Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

ALGILANAN EBEVEYN ETKİSİ VE İŞYERİNDE CİNSİYET AYRIMCILIĞI ARASINDAKİ İLİŞKİDE İŞYERİ SALDIRGANLIĞININ DÜZENLEYİCİ ROLÜ

Yıl 2024, Cilt: 20 Sayı: ICMEB'24 Özel Sayı, 189 - 207, 30.10.2024
https://doi.org/10.17130/ijmeb.1498517

Öz

Bu çalışmanın amacı algılanan ebeveyn etkisi ile işyerinde cinsiyet ayrımcılığı arasındaki ilişkide işyeri saldırganlığının düzenleyici rolünü incelemektir. Çalışmaya Ankara ve Bolu’da görev yapan 182 öğretmen katılmıştır. Yapılan korelasyon analizleri sonucunda, kadının çalışma hayatı ve evlilik uyumu boyutunda yapılan ayrımcılığını engelleme ve açık saldırganlığın; kadının ‘çalışabileceği’ işler boyutunda yapılan ayrımcılığı ise düşmanlık ifadeleri ve açık saldırganlığın yordadığı bulunmuştur. Ayrıca düzenleyicilik analizleri sonucunda anlaşılmıştır ki engelleme, annenin algılanan etkisi ile kadının çalışma hayatı ve evlilik uyumuna yönelik ayrımcı tutum arasındaki ilişkide ve babanın algılanan etkisi ile kadının çalışma hayatı ve evlilik uyumuna yönelik ayrımcı tutum arasındaki ilişkide düzenleyici rol oynamaktadır. Öte yandan, annenin ve babanın dış dünyayla ilgili kararlara algılanan etkisi ile kadının ‘çalışabileceği’ işlere yönelik ayrımcı tutum arasındaki ilişkilerde engelleme ve açık saldırganlığın düzenleyici rolleri bulunmaktadır. Bu çalışma, çevresel bir etki sayılabilecek algılanan ebeveyn tutumunun kişisel bir özellik olan saldırganlık eğilimiyle etkileşiminin bireyin yetişkin yaşamında sergilediği davranışlar üzerinde önemli rolünün olduğunu vurgulamaktadır. Bu bağlamda, çalışmaya ebeveyn yetiştirme tarzından ziyade şimdiki zamanda bireyin ebeveynlerinin müdahalesine ilişkin algısının dahil edilmesi çalışmayı alanyazındaki diğer çalışmalardan ayırmaktadır. Son olarak, araştırma verilerinin yalnızca öğretmenlerden toplanmış olması bulguların diğer meslek gruplarına genellenebilirliği açısından sınırlılık oluşturmaktadır.

