THE ROLE OF WEALTH TAX IN WEALTH DISTRIBUTION: A NET WEALTH TAX PROPOSAL FOR TÜRKİYE

Yıl 2025, Cilt: 21 Sayı: 1, 227 - 250, 26.03.2025

Tarık Zeki Yılmaz

Öz

Wealth is taxed in various ways in the Turkish Tax System as an indicator of payment ability. However, the Turkish tax system does not take into account the net wealth of individuals. It is generally accepted in the literature that accurately determining and taxing a person’s wealth will have a positive impact on wealth distribution. However, it is believed that the taxes currently levied on wealth in the Turkish tax system are considered insufficient to fully tax the wealth owned by the individuals. From this perspectiv , this study aims to propose a new net wealth tax for Türkiye based on the practices of sample countries. In this context, firstly the issue of wealth inequality in the world and in Türkiye was examined followed by a review of the practices of countries that implement net wealth taxation. In the rest of the study, based on these country practices a new net wealth tax proposal for Türkiye,which takes into account the net wealth of individuals is put forward. It is believed that the proposed new tax will tax a person’s wealth more accurately.

Anahtar Kelimeler

Distribution of Wealth, Wealth Taxes, Net Wealth Tax

SERVET DAĞILIMINDA SERVET VERGİSİNİN ROLÜ: TÜRKİYE İÇİN BİR NET SERVET VERGİSİ ÖNERİSİ

Öz

Servet unsuru, ödeme gücünün bir göstergesi olarak Türk Vergi Sisteminde çeşitli yollarla vergilendirilmektedir. Bununla birlikte, Türk vergi sisteminde, kişilerin net servetini dikkate alan bir uygulama yer almamaktadır. Kişinin sahip olduğu servetin doğru bir şekilde belirlenerek vergilendirilmesinin servet dağılımı üzerinde olumlu etki yaratacağı literatürde genel kabul görmektedir. Bununla birlikte, Türk vergi sisteminde halihazırda servet üzerinden alınmakta olan vergilerin kişinin sahip olduğu servetin tam anlamıyla vergilendirilmesi noktasında yetersiz olduğu düşünülmektedir. Bu noktadan hareketle hazırlanan bu çalışmanın amacı, örnek ülke uygulamalarından yola çıkarak Türkiye için yeni bir net servet vergisi önerisi ortaya koymaktır. Bu doğrultuda, öncelikle dünyada ve Türkiye’de servet eşitsizliği konusu incelenmiş ve sonrasında net servet uygulayan ülkelere yer verilmiştir. Çalışmanın devamında söz konusu ülke uygulamaları baz alınarak Türkiye için bireylerin net servetlerini dikkate alan yeni bir net servet vergisi önerisinde bulunulmuştur. Önerilen yeni vergi ile Türkiye’de kişilerin servetlerinin daha doğru bir şekilde vergilendirileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Servet Dağılımı, Servet Vergileri, Net Servet Vergisi

