FUZULİ'NİN "VAR" REDİFLİ GAZELİNİN ŞERHİ VE YAPISAL AÇIDAN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Sayı: 5, 240 - 257, 30.06.2021

Mehmet Sadık Özkan

https://doi.org/10.51540/ijof.932953

Öz

XVI. yüzyıl Divan şairi Fuzûlî, edebiyatımız açısından önem arz eden pek çok eser ortaya koymuştur. Bu mühim eserlerden biri de şüphesiz “Türkçe Dîvân”dır. Fuzûlî’nin bu eseri ses, şekil, yapı, tür ve anlam özellikleri bakımından dikkate değerdir. Bu hususta Fuzûlî’nin Türkçe Dîvân’ında yer alan “var” redifli gazeli şerh edilmiş, yapısalcılık metodu açısından incelemeye tâbi tutulmuş, şiirin kültürel ve sanatsal değeri saptanmaya çalışılmıştır.
Bu çalışma giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Fuzûlî ve divanı hakkında kısa bilgi verilmiş, “şerh” mefhumunun ihtivâsı anlatılmış ve yapısalcılık yöntemi tanıtılmıştır. Birinci bölümde gazel, günümüz Türkçesine çevrilip geleneksel tarzda şerh edilmiş; ikinci bölümde ise yapısalcılık metoduyla incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Divan şiiri, Fuzûlî, gazel, şerh, yapısalcılık

Kaynakça

• Andrews Walter G. (2012). Şiirin Sesi Toplumun Şarkısı, (Çev.) Tansel Güney, 7. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul
• Cevizli, Ahmet (1999). Paradigma Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul.
• Devellioğlu, Ferit (2006). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Kitabevi, Ankara.
• Dilçin, Cem (2005). Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, TDK Yayınları, Ankara. Dilçin, Cem (2010). “Fuzulî’nin Bir Gazelinin Şerhi ve Yapısal Açıdan İncelenmesi”, Türkoloji Dergisi, C IX, S 1, s. 43-98.
• Horata, Osman (2002). Eski Türk Edebiyatı El Kitabı, Grafiker Yayınları, Ankara.
• İpekten, Haluk (2018). Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz, Dergâh Yayınları, İstanbul.
• İz, Fahir (2020). Eski Türk Edebiyatında Nazım I, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Kolcu, Ali İhsan (2008). Edebiyat Kuramları Tanım-Tenkit-Tahlil, Salkımsöğüt Yayınları, Ankara.
• Moren, Berna (1988). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, Cem Yayınevi, İstanbul.
• Özerol, Nazmi (2012). “Bâkî’de Gözyaşı”, Turkish Studies, C 7, S 3, s. 2029.
• Parlatır, İsmail (2011). Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, Yargı Yayınları, Ankara.
• Parlatır, İsmail (2014). Fuzulî Türkçe Divan, 2. Baskı, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Tarlan, Ali Nihat (2009). Fuzûlî Divanı Şerhi, 5. Baskı, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Tolasa, Harun (2001). Ahmed Paşa’nın Şiir Dünyası, 2. Baskı, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Ulucan, Mehmet (2006). “Nedim’in Bir Gazelinin Şerhi ve Yapısal Açıdan İncelenmesi”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C 16, S 1, s. 89-107.
• Zavotçu, Gencay (2006). Klasik Türk Edebiyatı Sözlüğü, Aydın Kitabevi, Ankara.