Kaynakça

  • Acar Savran, G. (2019). Beden emek tarih, diyalektik bir feminizm için. Ankara: Dipnot.
  • Adorno, T. W., Frenkel Brunswik, E., Levinson, D. J., & Stanford, R. N. (1950). The authoritarian personality. NY: Harper-Row.
  • Agulanna, G. G. (1999). Family structure and prevalence of behavioral problems among Nigerian adolescents. The Counselor, 17(1), 154-161.
  • Akomolafe, M. J., & Olorunfemi Olabisi, F. A. (2011). Impact of family type on secondary school students’ academic performance in Ondo State, Nigeria. European Journal of Educational Studies, 3(3), 481-487.
  • Akpınar, E. N. (2015). Üniversitede araştırma görevlilerinin duygusal tacize (mobbing) yönelik algılarının demografik özelliklere göre analizi. Current Research in Education, 1(2), 89-100.
  • Altay, B. F., & Güre, A. (2012). Okul öncesi kuruma (devlet-özel) devam eden çocukların sosyal yeterlik ve olumlu sosyal davranışları ile annelerinin ebeveynlik stilleri arasındaki ilişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2699-2718.
  • Amato, P. R., & Ochiltree, G. (1986). Family resources and the development of child competence. Journal of Marriage and the Family, 47-56.
  • Ambrose, M. L., Seabright, M. A., & Schminke, M. (2002). Sabotage in the workplace: The role of organizational injustice. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 89(1), 947-965.
  • Arditti, J. A., Goodwin, D. D., & Scanzoni, J. (1991). Perceptions of parenting behavior and young women’s gender role traits and preferences. Sex Roles, 25(3), 195-211.
  • Arrow, K. J. (1973). The theory of discrimination. İçinde O. Ashenfelter & A. Rees (Ed.). Discrimination in labor markets (s. 3-33). Princeton, NJ: Princeton University Press.
  • Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
  • Barling, J., Dupré, K. E., & Kelloway, E. K. (2009). Predicting workplace aggression and violence. Annual Review of Psychology, 60, 671-692.
  • Baron, R. A., Neuman, J. H., & Geddes, D. (1999). Social and personal determinants of workplace aggression: Evidence for the impact of perceived injustice and the type A behavior pattern. Aggressive Behavior, 25(4), 281-296.
  • Baruch, G. K., & Barnett, R. C. (1981). Fathers' participation in the care of their preschool children. Sex Roles, 7(10), 1043-1055.
  • Baumrind, D. (1989). Child development today and tomorrow. İçinde W. Damon (Ed.). Rearing competent children (s. 349-378). San Francisco: Jossey-Bass.
  • Bebel, A. (1975). Kadın ve sosyalizm. (S. Z. Sertel, Çev.). Ankara: Toplum Yayınları. Becker, G. S. (1975). Human capital: A theoretical and empirical analysis, with special reference to education. NY: Columbia University Press.
  • Bızancır, M. (2014). Ailede kadına yönelik şiddeti meşru görme, cinsiyetçilik, öznel iyi oluş: Üniversite öğrencileri üzerine bir çalışma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
  • Block, J. H. (1973). Conceptions of sex role: Some cross-cultural and longitudinal perspectives. American Psychologist, 28, 512–526.
  • Block, J. H. (1983). Differential premises arising from differential socialization of the sexes: Some conjectures. Child Development, 54, 1335–1354.
  • Bölükbaşı, B. (2015). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin psikolojik taciz (mobbing)’e ilişkin algıları (Güngören-İstanbul örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
  • Brooks-Gunn, J. (1985). Maternal beliefs about children's sex-typed characteristics as they relate to maternal behavior. İçinde I. E. Sigel (Ed.). Parental belief systems: The psychological consequences for children (s. 319-343). Hillside, NJ: LEA Publishers.
  • Bulut, B., & Bacanlı, F. (2022). Mesleki olgunluğun yordayıcıları olarak aile etkisi, yaşam yönelimi ve kariyer kararı verme durumu. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 239-256.
  • Cernkovich, S. A., & Giordano, P. C. (1987). Family relationships and delinquency. Criminology, 25(2), 295-319.
  • Chen, X., Dong, Q., & Zhou, H. (1997). Authoritative and authoritarian parenting practices and social and school performance in Chinese children. International Journal of Behavioral Development, 21(4), 855-873.
  • Chermack, S. T., & Walton, M. A. (1999). The relationship between family aggression history and expressed aggression among college males. Aggressive Behavior, 25(4), 255-267.
  • Chiswick, B. R. (1974). Income inequality: Regional analyses within a human capital framework. NY: NBER Books.
  • Ciner, Ö. (2003). Halkla ilişkiler sektöründe cinsiyete dayalı ayrımcılık (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Council of Europe (2000). Final reports of activities: Group of specialists on positive action in the field of equality between women and men. https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=09000016805916bb sayfasından erişilmiştir. Erişim tarihi: 09.10.2024
  • Dalkıranoğlu, T. (2006). Çalışma yaşamında kadın işgücü ve cinsiyet ayrımcılığı: Konaklama işletmelerinde bir uygulama (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
  • Darling, N., & Steinberg, L. (1993). Parenting style as context: An integrative model. Psychological Bulletin, 113(3), 487-496.
  • Deaux, K., & Lewis, L. L. (1984). Structure of gender stereotypes: Interrelationships among components and gender label. Journal of Personality and Social Psychology, 46, 991–1004.
  • Dedeoğlu, S. (2000). Toplumsal cinsiyet rolleri açısından Türkiye’de aile ve kadın emeği. Toplum ve Bilim, 86, 139-170.
  • Dedeoğlu, S. (2009). Eşitlik mi ayrımcılık mı? Türkiye’de sosyal devlet, cinsiyet eşitliği politikaları ve kadın istihdamı. Çalışma ve Toplum, 2(21), 41-54.
