Mardin Eski Hükümet Konağının Dünü ve Bugününe Dair Gözlemler

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 7 - 20, 31.10.2023

Rojat Aksoy Işık

Öz

Tarihî yapılar tarihsel süreç içerisinde birçok bozulmayla karşı karşıya kalmaktadır. Bu yapılar, eski veya yeni işlevleri aracılığıyla tekrardan yaşanabilir hale getirilebilmektedir. Böylece yapının ayakta kalması, zamana karşı direnmesi ve daha görünür hale gelmesi sağlanmaktadır. Çalışmanın amacı Mardin şehir merkezinde bulunan ve 19. yüzyıl yapısı olan Mardin Eski Hükümet Konağı'nın tarihsel süreç içerisindeki durumunu ortaya koyup, şehrin sosyal ve kültürel tarihine katkı sağlamaktır. Bu bağlamda yapının inşa edildiği günden itibaren hangi amaçlara hizmet ettiği araştırılmıştır. Ayrıca eski yapıların kullanımının, şehrin turizmine ve ekonomisine katkıları vurgulanarak tarihî yapıları yaşatmanın gerekliliğine dikkat çekilmiştir. Bu kapsamda yapıyla ilgili literatür taraması yapılmıştır. Yapılan araştırma neticesinde yapının tarihi konumu, mimari planları ve görselleri çalışmaya eklenmiştir. Mardin Eski Hükümet Konağı, günümüze kadar iki ayrı amaca hizmet etmiştir. İlk olarak Hükümet Konağı olarak kullanılan yapı, sonrasında Mardin Artuklu Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesinde mimarlık bölüm binası olarak hizmet vermiştir. Yapı boşaltılarak Kültür Bakanlığına devredilmiş ve halen bir işlev kazandırılmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Mardin, Hükümet Konağı, Mimarlık, Tarihi Yapı, Geleneksel Yapı

Observations on The Past and Present of Mardin Old Government Mansion

Öz

Historical buildings often face various deteriorations over time. These structures can be made habitable again through their old or new functions. This ensures that the structure survives, resists time and becomes more visible. The aim of this study is to reveal the historical process of Mardin Old Government Mansion, which is located in the city centre of Mardin and dates back to the 19th century, and to contribute to the city's social and cultural history. In this context, the purposes it served since its construction have been questioned. In addition, the contribution of the use of old buildings to the tourism and economy of the city was emphasized and the necessity of preserving historical structures was referred to. In this context, a literature review regarding the structure was conducted. The historical location, architectural plans, and visuals of the building have been added to the study through the conducted research. Mardin Old Government Mansion has served two separate purposes up to the present day. Initially, it served as the Government Mansion, and later it served as the Department of Architecture building in the Engineering and Architecture Faculty of Mardin Artuklu University. Finally, it has been observed to be vacant in the present day.

Anahtar Kelimeler

Mardin, Government House, Architecture, Historical Building, Traditional Structure

Kaynakça

• Ahunbay, Z. (2009). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. İstanbul:Yem Yayınları.
• Alioğlu, F. (2000). Mardin Şehir Dokusu ve Evler. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Atik, Ö. ve F. (2021). Merkezileşme Sürecinde Mardin’de İmar ve İnşa Faaliyetleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mardin: Mardin Artuklu Üniversitesi FBE. Aydın, A. ve Şahin, Ö. (2018). “Tarihi Yapıların Yeniden İşlevlendirilmesi: Isparta Aya İshotya (Yorgi) Kilisesi'nin Gül Müzesi'ne Dönüşümü”. Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi, 17, ss. 63-75.
• Çağlayan, M. (2015). Mardin Eski Hükümet Konağı (Mimarlık Fakültesi) Restorasyonu Uygulaması. Kargir Yapılarda Koruma ve Onarım Semineri VII, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı Koruma Uygulama ve Denetim Müdürlüğü, ss. 84-100.
• Düzenli, H. ve Düzenli, E. (2019). “100 Yıl Önce-100 Yıl Sonra Mardin: Birinci Cadde ve Halkevi Binası Üzerinden Bir Modern Kent Okuması”. Megaron, 14(1):103-121, s.107.
• Düzenli, H. ve Taşar, Emin S. (2012). “Mardin’de Tarih, Bina ve Mimarlık Katmanları: 19. Yüzyıl Hükümet Konağı’ndan 21. Yüzyıl Mimarlık Fakültesi’ne Dönüşümün Hikayesi”. Arredamento Mimarlık, 254, ss. 64-78.
• Gökhan Baydaş, Ö. (2007). Diyarbakır ve Mardin’deki Tarihi Kamu Yapıları. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi SBE.
• Özmen, M. (2023). Mardin’in Kültürel Miras Unsurlarının Korunması ve Turizm Amaçlı Kullanılmasına Yönelik Paydaş Algısı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mardin: MAÜ Lisanüstü Eğitim Enstitüsü. Şanlıurfa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü Arşivi.
• Taşdemir, M. (2003). “Mardin”. TDV İslam Ansiklopedisi, C. 28, ss. 43-48. Ankara.
• ICOMOS Türkiye (2013), “Mimari Mirası Koruma Bildirgesi, http://www.icomos.org.tr/?Sayfa=Duyuru&sira=42&dil=en (Erişim Tarihi: 11.09.2023).