SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ALGILANAN ÖRGÜTSEL ADALET VE FARKLILIKLAR YÖNETİMİNİN İNSAN KAYNAKLARI VERİMLİLİĞİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ HAKKINDA GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KAMU VE ÖZEL HASTANE ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 19 Sayı: 3, 638 - 663, 29.09.2023

Sinan Tarsuslu , Seyhan Çil Koçyiğit

https://doi.org/10.17130/ijmeb.1271829

Öz

Bu araştırma, sağlık çalışanlarında algılanan örgütsel adaletin ve farklılık yönetiminin insan kaynakları verimliliği üzerindeki etkisini tespit etmek amacıyla tasarlanmıştır. Bu amaçla çalışmada örgütsel adalet, farklılık yönetimi ve insan kaynakları verimlilik ölçekleri kullanıldı. Araştırma tipi tanımlayıcı – ilişki arayıcı tipte bir araştırmadır. Çalışma bir il merkezinde yer alan 3 kamu ve 1 özel hastanede aktif olarak görev yapan 2.215 çalışandan 437 kişiye ulaşılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın analizinde SPSS paket programı ile ölçek faktörlerinin doğrulanabilmesi için AMOS uygulaması kullanılmıştır. Araştırma verileri doğrultusunda örgütsel adalet ve insan kaynakları verimliliği arasında yüksek ve pozitif yönlü bir ilişki; farklılık yönetimi ile insan kaynakları verimliliği arasında ise orta düzeyde ve pozitif yönlü bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Değişkenler arasında yapılan regresyon analizi sonuçlarına göre algılanan örgütsel adaletin ve farklılık yönetiminin insan kaynakları verimliliğini olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir. Son olarak algılanan örgütsel adaletin ve farklılık yönetiminin insan kaynakları verimliliği üzerindeki etkisini inceleyen bu çalışmanın sağlık sektöründe bir ilk olması nedeniyle yerli literatüre önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Adalet, Farklılıklar Yönetimi, Verimlilik, Hastane, İnsan Kaynakları

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

EVALUATION OF THE OPINIONS OF HEALTHCARE PROFESSIONALS ON THE EFFECT OF PERCEIVED ORGANIZATIONAL JUSTICE AND DIFFERENCES MANAGEMENT ON HUMAN RESOURCES EFFICIENCY: CASE OF PUBLIC AND PRIVATE HOSPITAL

Öz

This research was carried out to determine the effect of perceived organizational justice and diversity management on human resource efficiency among health personnel. For this purpose, organizational justice, diversity management and human resources productivity scales were used in the study. The research type is descriptive-relation-seeking type of research. The study was carried out by reaching 437 people out of 2215 employees working actively in 3 public and 1 private hospitals located in a city center. In the analysis of the research, the SPSS package program and the AMOS application were used to verify the scale factors. In line with the research data, a high and positive relationship between organizational justice and human resource efficiency; It was concluded that there is a moderate and positive relationship between diversity management and human resources productivity. As a result of the regression analysis between the variables, it was determined that perceived organizational justice and diversity management positively affected human resources productivity. Finally, it is thought that this study, which examines the effect of perceived organizational justice and diversity management on human resources productivity, will make significant contributions to the domestic literature as it is a first in the health sector.

Anahtar Kelimeler

Organizational Justice, Diversity Management, Efficiency, Hospital, Human Resources