  • Demirkan, U. Z. (2009). Toplumsal cinsiyet bağlamında gençlerin şiddet davranışları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
  • Di Marco, D., Hoel, H., Arenas, A., & Munduate, L. (2018). Workplace incivility as modern sexual prejudice. Journal of Interpersonal Violence, 33(12), 1978-2004.
  • Doğru, A. (2010). Kadın çalışanların cam tavan engelleri ve iş tatminine etkisi: Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
  • Durmaz, Ş. (2016). İşgücü piyasasında kadınlar ve karşılaştıkları engeller. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 37-60.
  • Eccles, J. S. (1985). Sex differences in achievement patterns. İçinde T. Sondereggen (Ed.). Nebraska symposium on motivation (s. 97-132). Lincoln: University of Nebraska Press.
  • Eccles, J. S., & Hoffman, L. W. (1984). Sex roles, socialization, and occupational behavior. İçinde H. Stevenson & A. Siegal (Ed.). Child development research and social policy. Chicago, IL: Chicago University Press.
  • Fagot, B. I. (1978). The influence of sex of child on parental reactions to toddler children. Child Development, 49, 459–465.
  • Fagot, B. I. (1982). Adults as socializing agents. İçinde T. M. Field, A. Huston, H. C. Quay, L. Troll, & G. E. Finely (Ed.). Review of human development (s. 304-315). NY: Wiley.
  • Frost, R. O., Marten, P., Lahart, C., & Rosenblate, R. (1990). The dimensions of perfectionism. Cognitive Therapy and Research, 14(5), 449-468.
  • Gençtürk, B. (2018). Ebeveyn yetiştirme stili, işyeri saldırganlığı ve işyerinde kadına yönelik cinsiyet ayrımcılığı arasındaki ilişkiler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
  • Gettman, H. J., & Gelfand, M. J. (2007). When the customer shouldn't be king: Antecedents and consequences of sexual harassment by clients and customers. Journal of Applied Psychology, 92(3), 757-770.
  • Glasgow, K. L., Dornbusch, S. M., Troyer, L., Steinberg, L., & Ritter, P. L. (1997). Parenting styles, adolescents' attributions, and educational outcomes in nine heterogeneous high schools. Child Development, 68(3), 507-529.
  • Glick, P., & Fiske, S. T. (1996). The Ambivalent Sexism Inventory: Differentiating hostile and benevolent sexism. Journal of Personality and Social Psychology, 70(3), 491–512.
  • Glick, P., Sakallı Uğurlu, N., Ferreira, M. C., & Souza, M. A. D. (2002). Ambivalent sexism and attitudes toward wife abuse in Turkey and Brazil. Psychology of Women Quarterly, 26(4), 292-297.
  • Glomb, T. M. (2002). Workplace anger and aggression: Informing conceptual models with data from specific encounters. Journal of Occupational Health Psychology, 7(1), 20-36.
  • Gutek, B. A., Cohen, A. G., & Tsui, A. (1996). Reactions to perceived sex discrimination. Human Relations, 49(6), 791-813.
  • Gül, H. (2010). Saldırgan davranışlar ve örgütsel mağduriyet üzerine kavramsal bir araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(18), 91-98.
  • Gül, H., & Özcan, N. (2011). Mobbing ve örgütsel sessizlik arasındaki ilişkiler: Karaman İl Özel İdaresi’nde görgül bir çalışma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), 80-134.
  • Güldü, Ö., & Ersoy Kart, M. (2009). Toplumsal cinsiyet rolleri ve siyasal tutumlar: Sosyal psikolojik bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64(3), 97-116.
  • Gürses, İ. (2007). Din eğitimi kişilik ilişkisi üzerine bir araştırma. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16(2), 79-122.
  • Gürsoy Çuhadar, S. (2024). Ev içi emek bölüşümü: Kabuller ve çatışmalar. Çalışma ve Toplum, 81(2), 565-588.
  • Hayes, A. F. (2012). PROCESS: A versatile computational tool for observed variable mediation, moderation, and conditional process modeling. http://www.afhayes.com/public/process2012.pdf sayfasından erişilmiştir. Erişim tarihi: 09.10.2024
  • Hershcovis, M. S., Turner, N., Barling, J., Arnold, K. A., Dupré, K. E., Inness, M., LeBlanc, M. M., & Sivanathan, N. (2007). Predicting workplace aggression: A meta-analysis. Journal of Applied Psychology, 92(1), 228-238.
  • Hershcovis, S. M. (2011). “Incivility, social undermining, bullying… Oh my!”: A call to reconcile constructs within workplace aggression research. Journal of Organizational Behavior, 32(3), 499-519.
  • Hoffman, L. W. (1977). Changes in family roles, socialization, and sex differences. American Psychologist, 32, 644–657.
  • Hoffman, L. W., Paris, S., & Hall, E. (1993). Developmental psychology today. NY: McGraw-Hill.
  • Huston, A. C. (1983). Sex-typing. İçinde P. H. Mussen (Ed.). Handbook of child psychology (s. 387-467). NY: Wiley.
  • Huston, A. C. (1985). The development of sex typing: Themes from recent research. Developmental Review, 5, 1–17.
  • Işıkoğlu Erdoğan, N., Yoleri, S., & Tetik, G. (2017). Ebeveyn tutumlarının okul öncesi dönemdeki çocukların mizaç özellikleri ile ilişkisinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 226-239.
  • İlkkaracan, İ. (1998). Kentli kadınlar ve çalışma yaşamı. İçinde A. B. Hacımirzaoğlu (Ed.). 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler (s. 285-302). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
  • Jaradat, Y., Nielsen, M. B., & Bast Pettersen, R. (2018). Psychosomatic symptoms among Palestinian nurses exposed to workplace aggression. American Journal of Industrial Medicine, 61(6), 533-537.
  • Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni insan ve insanlar (10. Baskı). İstanbul: Evrim Yayınları.
  • Katz, P. A., & Walsh, P. V. (1991). Modification of children's gender-stereotyped behavior. Child Development, 62, 338–351.
