Mimari Proje Dersi Kapsamında Mardin’in Yerel Bağlamını Anlamak

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 7 - 20, 22.04.2022

Cemre Kılınç , Gonca Özer , Süleyman İpek

Öz

Mimari tasarım süreci bir yere ait ürünler ortaya koymak olarak düşünülebilir. Mimari ürünün ortaya konacağı yerin özellikleri o yerin bağlamını tanımlamaktadır. Yerel bağlamı doğru anlayıp analiz ederek tasarımları ortaya koymak mimari tasarım ürünlerinin niteliğini artırmaktadır. Mimarlık eğitiminde proje dersleri (mimari tasarım atölyeleri/stüdyoları) öğrencilerin yaratıcı düşünce kabiliyetlerini ortaya koyduğu uygulama dersleridir. Bu süreçte projenin yapılacağı araziyi anlamak ve yere uygun tasarım kavramları geliştirerek projeyi ortaya koymak oldukça zordur. Bundan dolayı bu çalışmada öğrencilerin yerel bağlamı anlayarak tasarım stratejileri belirleyip mimari ürünlerini ortaya koymaları amaçlanmaktadır. Çalışmada, Mardin tarihi kent dokusunda bağlam kavramının öğrencilerin mimari proje yaratım sürecindeki etkileri araştırılmaktadır. Çalışma, Bingöl Üniversitesi Mimarlık Bölümü 2021-2022 güz döneminde yürütülen Mimari Proje II ve III dersleri kapsamında gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, bağlam kavramı hakkında okuma ve tartışmalar yaparak proje tasarım sürecine giriş yapılmıştır. Okuma ve tartışmalar sonucu oluşan kavramlardan yola çıkılarak proje tasarımları gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda bağlam kavramından yola çıkılarak Mardin tarihi kent dokusunda tasarlanan konaklama mekânı projeleri değerlendirilmiş ve bağlam kavramının yaratım sürecindeki etkileri ve gereklilikleri ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bağlam, Mardin, Mimari proje dersi, Tarihi kent dokusu, Tasarım

Understanding the Local Context of Mardin in the Scope of the Architectural Project Course

Öz

The architectural design process can be considered presenting products pertaining to a place. The characteristics of the place where the architectural product will be presented define the context of that place. Presenting designs by correctly understanding and analyzing the local context improves the quality of architectural design products. Project courses (architectural design workshops/studios) in architectural education are practice courses in which students demonstrate their creative thinking abilities. In this process, it is very difficult to understand the area where the project will be implemented and to present the project by developing design concepts in accordance with the location. Therefore, in this study, it was aimed that students understand the local context, specify design strategies, and present their architectural products. In the current study, the effects of the term context in the historical urban pattern of Mardin province on the students during the creation process of their architectural projects are investigated. The study was carried out within the scope of Architectural Project II and III courses of the Department of Architecture at Bingöl University in the fall semester of 2021-2022. Within this scope, the project design process was initiated by reading and discussing about the context term. Based on the reading and discussions, the concepts, leading to conducting the design of projects, were formed. As a result of the study, the accommodation place projects designed in accordance with the historical urban pattern of Mardin, based on the concept of context, were evaluated and the effects and requirements of the concept of context in the creation process were revealed.

Anahtar Kelimeler

Context, Mardin, Architectural project course, Historical urban pattern, Design

Kaynakça

• Aykal, D., Kejanlı, T., & Erbaş, M. (2018). Mardin Kent Dokusunda Mimari İkonların Kent Bütünündeki Algısının Değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(60).
• Ayıran N. (1995) Mimarlık eğitiminin geleceğine genel doğrultular. Mimarlık ve Eğitimi Forum 1: Nasıl Bir Gelecek, 19–21 Nisan 1995, Cenkler Matbaası, İstanbul.
• Christiaans H, Van Andel J. (1993) The effects of examples on the use of knowledge in a student design activity: The case of the ‘Flying Dutchman. Design Studies, 14(1), 58-74.
• Demirkaynak, M. (2010). Mimaride Bağlam Kavramı ve Metaforik Yaklaşımlar. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Düzgün, H., & Polatoğlu, Ç. (2106). Güncel Mimarlık Ortamında Kabuk-Bağlam İlişkisinin Sorgulanması. Megaron, 11(1), 35-48.
• Erman, O., & Yılmaz, N. (2017). Mimari Tasarımda Konsept ve Bağlam İlişkisi Üzerine. Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi, 96-115.
• Güleç, G. (2011). Çağdaş Mimarlıkta Bağlamın Yeniden Kavramsallaştırılması Üzerine Eleştirel Bakış. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi.
• Günel E, Çolak A. (2019), Mimarlıkta bağlam ve bağlam kriterleri; Gaziantep Bey Mahallesi geleneksel evleri örneği. Ç.Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 38(3), 54-66.
• Güzer CA. (2007) Mimarlıkta Gerçekle Taklidin Sınırları. Mimarlık Dergisi, 333.
• Koester RJ. (2006) Centers for regenerative studies: Graduate studio experiences in education for sustainable design. Proceedings of PLEA2006, Switzerland, 1, 659-664.
• Oxman R. (1990) Prior knowledge in design, a dynamic knowledge-based model of design and creativity. Design Studies, Butterworth- Heinemann, 11(1), 17-28.
• Özburak Ç, Akkar Y. (2017) Üniversite mimarlık atölye (proje) derslerinde kültürün eğitime ve tasarıma olan etkileri. Proceedings of the 3rd Cyprus International Congress of Education Research.
• Özkaynak M, Ata Acar İ. (2018) Mimari tasarım eğitiminde yaz okulu deneyimi: Öğrenci performansı üzerinden bir değerlendirme. Inonu University Journal of Art and Design, 77-92.
• Şahin A. (2013) Mimarlık eğitiminde bir stüdyo yöntemi: Tasarla-yap stüdyosu. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Tschumi B. (2005) Event-Cities 3: Concept vs. Context vs. Content. The MIT Press Cambridge, Massachusetts, Londra, England, 637.
• Velioğlu A. (1992) Tarihi çevre içinde mimari tasarım ve süreci üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Yılmaz EM, Ulusoy M. (2016) Mimarlık Eğitimi Sürecinde Stüdyo İzlenimleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5, 327-337.