KÜRESELLEŞME VE EĞİTİME YANSIMALARI

Yıl 2020, Cilt: I Sayı: I, 1 - 10, 30.06.2020

Süleyman Göksoy

Öz

Küreselleşme, ekonomik, siyasal, sosyal- kültürel tüm ulusal birikimlerin, anlayışların, ulusal sınırlar dışına taşınarak dünya piyasasına, kullanımına, tüketimine, paylaşımına açılması, yayılmasıdır. Küreselleşmenin ulusal ve yerel unsurları azalttığı, özellikle ulus devlet yapı, değer ve kazanımlarına bir tehdit olduğu, dolayısıyla çok uluslu şirketler ve onların ürünlerinin pazarlanmasının, tüketimin yolunu açtığı yönünde eleştiriler yapılmaktadır. Ayrıca dünyanın gittikçe tek tipleştiği, standartlaştığı, yerel ve milli unsurların hızlıca yok olduğu da savunulmaktadır. Ancak küreselleşmeye karşı tüm bu olumsuz bakış açısı ve eleştiriler karşın, dünyada, eğitime erişim, eğitim hakkı, eğitim kalitesinde uluslararası standartlar, öğrenci başarılarının diğer ülkeler ile karşılaştırılması, öğrenci kazanım ve niteliklerinde uluslararası rekabet yönlerinden de bir çok olumlu sonuçlar doğurmaktadır. Dolayısıyla ulusal ürün, hizmet, teknoloji, bilgi, fikir, kültür gibi neredeyse milli, yerel tüm unsurların, sınır ötesine taşınması ve dünyanın gittikçe homojenleşmesi, sınırsız hale gelmesi; olumlu veya olumsuz yönlerden de değerlendirilebilir, okunabilir göreceli bir olgu haline gelmiştir.
Küreselleşmeye yapılan eleştiriler, ulusal ve ulus devlet kazanımları, birlik ve bütünlüğünü bozma, parçalama olarak görmektedir. Kültürel emperyalizm, popüler kültür, moda, eğlence, tüketim gibi bir çok unsurun çok uluslu şirketler ve gelişmiş ülkeler aracılığı ile yerel, gelişmekte ve gelişmemiş ülkelere dayatıldığını savunmaktadırlar. Küreselleşmeye olumlu bakanlar, aslında özellikle eğitimde ve yaşam kalitesinde bir bilinç ve farkındalık kazandırdığını, toplumları bütünleştirdiğini, paylaşım ve bölüşümü, dolayışımı artırdığını ileri sürmektedirler. Özellikle küresel düşünme, dışa açılma, dünya ile bütünleşme, evrensel değer ve normlara dahil olma, eğitimde küresel rekabeti karşılayabilecek nitelikte (eleştirel düşünebilen, problem çözebilen, yenilikçi, yaratıcı vs.) bireyler yetiştirmek, durum ve düzeyinin arttığı düşünülmektedir.
Küreselleşmenin olumsuz etkilerini olumlu yöne kanalize edebilmek için, nitelikli bir ulusal eğitim vermek, öğrencilere ulusal kültür ve değerleri aktarmak; öğrencilerde düşünmeyi, öğrenmeyi, araştırmayı, sorgulamayı yaşam felsefeleri haline getirmek; eğitim kurumlarını bilgi ve teknolojiyi, aktaran, tüketen değil, bilgiyi üreten, işleyen, dönüştüren örgütler haline getirmek artık kaçınılmaz bir hal almıştır.
Genel olarak eğitimden, özelde ise öğretme öğrenme sürecinden ve bu sürecin temel değişkenleri olan öğrenci ve öğretmenin kalitesinden bahsedebilmemiz, bu konularda bir yargıda bulunabilmemiz için mutlaka belli geçerli kriterlerin/standartların olması gerekmektedir. Çünkü kalite ve kalite düzeyleri için öncelikle standartların belirlenmesi gerekmektedir. Eğitimde amaç, eğitim süreci aracılığıyla o ülkenin vatandaşlarına kazandırılmaya çalışılan ve bireylerde bulunması istenilen bilgi, beceri tutum, alışkanlık ve değerlerdir. Türkiye Cumhuriyeti de Türk vatandaşlarının edineceği özellikleri, onlarda olmasını, görmesini istediği nitelikleri ilgili mevzuatlarında (MEB, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu) genel amaç ve temel ilkeler adı altında dile getirmiştir. Türk milli eğitimin genel amaç ve temel ilkeleri Türkiye’nin hem eğitim vizyonunun hem temel milli değerlerinin hem de eğitim felsefesinin varlığını göstermektedir. Türkiye’de eğitilenlerin ve eğitim kurumlarının niteliğinin belirlenmesinde, değerlendirilmesi ve yorumlanmasında öncelikle dikkate alınması gereken kriterlerler; 1973 yılında belirlenen ve yaklaşık yarım asırdır varlığını sürdüren son derece vizyoner ifadeler içeren 1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanununda belirtilen Türk Milli Eğitiminin genel amaç ve temel ileridir ve onlar olmalıdır. Genel amaç ve temel ilkeler, küresel kuruluşlar, şirketler ve sermayeler karşısında devlet ve millet olarak varlığımızın teminatı ve güvencesi konumundadır.