  • Kehribar, A., Karabela, Ş. N., Yaşar, K. K., Okur, A., Derya, M., Özgür, C., & Çankaya, F. (2017). Çalışma hayatında mobbing: Nedenleri, bileşenleri ve ülkemizdeki hukuki durumu. Bakırköy Tıp Dergisi, 13(1), 1-9.
  • Keskin, A., & Canbaz, S. (2014). KOBİ’lerde çalışanların mobbinge maruz kalma durumları: Kırklareli ilinde bir araştırma. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 161-195.
  • Kohlberg, L. (1966). A cognitive-development analysis of children's sex-role concepts and attitudes. İçinde E. E. Maccoby (Ed.). The development of sex differences. Stanford: Stanford University Press.
  • Kulu, I. (1990). Husbands and decision-makers in relation to family size: East-west regional differentials in Turkey. Turkish Journal of Population Studies, 12, 41-64.
  • Kuzgun, Y., & Sevim, S. A. (2004). The relationship between attitudes towards women’s work roles and religious tendency. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 37(1), 14-27.
  • Lapierre, L. M., Spector, P. E., & Leck, J. D. (2005). Sexual versus nonsexual workplace aggression and victims' overall job satisfaction: A meta-analysis. Journal of Occupational Health Psychology, 10(2), 155-169.
  • Lockwood, N. (2004). The glass ceiling: Domestic and international perspectives. Society for Human Resource Management, 1-10.
  • Lytton, H., & Romney, D. M. (1991). Parents differential socialization of boys and girls: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 109(2), 267–296.
  • McNabb, R. (1987). Labour market theories and education. İçinde G. Psacharopoulous (Ed.). Economics of education: Research and studies (s. 157-163). Oxford: Pergamon Press.
  • Mincer, J. (1958). Investment in human capital and personal income distribution. Journal of Political Economy, 66(4), 281-302.
  • Myrdal, A., & Klein V. (1956). Women's two roles: Home and work. London: Routletlge and Kegan Paul.
  • Neuman, J. H., & Baron, R. A. (1998). Workplace violence and workplace aggression: Evidence concerning specific forms, potential causes, and preferred targets. Journal of Management, 24(3), 391-419.
  • Onuk, P. (2017). Ücret eşitsizliği ve ücretin sosyoekonomik belirleyenleri: İstanbul örneği. Çalışma ve Toplum, 53(2), 703-720.
  • Öngen, B. ve Aytaç, S. (2013). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve yaşam değerleri ilişkisi. Sosyoloji Konferansları, 48, 1-18.
  • Öngider, N. (2013). Anne-baba ile okul öncesi çocuk arasındaki ilişki. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 5(4), 420-440.
  • Özen, S. (2007). İşyerinde psikolojik şiddet ve nedenleri. “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9(3), 1-24.
  • Özkaplan, N. (2009). Duygusal emek ve kadın işi/erkek işi. Çalışma ve Toplum, 2(21), 15-23.
  • Pehlivan, M. (2016). Bireysel ayrılıklar ve toplumsal dezavantajlar çerçevesinde işyerinde psikolojik taciz: Mobbing. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(4), 65-78.
  • Pellerin, L. A. (2005). Applying Baumrind's parenting typology to high schools: Toward a middle-range theory of authoritative socialization. Social Science Research, 34(2), 283-303.
  • Phelps, E. S. (1972). The statistical theory of racism and sexism. American Economic Review. 62(4), 659-661.
  • Rohner, R. P., Saavedra, J. M., & Granum, E. O. (1978). Development and validation of the Parental Acceptance-Rejection Questionnaire: Test manual. American Psychological Association, Journal Supplement Abstract Service.
  • Seierstad, C., & Kirton, G. (2015). Having it all? Women in high commitment careers and work–life balance in Norway. Gender, Work and Organization, 22(4), 390-404.
  • Sümer, N., & Güngör, D. (1999). Yetişkin bağlanma stilleri ölçeklerinin Türk örneklemi üzerinde psikometrik değerlendirmesi ve kültürlerarası bir karşılaştırma. Türk Psikoloji Dergisi, 14(43), 71-106.
  • Taylor, S. E., Peplau, L. A., & Sears, D. O. (2010). Sosyal psikoloji (2. Baskı). (A. Dönmez, Çev.). Ankara: İmge Yayınevi.
  • Teber, S. (1990). Politik psikoloji notları. İstanbul: Ara Yayıncılık.
  • Tınaz, P. (2006). İşyerinde psikolojik taciz (mobbing). İstanbul: Beta Basım.
  • Tok, Y. (2001). Cinsiyet rolleri ile ilgili farklı kalıp yargılara sahip üniversite öğrencilerinin saldırganlık düzeyleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Uğurlu, D. (2016). Kadının namusu algısı, işyeri saldırganlığı ve işyerinde kadına yönelik ayrımcılık arasındaki ilişkiler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
  • Uyanık, Y. (1999). Dualist (ikili) işgücü piyasası teorisi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(3), 1-7.
  • Van De Griend, K. M., & Messias, D. K. H. (2014). Expanding the conceptualization of workplace violence: Implications for research, policy, and practice. Sex Roles, 71, 33-42.
  • Witt, S. D. (1997). Parental influence on children's socialization to gender roles. Adolescence, 32(126), 253-259. Wollstonecraft, M. (1978). Vindication of the rights of woman. Broadview Press, Kanada.
  • Yağan Güder, S., & Alabay, E. (2016). 3-6 yaş arasındaki çocukların oyuncak tercihlerinin toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 91-111.
  • Yağan Güder, S., & Güler-Yıldız, T. (2016). Role of the family in preschool children’s perceptions of gender. Hacettepe University Journal of Education, 31(2), 424-446.
  • Yağmurlu, B., Sanson, A., & Köymen, B. S. (2005). Ebeveynlerin ve çocuk mizacının olumlu sosyal davranış gelişimine etkileri: Zihin kuramının belirleyici rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 20(55), 1-24.
  • Yıldız, E., & Erci, B. (2011). Anne baba tutumları ile adölesan saldırganlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(3), 6-11.

