UZAKTAN EĞİTİM SÜRECİNDE DEĞİŞEN İŞ YÜKÜ VE ETKİLERİNE İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2021, Cilt: I Sayı: I, 71 - 85, 03.06.2021

Abdulgazi Kaymaz

Öz

Bu çalışma, sınıf öğretmenlerinin uzaktan eğitim sürecinde değişen iş yükü algılarını ve değişen iş yüklerinin sınıf öğretmenleri üzerindeki etkilerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılmıştır. Çalışma grubu, Düzce’de görev yapan 12 sınıf öğretmeninden oluşmaktadır. Bu sınıf öğretmenlerin 6 tanesi ilçe merkezinde, 5 tanesi taşıma merkezi köylerde ve 1 tanesi de birleştirilmiş sınıflı köy okulunda görev yapmakta olan öğretmenlerden oluşmaktadır. Çalışma kapsamında veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formları aracığıyla toplanmış ve toplanan veriler betimsel analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonunda, sınıf öğretmenlerinin uzaktan eğitim sürecinde öğrenme-öğretme sürecine, rehberlik çalışmalarına ve okul yönetiminin beklentilerine yönelik iş yüklerinin çeşitlendiğine yönelik alt temalara ulaşılmıştır. Uzaktan eğitim sürecinde değişen iş yüklerinin sınıf öğretmenleri üzerinde sınırsız mesainin etkileri, iletişim yoğunluğunun etkileri, iş hayatına etkileri ve özel hayata etkileri alt temalarında toplandığı tespit edilmiştir. Uzaktan eğitim konusunda herhangi bir eğitimi ve hazırlığı olmayan sınıf öğretmenlerinin bu süreçte değişen iş yükleri ve bu iş yüklerinin sınıf öğretmenleri üzerindeki etkilerinin farklı çalışma grupları ile incelenerek bu ve benzeri kaotik durumlara yönelik öğretmen yeterliğini artırıcı stratejiler geliştirilmesi açsından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

iş yükü, aşırı iş yükü, uzaktan eğitim

Teşekkür

EĞİTİM ÇALIŞMALARINA VERDİĞİNİZİ DESTEKTEN ÖTÜRÜ TEŞEKKÜR EDERİM.