Anahtar Kelimeler

Küreselleşme, Eğitim

Kaynakça

• (Eurydice, 2013), Avrupa Komisyonu/EACEA/Eurydice, 2015. Eğitimde Kalite Güvencesi: Avrupa’da Okul Değerlendirmesine İlişkin Politikalar ve Yaklaşımlar. Eurydice Raporu. Lüksemburg: Avrupa Birliği’nin Yayınlar Bürosu. (Eurydice, 2013), Avrupa’da Öğretmenler ve Okul Liderlerine İlişkin Temel Veriler’ Avrupa Komisyonu/EACEA/Eurydice, 2013. Avrupa’da Öğretmenler ve Okul Liderlerine İlişkin Temel Veriler. 2013 Baskısı. Eurydice Raporu. Luxembourg: Publications Office of the European Union. (Eurydice, 2015), Avrupa Komisyonu/EACEA/Eurydice, 2015. Avrupa'da Öğretmenlik Mesleği: Uygulamalar, Algılar ve Politikalar. Eurydice Raporu. Lüksemburg: Avrupa Birliği Yayınlar Ofisi. (Eurydice, 2017), European Commission/EACEA/Eurydice, 2017. Citizenship Education at School in Europe – 2017. Eurydice Report. Luxembourg: Publications Office of the European Union. (Eurydice, 2018), European Commission/EACEA/Eurydice, 2018. Avrupa'da Öğretmenlik Kariyeri: Erişim, Devamlılık ve Destek. Eurydice Report. Luxembourg: Publications Office of the European Union (Eurydice, 2018), European Commission/EACEA/Eurydice, 2018. Teachers' and School Heads' Salaries and Allowances in Europe – 2016/17. Eurydice Facts and Figures. Luxembourg: Publications Office of the European Union. Acar Yurtman, G. (2018). Suriyeli Çocuk Mültecilerin Karşı Karşıya Bulundukları Risk Alanları. I. Uluslararası Göç ve Mülteci Kongresi Bildirileri Düzce: Düzce Üniversitesi Yayınları, (285-298). Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği ve İçişleri Bakanlığı (2005). İltica ve Göç Mevzuatı, Ankara: BM Mülteciler Yüksek Komiserliği ve İçişleri Bakanlığı Yayını. Borich, G., D. (2014). Etkili Öğretim Yöntemleri. 8 Baskı. (Çeviri Editörü: Bahaddin ACAT). Ankara, Nobel Yayınları. Cafoğlu, Zuhal (1996). Eğitimde toplam kalite yönetimi. Avni Akyol, Ümit Kültür ve Eğitim Vakfı. Yayın No3, İstanbul. Çelebi, N. (2016). Küreselleşmeye Genel Bir Bakış. Küreselleşme ve Eğitime Yansımaları (Ed. Nurhayat Çelebi). Ankara Nobel Yayıncılık. 1. Baskı, ss.1-53. Demirel, Özcan (1991). Eğitimde Nitelik Geliştirmede İşbirliğine Dayalı Öğrenme ile Tam Öğrenmenin Yeri ve Önemi. Eğitim ve Bilim. Sayı, 82, Cilt, 15. 