ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN ŞİDDET ALGILARINI İNCELEMEYE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA (MERSİN İLİ ÖRNEĞİ)

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 3, 143 - 168, 31.10.2017

Sait Akbaşlı Lütfi Üredi , Gökhan Özmen

Öz

Araştırmanın önemi, artan şiddet
olaylarının eğitim öğretim kurumlarında yani okullarda nasıl görüldüğü ve
şiddet olaylarının öğrenciler üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Bu nedenle
araştırmanın amacı, ortaöğretim öğrencilerinin şiddet algılarının
incelenmesidir. Elde edilen bulgular, yorumlanarak gerekli analizler
yapılmıştır. Öğrencilere yönelik olarak düzenlenen şiddet algılarının ve
kaynaklarının değerlendirilmesinin amaçlandığı araştırmada, veri toplama aracı
olarak daha önce EARGED (2008) tarafından oluşturulan ve kullanılan, bir
kısmının da tarafımızdan revize edilerek ortaya çıkan anket formu
kullanılmıştır. Anket, Milli Eğitim Bakanlığı ortaöğretim kurumlarında öğrenim
gören öğrencilere uygulanmıştır. Araştırma, 2016-2017 akademik güz yılı
döneminde Türkiye’nin güneyinde bulunan Mersin ilinin merkezine bağlı 4
ilçesinde 600 ortaöğretim öğrencisi üzerinden yürütülmüştür. Çalışmada, şiddet
olgusu farklı boyutlarla tasvir edilmiştir. Bu yüzden araştırma nicel bir
araştırmaya yanıt arayan tekil tarama modelinde bir araştırma olarak
yapılandırılmıştır. Araştırma sonunda öğrenciler, şiddeti sert davranama, tekme
tokat, yumruk ve baskı kurulması olarak anlamışlardır. Ayrıca şiddetin en çok
sokak ortamında sonrasında sırayla çevrede ve okulda olduğu sonucuna
ulaşılmıştır. Şiddetin oluşmasında başarısızlık önemli etken olarak ifade
edilmiştir. Bununla birlikte öğrenciler, en çok sözel şiddete maruz kaldıklarını,
büyük çoğunluğu ise öfkelendiklerinde acımasızca saldırırım demişlerdir. 

Anahtar Kelimeler

Şiddet, şiddet algısı, ortaöğretim

Kaynakça

• Arpacı, T. (2011). Kütahya İlköğretim Okullarındaki Öğrencilerin Şiddet Algısı Üzerine Sosyolojik Bir Çalışma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Arslan, D. A. (2012). Sosyoloji ve Yöntem Yazıları. Mersin: Kalkan Matbaacılık.
• Arlı, M. ve Nazik, M. H. (2001). Bilimsel Araştırmaya Giriş. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Aziz, A. (2008). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Cebeci, S. (2010). Bilimsel Araştırma ve Yazma Teknikleri. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Birimoğlu, C. (2012). Gaziantep Üniversitesinin Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Şiddete Bakış Açıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Bulut S. (2008). Okullarda Görülen Öğrenciden Öğrenciye Yönelik Şiddet Olaylarının Bazı Değişkenler Açısından Arşiv Araştırma Yöntemiyle İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2): 23-38.
• Çakır, M. (2007). İslam Hukuku Açısından Şiddet Ve Terör Olgusu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Çetin, M. Alpanık, F. (2012). Yönetici, Öğretmen ve Öğrencilerin Okul İçi Şiddet Algısı ile Motivasyon Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eğitim Bilimleri Dergisi, (35): 105-122.
• Durmuş E. ve Gürkan U. (2005). Lise Öğrencilerinde Şiddet ve Saldırganlık Eğilimleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(12): 253-269.
• Kızmaz, Z. (2006). Okullardaki Şiddet Davranışının Kaynakları Üzerine Kuramsal Bir Yaklaşım. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 30(1): 47-70.
• Kocacık, F. (2001). “Şiddet Olgusu Üzerine”. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(1): 1-7.
• MEB. (2008). Öğrencilerin Şiddet Algısı. (EARGED). 15 Mart 2016 tarihinde www.meb.gov.tr. adresinden alınmıştır.
• Özcebe H., Üner S. ve Çetik H. (2006). Adölesanlarda şiddet davranışları (Üç Lise, Ankara,2004), Şiddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Şiddet ve Alınabilecek Tedbirler. Uluslararası Katılımlı Sempozyum Bildiri Özetleri, İstanbul: Duman Ofset.
• Özerkmen, N. (2012). Toplumsal Bir Olgu Olarak Şiddet. Akademik Bakış Dergisi, (28): 1-19.
• Özgür, G., Yörüloğlu, G. ve Baysan Arabacı, L. (2011). Lise Öğrencilerinin Şiddet Algıları, Şiddet Eğilim Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2): 53-60.
• Pehlivan, M. (2008). İstanbul İli Kadıköy İlçesi Liselerindeki Okul İçi Şiddet Algısı ve Şiddete Karşı Alınan Önlemler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü, İstanbul.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Araştırması Komisyonu. (2007). Türkiye’de Ortaöğretime Devam Eden Öğrencilerde Ve Ceza Ve İnfaz Kurumlarında Bulunan Tutuklu ve Hükümlü Çocuklarda Şiddet ve Bunu Etkileyen Etkenlerin Saptanması. Araştırma Raporu. Ankara (19-22): 56-8.
• Türkmen, A. S. (2011). Okulda Şiddet: Problem Çözme Becerilerine İlişkin Algıları Ergenleri Ne Kadar Koruyor? Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1): 115-132.