Song of the nightingale: Reading the Change of the Traditional Image in Turkish Poetry through the Image of "Nightingale"

Yıl 2020, Sayı: 4, 350 - 362, 30.12.2020

Ufuk Sarıtaş

Öz

Many different definitions have been made about the concept of tradition, which concerns many different fields. When poetry is taken into consideration, tradition can be seen as the association, partnership and reconciliation of poets. The legacy of this partnership and reconciliation passes on to future generations as a resource. In the modernization process of Turkish poetry that started with the Tanzimat period, the accumulation of classical Turkish poetry was ignored. Western literature has been chosen as a source for Turkish poetry. However, even though the poets took their sources from the West, they could not take a far from the traditional images and the traditional world of meaning because they produced works in Turkish. It is possible to read its interaction with traditional accumulation through nightingale. In this study, the poems of Ahmet Haşim's Bülbül, Mehmet Akif Ersoy's Bülbül and Yahya Kemal Beyatlı's Rindlerin Ölümü were examined in order to observe the use of the traditional image of the nightingale in poems.

Anahtar Kelimeler

Tradition, Nightingale, poem, Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Haşim, Mehmet Akif Ersoy

"BÜLBÜL" İMGESİ ÜZERİNDEN TÜRK ŞİİRİNDEKİ GELENEKSEL İMGENİN DEĞİŞİMİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR BAKIŞ

Öz

Birçok farklı alanı ilgilendiren gelenek kavramı hakkında sayıca çok fazla farklı tanımlama yapılmıştır. Şiir göz önüne alındığında gelenek, şairlerin birlikteliği, ortaklığı, uzlaşması olarak görülebilir. Bu ortaklık ve uzlaşmanın meydana getirdiği miras gelecek nesillere bir kaynak olarak geçer. Olgunluğa erişen şair bu geleneğe eklemlenir. Türk şiirinin Tanzimat dönemi ile başlayan modernleşme sürecinde de klasik Türk şiirinin oluşturduğu birikim göz ardı edilmiştir. Klasik Türk şiirinden bir kopma gerçekleşmiştir. Batı edebiyatı Türk şiirine kaynak olarak seçilmiştir. Ancak her ne kadar şairler kaynaklarını Batı’dan alsalar dahi Türkçe içerisinde eser verdiklerinden dolayı geleneksel imajlardan ve geleneksel anlam dünyasından çok da uzak bir konum alamamışlardır. Geleneksel birikimle etkileşimi bülbül mazmunu üzerinden okumak mümkündür. Bu çalışmada geleneksel bir imge olan bülbülün şiirlerde kullanımını gözlemlemek açısından Ahmet Haşim’in Bülbül, Mehmet Akif Ersoy’un Bülbül ve Yahya Kemal Beyatlı’nın Rindlerin Ölümü şiirleri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gelenek, Bülbül, Şiir, Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Haşim, Mehmet Akif Ersoy

Kaynakça

• HAŞİM, Ahmet, Piyale, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2008
• ERSOY, Mehmet Akif, Safahat VII. Kitap Gölgeler, Dergâh Yayınları, İstanbul, 2014.
• ERSOY, Mehmet Akif, Safahat I. Kitap, Dergâh Yayınları, İstanbul, 2014.
• BEYATLI, Yahya Kemal, Kendi Gök Kubbemiz, Fetih Cemiyeti Yayınları, İstanbul, 2012.
• BEYATLI, Yahya Kemal, Ruabiler, Baha Matbaası, İstanbul, 1963.
• AKKANAT, Cevat, Gelenek ve ikinci Yeni Şiiri, Okur Kitaplığı, İstanbul, 2012.
• ASİLTÜRK, Bâki, Hilesiz Terazi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2011
• AKAY, Hasan, Doğrandıkça Artan Ekmek, Şule Yayınları, İstanbul, 2016.
• ÇETİN, Nurullah, Yeni Türk Şiirinde Geleneğin İzleri, Akçağ Yayınları, Ankara, 2012.
• CENGİZ, Metin, Eleştirel Çağdaş Türk Şiiri Antolojisi (1920-2015), Şiirden Yayıncılık, İstanbul, 2016.
• ELİOT, T.S. , Edebiyat Üzerine Düşünceler, Paradigma Yayıncılık, İstanbul, 2007.
• MERİÇ, Cemil, Kırk Ambar, İletişim yayınları, İstanbul, 2017.
• TANPINAR, A.H., Yahya Kemal, Dergâh Yayınları, İstanbul, 2016.
• AKÜN, Ö. F. , Divan Edebiyatı, İSAM Yayınları, İstanbul, 2015.
• ÖZGÜL, M. Kayahan, Divan Yolu’ndan Pera’ya Selametle Modern Türk Şiirine Doğru, Hece Yayınları, Ankara, 2006.
• PALA, İskender, Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Kapı Yayınları, İstanbul, 2017.
• GÖKÇEK, Fazıl, Mehmet Âkif’in Şiir Dünyası, Dergâh Yayınları, İstanbul, 2014.
• KAPLAN, Mehmet, Şiir Tahlilleri I Tanzimat’tan Cumhuriyet’e, Dergâh Yayınları, İstanbul, 2006.
• MACİT, Muhsin, Gelenekten Geleceğe Modern Türk Şiirinde Geleneğin İzleri, Kapı Yayınları, İstanbul, 2011.
• OKAY, M. Orhan, Edebiyat ve Edebî Eser Üzerine, Dergâh Yayınları, İstanbul, 2016.
• OKAY, M. Orhan, Mehmed Akif Kalabalıklarda Bir Yalnız Adam, Dergâh Yayınları, İstanbul, 2015.
• AFŞAR, Funda, Ahmet Haşim’in Şiirlerinde Kelime Dünyası, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2004
• ESKİGÜN, Kübra, Klasik Türk Şiirinde Efsanevî Kuşlar, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş, 2006.
• AYDEMİR, Yaşar, Yahya Kemal: Geleneği Geliştiren, Dönüştüren Şair, Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, İstanbul 2009, Sayı 3, s. 1-28.
• ÖRGEN, Ertan, Yeni Türk Şiiri Ve Gelenek İlişkisinde Kaynaklar, Turkish Studies, Volume 4 /1-II Winter 2009, p. 2157-2178.
• KURNAZ, Cemal, TDV İslam Ansiklopedisi “Bülbül” Maddesi, TDV Yayınları, Ankara, 2017.
• SOMUNCU, Selim, Metinlerarasılık Açısından Namık Kemal İle Mehmet Akif: Bülbül Ve Murabba, The Journal of Academic Social Science Studies, Number: 36 , p. 331-342, Summer II 2015.
• DURKAYA, Hayriye, Metinlerarasılık Ve Karşılaştırmalı Edebiyat Bağlamında Bülbül Mazmunu Ve Mehmet Akif Ersoy’un Bülbül Şiiri, Turkish Studies, Volume 8/13 Fall 2013, p.847-856.