., Buirca, S., & Marshall, D. (2004). Environmental uncertainty, supply chain relationship quality and performance. Journal of Purchasing & Supply Management, 10 (4–5), 179–190.
• Fornell, C., & Larcker, D.F. (1981). Evaluating structural equation models with un observable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
• GRI. (2002). Sustainability reporting guidelines. Retrieved September 18, 2013, from http:// www.unep.fr/scp/gri/pdf/gri_2002_guidelines.pdf.
• Hair, J. F., Black, W., Babin, B., & Anderson, R. (2009). Multivariate data analysis. N.J: Prentice Hall.
• Halila, F., & Rundquist, J. (2011). The development and market success of eco-innovations: A comparative study of eco- innovations and other ecoinnovations in Sweden. European Journal of Innovation Management, 14(3), 278-302
• Hall, J., & Wagner, M. (2012). Integrating sustainability into firms’ processes: Performance effects and the moderating role of business models and innovation. Business Strategy and the Environment, 21, 183-196.
• Han, J. K., Kim, N., & Srivastava, R. K. (1998). Market orientation and organizational performance: Is innovation a missing link?. The Journal of Marketing, 30-45.
• Hamel, G.,& Prahalad, C.K. (1994). Competing for the future. Boston, Massachusetts: Harvard Business School Press.
• Hart, S., & Milstein, M. (1999). Global sustainability and the creative destruction of industries. MIT Sloan Management Review, 41(1), 23–33.
• Hart, S., & Sharma, S. (2004). Engaging fringe stakeholders for competitive imagination. Academy of Management Executive, 18(1), 7–18.
• Hastings, M. (1999). A new operationl paragigm for oil operations in sensitive environments: An analysis of social pressure, corporate capabilities and competitive advantage. Business Strategy and the Environment, 8 (5), 267-280.
• Jaworski, B. J., & Kohli, A.K. (1993). Market orientation: Antecedents and consequences. Journal of Marketing, 57( Jully), 53-70.
• Karakaya, E., Hidalgo, A., & Nuur, C. (2014). Diffusion of eco-innovations: A review. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 33, 392-399.
• Kim, D.Y., Kumar, V., & Kumar, U. (2012). Relationship between quality management practices and innovation. Journal of Operations Management, 30, 295-315.
• Khandwalla, P. N. (1977). The design of organizations. New York, USA: Harcourt Brace Jovanovich.
• Klassen, R., & Whybark, D. (1999). The impact of environmental technologies on manufacturing performance. Academy of Management Journal, 42, 599–615.
• Kutner, M., Nachtsheim, C.J., Neter, J., & Li, William. (2004). Applied linear statistical model. Fifth Edition, McGraw-Hill.
• Leeuw, E.D. (2002). Data quality in mail, telephone, and face to face surveys. Amsterdam: TT-Publicaties.
• Liao, J., & Gartner, W. (2006). The effects of pre-venture plan timing and perceived environmental uncertainty on the persistence of emerging firms. Small Business Economics, 27(1), 23-40.
• Lin, R.J., Tan, K.H., & Geng, Y. (2012). Market demand, green product innovation, and firm performance: Evidence from Vietnam motorcycle industry. Journal of Cleaner Production, 40, 1-7.
• Linnenluecke, M. K., Russell, S. V., & Griffiths, A. (2009). Subcultures and sustainability practices: The impact on understanding corporate sustainability. Business Strategy and the Environment, 18(7), 432-452.
• Lynch, R. (2000). Corporate strategy. London : Pitman Publishing.
• Lu, L.Y.Y., & Yang, C. (2004). The R&D and marketing cooperation accross new product development stages: An empirical study of Taiwan’s IT industry. Industrial Marketing Management, 33(7), 593-605.
• Meydan, C.H., & Şeşen, H. (2011). Yapısal eşitlik modelleri AMOS uygulamaları. 1.Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Miles, R.E., & Snow, C. C. (1978).Organizational strategy, structure, and process. New York: McGraw-Hill.
• Milliken, F. J. (1987). Three types of perceived uncertainty about the environment: State, effect, and response uncertainty. Academy of Management Review, 12(1), 133–143.
• Modi, S.B., & Mabert, V.A. (2007). Supplier development: Improving supplier performance through knowledge transfer. Journal of Operations Management, 25, 42-64.
• Naktiyok, A. (2007). Yenilik yönelimi ve örgütsel faktörler. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 211-231.