THE MODERATING ROLE OF WORKPLACE AGGRESSION IN THE RELATIONSHIP BETWEEN PERCEIVED PARENTAL INFLUENCE AND GENDER DISCRIMINATION IN THE WORKPLACE

Yıl 2024, Cilt: 20 Sayı: ICMEB'24 Özel Sayı, 189 - 207, 30.10.2024
https://doi.org/10.17130/ijmeb.1498517

Öz

The objective of the study was to explore the moderator role of workplace aggression in the relationships between parental influence and gender discrimination in workplaces. A total of 182 teachers from Ankara and Bolu participated in the study. According to the correlation analyses, gender discrimination in terms of women's working life and marital adjustment was predicted by obstructionism and overt aggression, whereas discrimination against work that women ‘can’ do was predicted by expressions of hostility and overt aggression. In addition, according to moderation analyses, obstructionism plays a moderating role in the relationship between the mother's perceived influence and the discriminatory attitude toward women's working life and marital adjustment, and in the relationship between the father's perceived influence and the discriminatory attitude toward women's working life and marital adjustment. Furthermore, obstructionism and overt aggression have moderating roles in the relationships between the perceived influence of the mother and father on decisions about the outside world and the discrimination toward work that women ‘can’ do. The study emphasizes that the interaction between the perceived parental attitude, which can be considered an environmental factor, and the tendency to aggression, a personal trait, plays an essential role in the behaviors displayed in adult life. In this context, including the individual's current perception of their parent's intervention, rather than the parenting style, is a distinguishing aspect of the study from other research in the literature. Finally, the study's findings are subject to limitations since the data were collected solely from teachers. Therefore, the generalizability of the findings to other occupational groups may be limited.