3-7. Eğitim Reformu Girişimi (ERG, 2017). http://www.egitimreformugirisimi.org/2017de-ne-degisti/ Eurydice, (2017), European Commission/EACEA/Eurydice, 2017. Citizenship Education at School in Europe – 2017. Eurydice Report. Luxembourg: Publications Office of the European Union. Fry, Brain R. ve Readschelders, Jos C, N. (2017). Weber’den Waldo’ya kamu yönetimi (Çeviri editörü.Oktay KOÇ). Ankara, Anı Yayıncılık. Genç, Y. (2018). Mülteci/Sığınmacıların Psiko-Sosyal Sorunları. I. Uluslararası Göç ve Mülteci Kongresi Bildirileri Düzce: Düzce Üniversitesi Yayınları, (355-298). Glazer, N., (1997), We Are All Multiculturalists Now, Cambridge, MA: Harvard University Press. Glickman, C. D., Gordon, S. P., Ross-Gordon, J. M. (2014). Denetim ve öğretimsel liderlik, gelişimsel bir yaklaşım. (Çeviri Ed. Mualla Bilgin Aksu, Esmahan Ağaoğlu). Ankara, Anı Yayınları. Hollinger, D., (1995), Postethnic America: Beyond Multiculturalism, New York: Basic Books. Inclusive Education Canada, (2019). 20.10.2019 tarihinde https://inclusiveeducation.ca/about/what-is-ie/ (adresinden yararlanılmıştır.) Inclusive Education Canada, (2019). 20.10.2019 tarihinde https://inclusiveeducation.ca/about/what-is-ie/ (adresinden yararlanılmıştır. Oplatka, Izhar (2016). Eğitim Yönetiminin Mirası (Çev. Selahattin turan, Fatih Bektaş, Mikail Yalçın). Ankara. Pegem A Akademi. Özdemir, S. ve Kılınç, A. Ç. (2014). Değişen Toplum ve Okul. Türk Eğitim sistemi ve Okul Yönetimi (Ed.Servet Özdemir). Ankara. Pegem A Akademi. 3. Baskı. ss.75-92. Patton Michael Quinn (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çeviri editörleri. Mesut Bütün, Selçuk Beşir DEMİR). Ankara, Pegem A Akademi. ss. 69. Pritchard, A. (2015). Öğrenme yolları. (Çeviri Ed. Mustafa Çevikbaş ve Seher Çevikbaş). Ankara: Nobel Yayınları (3. Baskı). Robson, C. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. (Çeviri editörleri. Şakir Çınkır, Nihan Demirkasımoğlu) Ankara, Anı Yayıncılık. Schunk, D. H. (2014). Öğrenme teorileri. (Çeviri Ed. Muzaffer Şahin). Ankara: Nobel Yayınları (5. Baskı). Senge, Peter, Cambron, Nelda, McCabe, Lucas, Timorhy, Smith, Brayan, Dutton, Janis ve Kleiner, Art. (2014). Öğrenen okullar. (Çeviri Ed. Münevver Çetin). Ankara: Nobel Yayıncılık (2. Baskı). Slavin, E. R. (2013). Eğitim Psikolojisi (Çeviri Editörü: Galip Yüksel) Ankara, Nobel Yayınları 10. Baskı. 115-137. Slavin, Robert. E. (2013). Eğitim psikolojisi. (Çeviri Ed. Galip Yüksel). Ankara: Nobel Yayınları. (10. Baskı). Taylor, C., (1992) 1994, “The Politics of Recognition,” in Multiculturalism: Examining the Politics of Recognition, A. Gutmann (ed.), Princeton: Princeton University Press. ThoughtCo.(2019).https://www.thoughtco.com/what-is-multiculturalism-4689285 (adresinden 20.10.2019 tarihinde indirilmiştir).