AN ANALYSIS ON THE DETERMINANTS OF CHRONIC POVERTY IN TURKEY

Yıl 2023, Cilt: 19 Sayı: 4, 931 - 952, 29.12.2023

Betül Sağlam , Mehmet Sedat Uğur

https://doi.org/10.17130/ijmeb.1309708

Öz

Static poverty analyses only determine the number of poor people in the population over a given time period, but this aspect reveals a flaw in poverty research. Thorbecke (2007) claims that one of the unresolved issues of poverty is directly or indirectly on the dynamics of poverty. In other words, including the time dimension in poverty analysis is necessary to gain a more comprehensive understanding of poverty. In this study, which takes a dynamic approach to the concept of poverty, the determinants of chronic poverty in Turkey are investigated with a random-effects panel ordered logit model, by using the micro-panel data of the Income and Living Conditions Survey which is published by the Turkish Statistical Institute for the period of 2015-2018. According to the findings, the probability of being temporarily and chronically poor decreases as the age of the individuals increases, the level of education increases, their health status improves and they are being employed. It has also been observed that the probability of being temporarily and chronically poor increases as living conditions become more difficult. Furthermore, women are less likely to be temporarily and chronically poor than men, while married people are more likely than singles to be temporarily and chronically poor.

Anahtar Kelimeler

Poverty, Chronic Poverty, Random Effects Panel Ordered Logit Model

TÜRKİYE’DE KRONİK YOKSULLUĞUN BELİRLEYİCİLERİ ÜZERİNE BİR ANALİZ

Öz

Yoksulluğun statik analizleri, yalnızca incelenen belirli bir dönem için nüfus içerisindeki yoksul kişi sayısını belirlemektedir. Ancak bu durum aslında yoksulluk incelemelerinin eksik bir yanını da ortaya koymaktadır. Öyle ki Thorbecke (2007), yoksulluğun çözülmemiş konulardan birisinin doğrudan veya dolaylı olarak yoksulluk dinamikleri olduğunu ifade etmektedir. Yani, yoksulluğun daha kapsamlı bir bakış açısıyla anlaşılabilmesi için yoksulluk analizlerine zaman boyutunun da dâhil edilmesi gerekmektedir. Yoksulluk olgusuna dinamik bir bakış açısıyla yaklaşan bu çalışmada, 2015-2018 yılları arasına ait Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nın mikro panel verileri kullanılarak, Türkiye’de kronik yoksulluğun belirleyicileri rassal etkili panel sıralı logit modeli ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, bireylerin yaşı ilerledikçe, eğitim düzeyi arttıkça, sağlık durumları iyileştikçe, çalışıyor durumda oldukça geçici ve kronik yoksul olma olasılıklarının azaldığı; geçinebilme durumları zorlaştıkça geçici ve kronik yoksul olma olasılıklarının ise arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, kadınların erkeklere göre geçici ve kronik yoksul olma olasılıklarının daha az, evli olan bireylerin ise bekârlara göre geçici ve kronik yoksul olma olasılıklarının daha fazla olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk, Kronik Yoksulluk, Rassal Etkili Panel Sıralı Logit Modeli

