TÜRKİYE’DE DÖRDÜZ AÇIĞIN AMPİRİK ANALİZİ

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 1, 297 - 315, 31.03.2021

Sevinç Yaraşır Tülümce Burak Saykal

https://doi.org/10.17130/ijmeb.849757

Cited By: 3

Öz

Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde var olan cari işlemler dengesi açıkları yıllardır gerek belirleyicileri gerekse bütçe açıkları ve tasarruf yatırım açıkları temelinde araştırmalara konu olmaktadır. İkiz açık ve üçüz açık kavramına dair teorik ve ampirik literatür oldukça geniş bir yelpaze sunmaktadır. Son yıllarda ise üçüz açıkların temelini teşkil eden çıktı açığının önemi tartışılmaktadır. Üçüz açıklarla beraber çıktı açığı arasındaki ilişkilerin pozitif etkileşimi “dördüz açık hipotezi” olarak adlandırılmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’de 1990-2019 dönem aralığında dördüz açığın varlığı VAR ve Granger Nedensellik yöntemleriyle test edilmektedir. VAR bulguları tasarruf yatırım dengesi ile çıktı dengesi arasındaki ilişkiye dair kanıtlar sunarken, Granger nedensellik testi sonuçları ise Türkiye’de dördüz açıkların var olmadığını ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

İkiz açık,uçuz açık, dörduz açık, VAR, Granger Nedensellik

THE EMPİRİCAL ANALYSİS OF QUADRUPLE DEFİCİT İN TURKEY

Öz

Current account balance deficits that exist in developed and developing countries have been the subject of research for many years. In the theoretical and empirical literature, there is a lot of research on the concept of twin deficit and triplet deficit. The importance of the output gap, which is the basis of the triple deficit, has been discussed in recent years. The positive interaction of relations between triplet deficits and output deficits is called the “quadruple deficits hypothesis”. In this study, the presence of a quadruple deficit in Turkey in the period 1990-2019 is tested by VAR and Ganger casusality methods. While the findings provide evidence of the relationship between savings investment balance and output balance, the results of the Granger causality test show that there are no quadruple deficits in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Twin Deficit, Triplet deficit, Quadruple deficit, VAR, Granger Causality