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Adams, J. S. (1965). Inequity in social Exchange. In Advances in Experimental Social Psychology, (Vol. 2, pp. 267-299). Academic Press.
• Akgül, A. & Çevik, O. (2003). İstatistiksel analiz teknikleri, Emek ofset Ltd. Şti. Ankara.
• Akram, T., Lei, S., Haider, M. J., Hussain, S. T. & Puig, L. C. M. (2017). The effect of organizational justice on knowledge sharing: Empirical evidence from the chinese telecommunications sector. Journal of Innovation & Knowledge, 2 (3), 134-145.
• Aktuna, H. C. & Kılıçlar, A. (2020). Örgütsel adaletin örgütsel sinizm üzerindeki etkisi: Paraya yönelik tutumun düzenleyici rolü (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Babayeva, M. (2018). Çalışanların örgütsel adalet algılarının oluşumunda insan kaynakları uygulamalarının etkisi ve buna yönelik araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Barutçugil, İ. (2011). Kültürler arası farklılıkların yönetimi, İstanbul: Kariyer Yayınları.
• Beugre, C. D. (1998). Managing fairness in organizations. Greenwood Publishing Group.
• Beugre, C. D. (2002). Understanding organizational justice and its impact on managing employees: An African perspective, International Journal of Human Resource Management, 13(7), 1091-1104.
• Bhadury, J., Mighty, E. J. & Damar, H. (2000). Maximizing workforce diversity in project teams: A network flow approach, Omega, 28(2), 143-153.
• Bolat, O. İ., Bolat, T. & Seymen, O. A. (2009). Güçlendirici Lider Davranışları ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkinin Sosyal Mübadele Kuramından Hareketle İncelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), 215-239.
• Büyük L. (1986). 5. Cilt, İstanbul: İnterpress basın ve yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Atıf İndeksi, 001-214.
• Can, A. (2018). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem Atıf İndeksi, 001-429.
• Chan, M. (2000). Organizational justice theories and landmark cases. The International Journal of Organizational Analysis.
• Cohen-Charash, Y. & Spector, P. E. (2001). The role of justice in organizations: A metaanalysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 86(2), 278-321.
• Colquitt, J. A. (2001). On the dimensionality of organizational justice: a construct validation of a measure. Journal of applied psychology, 86(3), 386.
• Cremer, D.D. (2005). Procedurel and distributive justice effects moderateed by organizational ındentification, Journal of Manageriaal Psychology, 20 (1), 4–13.
• Cropanzano, R. & Randall, M. L. (1993). Injustice and work behavior: A historical review. In R. Cropanzano (Ed.), “Series in applied psychology. Justice in the workplace: Approaching fairness in human resource management” (p. 3–20). Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• Cropanzano, R. S. & Kackmar, K. M. (1995). Organizational politics, justice and support: managing the social climate of the workplace, Westport, Ct: Quorum Books.
• Çetin, C. (2014). Temel işletmeciliğe giriş (4. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
• Dalmış, A. B. (2022). Örgütsel adaletin örgütsel verimlilik üzerine etkisi: Kamu sektöründe bir çalışma. Business & Management Studies: An International Journal, 10(3), 1082-1094.
• Demirel, Y. (2009). Örgütsel adaletin yönetici-çalışan ilişkileri üzerine etkisi: farklı sektör çalışanlarına yönelik bir araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(17), 137-154.
• Dereli, B. (2007). İşgücündeki farklılıkların yönetimi, Beta Yayıncılık.
• Dictionary, O. E. (1989). Oxford english dictionary. Simpson, JA & Weiner, ESC.
• Dictionary, R. E. T. (1991). Redhouse, İstanbul: Redhouse Yayınevi.
• Doğan, H. (2002). İşgörenlerin adalet algılamalarında örgüt içi iletişim ve prosedürel bilgilendirmenin rolü, Ege Akademik Bakış Dergisi, 2(2), 71-78.
