MAHMUD KAŞĞARİ

Yıl 2018, Sayı: 1, 32 - 46, 30.12.2018

Ebülfez Recebli

Öz

Mahmud
Kaşğari nəinki ərəb dilçiliyinin Bağdad qrammatika məktəbinin, hətta bütöv ərəb
dilçi­li­yi­nin fövqündə durur. Ərəb dilçiliyi ərəb xilafətində yaşayan müx­təlif
xalqlardan olan, lakin ərəb dilində və ərəb dilinə aid əsərlər yazan dilçiləri əhatə
etsə də, özündə birləşdirsə də, mahiyyətcə sahə dilçiliyidir, Azərbaycan
dilçiliyi, rus dilçiliyi, gürcü dilçiliyi, ingilis dilçiliyi və s. kimi milli
dilçilikdir. Mahmud Kaşğarinin dilçiliyi isə bəşəri dilçilikdir. Düzdür, Mahmud
Kaşğari, bəzi ərəb dilçiləri kimi, 30, 40, 43, 50, 100 cildlik əsər
yazmamışdır, cəmi dörd cilddən (əslində: üç cilddən) ibarət bir əsər yazmışdır
(onun ikinci əsəri hələ tapılmamışdır, bəlkə də heç olma­mış­dır), lakin o, bu
bir əsərdə dilçilikdə iki istiqamətin – iki məktəbin yox, iki cərəyanın yox,
iki istiqamətin əsasını qoymuşdur: müqayisəli dilçilik və türkologiya.

Anahtar Kelimeler

Kaşğari, kelime, dilbilgisi, Türkçe, dilbilim

MAHMUD KAŞĞARİ

Öz

Mahmud Kashgari grammar of
the Arabic linguistics Baghdad school, is beyond even the entire of Arab
linguistic. Different nations in the Arab Caliphate in Arabic linguistics, but
the works of the Arabic language and Arabic language covered by the linguists,
but united in itself, is essentially a field linguistics, the linguistics,
Russian linguistics, Georgian linguistics, English linguistics and so on. Some
of these linguistics are national. Mahmud Kashgar's linguistic is about human.
However, Mahmud Kashgari, as some Arab linguists, 30, 40, 43, 50, wrote a
100-volume work, a total of four volumes (actually three volumes) has written a
work of (his second work was not yet, and maybe never find), but it's a work in
two directions linguistics - not two schools, two movements, but laid the
foundations of two directions: comparative linguistics and Turkology.

Anahtar Kelimeler

Kashgari, word, gramer, Turkish, linguistics.

Kaynakça

• 1.Prof. Ə.Ə.Rəcəbli. “Müqayisəli-tarixi dilçilik”. Bakı, “Elm və Təhsil”, 2017, 332 s.2.Prof. Ə.Ə.Rəcəbli. Dilçilik tarixi. I cild. Bakı, 20063. Prof. Ə.Ə.Rəcəbli. Qədim türk yazısı abidələri. I cild, Bakı, 20104. Prof. Ə.Ə.Rəcəbli. Qədim türk yazısı abidələrinin dili. I cild, Bakı, 2006