Özel Eğitimde Öğretmen-Ebeveyn İş Birliği: Sorunlar, Beklentiler ve Başa Çıkma Stratejileri Üzerine Nitel Bir İnceleme

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 2, 88 - 109, 05.08.2025

Özmen Bakir , Filiz Elmalı

Öz

Bu araştırma, özel eğitim öğretmenleri ile ebeveynler arasındaki iş birliği kurma durumlarını, bu süreçte karşılaşılan sorunları ve tarafların bu sorunlara karşı geliştirdikleri başa çıkma stratejilerini incelemektedir. Nitel araştırma desenine uygun olarak yürütülen çalışmada, beş özel eğitim öğretmeni ve 7–11 yaş aralığında özel gereksinimli çocuğa sahip on ebeveyn ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara aynı dört soru yöneltilmiş ve görüşmeler ortalama 20 dakika sürmüştür. Elde edilen veriler, karşılıklı beklentiler, iş birliği kurma biçimleri, yaşanan sorunlar ve çözüm stratejileri olmak üzere dört ana tema çerçevesinde analiz edilmiştir. Bulgular, hem öğretmenlerin hem de ebeveynlerin temel amacının çocukların gelişimini desteklemek olduğunu ortaya koymakla birlikte, taraflar arasında beklenti ve yaklaşımlarda önemli farklılıklar olduğunu da göstermektedir. Öğretmenler, ebeveynlerin yeterli katılım göstermemesi, çocuklarını yeterince tanımamaları ve iletişim eksikliği nedeniyle iş birliğinin sekteye uğradığını belirtmiştir. Ebeveynler ise öğretmenlerin yeterince yenilikçi olmaması ve gözle görülür gelişim sağlanamaması nedeniyle sürecin verimli işlemediğini ifade etmiştir. Öğretmenlerin teknolojiyi kullanarak sürdürülebilir iletişim kurma çabalarına rağmen, ebeveynlerin çoğunluğu çözüm olarak okul değişikliğini tercih etmiştir. Çalışma, iş birliğinin artırılmasına yönelik önerilerle tamamlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Özel Eğitim , Özel Eğitim Öğretmeni , Ebeveyn , İşbirliği

Proje Numarası

EF.24.11[D30]

Teacher-Parent Collaboration in Special Education: A Qualitative Study on Challenges, Expectations, and Coping Strategies

Öz

This study examines the collaboration between special education teachers and parents, the challenges encountered in this process, and the coping strategies employed by both parties. Conducted using a qualitative research design, the study involved semi-structured interviews with five special education teachers and ten parents of children with special needs aged 7–11. All participants responded to the same four questions, and each interview lasted approximately 20 minutes. The data obtained were analyzed under four main themes: mutual expectations, forms of collaboration, encountered problems, and coping strategies. The findings revealed that while both teachers and parents share the common goal of supporting the child's development, significant differences exist in their expectations and approaches. Teachers reported that insufficient parental involvement, limited knowledge of their children’s needs, and a lack of ongoing communication hindered effective collaboration. Parents expressed dissatisfaction with teachers’ lack of innovation and the absence of noticeable progress in their children. Although teachers made efforts to maintain consistent communication through digital tools — sending reminders, instructional videos, and requesting video feedback from home activities — many parents chose to change schools rather than engage in problem-solving. The study concludes with suggestions to enhance collaboration between teachers and parents in special education settings.

Anahtar Kelimeler

Special Education , Special Education Teachers , Parents , Cooperation

Etik Beyan

Fırat Üniversitesi Etik Kurulu 17.08.2023 tarih 2023/15 sayılı oturumda (17825) çalışmanın etik kurallara uygun olduğuna oy birliği ile karar verilmiştir.

Destekleyen Kurum

Fırat Üniversitesi

Proje Numarası

EF.24.11[D30]

Kaynakça

• Kelty, N. E., & Wakabayashi, T. (2020). Family engagement in schools: Parent, educator, and community perspectives. Sage Open, 10(4), 2158244020973024. https://doi.org/10.1177/2158244020973024 Kulak, R. (2020). School-parent cooperation, problems and solution proposals. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 6(31), 1628–1640. Lake, J., & Billingsley, B. S. (2000). An analysis of factors that contribute to parent–school conflict in special education. Remedial and Special Education, 21(4), 240–251. https://doi.org/10.1177/074193250002100407 Lara, L., & Saracostti, M. (2019). Effect of parental involvement on children’s academic achievement in Chile. Frontiers in Psychology, 10, 1464