Kaynakça

• Abukan, D., & Zıvalı, B. S. (2022). Küreselleşme sürecinde artan servet eşitsizliği ve servet vergisi tartışmaları. Uluslararası Sosyal, Siyasal ve Mali Araştırmalar Dergisi, 2(2), 25-41.
• Ahmed, N., Marriott, A., Dabi, N., Lowthers, M., Lawson, M. & Mugehera, L. (2022). Inequality Kills: The unparalleled action needed to combat unprecedented inequality in the wake of COVID-19. http://dx.doi.org/10.21201/2022.8465
• Banoun, B. (2020). Wealth tax: Norway. Wealth Tax Commission Background Paper No. 138. http://dx.doi.org/10.47445/138
• Bjørneby, M., Markussen, S., & Røed, K. (2020). Does the wealth tax kill jobs? IZA Discussion Paper No. 13766. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3708628
• Blundell, R., Costa Dias, M., Joyce, R., & Xu, X. (2022). Inequality and the COVID-19 crisis in the United Kingdom. Annual Review of Economics, 14, 607-636.
• Chancel, L., Piketty, T., Saez, E., Zucman, G., Duflo, E. & Banerjee, A. (Ed.). (2022). World inequality report 2022. Cambridge: Harvard University Press. http://dx.doi.org/10.4159/9780674276598
• Christensen, M-B., Hallum C., Maitland A., Parrinello Q., & Putaturo C. (2023). Survival of the richest: How we must tax the super-rich now to fight inequality, Oxfam International, http://dx.doi.org/10.21201/2023.621477
• Credit Suisse (2022). Global wealth databook 2022. https://www.credit-suisse.com/media/assets/corporate/docs/about-us/research/publications/global-wealth-databook-2022.pdf sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 18.02.2025.
• Credit Suisse (2023a). Global wealth report 2023. https://www.ubs.com/global/en/wealthmanagement/family-office-uhnw/reports/global-wealth-report-2023/exploring.html sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 18.02.2025.
• Credit Suisse (2023b). Global wealth databook 2023. https://rev01ution.red/wp-content/uploads/2024/03/global-wealth-databook-2023-ubs.pdf sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 12.08.2024.
• Credit Suisse (2024). Global wealth report 2024. https://www.ubs.com/content/dam/assets/wm/global/insights/doc/global-wealth-report.pdf sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 06.08.2024.
• Çelik. Ş. Ç. (2022). Türkiye’de vergiler ve gelir dağılımı: Yeni vergi politikalarının orta ve uzun vadede gelir dağılımına etkisi. İlke Analiz Raporu No. 10. https://ilke.org.tr/images/yayin/todam_ar_10.pdf sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 05.08.2024.
• Çelikkaya, A. (2022). Bir vergi politikası aracı olarak net servet vergisi uygulaması. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 5(8), 1070-1092.
• Davidson, P., & Bradbury, B. (2022). The wealth inequality pandemic: COVID and wealth inequality. Build Back Fairer Series Report No. 4, ACOSS/UNSW Sydney Poverty and Inequality Partnership. Sydney.
• Douenne, T., Sund, O. & van der Weele, J.J., (2024). Do people distinguish income from wealth inequality? Evidence from the Netherlands. Working Paper No. 2024/15, World Inequality Lab. https://wid.world/document/do-people-distinguish-income-from-wealth-inequality-evidence-from-the-netherlands-world-inequality-lab-working-paper-2024-15/ sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 18.02.2025.
• Eckert, J.-B., & Aebi, L. (2020). Wealth taxation in Switzerland. Working Paper No. 133, Wealth and Policy. http://dx.doi.org/10.47445/133
• Emlak Vergisi Kanunu. (1970). T.C. Resmî Gazete, 13576, 11 Ağustos 1970.
• Enache, C. (2024). The high cost of wealth taxes. Tax Foundation. https://taxfoundation.org/wp-content/uploads/2024/06/FF841_English.pdf sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 28.07.2024.
• Hamilton, K., & Hartwick, J. (2014). Wealth and sustainability. Oxford Review of Economic Policy, 30(1), 170-187. http://dx.doi.org/10.1093/oxrep/gru010
• Hebous, S., Klemm, A., Michielse, G., & Osorio-Buitron, C. (2024). How to tax wealth. https://www.imf.org/en/Publications/imf-how-to-notes/Issues/2024/03/08/How-to-Tax-Wealth-544948 sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 19.02.2025.
• KPMG (2022). Colombia – New tax reform enacted. https://kpmg.com/xx/en/our-insights/gms-flash-alert/flash-alert-2022-224.html sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 14.12.2024.
• KPMG (2024a). Thinking beyond borders: Management of extended business travelers – Italy. https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmgsites/xx/pdf/2023/01/TBB-Italy.pdf.coredownload.inline.pdf sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 20.02.2025
