2018 Yılı 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programının Değerlendirilmesi

Yıl 2021, , 1 - 24, 30.06.2021

Gürbüz Ocak , Berrak Kocaman

https://doi.org/10.32570/ijofe.754792

Cited By: 2

Öz

Bu araştırma, 5. Sınıf öğrencilerinin ve ilköğretim kurumlarının 5. sınıflarında görev yapan Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin uygulanmakta olan Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı’ na ilişkin görüşlerine dayalı program değerlendirmeyi amaçlamıştır. Hem nitel hem de nicel verilerin elde edildiği bu çalışma karma yöntem olarak tasarlanmıştır. Manisa ilinde görev yapan 12 sosyal bilgiler öğretmeninden görüşme formu aracılığıyla elde edilen nitel veriler, içerik analizi ile çözümlenmiş, bu çözümlemeleri desteklemek üzere betimsel analizlerden yararlanılmıştır. Manisa ilindeki 4 farklı okuldaki toplam 9 sınıfın 233 öğrencisinden anket aracılığıyla elde edilen nicel verilerin standart sapma, aritmetik ortalama ve frekans analizleri yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda 5. sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı’ nın kazanımlarının öğrenci seviyesine uygun, anlaşılır, beceri ve değerleri geliştirici nitelikte olduğu, konuların 2005 programına göre azaltılarak ciddi değişikliğin olmadığı; öğrenme öğretme sürecinde en çok ders saatinin az oluşundan dolayı etkinliklerin yetişmediği ve sınama durumlarının bu programda eskiye göre daha esnek olduğu ama yine de ders saatinin az ve sınıfların kalabalık oluşundan dolayı sınama durumlarında sıkıntı yaşanıldığı belirlenmiştir. 2005 ve 2018 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Program’ları karşılaştırıldığında, kazanım, içerik, öğrenme-öğretme süreci ve sınama durumları boyutları bakımından belirgin bir farklılık bulunamamıştır. Kazanımların çoğunluğu aynıdır ve içerikte ciddi değişimler söz konusu değildir. 2005 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı’ nda her kazanımın nasıl değerlendirileceği ve öğrenme-öğretme süreci hakkında açıklamalar verilirken 2018 programında açıklamaların verilmemiş olması 2018 öğretim programının bir eksikliği olarak değerlendirilebilir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler, program değerlendirme

Kaynakça

• Alkan, C. (2005). Eğitim teknolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Can, B. (2019). 2005 ve 2018 sosyal bilgiler dersi öğretim programlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Balıkesir Üniversitesi Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Balıkesir.
• Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage
• Çepni, O. (2013). Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan coğrafya kavramlarına ilişkin öğrenci algılarının incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çoban,O., Akşit, İ. (2018). 2005 ve 2017 Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarının Öğrenme Alanı, Kazanım, Kavram, Değer ve Beceri Boyutları Açısından Karşılaştırılması. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi. 7(1),479-505. doi:http://dx.doi.org/10.7596/taksad.v7i1.1395
• Demirel, Ö. (2015). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem Yayıncılık
• Doğanay, A.(2008). Çağdaş sosyal bilgiler anlayışı ışığında yeni sosyal bilgiler programının değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17( 2), s.77-96.
• Erden, M. (1998). Eğitimde program değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gürel, D. (2017). Taslak sosyal bilgiler öğretim programına yönelik yapısal bir değerlendirme. I. Uluslararası Sınırsız Eğitim ve Araştırma Sempozyumu (USEAS2017), 236-246.
• Gronlund, N.E. (1991). Measurement and evaluation in teaching. New York: MacMillan Publishing C.O.,Inc.
• Johnson, R. B., Onwuegbuzie, A. J., & Turner, L. A. (2007). Toward a definition of mixed methods research. Journal of Mixed Methods Research, 1(2), 112-133.
• Kılıç, A., Baykan, Ö. ve Atilla, R. (2002). Sosyal Bilgiler Dersinin Öğretiminde Yaşanan Güçlükler. Çağdaş Eğitim, 293(27), 27-36.
• Kılınç, E., Çoban, O. & Akşit, İ. (2015). Sosyal bilgiler ders kitaplarında bazı tarihsel kavramların kullanımının değerlendirilmesi, Turkish Studies ,10(3), 633-652.
• Kılınç, F. (2008). Kavramların öğretiminde kavram analizi yönteminin akademik başarıya ve bilişsel esnekliğe etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (2), 223-238.
• Kıroğlu, K. (2006). Yeni ilköğretim programları. Ankara: PegemA Yayınlar
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). 2018 Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. Ankara
• Milli Eğitim Bakanlığı (2017) 18 Temmuz 2017 tarihli basın açıklaması. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/18160003_basin_aciklamasi-program.pdf 30.06.2018’de erişilmiştir.
• Özden, M.,Y. Durdu, L. (2016). Eğitimde Üretim Tabanlı Çalışmalar İçin Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara:Anı Yayıncılık.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev. M, Bütün, S. B, Demir), Ankara: Pegem Akademi.
• Pekuslu, M.,N. (2019). 5. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programına ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Selvi, H. (2018). Sosyal bilgiler dersi 2005 ve 2018 programlarının karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisan tezi. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Kütahya.
• Smith, M.F. (1990). Evaluability assessment: Reflections on the process. Evaluation and Program Planning. 3, 539-564.
• Sözen, E. ve Ada, S. (2018). 2005 ve 2018 4. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programlarının (sbdöp) karşılaştırılması. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi. 6 (1), 53-71.
• Şeker, H. (ed.). (2014). Eğitimde program geliştirme: Kavramlar, yaklaşımlar. Ankara: Anı Yayıncılık
• Taba, H. (1962). Curriculum development: Theory and practice. New York: Harcourt, Brace and World, Inc.
• Tay, B. (2017). 2005 sosyal bilgiler dersi öğretim programı ile 2017 sosyal bilgiler dersi taslak öğretim programının karşılaştırması. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 8(27), 461-487.
• Tezbasaran, A. (2008). Likert Tipi Ölçek Haz1rlama K1lavuzu. Türk Psikologlar Derneği. Mersin: 3.Sürüm E-Kitap.
• Turan, R. (2018). 2017 İlkokul ve ortaokul sosyal bilgiler dersi öğretim programı üzerine genel bir değerlendirme. Diyalektolog Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 295-328.
• Worthen, B., R., Sanders, J., R. (1987). Educational Evaluation: Alternative Approaches and Practical Guidelines. London: Longman.
• Yazıcı, H., Koca, M. K. (2008). Sosyal bilgiler öğretim programı: Özel öğretim yöntemleriyle sosyal bilgiler öğretimi, (Ed. Bayram Tay ve Adem Öcal). Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldırım, A. ve Simsek, H. (1999). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.