OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN MESLEKİ GENEL YETERLİLİKLERİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 92 - 104, 31.12.2022

Süheyla Göksoy

Öz

Bu araştırmanın temel amacı Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü’nün 2017 yılında yayınladığı Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri belgesinde yer alan ve yukarıda da açıklanmaya çalışılan öğretmenlik ana yeterlik alanları ile ilgili okul öncesi öğretmenlerine öz değerlendirme yaptırmaktır. Bu doğrultuda okul öncesi öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğinin; meslek bilgisi, mesleki beceri ve mesleki tutumlarıyla ilgili kendilerini yeterli ve yetersiz gördükleri alanları ve yetersizliği gidermek için yapmaları gerekenleri belirlemektir. Nitel araştırma yaklaşımı ile betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada olgu bilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Örneklemini ise bu öğretmenlerden seçilen örneklem grubu oluşturmaktadır. Araştırma çalışma grubundaki okul öncesi öğretmenlerinin özellikleri, çoğunluğunun anaokulunda çalışması, kadın olmaları ve lisans mezunu olmalarıdır. Araştırmada; katılımcıların, meslek bilgileri konusunda kendilerini, yeterli gördükleri, sürekli öğrenme içinde oldukları görülmüştür. Alan bilgisi anlamında iyi durumda olduklarını, iletişim ve etkileşim yönlerinin güçlü olduğunu belirtmişlerdir. Mesleki bilgilerindeki eksiklikleri gidermek için çoğunlukla internet kullanarak, uzman desteği alarak, meslektaşlarıyla paylaşarak ve sosyal medyadan yararlanarak çözüm bulduklarını söylemişlerdir. Pozitif bakış açısına sahip olmaları ve mesleklerini isteyerek seçmiş olmaları çok önemli görülmektedir. Mesleki becerileriyle ilgili kendilerini değerlendirdiklerinde, düzeye uygun öğretim içerikleri tasarladıklarını ve uygun öğrenme ortamı oluşturabildikleri görülmektedir. Etkili iletişim ve gözlem becerilerinin olmasının ve düşündürme, sorgulama, hayal gücünün de kullanılması, ifade edilmesinin güçlü yönleri olduğunu belirtmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mesleki Yeterlik, Okul Öncesi Eğitim, Öğretmen

Kaynakça

• Arseven, A. (2016) Öz yeterlilik: Bir kavram analizi, Turkish Studies, 11(19), 63-80.
• Atmaca, T. (2020). Öğretmenlerin kişilik tipleri ile mesleğe yabancılaşma arasındaki ilişki. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 491-506.
• Buldu, M. (2014) Öğretmen yeterlik düzeyi değerlendirmesi ve mesleki gelişim eğitimleri planlanması üzerine bir öneri. Milli Eğitim Dergisi, 43, 114-134.
• Çelikten, M. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 207-237.
• Durmaz, Ş. ve Ören, K. (2017). Öz Yeterlilik ve Özgüvenin İşgücü ve İstihdama Etkisine Bir Bakış, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9, 109-120.
• Düşkün, Y. (2021) Türkiye’de öğretmen planlaması ve öğretmenin mesleki güçlenmesi Eğitim Reformu Girişimi. https://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2010/01/Turkiye%E2%80%99de-Ogretmen-Planlamas%C4%B1-ve-Ogretmenin-Mesleki-Guclenmesi-Politika-Onerileri.pdf adresinden alınmıştır.
• Gelen, İ. ve Özer, B. (2008). Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine sahip olma düzeyleri hakkında öğretmen adayları ve öğretmenlerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 39-55.
• Kansu, A.F. ve Sayar, G.H. (2018). Özyeterlik, yaşam anlamı ve yaşam bağlılığı kavramları üzerine bir inceleme. Etkileşim, 1(1), 78-89.
• Karlıdağ, İ.Ö. ve Sağlam, M. (2021). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki yaşantılarının ilk yıllarına ilişkin anlatıları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 54(2), 391-430.
• Koçyiğit, M., Erdem, C. ve Eğmir, E. (2020) Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine ilişkin öz değerlendirmeleri, Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(3), 774 – 799.
• MEB, (2014). Millî Eğitim Bakanlığı okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumları yönetmeliği.
• Nayman, K. (2020). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri kapsamında öğretmen ve okul yöneticilerinin görüş ve deneyimleri. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Sönmez, V. (2014). Eğitim felsefesi. Ankara: Anı Yayıncılık
• Tosuntaş, B. (2020). öğretmenlik mesleği genel yeterliklerinin incelenmesi. Academy Journal of Educational Sciences, 4(19), 53-61.
• Uysal, A. (2018). Öğretmenlik uygulaması derslerinde öğretim döngüleri modelinin uygulanabilirliği ve öğretmenlik mesleği açısından kazandırdıkları. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.