Kaynakça

  • Acar Savran, G. (2019). Beden emek tarih, diyalektik bir feminizm için. Ankara: Dipnot.
  • Adorno, T. W., Frenkel Brunswik, E., Levinson, D. J., & Stanford, R. N. (1950). The authoritarian personality. NY: Harper-Row.
  • Agulanna, G. G. (1999). Family structure and prevalence of behavioral problems among Nigerian adolescents. The Counselor, 17(1), 154-161.
  • Akomolafe, M. J., & Olorunfemi Olabisi, F. A. (2011). Impact of family type on secondary school students’ academic performance in Ondo State, Nigeria. European Journal of Educational Studies, 3(3), 481-487.
  • Akpınar, E. N. (2015). Üniversitede araştırma görevlilerinin duygusal tacize (mobbing) yönelik algılarının demografik özelliklere göre analizi. Current Research in Education, 1(2), 89-100.
  • Altay, B. F., & Güre, A. (2012). Okul öncesi kuruma (devlet-özel) devam eden çocukların sosyal yeterlik ve olumlu sosyal davranışları ile annelerinin ebeveynlik stilleri arasındaki ilişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2699-2718.
  • Amato, P. R., & Ochiltree, G. (1986). Family resources and the development of child competence. Journal of Marriage and the Family, 47-56.
  • Ambrose, M. L., Seabright, M. A., & Schminke, M. (2002). Sabotage in the workplace: The role of organizational injustice. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 89(1), 947-965.
  • Arditti, J. A., Goodwin, D. D., & Scanzoni, J. (1991). Perceptions of parenting behavior and young women’s gender role traits and preferences. Sex Roles, 25(3), 195-211.
  • Arrow, K. J. (1973). The theory of discrimination. İçinde O. Ashenfelter & A. Rees (Ed.). Discrimination in labor markets (s. 3-33). Princeton, NJ: Princeton University Press.
  • Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
  • Barling, J., Dupré, K. E., & Kelloway, E. K. (2009). Predicting workplace aggression and violence. Annual Review of Psychology, 60, 671-692.
  • Baron, R. A., Neuman, J. H., & Geddes, D. (1999). Social and personal determinants of workplace aggression: Evidence for the impact of perceived injustice and the type A behavior pattern. Aggressive Behavior, 25(4), 281-296.
  • Baruch, G. K., & Barnett, R. C. (1981). Fathers' participation in the care of their preschool children. Sex Roles, 7(10), 1043-1055.
  • Baumrind, D. (1989). Child development today and tomorrow. İçinde W. Damon (Ed.). Rearing competent children (s. 349-378). San Francisco: Jossey-Bass.
  • Bebel, A. (1975). Kadın ve sosyalizm. (S. Z. Sertel, Çev.). Ankara: Toplum Yayınları. Becker, G. S. (1975). Human capital: A theoretical and empirical analysis, with special reference to education. NY: Columbia University Press.
  • Bızancır, M. (2014). Ailede kadına yönelik şiddeti meşru görme, cinsiyetçilik, öznel iyi oluş: Üniversite öğrencileri üzerine bir çalışma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
  • Block, J. H. (1973). Conceptions of sex role: Some cross-cultural and longitudinal perspectives. American Psychologist, 28, 512–526.
  • Block, J. H. (1983). Differential premises arising from differential socialization of the sexes: Some conjectures. Child Development, 54, 1335–1354.
  • Bölükbaşı, B. (2015). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin psikolojik taciz (mobbing)’e ilişkin algıları (Güngören-İstanbul örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
  • Brooks-Gunn, J. (1985). Maternal beliefs about children's sex-typed characteristics as they relate to maternal behavior. İçinde I. E. Sigel (Ed.). Parental belief systems: The psychological consequences for children (s. 319-343). Hillside, NJ: LEA Publishers.
  • Bulut, B., & Bacanlı, F. (2022). Mesleki olgunluğun yordayıcıları olarak aile etkisi, yaşam yönelimi ve kariyer kararı verme durumu. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 239-256.
  • Cernkovich, S. A., & Giordano, P. C. (1987). Family relationships and delinquency. Criminology, 25(2), 295-319.
  • Chen, X., Dong, Q., & Zhou, H. (1997). Authoritative and authoritarian parenting practices and social and school performance in Chinese children. International Journal of Behavioral Development, 21(4), 855-873.
  • Chermack, S. T., & Walton, M. A. (1999). The relationship between family aggression history and expressed aggression among college males. Aggressive Behavior, 25(4), 255-267.
  • Chiswick, B. R. (1974). Income inequality: Regional analyses within a human capital framework. NY: NBER Books.
  • Ciner, Ö. (2003). Halkla ilişkiler sektöründe cinsiyete dayalı ayrımcılık (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Council of Europe (2000). Final reports of activities: Group of specialists on positive action in the field of equality between women and men. https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=09000016805916bb sayfasından erişilmiştir. Erişim tarihi: 09.10.2024
  • Dalkıranoğlu, T. (2006). Çalışma yaşamında kadın işgücü ve cinsiyet ayrımcılığı: Konaklama işletmelerinde bir uygulama (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
  • Darling, N., & Steinberg, L. (1993). Parenting style as context: An integrative model. Psychological Bulletin, 113(3), 487-496.
  • Deaux, K., & Lewis, L. L. (1984). Structure of gender stereotypes: Interrelationships among components and gender label. Journal of Personality and Social Psychology, 46, 991–1004.
  • Dedeoğlu, S. (2000). Toplumsal cinsiyet rolleri açısından Türkiye’de aile ve kadın emeği. Toplum ve Bilim, 86, 139-170.
  • Dedeoğlu, S. (2009). Eşitlik mi ayrımcılık mı? Türkiye’de sosyal devlet, cinsiyet eşitliği politikaları ve kadın istihdamı. Çalışma ve Toplum, 2(21), 41-54.
  • Demirkan, U. Z. (2009). Toplumsal cinsiyet bağlamında gençlerin şiddet davranışları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
  • Di Marco, D., Hoel, H., Arenas, A., & Munduate, L. (2018). Workplace incivility as modern sexual prejudice. Journal of Interpersonal Violence, 33(12), 1978-2004.