• Naktiyok, A., & Karabey, C.N. (2007). İşletmelerin maddi olmayan kaynakları ve çevresel olumsuzluk algıları ile stratejik yönelimleri arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62(4), 203-225.
• Nemli, E. (2004). Sürdürülebilir kalkınma: Şirketlerin çevresel ve sosyal yaklaşımları. Ankara: Filiz Kitabevi.
• Nunnally, J.C., & Bernstein, I.H. (1994). Psychometric theory. New York, NY: McGraw-Hill.
• OECD. (2006). Yenilik verilerinin toplanması ve yorumlanması için ilkeler, Tübitak, 3. Baskı, Şubat.
• OECD. (2009). Sustainable manufacturing and eco-innovation: Towards a green economy, Retrieved May, 18, 2014, http://www.sueddeutschesinstitut.de/GE/OECD%20 [2009]%20Sustainable%20manufacturing%20and%20Eco%20Innovation%20%20 towards%20a%20green%20economy.pdf.
• Qi, G.Y., Shen, L.Y., Zeng, S.X., & Jorge, O.J. (2010). The drivers for contractors’ green innovation: An industry perspective. Journal of Cleaner Production, 18, 1358-1365.
• Paulraj, A. (2011). Understanding the relationships between internal resources and capabilities, sustainable supply management and organizational sustaınability. Journal of Supply Chain Management, 47 (1), 20-37.
• Phua, F. T. T. (2007). Does senior executives’ perception of environmental uncertainty affect the strategic functions of construction firms?. International Journal of Project Management, 25(8), 753-761.
• Podsakoff, P. M., & Organ, D. (1986). Self-reports in organizational research: Problems and Prospects. Journal of Management, 12(Winter), 531–43.
• Porter, M. E. (1980). Competitive strategy: Techniques for analyzing industries and competitors. New York, USA: Free Press.
• Porter, M.E., & Van der Linde, C. (1995). Green and competitive - ending the stalemate. Harvard Business Review, Sept.-Oct., 120–134.
• Reinhardt, F.L. (1998). Environmental product differentiation: Implications for corporate strategy. California Management Review, 40 (4), 43-73.
• Rennings, K. (2000). Redefining innovation-eco-innovation research and the contribution from ecological economics. Ecological Economics, 32, 319-332.
• Schumpeter, J. A. (1934). The theory of economic development. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
• Senge, P.M., & Carstedt, G. (2001). Innovating our way to the next industrial revolution. MIT Sloan Management Review, 42(2), 24–38.
• Sezen, B., Karakadilar, I. S., & Buyukozkan, G. (2012). Proposition of a model for measuring adherence to lean practices: Applied to Turkish automotive part suppliers. International Journal of Production Research, 50(14), 3878-3894.
• Sirmon, D.G., Hıtt, M.A., Ireland, R.D. (2007). Managing firm resources in dynamic environments to create value: Looking inside the balck box. Academy of Management Review, 32(1), 273-292.
• Sharma, S., Correa, J.A.A., & Manzanares, A. (2007). Contingent influence of organizational capabilities on proactive environmental strategy in the service sector: An analysis of North American and European ski resorts. Canadian Journal of Administrative Sciences, 24(4), 268-283.
• Srivastava, S.K. (2007). Green supply-chain management: A state-of-the-art literatüre review. International Journal of Management Review, 9 (1), 53–80.
• Steurer, R., Langer, M. E., Konrad, A., & Martinuzzi A. (2005). Corporations, stakeholders and sustainable development I: A theoretical exploration of business-sociaty relations. Journal of Business Ethics, 61(3), 263-281.
• Yang, C.L., Lin, S.P., Chan,Y.H., & Sheu. C. (2010). Mediated effect of environmental management on manufacturing competitiveness: An empirical study. International Journal of Production Economics, 123(1), 210–220.
• Tang, H. K. (1999). An inventory of organizational innovativeness. Technovation, 19(1), 41- 51.
• Wong, C.Y., Boon-itt, S., & Wong, C.W.Y. (2011). The contingency effects of environmental uncertainty on the relationship between supply chain integration and operational performance. Journal of Operations Management, 29, 604-615.
• Wu, G.G. (2013). The influence of green supply chain integration and environmental uncertainty on green innovation in Taiwan’s IT industry. Supply Chain Management: An International Journal, 18(5), 539–552.
• Zailani, S., Jeyaraman, G., Vengadasan, R., & Premkumar, R. (2012). Sustainable supply chain management (SSCM) in Malaysia: A survey. International Journal of Production Economics, 140(1), 330-340.