Kaynakça

• Abay, M. Ç. & Sezgin, S. (2018). Türkiye ve bazı AB ülkelerinde yoksulluk ve gelir dağılımı. Journal of Life Economics, 5(4), 97-110.
• Acar, A. & Başlevent, C. (2014). Examination of the transitions of households into and out of poverty in Turkey (BETAM Working Paper Series No. 15). Retrieved from https://betam.bahcesehir.edu. tr/2014/11/exami-nation-of-the-transitions-of-households-into-and-out-of-poverty-in-turkey/
• Acar, A., Anıl, B. & Gürsel, S. (2017). Mismatch between material deprivation and income poverty: The case of Turkey. Journal of Economic Issues, 51(3), 828-842.
• Afera, N. (2015). Determinants of poverty in rural Tigray: Ethiopia evidence from rural households of Gulomekeda Wereda. Journal of Poverty, Investment and Development, 10(1), 95-102.
• Akkuş, Ö. & Özkoç, H. (2018). Stata uygulamaları ile nitel veri analizi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Aktan, C. C. & Vural, İ. Y. (2002). Yoksulluk: Terminoloji, temel kavramlar ve ölçüm yöntemleri, yoksullukla mücadele stratejileri. Aktan, C.C. (Ed), Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Ankara, 39-69.
• Alagh, Y. K. (1992). Growth-performance of the Indian economy, 1950-89 problems of employment and poverty. Developing Economies, 30(2), 97-116.
• Aliber, M. (2003). Chronic poverty in South Africa: Incidence, causes and policies. World Development, 31(3), 473-490.
• Alkire, S. & Foster, J. (2007, revised in 2008). Counting and multidimensional poverty measurement (OPHI Working Paper No. 7). Retrieved from https://www.ophi.org.uk/wp-content/uploads/ophiwp7_vs2.pdf
• Alkire, S., Kanagaratnam, U., Nogales, R. & Suppa, N. (2022). Revising the global multidimensional poverty index: Empirical Insights and Robustness. Review of Income and Wealth.
• Alpaydın, Y. (2008). Türkiye’de yoksulluk ve eğitim ilişkileri. İlem Yıllık, 3(3), 49-64.
• Altay, A. (2005). Yoksulluk sadece devletin sorunu mu? Kamu harcamaları açısından bir değerlendirme. Sosyoekonomi, 2(2).
• Aslan, G. (2020). Türkiye’de yoksulluk ve işgücü piyasası. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 83-105.
• Ayan, T. Y. & Değirmenci, N. (2021). Hanehalkı sorumlusu ve yoksulluk: Probit model. Journal of Management and Economics Research, 19(1), 77-87.
• Aydin, K. & Güloğlu, T. (2011). Türkiye’de nispi yoksulluğun sosyo-ekonomik analizi. Journal of Social Policy Conferences, 60, 89–118.
• Bane, M. J. & Ellwood, D. T. (1986). Slipping Into and Out of Poverty: The Dynamics of Spells. Journal of Human Resources, 21(1), 1-23.
• Bárcena-Martín, E. & Moro-Egido, A. I. (2013). Gender and poverty risk in Europe. Feminist Economics, 19(2), 69–99.
• Barrientos, A. (2013). Does vulnerability create poverty traps? In chronic poverty concepts, causes and policy (pp. 85-111). Palgrave Macmillan, UK.
• Barrientos, A. & Hulme, D. (2005). Chronic poverty and social protection: Introduction. The European Journal of Development Research, 17(1), 1-7.
• Baulch, B. (2011). Overview: poverty dynamics and persistence in Asia and Africa. In B. Baulch (Ed), Why Poverty Persists (p.1-28). Edward Elgar: Cheltenham.
• Betti, G. & Lemmi, A. (2013). Poverty and social exclusion in 3D: Multidimensional, longitudinal and small area estimation. In Poverty and Social Exclusion (pp. 319-333). Routledge.
• Beyazıt, E. (2020). Sosyal politika, yoksulluk ve kent yoksulluğu. OPUS International Journal of Society Researches, 16(30), 2966-2993.
• Bhide, S. & Mehta, A. K. (2004). Chronic poverty in rural India: Issues and findings from panel data. Journal of Human Development, 5(2), 195-209.
• Bradshaw, S., Chant, S. & Linneker, B. (2017). Gender and poverty: What we know, don’t know and need to know for agenda 2030. Gender, Place & Culture, 24(12), 1667–1688.
• Canbay, T. & Selim, S. (2010). Türkiye’de hanehalkı yoksulluğu. Ege Akademik Bakış, 10(2), 627–649.
• Chambers, R. (2006). What is poverty? Who asks? Who answers? Poverty in Focus December 2006, UNDP International Poverty Centre.
• Chanfreau, J. & Burchardt, T. (2008). Equivalence Scales: Rationales, Uses And Assumptions. Edinburgh: Scottish Government.
• Coşkun, M. N. (2012). Türkiye’de Yoksulluk: Bölgesel Farklılıklar ve Yoksulluğun Profili (No. 2012/59). TEK Discussion Paper: Türkiye Ekonomi Kurumu. CPRC (2004). The Chronic Poverty Report 2004–05. Chronic Poverty Research Centre.
• Çağlayan, E., Koşan, N. I., Astar, M. (2012). An empirical analysis of the determinants of household poverty in Turkey. Asian Economic and Financial Review, 2(1): 181-191. Dağdemir, Ö. (2002). Türkiye ekonomisinde yoksulluk sorunu ve yoksulluğun analizi: 1987-1994. Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Hak-İş Konfederasyonu Yayını, Ankara, 1-19.