Kaynakça

• Acaravcı, A. & İ. Öztürk (2008). Twin deficits phenomenon: empirical evidence from the ARDL Bound test approach for Turkey. Bulletin of Statistics & Economics, 2(A08), 57-64.
• Akan, B. (2017). Gümrük vergilerinin dördüz açık üzerine etkisi. Econder International Academic Journal, 1(2), 127-141.
• Akbaş, Y. E., Lebe, F., & Zeren, F. (2014). Testing the validity of the triplet deficit hypothesis for Turkey: asymmetric causality analysis. Journal of Business and Economics, 7(14), 137-154.
• Akıncı, M. & Ö. Yılmaz (1997). Türkiye ekonomisinde üçüz açık hipotezinin geçerliliği: Sınır testi yaklaşımı. İMKB Dergisi, 13 (50), 1-29.
• Akıncı, M., & Yılmaz Ö. (2013). Türkiye ekonomisinde üçüz açık hipotezinin geçerliliği: Sınır testi yaklaşımı. İMKB Dergisi, 13(50), 1-27.
• Akıncı M. Akıncı G. Y. & Yılmaz Ö. (2016). Dördüz açıklar; ütopya mı yoksa gerçek mi?. Paradox Ekonomi Sosyoloji ve Politika Dergisi, 12 (1), 22-47.
• Alkswani M. A. (2000). The twin deficit phenomenon in petroleum economy: Evidence from Saudi Arabia. 1-25, Erişim Tarihi: 08.05.2019, http://www.mafhoum.com/press2/79E15.pdf
• Altıntaş, H. ve Taban, S. (2010). Türkiye’de ikiz açık sorunu ve feldstein horioka hipotezi: ARDL Yaklaşımı ve nedensellik araştırması, Küresel Krizler ve Ekonomik Yönetişim, Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi-I, 15-16 Nisan 2010, Malatya: Bildiri Kitabı, 1704-1734.
• Baharumshah, A. Z. & Lau, E. (2005). Budget and current account deficits in seacen countries: evidence based on the panel approach. erişim Tarihi:30.04.2019, https://econwpa.ub.unimuenchen.de/econwp/if/papers/0504/0504002.pdf.
• Bakkal U. (2005). Yapısal bütçe bakiyesinin teorik esasları ve Türkiye örneği (1980-2004). Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 48, 18-38.
• Bayrak M. & Esen Ö. (2012). Bütçe açıklarının cari işlemler dengesi üzerine etkileri: ikiz açıklar hipotezinin Türkiye açısından değerlendirilmesi. Ekonomik Yaklaşım, 23 (82), 23-49.
• Bernheim, D.B. (1987). Ricardian equivalence: an evaluation of theory and evidence. NBER Macroeconomics Annual, 2, 263-316.
• Çebi, C. & Özlale, Ü. (2012). Türkiye’de yapısal bütçe dengesi ve mali duruş. İktisat, İşletme ve Finans, 27 (310), 9-38.
• Chihi, F., & Normandin, M. (2013), External and budget deficits in some developing countries. Journal of International Money and Finance, 32,77–98, http://dx.doi.org/10.1016/j. jimonfin.2012.03.002.
• Chowdhury, K. V & Saleh, A.S. (2007). Testing the keynesian proposition of twin deficits in the presence of trade liberalisation: evidence from Sri Lanka. Faculty of Business Economics Working Papers, 2-35.
• Darrat, A.F. (1988). Have large budget deficits caused rising trade deficits?. Southern Economic Journal, 54(4), 879-887.
• Durgun K., A., Göze Kaya, D. & Kösekahyaoğlu, L. (2016). Test of twin deficit hypothesis for Turkey: an analysis for 2001-2014 period. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(4), 211-228.
• Enders, W. (1995). Applied econometric time series. iowa state university. John Wiley and Sons Inc.
• Erdinç, Z. (2008). İkiz açıklar hipotezinin Türkiye’de 1950-2005 yılları arasında eşbütünleşme analizi ve Granger nedensellik testi ile incelemesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 09-222.
• Grier, K. & Ye, H. (2009). Twin sons of different mothers: the long and the short of the twin defıcits debate. Economic Inquiry, 47(4) 625-638
• Gruber, J.W. ve S. Kamin (2007). Explanining the global pattern of current account imbalances. Journal of International Money and Finance, 26(4), 500-522.
• Granger, C. W. (1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods. econometrica: Journal of the Econometric Society, 424-438
• Giorno, C., P. Richardson D. Roseveare P. & Van Den NOORD, (1995). Estimating potential output gaps and structural budget balances. OECD Economics Department Working Paper, No. 152, 1995.
• Güder, F. (2013). Üçüz açık sorunu ve üçüz açık bileşenlerinin ekonomik büyüme üzerine etkisi: Türkiye örneği (Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hakro, A.N. (2009). Twin deficits causality link evidence from Pakistan. International Research Journal of Finance and Economic. 54-70.