Kaynakça

• Abbasi, F. T. (2015). Impact of work overload on stress, job satisfaction, and turnover ıntentions with moderating role of islamic work ethics. Management Studies and Economic Systems (MSES), 2(1), 27-37.
• Akdağ, Ş. (2013). Sınıf öğretmenlerinin iş yükü algılarının incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akkan, H. (2000). Öğretmen ve yönetici görüşlerine göre ilköğretim birinci kademe okullarının fırsat ve imkan eşitliği açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Altun, D. ve Yamamoto, G. T. (2020). Coronavirüs ve çevrimiçi eğitimin önlenemeyen yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-34. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1051865
• Altuna, N. (1997). Eğitim hakkı. Türkiye Mühendislik Haberleri, 390 (Ağustos 1997), 60.
• Aslan, G. (2021). İlkokul ve ortaokulların hayati sorunları ve çözüm önerileri: Okul yöneticilerinin görüşlerine dayalı nitel bir analiz. Journal of Qualitative Research in Education, 25, 204-242.
• Aslan, R. (2020). Tarihten günümüze epidemiler, pandemiler ve Covid 19. Ayrıntı Dergisi. 8(35). 34-41.
• Avcı, F., Akdeniz, E. (2021). Koronavirüs (Covid-19) salgını ve uzaktan eğitim sürecinde karşılaşılan sorunlar konusunda öğretmenlerin değerlendirmeleri. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 3(4) , 117-154.
• Aydemir, A. (2021). Uzaktan Eğitim Sürecinde Öğretmen ile Öğrenci-Veli İletişimi: Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Deneyimleri. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 813-827.
• Aydın G. Ç. (2020). Covid 19 sürecinde öğretmen. Tedmem. https://tedmem.org/covid-19/covid-19-salgini-surecinde-ogretmenler
• Aydın, R., Canavar, O. ve Akkın, A. (2018). Öğretmenlerin, Öğretmenlik Mesleği ve Öğretmenliğin Toplumsal Statüsüne İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi. 21. Yüzyılda Eğitim Ve Toplum Eğitim Bilimleri Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(21) , 965-990.
• Baltacı, A. (2018). Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. BEÜ SBE Dergisi, 7(1), 231-274.
• Baykal, B. (2014). Çalışma Saatleri İş–Aile Çatışması Açısından Belirleyici midir? Erkek Çalışanlar Açısından Bir İnceleme. Çalışma İlişkileri Dergisi, 5(2), 10-23.
• Bozkurt, A. (2020). Koronavirüs Pandemisi sırasında ilköğretim öğrencilerinin eğitime yönelik imge ve algıları: Bir metafor analizi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1-23.
• Can, N. ve Köroğlu, Y. (2020). Covıd-19 döneminde yaygınlaşan uzaktan eğitimin değerlendirilmesi ve eğitim emekçileri açısından incelenmesi. Madde, Diyalektik ve Toplum. 3(4). 370-381.
• Conley, S., & Woosley, S. A. (2000). Teacher role stress, higher needs and work outcomes. Journal of Educational Administration, 38(2), 179-201.
• Dasgupta, R. P. (2013). Volatility of Workload on Employee Performance and Significance of Motivation: IT Sector, Science Journal of Business and Management, 1(1), 1-7.
• Demir, E. ve Demir, M. (2021). Türkiye'de Öğretmenlerin Mesleki Gelişimi ve Eğitim Sistemine Etkileri. Eğitim Bilim ve Araştırma Dergisi, 2(1), 1-8.
• Demir, S. ve Kale M. (2020). Öğretmen görüşlerine göre, Covid-19 küresel salgını döneminde gerçekleştirilen uzaktan eğitim sürecinin değerlendirilmesi. Turkish Studies, 15(8), 3445-3470.
• Dibbon, D. (2004). It’s About Time!! A Report on the Impact of Workload on Teachers and Students. Faculty of Education Memorial University of Newfoundland.
• Dilci, T. (2012). Sınıf öğretmenlerinin öğrenme ve öğretme sürecine ilişkin yeterlilik algıları. Milli Eğitim, 194(Bahar), 166-183.
• Erdem, C. (2020). Öğretmen kimliği araştırmalarında yeni bir kavram: Öğretmen etkenliği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 10(1). 32-55.
• Erdem, M ve Öztürk, M. (2020). Sınıf Öğretmenlerinin İş Yükü Algısı ile Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1).
• Gökkaya, Ö. (2014). "Yerel yönetimlerde iş yaşam dengesi ve çalışan davranışı ilişkisinin incelenmesi “Kocaeli Belediyeleri örneği". Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi, 2, 1-11.
• Göldağ, B. (2018). Pedagojik formasyon sertifika programına katılan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. 6. Uluslararası Öğretim Teknolojileri ve Öğretmen Eğitimi Sempozyumu. 24-31.
• Güzel, S., Arslan, M., Aytekin, S. (2020). Okul gelişimi kapsamında denetim uygulamaları: OFSTED örneği. Milli Eğitim. 49(226), 5-34.
• Halis, M. (2010). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin iş güçlüklerinin örgütsel bağlılıklarına etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26.
• Huyghebaert, T., Gillet, N., Beltou, N., Tellier, F. and Fouquereau, E. (2018). Effects of workload on teachers’ functioning: A moderated mediation model induding sleeping problems and overcommitment. Stress and Health. 34, 601-611.
• İzki, Ö. (2019). Öğretmenlerin iş aile yaşam dengesinin performanslarına etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Jex, S. M. (1998). Stress and job performance: Theory, research, and implications for managerial practice. Thousand Oaks, CA: Sage. Retrived from http:// en.wikipedia.org/ wiki/Workload Kolawole.
• Kaplan, V. (2021). Öğretmenlerin psikolojik sermaye ve örgütsel stres kaynaklarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Erciyes Akademi, 35(1), 111-136.
• Kazak, E. (2020). Okulda angarya iş ve işlemlerin performansın niteliği ve iş çıktıları üzerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 25(4). 693-744.
• Kazak, E. (2021). Farklı sosyo ekonomik çevrelerde bulunan okulların etkililiğine ilişkin öğretmenlerin görüşleri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 139-161. https://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2021.21.60703-829153.
• Kınık, A. M. (2014). Uzaktan eğitimin tarihsel gelişimi ve Türkiye'deki Durumu. Marmara İletişim Dergisi, 21, 73-94.
• Konuk, N. ve Güntaş, S. (2019). Sosyal medya kullanımı eğitimi ve bir eğitim aracı olarak sosyal medya kullanımı.
• International Journal Entrepreneurship and Management Inquiries, 3(4). 1-25.
• MEB, (2017).Öğretmenlik mesleği genel yeterlilikleri. Milli Eğitim Bakanlığı. http://oygm.meb.gov.tr/meb
• Oktay, A. (1991). Öğretmenlik mesleği ve öğretmenin nitelikleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 3(3), s. 187-193.
• Onat Kocabıyık, O. (2015). Olgubilim ve Gömülü Kuram: Bazı Özellikler Açısından Karşılaştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1) , 55-66. Özer, M. ve Suna, H. E. (2020). Covid 19 salgını ve eğitim. Türkiye Bilimler Akademisi. https://meslegimhayatim.meb.gov.tr/photos/2020/07/07/kuresel-salgin_5f044f94eec23.pdf
• Özpolat, A. (2005). Öğretmenlik mesleğinin toplumsal değişimlerin tarihsel-toplumsal bağlamı. Milli Eğitim. 33(166).
• Robbins P. S. (1999), Organizational Change and Stress Management, Organizational Behavior, 8th Edition, p 653, Prentice Hall of India, New Delhi – 110.001.
• Sarı, T. ve Nayır, F. (2020). Pandemi dönemi eğitimi: Sorunlar ve Fırsatlar. Turkish Studies, 962. Covid 19 Salgını ve Eğitim Sistemine Yansımaları.
• Semerci, N., Demiralp, D., Koç, S. ve Kerimgil, S. (2009). Geçmişte (1942) ve günümüzde (2003) göreve başlamış sınıf öğretmenlerine göre öğretmenlik. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33(1).
• Sugden, N. A., (2010). Teacher Workload: A Formula for Maximizing Teacher Performance and Well-Being. M.Ed., University of New Brunswick. Walden University. Tennessee.
• Taymaz, A. H. (2019). Okul Yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Uysal, H.T., Akbulut, H. ve Ertan, S. (2015). Aşırı iş yükünün performans perspektifinden çalışma psikolojisinde negatifliği etkisi: muhasebe meslek mensuplarına yönelik bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(38), 980-991.
• Verburg, K. (2017). The relationship between role overload and job stress: the moderating roles of job variety and perceived organizational support. (Bachelor Thesis) Human Resource Studies.
• Yıldırım, A ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.