• Dalgıç, B., İyidoğan, P. V. & Güven, A. (2015). Yoksulluk ve yoksulluk geçişlerinin belirleyenleri: Türkiye örneği. Sosyoekonomi, 23(24).
• Değirmenci, N. (2020). Hanehalkı sorumlusunun yoksulluk olasılığını etkileyen demografik özellikleri: Düzey 1 bölgeleri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(39), 858-868.
• Demir Şeker, S. & Jenkins, S. P. (2015). Poverty trends in Turkey. The Journal of Economic Inequality, 13, 401-424.
• Erdem, T. (2006). Yoksulluk, feodaliteden küreselleşmeye temel kavramlar ve süreçler. Lotus Yayınevi, Ankara.
• Evcim, N., Güneş, S. & Karaalp-Orhan, H. S. (2020). Türkiye’de hanehalkı göreli yoksulluğunu etkileyen faktörler: Lojistik regresyon analizi. Sosyoekonomi, 28(43): 11-32.
• Fusco, A. & Van Kerm, P. (2022). Measuring poverty persistence. Luxembourg Institute of SocioEconomic Research (Working Paper No. 2). Retrieved from https://www.researchgate.net/ publication/358090117-Measuring_poverty_persistence
• Greene, W. H. (2008). Econometric analysis. Sixth Edition, New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Güneş, C. (2021). Panel sıralı modeller ve Stata uygulamaları. İçinde Ş. Ü. Birecikli & S. Şengül (ed.), Uygulamalarla mikroekonometri (ss. 329-345). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Güney, Ç. S. (2018). Türkiye’de dinamik yoksulluğun rassal etkiler multinominal logit model ile incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güney, Ç. S. (2021). Panel iki durumlu modeller ve Stata uygulamaları. İçinde Ş. Ü. Birecikli & S. Şengül (ed.), Uygulamalarla mikroekonometri (ss. 301-313). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Gürler, Ö. K. (2021). Sıralı modeller ve Stata uygulamaları. İçinde Ş. Ü. Birecikli & S. Şengül (ed.), Uygulamalarla mikroekonometri (ss. 103-138). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Hulme, D. & McKay, A. (2006). Identifying and measuring chronic poverty: Beyond monetary measures. (CPRC-IIPA Working Paper No. 30). Retrieved from https://papers.ssrn.com/sol3/papers. cfm?abstract_id=1756793
• Hulme, D. & Shepherd, A. (2003). Conceptualizing chronic poverty. World Development, 31(3), 403- 423.
• Hulme, D., Moore, K. & Shepherd, A. (2001). Chronic poverty: Meanings and analytical frameworks (Chronic Poverty Research Centre Working Paper No. 2). Retrieved from https://www. chronicpoverty.org/uploads/publication_files/WP02_Hulme_et_al.pdf
• Israeli, O. & Weber, M. (2014). Defining chronic poverty: Comparing different approaches. Applied Economics, 46(31), 3874-3881.
• Jenkins, S. P. & Cappellari, L. (2002). Modelling low income transitions. IZA Discussion Paper Series No: 504, Institute for the Study of Labor, Bonn.
• Jolliffe, D. & Prydz, E. B. (2016). Estimating international poverty lines from comparable national thresholds. The Journal of Economic Inequality, 14(2), 185-198.
• Karadağ, M. A. (2015). Tek boyutlu ve çok boyutlu yoksulluk ölçümleri: Türkiye uygulaması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anakara, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karayılmazlar, E. (2006). Küreselleşme sürecinde yoksulluk ve eğitim. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 205-225.
• Kartal, N. & Demirhan, Y. (2014). Türkiye’de kentsel yoksulluğun kırsal nedenleri ve çözüm önerileri üzerine. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(2), 135-154.
• Katchova, A. (2013). Ordered probit and logit models. Econometrics Academy. Kaya, Z. (2011). Türkiye’de yoksulluk analizi: Bir probit model uygulaması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzurum, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kılıç, J. & Tunçsiper, B. (2021). Çok boyutlu yoksulluk ile ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye ve bazı ülkeler için sistem GMM analizi (2010-2018). Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(4), 101-114.
• Kızılgöl, Ö. (2009). Türkiye’de yoksulluk sorunu: Ekonometrik bir bakış (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kızılgöl, Ö. A. & Demir, Ç. (2010). Türkiye’de yoksulluğun boyutuna ilişkin ekonometrik analizler. Business and Economics Research Journal, 1(1), 21.
• Kızılgöl, Ö. A. & Üçdoğruk, Ş. (2011). 2002-2006 yılları arasında Türkiye’de yaşam standartları ve yoksulluğa ilişkin mikro ekonometrik analizler. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(Özel), 373–391.
• Lechner, M., Lollivier, S. & Magnac, T. (2008). Parametric binary choice models. In the econometrics of panel data (pp. 215-245). Springer, Berlin, Heidelberg.