• Doruköz, K. D. (2022). Farklılıkların yönetimi, örgütsel adalet algısı, yaşam doyumu ve işten ayrılma niyeti ilişkilerinin bir model içerisinde incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Endicott, J. & Nee, J. (1997). Endicott work productivity scale (EWPS): A new measure to assess treatment effects. Psychopharmacology Bulletin, 33(1), 13.
• Foley, S., Kidder, D. L. & Powell, G. N. (2002). The perceived glass ceiling and justice perceptions: An investigation of Hispanic law associates. Journal of Management, 28(4), 471-496.
• Folger, R. G. & Cropanzano, R. (1998). Organizational justice and human resource management (Vol. 7). Sage.
• Gefen, D. & Ridings, C.M. (2002). Implementation team responsiveness and user evaluation of customer relationship management: A quasi-experimental design study of social exchange theory. Journal of Management Information Systems, 19(1), 47-69.
• Greenberg, J. (1987). A taxonomy of organizational justice theories. Academy of Management Review, 12(1), 9-22.
• Greenberg, J. (1990). Organizational justice: Yesterday, today, and tomorrow. Journal of Management, 16(2), 399-432.
• Greenberg, J. (1995). The quest for justice on the job: Essays and experiments. Sage Publications, Incorporated.
• Gupta, O. P. (1982), Commitment to work of ındustrial workers, Concept Publishing Company, New Delhi.
• Gürbüz, S. (2019). AMOS ile yapısal eşitlik modellemesi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gürbüz, S. & Mert, İ. S. (2009). Örgütsel adalet ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik uygulaması kamuda görgül bir çalışma. Amme İdaresi Dergisi, 42(3), 117-139.
• Hançer, M. (2004). İşletmelerde verimliliği artırma ve insan kaynakları. Detay Yayınları.
• Helvacıoğlu, N. & Özutku, H. (2010). Kültürel farklılıkların yönetiminde insan kaynakları stratejilerinin rolü: IKEA örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(1), 193-216.
• Hubbard, E. (2004). The manager’s pocket guide to diversity management. Human Resource Development. Imran, R., Majeed, M. & Ayub, A. (2015). Örgütsel adalet, iş güvenliği ve iş tatmininin örgütsel üretkenlik üzerindeki etkisi. Ekonomi, İşletme ve Yönetim Dergisi, 3 (9), 840-845.
• Irak, D. U. (2004). Örgütsel adalet: Ortaya çıkışı, kuramsal yaklaşımlar ve bugünkü durumu. Türk psikoloji yazıları.
• İleri, H. (1999). Verimlilik, verimlilik ile ilgili kavramlar ve işletmeler açısından verimliliğin önemi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 1(2), 9-24.
• İşcan, Ö. F. & Naktiyok, A. (2004). Çalışanların örgütsel bağdaşımlarının belirleyicileri olarak örgütsel bağlılık ve örgütsel adalet algıları. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 59(1), 181-201.
• İyigün, N. Ö. (2012). Örgütsel adalet: Kuramsal bir yaklaşım. İstanbul ticaret üniversitesi sosyal bilimler dergisi 11(21), s.49-64.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, (Vol. 5). Ankara, Turkey: Asil Yayın Dağıtım.
• Kaneshiro, P. (2008). Analyzing the organizational justie trust and commitment relationship in a public organization. PhD Thesis, Nortcentral University.
• Karakurt, S.C. (2019). Örgütsel adalet ve çalışan hakları kapsamında endüstri ilişkileri ve insan kaynakları yönetiminin incelenmesi: Bir alan araştırması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kılıç, T, Kaya A. & Özaraz, S. (2020). Kolektif adalet kavramı. International Journal of Management and Administration, 4(8), 337-347.
• Koys, D.J. & DeCotiis, T.A. (1991). Inductive measures of psychological climate, Human Relations, 44 (3), 265-276.
• Kurtulmuş, M. & Ergül, H. F. (2014). Okullarda farklılıkların yönetimi ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (22), 298-312.
• Memduhoğlu, H. B. & Yılmaz, K. (2017). Yönetimde yeni yaklaşımlar. (3. Baskı), Pegem Atıf İndeksi, 1-556.
• Misganu, G. & Zewdie, S. (2018). Workforce Diversity Management as a Key to Improve Productivity: A review article.
• Moorman, R. H. (1991) Relationship between organizational justice and organizational citizenship behavior: Do fairness perceptions ınfluence employee citizenship?. Journal of Applied Psychology, 76(6), 845–855.