  • Doğru, A. (2010). Kadın çalışanların cam tavan engelleri ve iş tatminine etkisi: Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
  • Durmaz, Ş. (2016). İşgücü piyasasında kadınlar ve karşılaştıkları engeller. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 37-60.
  • Eccles, J. S. (1985). Sex differences in achievement patterns. İçinde T. Sondereggen (Ed.). Nebraska symposium on motivation (s. 97-132). Lincoln: University of Nebraska Press.
  • Eccles, J. S., & Hoffman, L. W. (1984). Sex roles, socialization, and occupational behavior. İçinde H. Stevenson & A. Siegal (Ed.). Child development research and social policy. Chicago, IL: Chicago University Press.
  • Fagot, B. I. (1978). The influence of sex of child on parental reactions to toddler children. Child Development, 49, 459–465.
  • Fagot, B. I. (1982). Adults as socializing agents. İçinde T. M. Field, A. Huston, H. C. Quay, L. Troll, & G. E. Finely (Ed.). Review of human development (s. 304-315). NY: Wiley.
  • Frost, R. O., Marten, P., Lahart, C., & Rosenblate, R. (1990). The dimensions of perfectionism. Cognitive Therapy and Research, 14(5), 449-468.
  • Gençtürk, B. (2018). Ebeveyn yetiştirme stili, işyeri saldırganlığı ve işyerinde kadına yönelik cinsiyet ayrımcılığı arasındaki ilişkiler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
  • Gettman, H. J., & Gelfand, M. J. (2007). When the customer shouldn't be king: Antecedents and consequences of sexual harassment by clients and customers. Journal of Applied Psychology, 92(3), 757-770.
  • Glasgow, K. L., Dornbusch, S. M., Troyer, L., Steinberg, L., & Ritter, P. L. (1997). Parenting styles, adolescents' attributions, and educational outcomes in nine heterogeneous high schools. Child Development, 68(3), 507-529.
  • Glick, P., & Fiske, S. T. (1996). The Ambivalent Sexism Inventory: Differentiating hostile and benevolent sexism. Journal of Personality and Social Psychology, 70(3), 491–512.
  • Glick, P., Sakallı Uğurlu, N., Ferreira, M. C., & Souza, M. A. D. (2002). Ambivalent sexism and attitudes toward wife abuse in Turkey and Brazil. Psychology of Women Quarterly, 26(4), 292-297.
  • Glomb, T. M. (2002). Workplace anger and aggression: Informing conceptual models with data from specific encounters. Journal of Occupational Health Psychology, 7(1), 20-36.
  • Gutek, B. A., Cohen, A. G., & Tsui, A. (1996). Reactions to perceived sex discrimination. Human Relations, 49(6), 791-813.
  • Gül, H. (2010). Saldırgan davranışlar ve örgütsel mağduriyet üzerine kavramsal bir araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(18), 91-98.
  • Gül, H., & Özcan, N. (2011). Mobbing ve örgütsel sessizlik arasındaki ilişkiler: Karaman İl Özel İdaresi’nde görgül bir çalışma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), 80-134.
  • Güldü, Ö., & Ersoy Kart, M. (2009). Toplumsal cinsiyet rolleri ve siyasal tutumlar: Sosyal psikolojik bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64(3), 97-116.
  • Gürses, İ. (2007). Din eğitimi kişilik ilişkisi üzerine bir araştırma. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16(2), 79-122.
  • Gürsoy Çuhadar, S. (2024). Ev içi emek bölüşümü: Kabuller ve çatışmalar. Çalışma ve Toplum, 81(2), 565-588.
  • Hayes, A. F. (2012). PROCESS: A versatile computational tool for observed variable mediation, moderation, and conditional process modeling. http://www.afhayes.com/public/process2012.pdf sayfasından erişilmiştir. Erişim tarihi: 09.10.2024
  • Hershcovis, M. S., Turner, N., Barling, J., Arnold, K. A., Dupré, K. E., Inness, M., LeBlanc, M. M., & Sivanathan, N. (2007). Predicting workplace aggression: A meta-analysis. Journal of Applied Psychology, 92(1), 228-238.
  • Hershcovis, S. M. (2011). “Incivility, social undermining, bullying… Oh my!”: A call to reconcile constructs within workplace aggression research. Journal of Organizational Behavior, 32(3), 499-519.
  • Hoffman, L. W. (1977). Changes in family roles, socialization, and sex differences. American Psychologist, 32, 644–657.
  • Hoffman, L. W., Paris, S., & Hall, E. (1993). Developmental psychology today. NY: McGraw-Hill.
  • Huston, A. C. (1983). Sex-typing. İçinde P. H. Mussen (Ed.). Handbook of child psychology (s. 387-467). NY: Wiley.
  • Huston, A. C. (1985). The development of sex typing: Themes from recent research. Developmental Review, 5, 1–17.
  • Işıkoğlu Erdoğan, N., Yoleri, S., & Tetik, G. (2017). Ebeveyn tutumlarının okul öncesi dönemdeki çocukların mizaç özellikleri ile ilişkisinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 226-239.
  • İlkkaracan, İ. (1998). Kentli kadınlar ve çalışma yaşamı. İçinde A. B. Hacımirzaoğlu (Ed.). 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler (s. 285-302). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
  • Jaradat, Y., Nielsen, M. B., & Bast Pettersen, R. (2018). Psychosomatic symptoms among Palestinian nurses exposed to workplace aggression. American Journal of Industrial Medicine, 61(6), 533-537.
  • Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni insan ve insanlar (10. Baskı). İstanbul: Evrim Yayınları.
  • Katz, P. A., & Walsh, P. V. (1991). Modification of children's gender-stereotyped behavior. Child Development, 62, 338–351.
  • Kehribar, A., Karabela, Ş. N., Yaşar, K. K., Okur, A., Derya, M., Özgür, C., & Çankaya, F. (2017). Çalışma hayatında mobbing: Nedenleri, bileşenleri ve ülkemizdeki hukuki durumu. Bakırköy Tıp Dergisi, 13(1), 1-9.
  • Keskin, A., & Canbaz, S. (2014). KOBİ’lerde çalışanların mobbinge maruz kalma durumları: Kırklareli ilinde bir araştırma. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 161-195.
  • Kohlberg, L. (1966). A cognitive-development analysis of children's sex-role concepts and attitudes. İçinde E. E. Maccoby (Ed.). The development of sex differences. Stanford: Stanford University Press.
