THE NEW STRUCTURE OF TAX AUDIT AND THE ROLE OF TAX AUDITING IN PREVENTING INFORMAL ECONOMY

Yıl 2011, Cilt: 7 Sayı: 14, 0 - 0, 01.12.2011

Cemil Rakıcı

Öz

One of the most important functions of tax auditing is to prevent the underground economy. The underground economy is a problem prevailing in almost all today's advanced, less developed and developing countries and is among fundamental problems tried to be solved in almost all of them. The underground economy is not a one-dimensional problem but a problem encountered in many areas. Tax-related dimension is among these areas. The tax-related dimension of the underground economy can be in the form of not being able to detect legal and illegal activities and in the form of not being able to tax sufficiently or untaxing related activity after detection in question. At this point, the importance of tax auditing emerges. Especially, insufficient taxation of the activities giving rise to taxable event requires an efficient tax auditing. In this study, the efficiency of tax auditing in the prevention of the underground economy in Turkey will be analyzed

Anahtar Kelimeler

Underground economy, tax auditing, auditing units

Vergi Denetiminin Yeni Yapısı ve Denetimin Kayıtdışılığı Önleme Fonksiyonu

Öz

Vergi denetiminin en önemli fonksiyonlarından birisi kayıtdışı ekonominin önlenmesidir. Kayıtdışı ekonomi, günümüz gelişmiş, az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin hemen hemen hepsinde görülen ve çözülmeye çalışılan temel problemler arasında yer almaktadır. Kayıtdışı ekonomi tek boyutlu olmayıp pek çok alanda karşılaşılan bir sorundur. Söz konusu alanlardan birisi de vergiseldir. Kayıtdışı ekonominin vergisel boyutu, yasal veya yasal olmayan faaliyetlerin tespit edilememesi şeklinde olabileceği gibi, sözkonusu tespit yapıldıktan sonra ilgili faaliyetin yeterince veya hiç vergilendirilememesi şeklindedir. İşte bu noktada vergi denetiminin önemi ortaya çıkmaktadır. Özellikle vergiyi doğuran olaya sebebiyet veren faaliyetlerin yeterince vergilendirilmesi etkin bir vergi denetim sistemini gerektirmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de kayıtdışı ekonominin önlenmesinde vergi denetiminin etkinliği üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kayıtdışı Ekonomi, Vergi Denetimi, Denetim Birimleri

Kaynakça

• Acar Fatih ve Aydın Fazıl (2011), “Kayıt Dışı Ekonomi İle Mücadelede Vergi Ve Sosyal Güvenlik Politikası Açısından Öneriler”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı: 270.
• Aydemir, Şinasi (1995), Türkiye’de Kayıtdışı Ekonomi, Acar Matbaacılık, İstanbul.
• APK (2005), Maliye Bakanlığı APK Başkanlığı Rapor No: 11.
• Çolak, Mustafa (2011), “Kayıtdışı Ekonomi İle Mücadeleye Denetim Desteği”, Yaklaşım Dergisi, Sayı: 217.
• Gerçek, Adnan (2011), Vergi Denetim Birimlerinin Birleştirilmesi Ve Sonuçları, Yaklaşım Dergisi, Sayı: 224.
• GİB (2010), Gelir İdaresi Başkanlığı 2009 Faaliyet Raporu, Ankara.
• Gümüş, Erdal ve Öz, Gamze (2011) “Vergi Kaçırmayı Etkileyen Faktörler”, EconAnadolu 2011: Anadolu International Conrefence in Economics II, Eskişehir/Turkey, June 15-17.
• http://www.gib.gov.tr/fileadmin/user_upload/VI/CVI/Tablo_62.xls.htm(22.03.2011).
• Işık, Nihat ve Acar, Mustafa (2003), “Kayıtdışı Ekonomi: Ölçme Yöntemleri, Yarar ve Zararları Üzerine Bir Değerlendirme”, Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, Sayı: 21.
• Kalça, Adem (1996), “Kayıtdışı Ekonominin Bazı Makro Ekonomik Değişkenler ve Crowding-Out Üzerindeki Etkileri” , Doktora Tezi, KTÜ-SBE, Trabzon.
• Kıldiş, Yusuf (2000), “Kayıtdışı Ekonominin Ulusal-Uluslararası Boyutları ve Çözüm Önerileri”, Maliye Yazıları Dergisi, Sayı: 66.
• KMSEP (2009), “Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı (2008- 2010)”, Gelir İdaresi Başkanlığı, Yayın No: 87, Ankara 2009.
• Mavral, Ülker (2001), Kara Para, Kayıtdışı Ekonomi İlişkisi ve Türkiye‟ye Yansımaları, Maliye ve Hukuk Yayınları.
• Ozansoy, Ahmet (2011), “Vergi Denetim Kurulu Eksik Kuruldu”, Yaklaşım Dergisi, Sayı: 224.
• Pehlivan, Osman (2010), Kamu Maliyesi, Derya Kitabevi, Trabzon.
• Pehlivan, Osman (2011), Vergi Hukuku, Trabzon.
• Savaşan, Fatih (2004), “Türkiye’de Kayıtdışı Ekonomi ve Vergi Kaybı Tahminleri”, Türkiye’de Vergi Kayıp ve Kaçakları, Önlenmesi Yolları”, 19. Türkiye Maliye Sempozyumu, 10-14 Mayıs, Antalya.
• Schneider, Friedrich ve Enste, Dominik (2000), “Shadow Economies Around the World: Size, Causes, and Consequences”, IMF Working Paper, No: WP/00/26, 2000.
• Tekin, Fazıl ve Çelikkaya, Ali (2004), Vergi Denetimi, Seçkin Yayınevi, Ankara 2007.
• Us, Vuslat (2004), “Kayıtdışı Ekonomi Tahmini Yöntem Önerisi: Türkiye Örneği”, Türkiye Ekonomi Kurumu, Tartışma Metni, 2004/17.
• Ülgen, Sinan ve Öztürk, Ulaş (2007), “Kayıtdışı Ekonomi Türkiye Serüveni”, Deloitte, CEO Serisi.
• Yaraşlı, Genç Osman (2005), Türkiye‟de Vergi Reformu, Maliye Bakanlığı APK Kurulu Başkanlığı, Yayın No: 2005/367, Ankara.
• Yılmaz, Gülay Akgül (2004), “Kayıtdışı Ekonomi; Ulusal ve Küresel Boyutları ve Dinamiklerinin Analizi, Türkiye‟de Vergi Kayıp ve Kaçakları, Önlenmesi Yolları”, 19. Türkiye Maliye Sempozyumu, 10-14 Mayıs, Antalya.