İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Düşünme Stilleri

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 20 - 37, 28.12.2016

Kaya Yıldız , Yakup Oflar

Öz

­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­Bu araştırmanın amacı ilköğretim okulu öğretmenlerinin düşünme stillerine ilişkin görüşlerini saptanmasıdır. Araştırmanın evrenini, Bolu İli Göynük ve Mudurnu İlçelerindeki 15 ilköğretim okulu ve bu okullarda görev yapan 190 öğretmenden oluşturmaktadır. Araştırmada evrenin tamamına ulaşıldığı için örneklem alma yoluna gidilmemiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak hazırlanan ölçme aracı iki bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde, öğretmenlerin kişisel bilgilerini toplamaya yönelik sorular; ikinci bölümde, düşünme stillerini saptamak amacıyla kullanılan Sternberg ve Wagner (1988) tarafından geliştirilen ve Fer (2005) tarafından geçerliği ve güvenirliği yapılan “Düşünme Stilleri Envanteri” yer almıştır.

Araştırmada aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır.

1. Kişisel bilgilere ilişkin; Araştırmaya katılan öğretmenlerin % 55,3’ü bayan, % 44,7’si baydır. Öğretmenlerin % 70’i 20 – 30 yaş grubunda yer almakta, % 80,1’i 1 – 10 yıllık mesleki kıdeme sahip durumdadırlar. Öğretmenlerin % 48,4’ü sınıf öğretmeni ve %51,6’sı branş öğretmenidir.
2. İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenler; en yüksek Özerk Düşünme Stilini ( =4,251) “Her zaman”, en düşük Eşdeğerci Düşünme Stilini ( =3,126) “Bazen” ve diğer düşünme stillerini “Çoğunlukla” benimsemektedirler.
3. İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin düşünme stilleri dağılımına ilişkin görüşlerine cinsiyet değişkenine bakıldığında yalnız Kuralsız Düşünme Stilinde (P=0.039;) anlamlı bir fark görülmektedir. Yaş ve mesleki kıdem değişkenine bakıldığında öğretmenler arasında anlamlı bir fark bulunmamaktadır. İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin düşünme stilleri dağılımına ilişkin görüşlerine sınıf ve branş değişkenine bakıldığında yalnız İçe Dönük Düşünme Stilinde (P=0.026;) anlamlı bir fark bulunmaktadır.

Kaynakça

• Adak, A. (2006). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin fen öğretimine yönelik tutumları ile düşünme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yükseklisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Akbulut, E. (2006), Pamukkale üniversitesi eğitim fakültesi müzik eğitimi anabilim dalı öğrencilerinin düşünme stil profilleri çerçevesinde değerlendirilmesi. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu 26-28 Nisan, Denizli.
• Akkurt, D. (2001), “Düşünme ve Yaratıcılık”, 15. 02. 2007, (www.ak-kurt.com/dy.html)
• Arkonaç, S . A. (1998). Psikoloji zihin süreçleri bilim. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Balgalmış, E. (2007). Eğitim yöneticilerinin düşünme stilleri ile başa çıkma davranışları arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yükseklisans tezi). Gazi Osmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Buluş, M. (2000). Öğretmen adaylarında yükleme karmaşıklığı, düşünme stilleri ve bilişsel tutarlılık tercihinin bazı psikososyal özellikler ve akademik başarı çerçevesinde incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Buluş, M. (2005). İlköğretim bölümü öğrencilerinin düşünme stilleri profili açısından incelenmesi, Ege Eğitim Dergisi, 6, 1-24.
• Çubukçu, Z. (2004). Öğretmen adaylarının düşünme stillerinin öğrenme biçimlerini tercih etmelerindeki etkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, (6-9 Temmuz) İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
• Duru, E. (2004). Düşünme stilleri: kavramsal ve kuramsal çerçeve. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14, 171-186.
• Erdoğan, Ş. (2008). Fizik derslerindeki başarılı ve başarısız öğrencilerin öğrenme ve düşünme stillerinin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yükseklisans tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Ertürk, S. (1994). Eğitimde program geliştirme, (8.Basım). Ankara: Meteksan A.S.
• Fidan, N. ve Erden, M. (1995). Eğitime giriş. Ankara: Feryal Matbaacılık.
• Fer, S. (2005). Düşünme Stilleri Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (Educational Sciences Theory & Practice), 5(2), 433-461.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. (14. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Sternberg, J. R.(1988). Mental self government: a theory of ıntellectual styles and their development. Human Development, 31, 197-224.
• Sternberg, R. J. And Wagner, R. K. (1992). Thinking styles ınventory. (Unpublished thesis). Yale University.
• Sternberg, R. J. (1997). Thinking styles. New York: Cambridge University Pres.
• Sternberg, R. J. And Zhang, L. F. (2001). Thinking styles across cultures: their relationships with student learning, perspective on thinking, learning and cognitive styles. London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers, 197-225.
• Sternberg, R. J., ve Grigorenko, E. L. (1995). Styles of thinking in the school European. Journal for High Ability, 6, 201-219.
• Sünbül, A. M. (2004). Düşünme stilleri ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Eğitim ve Bilim Dergisi, 132, 25-42.
• Zhang, L. F. (2000). Relationship between thinking styles ınventory and study process questionnaire, Personal and Individual Diffences, 29, 841-856.