• Limanlı, Ö. (2015). Intertemporal poverty in Turkey. Procedia Economics and Finance, 30, 487–497.
• Limanlı, Ö. (2016). Multidimensional poverty in Turkey. In Turkish Economic Association International Conference on Economics ICE-TEA (p. 110).
• Maddala, G. S. (1987). Limited dependent variable models using panel data. Journal of Human Resources, 307-338.
• Mehta, A. K., Shepherd, A., Bhide, S., Shah, A. & Kumar, A. (2011). India chronic poverty report (Chronic Poverty Research Centre Working Paper). Retrieved from https://www.chronicpoverty.org/ uploads/publication_files/India%20Chronic%20Poverty%20Report.pdf
• Narinç, N. Ö. (2022). Türkiye’de subjektif yoksulluğu belirleyen faktörlerin genelleştirilmiş sıralı logit modelle analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (47), 74-92. OECD (2013). OECD Guidelines for Micro Statistics on Household Wealth. OECD Publishing, Paris.
• Osmani, S. (2007). When endowments and opportunities don’t match: Understanding chronic poverty (Chronic Poverty Research Centre Working Paper No. 78). Retrieved from https://papers. ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1752958
• Önder, H. & Şenses, F. (2006). Türkiye’de yoksulluk ve yoksulluk düşüncesi. İktisat, Siyaset, Devlet Üzerine Yazılar, 199, 221.
• Özkoç, H. H. (2021). Sıralı logit ve probit modelleri. İçinde E. Ç. Akay & Ö. Korkmaz (ed.), Sağlık verileri ile uygulamalı mikroekonometri (ss. 265-288). İstanbul: Der Yayınları. Ravallion, M. (1990). On the coverage of public employment schemes for poverty alleviation. Journal of Development Economics, 34(1-2), 57-79.
• Rodgers J. & Rodgers, J. (1993). Chronic Poverty in the United States. Journal of Human Resources, 28 (1), 25-54.
• Sapancalı, F. (2001). Yeni dünya düzeni ve küresel yoksulluk. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2): 115-140.
• Sezgin, F. H., Hobikoğlu, E. H. & Budak, Y. (2022). Yoksulluk algı ölçeği geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 14(26), 229-244.
• Shepherd, A. (2007). Chronic poverty: Some policy implications. Development, 50(2), 48-55.
• Sigeze, Ç. & Şengül, S. (2018). Türkiye’de yoksulluğun rassal etkiler multinomial logit model ile incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(4), 503-521.
• Sigeze, Ç. & Şengül, S. (2019). Rassal etkiler multinomial logit model için Bayesyen ve klasik yaklaşım: Türkiye’de dinamik yoksulluk örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 51-71.
• StataCorp, (2021). Stata longitudinal data/panel data reference manual. USA: Stata Corp.
• Şahin, S. Ç. & Kılıç, İ. E. (2021). Poverty dynamics in Turkey: A multinomial logit model. Ekonomika, 100(2), 133-143.
• Şeker, S. D. (2011). The dynamics of poverty in Turkey (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ortadoğu Teknik Üniversitesi, İktisat Bölümü.
• Şenses, F. (2019). Küreselleşmenin öteki yüzü: Yoksulluk. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Thorbecke, E. (2007). Multidimensional Poverty: Conceptual and Measurement Issues. In N. Kakwani &
• J. Silber (Ed.), The Many Dimensions of Poverty (p. 3-19). Palgrave MacMillan.
• Townsend, P. (1962). The meaning of poverty. British Journal of Sociology,13(3), 210-227.
• TÜİK (2018). Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması Mikro Veri Seti (Panel). TÜİK: Ankara.
• Uğur, M. S. (2016). Yoksulluğun dinamiklerinin çok boyutlu olarak incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uğur, M. S. (2023). Türkiye için gelir yoksulluğu ve maddi yoksunluğun belirleyicileri: Çok durumlu probit modeli. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 224-240.
• UN (1996). Report of the United Nations conference on Human Settlements (HABITAT II). Oxford University Press for the United Nations Centre for Human Settlements.
• UNDP (1997). Human Development Report 1997. New York: Oxford University Press.
• Ünal, İ. B. & Doğan, M. K. (2022). Türkiye’de enflasyonun gelir eşitsizliğine etkisinin mikro düzeyde analizi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 77(2), 309-332.
• Van, M. H. (2022). Türkiye’de yoksulluğun mikro düzeyde belirleyicileri: Kantil regresyon analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 105-129.
• World Bank (1990). World Development Report 1990: Poverty. New York: OUP.
• Yıldırım, J., Bakır, M. A. & Savas, A. (2018). State dependence in poverty: The case of Turkey. Emerging Markets Finance and Trade, 54(9), 1963-1972.
• Zheng, Z., Liu, Z., Liu, C. & Shiwakoti, N. (2014). Understanding public response to a congestion charge: A random-effects ordered logit approach. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 70, 117-134