LOCKE AND HUME’S EPISTEMOLOGY AND EXPLANATION OF HUMANITY

Yıl 2013, Cilt: 9 Sayı: 20, 99 - 114, 01.09.2013

Özlem Kırlı

https://doi.org/10.11122/ijmeb.2013.9.20.446

Öz

Philolophers’discourse to knowledge often influences their understanding of social and political “oughts”. Many philosophers, since Plato, have attempted to explain humanity on the basis of epistemology. Empiricists have been trying to prove that theory and social oughts have no direct relationship. Two main empiricist philosophers, Locke and Hume explored justice, government, and moral topics on the basis of their own epistemological approaches. In this paper, we examine the similarities and differences between the epistemologies of Hume and Locke. Even though both philosophers belong to the same empirical tradition, their understanding of humanity is different

Anahtar Kelimeler

John Locke, David Hume, Reason, Government, Society

JOHN LOCKE VE DAVID HUME’UN EPİSTEMOLOJİSİ VE BEŞERİ OLANIN İZAHI

Öz

Düşünürlerin bilgiyi ele alışları onların toplumsal ve siyasal “olan”a ilişkin yorumlarını büyük ölçüde etkilemiştir. Platon’dan günümüze kadar birçok düşünür beşeri olanı epistemolojik temelle izah etmiş veya kanıtlamaya çalışmıştır. Beşeri olanın teori ile doğrudan bağlantılı olmadığını kanıtlamaya çalışan ilk felsefeciler ampiristlerden gelmiştir. Ampirik geleneğin iki önemli ismi, Locke ve Hume, adalet, yönetim, ahlâk gibi konularda büyük ölçüde bilgi felsefelerinden yola çıkarak açıklama yapmışlardır. Bu çalışmada, John Locke ve David Hume’un, bilgi felsefesindeki benzerlik ve farklılıklar ele alınacak, siyasi kurumların oluşumu ve ahlaka ilişkin görüşleri değerlendirilecektir. Her ne kadar ampirik geleneğe bağlı olsalar da, her iki filozofun beşeri olana dair geliştirdikleri yorumlar farklı olmuştur.

Anahtar Kelimeler

John Locke, David Hume, Akıl, Yönetim, Toplum

Kaynakça

• Aıken, H. D. (1948). Hume’s moral and political philosophy. Newyork: Machmillan Publishers.
• Aktaş, S. (2001). David Hume’un anti- rasyonalist epistemolojisi üzerine dayalı ahlak ve adalet teorisi. A.Ü.H.F. Dergisi, V(1-4).
• Ashcraft, R., & Goldsmith M. M. (1983). Locke, revolution principles, and the formation of whig ideology. The Historical Journal, 26(4), 773-800.
• Ayer, A. J. (1992). The British empiricists. Oxford: Oxford Universty Press,.
• Barry, N. (1986). On classical liberalism and libertarianism. London: Machmillan Publishers.
• Berkeley, G. (1996). İnsan bilgisinin ilkeleri üzerine. (Çev. Halil Turan). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Danford, J. W. (1990). David Hume and the problem of reason. New Haven and London: Yale University Press.
• Dunn, J. (1967). Consent in the political theory of John Locke. The Historical Journal, 10(2), 153-182.
• Fraser A. C. (1908). Berkeley and spiritual realism. London: Archibald Constable.
• Gough J. W. (1973). John Locke’s political philosophy. Oxford: Clarendon Press.
• Green, T. H. (1968). Hume and Locke. New York: Thomas Y. Crowell Company.
• Güriz, A. (1996). Hukuk felsefesi. Ankara: Ankara Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Haakonssen, K. (1993). The structure of Hume’s political theory. In D. F. Norton, J. Taylor (Eds), The cambridge companion to Hume (2nd ed., pp. 341- 380). Cambridge: Cambridge Universty Press.
• Hardin, R. (2007). David Hume: moral and political theorist. Oxford: Oxford University Press.
• Harrison, J. (1976). Hume’s moral epistemology. Oxford: Clarendon Press.
• Hayek, F. A. (1997). Kuruculuğun hataları. (Çev. Simten Çoşar). Liberal Düşünce, 7, 100-124.
• Hume, D. (1978). A Treatise of human nature. L. A. Selby- Bigge, P. H. Nidditch (Eds.). Oxford: Clarendon Press.
• Hume, D. (2011). Essays moral, political and literary. In E. F. Miller (Ed.), Indianapolis: Liberty Classics. Retrieved 2012, from, http://oll.libertyfund.org/title/704
• Hume, D. (2004). Din üstüne. (Çev. M. Tunçay). Ankara: İmge Yayınları.
• Johnston, G. A. (1923). The development of Berkeley’s philosophy. London: Macmillan & CoLimited.
• Kant, I. (2002). Gelecekte Bilim Olarak Ortaya Çıkabilecek Her Metafiziğe Prolegomena. (Çev. İ. Kuçuradi, Y. Örnek). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Locke, J. (1999). Tabiat kanunu üzerine denemeler. (Çev. İ. Çetin). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Locke, J. (2002). Sivil toplumda devlet uygar yönetim üzerine ikinci inceleme. (Çev. S. Taşçı, H. Akman). İstanbul: Metropol Yayınları.
• Locke, J. (2004). İnsan anlığı üzerine bir deneme. (Çev. V. Hacıkadiroğlu). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Locke, J. (2005). Hoşgörü üstüne bir mektup. (Çev. M. Yürüşen). Ankara: Liberte Yayınları.
• Macpherson, C. B. (1951). Locke on capitalist appropriation. The Western Political Quarterly, 4(4), 550-566.
• Macpherson, C. B. (1962). The political theory of posssesive individualism Hobbes to Locke. Oxford: Oxford Paperbacks.
• Mcdonald V. (1973). A guide to the interpretation of Locke the political theorist. Canadian Journal of Political Science, 6(4), 602-623.
• Mılam, M. (1967). The epistemological basis of Locke’s idea of property. The Western Political Quarterly, 20(1), 16-30.
• Norton, D. F. 1993. Introduction to Hume’s thought. In D. F. Norton (Ed.), The cambridge companion to Hume (2nd ed., pp. 1-39). Cambridge: Cambridge University Press.
• Penelhum, T. (1993). Hume’s moral philosophy. In D. F. Norton (Ed.), The cambridge companion to Hume (2nd ed., pp. 238-269). Cambridge: Cambridge University Press.
• Sabine G. H. (1917). Rationalism in Hume’s philosophy. In Sabine, G. H. (Ed.), Philosophical Essays In Honor of James Edwin Creighton (pp. 42-60). The New York: Macmillan Company.
• Solomon, R. (1979). History and human nature. Sussex: The Harvester Press.
• Stroud, B. (1977). Hume. London: Routledge & Kegan.
• Sunar, İ. (1999). Düşün ve toplum. Ankara: Doruk Yayıncılık.
• Waldron J. (2002). God, Locke and equality, christian foundations of John Locke’s political thought. Cambridge: Cambridge University Press.
• Warner, S. D. (1989). Anarchical snares: A reading of Locke’s second treatise. Reason Papers, 14, 1-3.
• Yayla, A. (2002). Liberalizm. Ankara: Liberte Yayınları.