• KPMG (2024b). Taxation of international executives: Belgium. https://kpmg.com/xx/en/our-insights/gms-flash-alert/taxation-international-executives.html sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 14.12.2024.
• Modave, L., & Jouanneau, B. (2023). The real estate investment structure taxation review. İçinde G. A. Giannantonio & T. Steinmann (Ed.). Chapter 2: France (s. 23-44). London: Law Business Research Ltd.
• Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu. (1963). T.C. Resmî Gazete, 11342, 18 Şubat 1963.
• OECD (tarihsiz). Tax on property. https://www.oecd.org/en/data.html sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 02.08.2024.
• OECD (2018). The role and design of net wealth taxes in the OECD. OECD Tax Policy Studies, No. 26, OECD Publishing, Paris, http://dx.doi.org/10.1787/9789264290303-en
• OECD (2023). Working hand in hand? Exploring people’s views of the role of different actors in fighting inequality. https://www.oecd.org/content/dam/oecd/en/publications/reports/2023/11/working-hand-in-hand-exploring-people-s-views-of-the-role-of-different-actors-in-fighting-inequality_c5ff6aff/dbd54315-en.pdf sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 02.08.2024.
• OECD (2024). Taxation and inequality: OECD report to the G20 finance ministers and central bank governors. OECD Publishing, Paris. http://dx.doi.org/10.1787/8dbf9a62-en
• Osakwe, P. N., & Sollader, O. (2023). Wealth distribution, income inequality and financial inclusion: A panel data analysis. Working Paper No. 4, United Nations Conference on Trade and Development. https://unctad.org/publication/wealth-distribution-income-inequality-and-financial-inclusion-panel-data-analysis sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 19.02.2025.
• Öniş, Z., & Özçelik, E. (2019). Küreselleşme, servet eşitsizliği ve demokrasi üçgeni üzerine. Çalışma ve Toplum, 1(60), 259-278.
• Öz, E., Kutbay, H., & Buzkıran, D. (2014). Türk servet vergisi sistemine modern bir yaklaşım. Gümrük ve Ticaret Dergisi, (4), 86-99.
• Paoletto, A., Monte, M. & Bonomi, R. (2020). Wealth tax: Italy. Wealth Tax Commission Background Paper No. 136. http://dx.doi.org/10.47445/136
• Piketty, T. (2018). Yirmi birinci yüzyılda kapital (H. Koçak, Çev.). (3. basım). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Polat, S., & Eser, L.Y. (2014). Motorlu taşıtlar vergisinde değişim ihtiyacı: Türkiye için bir model önerisi. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(2), 269-289.
• Polat, S., & Eser, L.Y. (2023). Türk vergi sisteminde kamu kaynaklı kentsel rantların vergilendirilmesi: Mevzuatın değerlendirilmesi ve vergi önerisi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 38, 1-17.
• PwC (2024). Switzerland: Individual-Other taxes. https://taxsummaries.pwc.com/switzerland/individual/other-taxes sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 31.07.2024.
• Ramallo, A. (2020). Wealth tax: Spain. Wealth Tax Commission Background Paper No. 132. http://dx.doi.org/10.47445/132
• RSM (2024). Spain real estate tax guide 2024. https://www.rsm.global/spain/en/real-estate-tax-guide sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 31.07.2024.
• Rudnick, R.S., & Gordon, R. (1996). Tax law design and drafting. İçinde Victor Thuronyi (Ed). Taxation on Wealth. (s. 292-338). Washington D.C.: International Monetary Fund
• Saez, E., & Zucman, G., (2019). Progressive Wealth Taxation. Brookings Papers on Economic Activity, Fall, 2019(2), 437-533.
• Steenbrink, R. & Skali, A., (2024). Wealth inequality and economic growth: Evidence from the world inequality database. Global Labor Organization Discussion Paper 1417. https://www.econstor.eu/handle/10419/289584 sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 19.02.2025.
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü (tarihsiz). Genel yönetim bütçe istatistikleri. https://muhasebat.hmb.gov.tr/genel-yonetim-butce-istatistikleri sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 13.08.2024.
• United Nations (2024). UN Handbook on Wealth and Solidarity Taxes. https://financing.desa.un.org/document/un-handbook-wealth-and-solidarity-taxes sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 11.12.2024.
• Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu. (1959). T.C. Resmî Gazete, 10231, 15 Haziran 1959.
• World Inequality Database. (tarihsiz). Wealth Inequality. https://wid.world/data/ sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 31.07.2024.
• Yoruldu, M., (2020). Türk mali tarihinde varlık vergisi uygulaması ve sosyo-ekonomik sonuçlarının değerlendirilmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(29), 2300-2315.