• Zhang, D., Linderman, K., & Schroeder, R.G. (2012). The moderating role of contextual factors on quality management practices. Journal of Operations Management, 30(1-2), 12–23.
• Zhao, X., Yeung, A. C. L., & Lee, T. S. (2004). Quality management and organizational context in selected service industries of China. Journal of Operations Management, 22(6), 575- 587.
• Zhu, Q., & Sarkis, J. (2004). Relationships between operational practices and performance among early adopters of green supply chain management practices in Chinese manufacturing enterprises. Journal of Operations Management, 22(3), 265–289.
• Zhu, Q., Sarkis, J., & Lai, K. H. (2007). Initiatives and outcomes of green supply chain management implementation by Chinese manufacturers. Journal of Environmental Management, 85(1), 179–189.
• Zhu, Q., Sarkis, J., & Lai, K. (2008). Confirmation of a measurement model for green supply chain management practices implementation. International Journal of Production Economics, 111(2), 261-273. Ek:1
• Eko-ürün yeniliği İşletmenizin aşağıdaki faaliyetleri hangi düzeyde gerçekleştirdiğini düşünmektesiniz
• Kullanılan hammadde, malzeme ve ambalaj miktarını azaltmak için yeni çevreci ürünler
• geliştirmeye çalışmaktadır.
• Ürün geri kazanımı (yeniden kullanım, geri dönüşüm, yenileştirme, yeniden üretim) için
• yeni çevreci ürünler geliştirmeye çalışmaktadır.
• Tehlikeli hammadde, malzeme ve ambalaj kullanımını önlemek için yeni çevreci ürünler
• geliştirmeye çalışmaktadır.
• Mümkün olduğunca atıkları azaltabilmek için yeni çevreci ürünler geliştirmeye çalışmaktadır.
• Mümkün olduğunca atıkların neden olduğu zararları azaltmak için yeni çevreci ürünler
• geliştirmeye çalışmaktadır.
• Mümkün olduğunca daha az enerji (su, elektrik, doğalgaz) kullanmak için yeni çevreci
• ürünler geliştirmeye çalışmaktadır. Eko-süreç yeniliği
• İşletmemiz tehlikeli madde kullanımını ve atık oluşumunu azaltmak için üretim sürecini
• düzenli olarak günceller
• İşletmemiz çevre yasasının standartlarını karşılamak için üretim sürecini düzenli olarak günceller.
• İşletmemiz neden olduğu çevre kirliliğini azaltabilmek için üretim sürecini düzenli olarak günceller
• İşletmemiz enerji tasarrufu sağlayabilmek için üretim sürecindeki donanımları günceller
• Çevresel Belirsizlik
• Ürünlerimize olan talep genellikle çok değişkendir
• Tedarikçilerimizin performansının tahmin edilmesi zordur.
• Sektörümüzdeki rakiplerin yeni ürün/hizmet sunumunu öngörmek zordur
• Sektörümüzdeki teknolojinin önümüzdeki üç beş yıl içinde hangi noktaya varacağını
• öngörmek oldukça zordur Çevresel Performans
• İşletmenin çevresel konumunda olumlu gelişme yaşanmıştır.
• Atık üretimi azalmıştır.
• Sera gazı emisyonları azalmıştır.
• Zararlı kimyasalların kullanımı azalmıştır.
• Çevresel kazaların meydana gelme sıklığı azalmıştır. Ekonomik Performans
• Satın alınan malzemenin maliyeti azalmıştır.
• Enerji tüketim maliyeti azalmıştır.
• Atıklarla ilgili maliyetler azalmıştır
• Hisse başına kazanç artmıştır
• Yatırım getirisi artmıştır
• Satışlar artmıştır
• Karlılığımız artmıştır Sosyal Performans
• Müşteri şikâyetleri ve/veya geri dönen ürün miktarı azalmıştır
• Müşterimizin gözünde imajımız artmıştır.
• Sosyal projelere (eğitim, kültür, spor) yapılan yatırımlar artmıştır
• Tüm Paydaşlar ile (örn sivil toplum kuruluşları, çalışanlar, müşteriler) ilişkilerde anlamlı
• gelişmeler yaşanmıştır
• İnsan hak ve taleplerinin korunması konusundaki farkındalık artmıştır
• Çalışanlara verilen eğitim fırsatları artmıştır
• İşletme içinde çalışanların kazaya uğramaları ve yaralanmalarını önleyici tedbirler artmıştır
• Tüm paydaşların refahında artış yaşanmıştır.