  • Kulu, I. (1990). Husbands and decision-makers in relation to family size: East-west regional differentials in Turkey. Turkish Journal of Population Studies, 12, 41-64.
  • Kuzgun, Y., & Sevim, S. A. (2004). The relationship between attitudes towards women’s work roles and religious tendency. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 37(1), 14-27.
  • Lapierre, L. M., Spector, P. E., & Leck, J. D. (2005). Sexual versus nonsexual workplace aggression and victims' overall job satisfaction: A meta-analysis. Journal of Occupational Health Psychology, 10(2), 155-169.
  • Lockwood, N. (2004). The glass ceiling: Domestic and international perspectives. Society for Human Resource Management, 1-10.
  • Lytton, H., & Romney, D. M. (1991). Parents differential socialization of boys and girls: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 109(2), 267–296.
  • McNabb, R. (1987). Labour market theories and education. İçinde G. Psacharopoulous (Ed.). Economics of education: Research and studies (s. 157-163). Oxford: Pergamon Press.
  • Mincer, J. (1958). Investment in human capital and personal income distribution. Journal of Political Economy, 66(4), 281-302.
  • Myrdal, A., & Klein V. (1956). Women's two roles: Home and work. London: Routletlge and Kegan Paul.
  • Neuman, J. H., & Baron, R. A. (1998). Workplace violence and workplace aggression: Evidence concerning specific forms, potential causes, and preferred targets. Journal of Management, 24(3), 391-419.
  • Onuk, P. (2017). Ücret eşitsizliği ve ücretin sosyoekonomik belirleyenleri: İstanbul örneği. Çalışma ve Toplum, 53(2), 703-720.
  • Öngen, B. ve Aytaç, S. (2013). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve yaşam değerleri ilişkisi. Sosyoloji Konferansları, 48, 1-18.
  • Öngider, N. (2013). Anne-baba ile okul öncesi çocuk arasındaki ilişki. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 5(4), 420-440.
  • Özen, S. (2007). İşyerinde psikolojik şiddet ve nedenleri. “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9(3), 1-24.
  • Özkaplan, N. (2009). Duygusal emek ve kadın işi/erkek işi. Çalışma ve Toplum, 2(21), 15-23.
  • Pehlivan, M. (2016). Bireysel ayrılıklar ve toplumsal dezavantajlar çerçevesinde işyerinde psikolojik taciz: Mobbing. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(4), 65-78.
  • Pellerin, L. A. (2005). Applying Baumrind's parenting typology to high schools: Toward a middle-range theory of authoritative socialization. Social Science Research, 34(2), 283-303.
  • Phelps, E. S. (1972). The statistical theory of racism and sexism. American Economic Review. 62(4), 659-661.
  • Rohner, R. P., Saavedra, J. M., & Granum, E. O. (1978). Development and validation of the Parental Acceptance-Rejection Questionnaire: Test manual. American Psychological Association, Journal Supplement Abstract Service.
  • Seierstad, C., & Kirton, G. (2015). Having it all? Women in high commitment careers and work–life balance in Norway. Gender, Work and Organization, 22(4), 390-404.
  • Sümer, N., & Güngör, D. (1999). Yetişkin bağlanma stilleri ölçeklerinin Türk örneklemi üzerinde psikometrik değerlendirmesi ve kültürlerarası bir karşılaştırma. Türk Psikoloji Dergisi, 14(43), 71-106.
  • Taylor, S. E., Peplau, L. A., & Sears, D. O. (2010). Sosyal psikoloji (2. Baskı). (A. Dönmez, Çev.). Ankara: İmge Yayınevi.
  • Teber, S. (1990). Politik psikoloji notları. İstanbul: Ara Yayıncılık.
  • Tınaz, P. (2006). İşyerinde psikolojik taciz (mobbing). İstanbul: Beta Basım.
  • Tok, Y. (2001). Cinsiyet rolleri ile ilgili farklı kalıp yargılara sahip üniversite öğrencilerinin saldırganlık düzeyleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Uğurlu, D. (2016). Kadının namusu algısı, işyeri saldırganlığı ve işyerinde kadına yönelik ayrımcılık arasındaki ilişkiler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
  • Uyanık, Y. (1999). Dualist (ikili) işgücü piyasası teorisi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(3), 1-7.
  • Van De Griend, K. M., & Messias, D. K. H. (2014). Expanding the conceptualization of workplace violence: Implications for research, policy, and practice. Sex Roles, 71, 33-42.
  • Witt, S. D. (1997). Parental influence on children's socialization to gender roles. Adolescence, 32(126), 253-259. Wollstonecraft, M. (1978). Vindication of the rights of woman. Broadview Press, Kanada.
  • Yağan Güder, S., & Alabay, E. (2016). 3-6 yaş arasındaki çocukların oyuncak tercihlerinin toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 91-111.
  • Yağan Güder, S., & Güler-Yıldız, T. (2016). Role of the family in preschool children’s perceptions of gender. Hacettepe University Journal of Education, 31(2), 424-446.
  • Yağmurlu, B., Sanson, A., & Köymen, B. S. (2005). Ebeveynlerin ve çocuk mizacının olumlu sosyal davranış gelişimine etkileri: Zihin kuramının belirleyici rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 20(55), 1-24.
  • Yıldız, E., & Erci, B. (2011). Anne baba tutumları ile adölesan saldırganlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(3), 6-11.
Toplam 101 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Çalışma Ekonomisi, Kamu Yönetimi
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Başak Gençtürk Oğhan 0000-0002-5157-4106

Nihal Mamatoğlu 0000-0003-1375-6782

Erken Görünüm Tarihi 24 Ekim 2024
Yayımlanma Tarihi 30 Ekim 2024
Gönderilme Tarihi 9 Haziran 2024
Kabul Tarihi 22 Ağustos 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 20 Sayı: ICMEB'24 Özel Sayı

Kaynak Göster

APA Gençtürk Oğhan, B., & Mamatoğlu, N. (2024). ALGILANAN EBEVEYN ETKİSİ VE İŞYERİNDE CİNSİYET AYRIMCILIĞI ARASINDAKİ İLİŞKİDE İŞYERİ SALDIRGANLIĞININ DÜZENLEYİCİ ROLÜ. Uluslararası Yönetim İktisat Ve İşletme Dergisi, 20(ICMEB’24 Özel Sayı), 189-207. https://doi.org/10.17130/ijmeb.1498517