• Morgan, G. A., Barrett, K. C., Leech, N. L. & Gloeckner, G. W. (2019). IBM SPSS for introductory statistics: Use and ınterpretation. Routledge.
• Müftüoğlu, T. (1989). İşletme iktisadı. Turhan Kitabevi, Ankara, 541s.
• Niehoff, B. P. & Moorman, R. H. (1993) Justice as a mediator of the relationship between methods of monitoring and organizational citizenship behavior. The Academy of Management Journal, 36(3), 527-556.
• Nowakowski, J. M. & Conlon, D. E. (2005). Organizational justice: Looking back, looking forward. International Journal of Conflict Management, Vol:16/1, pp. 4-29.
• Odabaşı, M. (1997). Verimlilik diye diye. Ankara: MPM Yayınları, (596).
• Okumuş, D. A. (2016). Bilimsel araştırma teknikleri. İstanbul Üniversitesi AÖF Ders Kitabı.
• Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan örgütsel adaletin bireylerarası saldırgan davranışlar üzerindeki etkilerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (21).
• Özgener, Ş. (2020). İş ahlakının temelleri yönetimsel bir yaklaşım. 5. Basım, Ankara: Nobel Yayıncılık. Prokopenko, J. (2011). Verimlilik yönetimi: Uygulamalı el kitabı (Çev: O. Baykal, N. Atalay, E. Fidan). Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları.
• Reichenberg, N. E. (2001). Best practices in diversity management. United Nations Expert Group Meeting on Managing Diversity in the Civil Service United Nations Headquarters, New York, 3 - 4 May 2001.
• Sadeghi, M., Musavi, M., Samiie, S. & Behrooz, A. (2013). Developing human resource productivity through organizational justice. Public Administration and Governance, 3(2), 173-190.
• Seyedin, H., Ahadi, B., Tourani, S. & Rajabifard, F. (2014). The relationship between employees perception of organizational justice and their productivity in selected educational hospitals at Iran university of medical sciences: 2011.
• Shaker Ardakani, M., Abzari, M., Shaemi, A., & Fathi, S. (2016). Diversity management and human resources productivity: Mediating effects of perceived organizational attractiveness, organizational justice and social identity in Isfahan’s steel industry. Iranian Journal of Management Studies, 9(2), 407-432.
• Stouffer, S. A., Suchman, E. A., Devinney, L. C., Star, S. A. & Williams, R. M., Jr. (1949). The American soldier: Adjustment during army life. (Studies in social psychology in World War II). Princeton Univ. Press.
• Sulman, J., Kanee, M., Stewart, P. & Savage, D. (2007). Does difference matter? Diversity and human rights in a hospital workplace. Social Work In Health Care, 44(3), 145-159.
• Şahin, İ. (1999). Sağlık kurumlarında göreceli verimlilik ölçümü: Sağlık Bakanlığı hastanelerinin illere göre karşılaştırmalı verimlilik analizi. Amme İdaresi Dergisi, 32(2), 123-145 . Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde geçerlilik ve güvenirlik. Ankara: Seçkin Matbaası.
• TDK (2021, Mart). Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlüğü. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/
• Thibaut, J. W. & Walker, L. (1975). Procedural justice: A psychological analysis. L. Erlbaum Associates.
• Tozkoparan, G. & Vatansever, Ç. (2011). Farklılıkların yönetimi: İnsan kaynakları yöneticilerinin farklılık algısı üzerine bir odak grup çalışması. Akdeniz University Faculty of Economics & Administrative Sciences, 11(21).
• Uğuz, Ş., İnanç, Y. B., Yerlikaya, E. E. & Aydın, H. (2004). Endicott işte üretkenlik ölçeği’nin (EİÜÖ) Türk toplumunda geçerlilik ve güvenilirliğinin değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 15(3), 209-214.
• Ünlü, U. (2020). Kamu kurumlarında örgütsel adaletin tesisi; tarafsızlık ilkesi, Ombudsman Akademik, 7(13), 399-416.
• Von Bergen, C. W., Soper, B. & Foster, T. (2002). Unintended negative effects of diversity management. Public Personnel Management, 31(2), 239-251.
• Yumuşak, S. (2008). İşgören verimliliğini etkileyen faktörlerin incelenmesine yönelik bir alan araştırması. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 13(3)