SINIF ÖĞRETMENLERİNİN HAYAT BİLGİSİ VE SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRENME ORTAMLARINDA GAZETE HABERLERİNİ KULLANMA(MA)SI: GÜNCELİN SINIFTA VAROLMA ÇABASI

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 6, 20 - 37, 30.04.2019

Yücel Kabapınar , Tolga Topcubaşı

Öz

Öğrencilerin
demokratik düşünme,
eleştirel düşünme, problem çözme, karar verme
becerilerini geliştirmesine
yardımcı olacak gazete haberleri, Hayat Bilgisi ve Sosyal
Bilgiler dersi için
önemli birer kaynaktır. Gazete; gerçek dünyayı öğrencilerin
önüne getirebilen çok yönlü bir öğrenme aracıdır. Sosyal Bilgiler dersinde
gazete kullanımıyla öğrenci yaşadığı çevre ile ilgili bir problemle karşı
karşıya gelir ve bu problem karşısında soru sormayı, gözlem yapmayı, bilgiyi
araştırarak olaylardaki düşünceleri açıklamayı ve tartışmayı öğrenir. Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler
dersinde bu derece önemli olan gazete haberlerinin öğretmenlerin öğrenme
ortamlarında nasıl ve ne derece kullandıkları sorusu araştırmanın çıkış noktası
olmuştur. Bu çalışmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin Hayat Bilgisi ve Sosyal
Bilgiler öğrenme ortamlarında gazete haberleri kullanılmasına ilişkin
görüşlerinin değerlendirilmesidir. Araştırma nitel bir araştırma olup çalışmada
durum çalışması deseni kullanılmıştır. Kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemiyle
seçilen çalışma grubunu, İstanbul ilinde devlet okullarında görev yapmakta olan
35 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Bu doğrultuda 35 sınıf öğretmenine açık
uçlu sorulardan oluşan bir anket uygulanmıştır. Açık uçlu anket sorularına
verilen yanıtlar ve görüşme notları ile toplanan veriler içerik analizi yöntemi
ile oluşturulan belirli kategoriler altında toplanmıştır. Araştırma sonucunda;
çalışma grubunda yer alan öğretmenlerin çoğunluğu Hayat Bilgisi ve Sosyal
Bilgiler öğrenme ortamlarında, gazete haberlerinden “nadiren” faydalandıklarını
ifade etmişlerdir. Yine öğretmenler, Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler öğrenme
ortamlarında gazete haberleri kullanmanın; daha somut bir öğrenme
sağlayacağını, öğrencilerin konuyu gerçek hayatla bağlantı kurarak öğrenmesine
yardımcı olacağını, olaylara farklı açılardan bakabileceğini, güncel olaylardan
haberdar olabileceklerini, eleştirel düşünme, karar verme, problem çözme ve
empati becerilerini geliştireceğini, ifade etmişlerdir. Bu sayede öğrencilerin
demokratik bir tartışma ortamında aktif şekilde rol alabileceği bir sınıf
ikliminin yaratılabileceğini de söylemlerinde dile getirmişlerdir. Çalışma
grubunda yer alan öğretmenler, Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler öğrenme
ortamlarında gazete haberleri kullanmanın dezavantajları olarak, bazı
haberlerin şiddet içerikli olabileceği ve dolayısıyla çocukları psikolojik
olarak olumsuz yönde etkileyebileceğini ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Gazete haberi, Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler

Kaynakça

• Akbaba, B. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Görsel Materyallerin Kullanımı. Mustafa Safran (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (s. 283-319). (3.Baskı) Ankara: Pegem Akademi.Deveci, H. (2005). Sosyal bilgiler dersinde gazete kullanımı. The Turkish Online Journal of Educational Technology, Cilt 4, Sayı 3, s.159-166.Gedik, H. (2010). Güncel Olayların İlköğretim Sosyal Bilgiler Derslerinde Kullanımı. Ahi Evran Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 11, Sayı 2, s. 97-118Kabapınar, Y. & Baysal, N. (2004). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimine Yaşamın Kendisini Taşımak: Gazete Haberinin Kullanıldığı Bir Öğretimin Tasarlanması ve Değerlendirilmesi. Eğitim Yönetimi Dergisi. Sayı 39. Cilt - sf 384-419Kabapınar, Y. (2014). Kuramdan Uygulamaya Sosyal Bilgiler Öğretimi. (4. Baskı) Ankara: Pegem Akademi.Kısakürek, M. A. (1987). Sosyal bilgiler öğretiminin niteliği, kapsamı ve amaçları. B. Özer, (Ed.), Sosyalbilgiler öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.Öztürk, C. (2009). Sosyal Bilgiler: Toplumsal Yaşama Disiplinlerarası Bakış. Cemil Öztürk (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (s. 1-31). Ankara: Pegem Akademi.Paykoç, F. (1987). Güncel olaylarla belirli gün ve haftaların öğretimi. B. Özer, (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi.Eskişehir: Anadolu Üniversitesi yayınları.Seyidoğlu, H. (1995). Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı. İstanbul: Güzem Yayınları.Sunal, S. C. and Haas M. E. (2002). Social studies for the elementary and middle grades a constructivist approach,. Boston: Allyn and Bacon.Ünlüer, G. ve Yaşar, Ş. (2012). Sosyal Bilgiler Dersinde Gazete Kullanımına İlişkin Öğrenci Görüşleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (1), s. 43-57Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (7.Baskı) Ankara: Seçkin.