• İpek, E. & Ayvaz Kızılgöl, Ö. (2016). Türkiye ekonomisinde üçüz açık. Ege Academic Review, 16(3).
• Kalou, S. ve Paleologou, S.M. (2012). The twin deficits hpothesis: Revisiting an EMU country. Journal of Modeling, 34, 230-241.
• Holmes, M. J. (2011). Threshold cointegration and the short-run dynamics of twin deficit behaviour. Research in Economics, 65(3), 271–277.
• Karabulut, Ş. (2018). Üçüz hipotezi ve Türkiye’de mali politikalar üzerindeki etkilerinin analizi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karabulut, Ö. B. (2019). Vergilemenin ekonomik büyüme üzerindeki etkileri: Türkiye örneği (2006/1-2019/1) VAR analizi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Hacı Bayram Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Karanfil, M. & Kılıç, C. (2015). Türkiye ekonomisinde üçüz açık hipotezinin geçerliliği: zaman serisi analiz. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(24).
• Khan, M. A. & S. Saeed (2012), Twin deficits and saving-investment nexus in Pakistan: evidence from feldstein-horioka puzzle. Journal of Economic Cooperation and Development, 33(3), 1-36.
• Kızılkaya, O. & Öztutuş, F. (2018). Türkiye’de üçüz açık hipotezinin geçerliliği: nedensellik analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (68), 1476-1488 . DOI: 10.17755/esosder.365454.
• Ladiray, D., Mazzi, G. L. & SArtori, F. (2003). Statistical methods for potential output estimation and cycle extraction. Working Paper and Studies, European Communities, 1-65.
• Mukhtar, T., Zakaria, M. & Ahmed, M. (2007). An empirical investigation for the twin deficits hypothesis in Pakistan. Journal of Economic Cooperation, 28(4), 63-80.
• Ogbonna, B. C. (2013), Twin deficits or ricardian equivalence hypothesis? evidence from Nigeria, Journal of banking, 7(1), 1-48.
• Özçiftçi, Ö. (2007). Türkiye enflasyon dinamikleri: VAR analizi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Rehman, A. U. & Saeed S. (2017). Validıty of twin defıcit hypothesis in case of Pakıstan: using different coıntegratıon technıques. Economics, Commerce and Trade Management: An InternationalJourna. 1(1), 45-57.
• Sever, E. & M. Demir (2007). Türkiye’de bütçe açığı ile cari açık arasındaki ilişkilerin VAR analizi ile incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(1), 47-63.
• Sevinç E. (2016). Türkiye’de cari açık ve bütçe açığı arasındaki ilişkinin nedensellik analizi. Bankacılar Dergisi, 96, 79-101.
• Şen, A., Şentürk, M., Sancar, C. & Akbaş, Y. E. (2014). Empirical findings on triplet deficits hypothesis: the case of Turkey. Journal of Economic Cooperation and Development, 35, 1, 81-102.
• Tang, T. C. (2014). Fiscal deficit, trade deficit, and financial account deficit: triple deficits hypothesis with the U.S. Experience.Monash University Business and Economics Discussion Paper.
• Taş, S. & Yılmaz, T. (2015). İkiz açık teoremi ve Türkiye uygulaması 1975-2013. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,5 (1) 73-94.
• Tezer, H. (2020). İktisat literatüründe dördüz açıklar hipotezi ve Türkiye ekonomisi üzerine bir araştırma. Business Management Studies: An International journal, 8 (2), 1479-1500.
• Türkay, H. (2013). Türkiye’de cari açık, bütçe açığı ve yatırım tasarruf açığı ilişkisi. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(2), 253-269.
• Türeli, R A. (2008). Türkiye ekonomisinin makroekonomik dengelerinin analizi (1990-2006). 2. Ulusal İktisat Kongresi, 20-22 Şubat,DEU İİBF İktisat Bölümü İzmir, 1-24.
• Toker K. (2020). Enflasyon hedeflemesi ve taylor kuralı: Türkiye örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ümit, A. Ö. & Yıldırım, K. (2008). İkiz açıklar hipotezi: Türkiye analizi. İktisat İşletme ve Finans, 23(267), 116-132.
• Yaşar, P. (2008). Alternatif hasıla açığı tahmin yöntemleri ve phillips eğrisi: Türkiye üzerine bir Çalışma. DPT, Planlama Uzmanlığı Tezi, Ankara.
• Yeniwati, Y. (2018) Triple deficit hypothesis: has it happened in Indonesia. Advances in Economics, Busines and Management Research. 64, 249-254.
• Zengin A. (2000). İkiz açıklar hipotezi (Türkiye Uygulaması). Ekonomik Yaklaşım, 11 (39), 37-67.