Mardin Güneşi: Mezopotamya’da Doğan ve Hiç Batmayan

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 94 - 103, 22.04.2022

Serap Toprak Döşlü

Öz

Bulgur, binlerce yıl öncesine dayanan geçmişe sahip, pek çok kültür ve toplumda yer almış, ilk üretiminden günümüze kadar yöntem olarak değişikliğe uğramamış, lezzetli, besleyici ve doğal bir üründür. Bulgur sadece yemeklerin ana malzemesi olmanın dışında sevinç ve kederde, varlık ve yoklukta, yaşam ve ölümde kültürün bir parçası olarak varlık göstermiştir. Tahıl üretimin ilk yapıldığı yer kabul edilen Mezopotamya topraklarında üretilen bulgur, hem eşsiz Mardin yemeklerinin yapımında kullanılmaktadır, hem de Türkiye’nin bulgur ihtiyacının önemli bir kısmını karşılamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mezopotamya, Mardin, Mardin Bulguru

Teşekkür

Yazar Mardin Artuklu Üniversitesine yapmış olduğu desteklerden dolayı teşekkür eder.

The Mardin Sun: Rising and Never Setting in Mesopotamia

Öz

Bulgur is a delicious, nutritious and natural product that has a history dating back thousands of years, has taken place in many cultures and societies, has not changed in method since its first production. Bulgur has not only been the main ingredient of dishes, but also has existed as a part of culture in joy and sorrow, existence and absence, life and death. Bulgur produced in Mesopotamia, which is considered to be the first place of grain production, is used both in the production of unique Mardin dishes and meets a significant part of Turkey's bulgur need.

Anahtar Kelimeler

Mesopotamia, Mardin, Mardin Bulgur

Kaynakça

• Akçi Y., Çiftçi V. (2016). Bulghur Consumption: Studying The Consumers Of Southeastern Anatolia Region. BJSS Balkan Journal of Social Sciences, International Congress of Management Economy And Policy, 818-832
• Ardıç Yetiş Ş. (2020). Türk Mutfak Kültüründe Bulgurun Yeri ve Önemi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4:1; 716-728.
• Arlı M., Gümüs H. (2007). Soups in Turkish Cuisine Culture. 38. ICANAS. Int Congr Asian N Afr Stud;1:1;143-58.
• Aslan, S., Çimen, M., Can, Z., Öztürk, B. (2015). Mardin Piyasasında Tüketime Sunulan Bulgurların Bazı Fiziksel Özelliklerinin Türk Standartlarına Uygunluklarının İstatistiki Kontrolü. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 26;15-21.
• Aslan Ceylan, J., Özçelik A.O. (2018). Cuisine Culture of The Pearl of Mesopotamia: Mardin, Turkey, Journal of Ethnic Foods, 5;239-245
• Bayram, M., Öner, M.D., (1996). Bulgur Üretiminin Bugünkü Durumu ve Sorunları, Gıda Teknolojisi, 1:8;39–45.
• Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Merkezi (ITC), 2019
• Can, Z., Çimen, M., Aslan, S., Öztürk, B. (2014). Mardin İlinde Üretilen Pilavlık ve Köftelik Bulgurların Kimyasal Özelliklerinin Türk Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 6:23;7-11.
• Certel M., Mahnke S., Gerstenkorn P., (1989). Muhle Mischfuttertechnik, 126;414
• Çıkla, F. (1998). Çukurova Yemekleri. İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Elgün A., Türker S., (2005). Agricultural Faculty Press, Konya, 188
• Ertaş N., (2017). A Comparison of Industrial and Homemade Bulgur in Turkey in Terms of Physıcal, Chemical and Nutritional Properties, Chem. Ind. Chem. Eng. Q. 23:3;341−348
• Gürsoy, D. (2005). Kuzeyden Güneye Doğudan Batıya Yöresel Mutfağımız. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Halıcı, N. (2009). Türk Mutfağı. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Işık, N. (2003). Bulgur Yemekleri. İstanbul: Aysu Ofset Duru Bulgur Yayınları.
• İflazoğlu N., Yaman M. (2020). Yöresel Mutfakların Gastronomi Turizminde Yer Alma Durumu: Mardin Yerel Restoran Menülerinin İncelenmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, , 8:3; 1943-1957
• Karasu, A. (2013). Türkiye'de izlenen turizm politikaları: Mardin turizmine yansımaları (Yüksek lisans tezi). Düzce Üniversitesi, Düzce.
• Kenar, S. (2016). Tarihinden Tarifine Bulgur. İstanbul: Doğan Kitap.
• Mardin Bulgurunun Markalaştırılması Fizibilite Raporu, Eylül 2021
• Öncel S. (2015) Turkish Cuisine and An Assessment on Its Future. J Tourism Gastronomy Stud, 3:4;33-44.
• Ören Ş., Arman A., Erdem Ö., (2021). Anadolu Mutfak Kültüründe Gastronomik Kimlik Unsuru Olarak Bulgur ve Bulgur Yemekleri. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(3): 1961-1981.
• Polat C. (2010). AB Uyum Sürecinde Şanlıurfa İli Bulgur Sanayinin Mevcut Durumu ve Geleceğe Yönelik Beklentileri Üzerine Bir Araştırma. Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri EnstitüsüYüksek Lisans Tezi, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Şanlıurfa
• Şeren Karakuş, Ş., Küçükkömürler, S., Ekmen, Z. (2007). “Türk Kültüründe Bulgur”. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, 38. ICANAS, 10-15 Eylül, 1179-1190s. Ankara.
• Toprak L. (2015). Mardin ve Yemek Kültürü, Artuklu Yayınları, Mardin
• Türk Patent ve Marka Kurumu (2020). Mardin ilinin coğrafi işaretli ürünleri. Alındığı uzantı: https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/liste?il=47
• Yiğit, S., Bucak, B. (2017, 18-22 Ekim). Yöresel Ürünlerin Destinasyon Pazarlamasına Etkisi: Mardin Bulguru İçin Bir Model Önerisi. 18. Ulusal Turizm Kongresi, Mardin.
• Yenici, G. (1997). Geçmişten Günümüze Yöresel Türk Mutfağı. İstanbul: Yenici Kitabevi.